Αναδημοσιεύουμε το κείμενο με αφορμή την επέτειο γέννησης της Ηλέκτρας Αποστόλου
Κι όμως ο αγώνας για τη λευτεριά δεν ήταν, ούτε μπορεί να είναι, μόνο αντρική υπόθεση
Το κείμενο αυτό γράφτηκε με αφορμή το γιορτασμό της 73ης εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940 και την Αντίσταση του ελληνικού λαού ενάντια στους κατακτητές
Χωρίς να παραγνωρίζω ή να υποτιμώ την τεράστια προσφορά των Ελλήνων στρατιωτών και των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης στο δίκαιο όσο και άνισο αγώνα ενάντια στη ναζιστική θηριωδία, με τούτο το μικρό κείμενο θα προσπαθήσω να υπενθυμίσω και μιαν άλλη πτυχή των γεγονότων που ίσως να φανεί ενδιαφέρουσα και να ευαισθητοποιήσει τόσο τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσες εκπαιδευτικούς, έτσι ώστε σε κάθε ευκαιρία που θα παρουσιαστεί να προσπαθήσουν να την αξιοποιήσουν και να την αναδείξουν στα σχολειά τους όσο και τους λοιπούς αναγνώστες/-τριες. Επίσης ίσως να πάρει το χαρακτήρα εναύσματος για περαιτέρω μελέτη και έρευνα για κάποιους/ες που θέλουν να θυμούνται και να γνωρίζουν περισσότερα για τη νεότερη ιστορία του τόπου μας.
Η πτυχή αυτή, που συνήθως σε πολεμικά – και όχι μόνο – γεγονότα τείνει να υποτιμάται και εντέλει να υποβαθμίζεται, είναι η συμβολή των γυναικών στην αντίσταση του ελληνικού λαού ενάντια στους κατακτητές. Πρόκειται για εκείνες τις γυναίκες που πάνω απ’ τη ζωή τους έβαλαν το πάθος για τη λευτεριά και απέναντι στους ξένους κατακτητές και στα ντόπια όργανά τους αντέταξαν το θάρρος και τα ιδανικά τους. Χιλιάδες ήταν οι Ελληνίδες που φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, έχασαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις η ηρωική τους στάση κατέληξε σε μαρτυρική θυσία που τις ανέδειξε σε σύμβολα του αντιναζιστικού αγώνα. Έτσι κέρδισαν επάξια το σεβασμό μας και μια τιμητική θέση στην ιστορική μνήμη. Εδώ θα αναφερθούμε ενδεικτικά μόνο σε έξι (+4, οι δύο εκ των οποίων ονομαστικά) απ’ αυτές, σκιαγραφώντας αδρά την προσωπικότητα και τη δράση τους. Σήμερα που η χώρα συγκλονίζεται από τόσα τραγικά γεγονότα είναι περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ να προτάξουμε και πάλι τις αξίες και τα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας απέναντι στην ωμή βία, την κτηνωδία και τη βαναυσότητα του ναζισμού και να τις θυμηθούμε με το σεβασμό που τις ταιριάζει:
Λέλα Καραγιάννη
Γεννήθηκε το 1899 στη Λίμνη Ευβοίας και από το γάμο της τον φαρμακέμπορο Νικόλαο Καραγιάννη απέκτησε εφτά παιδιά.
Η μητρότητα όμως όχι μόνο δεν την εμπόδισε στη μετέπειτα δράση της αλλά αντίθετα ατσάλωσε τη θέλησή της να πολεμήσει με πάθος τον κατακτητή. Έτσι, όταν οι Γερμανοί μπήκαν στην Ελλάδα, τους πολέμησε σθεναρά με όλα της τα όπλα που ήταν πράγματι πολλά, με σημαντικότερο εκείνο που ο λαός μας αποκαλεί «καρδιά».
Ίδρυσε μυστική οργάνωση με την επωνυμία «Μπουμπουλίνα» που ασχολήθηκε συστηματικά με σαμποτάζ και επιθέσεις εναντίον εχθρικών στόχων, καθώς και με τη φυγάδευση Ελλήνων και συμμάχων στη Μ. Ανατολή. Το κωδικό της όνομα, συνώνυμο της οργάνωσης, της ταίριαζε απόλυτα. Δικαιολογημένη όμως υπήρξε και η λύσσα των κατακτητών εναντίον της. Όταν κατάφεραν να τη συλλάβουν, τη βασάνισαν σκληρά, μαζί με τα πέντε απ’ τα παιδιά της, και τελικά την εκτέλεσαν στις 8 Σεπτ. 1944 με 71 ακόμη Έλληνες σε μια χαράδρα στο Δαφνί.
Μαρία Δημάδη
Γεννήθηκε το 1906 στο Αγρίνιο και ήταν μορφωμένη και γλωσσομαθής. Παραμέρισε την απέχθεια της για τους Ναζί και εισχώρησε στο άντρο τους, την Κομαντατούρα του Αγρινίου στην οποία εργάστηκε τάχα ως διερμηνέας. Στην πραγματικότητα από τη θέση αυτή κατάφερε να γλιτώσει πολλούς πατριώτες από το εκτελεστικό απόσπασμα, ενώ συνέλεγε ακούραστα πληροφορίες και τις μετέφερε στο Ε.Α.Μ.. Ήταν η πρώτη γυναίκα που πέρασε στις γραμμές του και από τις δικές της έγκυρες πληροφορίες ο Ε.Λ.Α.Σ. κατόρθωσε να ανατινάξει μια γερμανική αμαξοστοιχία με στρατιώτες και πολεμοφόδια.
Οι Γερμανοί και οι ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους αποφάσισαν σε αντίποινα για τη δολιοφθορά να εκτελέσουν 120 Έλληνες και η Μαρία έδωσε μάχη να αποτρέψει αυτή την απόφαση. Η εκτέλεση τελικά πραγματοποιήθηκε αλλά και η μυστική της ταυτότητα είχε πλέον αποκαλυφθεί. Έτσι στις 31 Αυγούστου 1944 βρέθηκε δολοφονημένη από Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών έξω από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας.
Ηρώ Κωνσταντοπούλου
Γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου 1927 στην Αθήνα από πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια σπαρτιατικής καταγωγής. Παρά το νεαρόν της ηλικίας της μιλούσε τέσσερις γλώσσες. Γρήγορα οργανώθηκε ΕΠΟΝ και, μέσα από τις γραμμές της, ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή δράση.
Οι Γερμανοί, και κυρίως οι συνεργάτες τους, δεν τα συγχωρούσαν όμως αυτά. Τη συνέλαβαν για δεύτερη φορά, και μάλιστα τη μέρα που είχε ολοκληρώσει τις απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου. Τα χρήματα που διέθετε η οικογένειά της δεν κατάφεραν να τη γλιτώσουν. Τα βασανιστήρια διήρκεσαν τέσσερα ολόκληρα μερόνυχτα κι εκείνη τα αντιμετώπισε με απαράμιλλο θάρρος. Την ίδια συγκλονιστική γενναιότητα επέδειξε και κατά την εκτέλεσή της.
Το δεκαεπτάχρονο κορίτσι οδηγήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής και εκτελέστηκε μαζί με άλλους 49 κρατούμενους.
Διαμάντω Κουμπάκη
Γεννήθηκε στον Πειραιά στις 8 Φλεβάρη 1926.
Η δεκαοχτάχρονη αντάρτισσα της Κοκκινιάς, μέλος του Ε.Λ.Α.Σ., που μάλιστα τραυματίστηκε σε συμπλοκή στα «Νερά» της Αμφιάλης, ήταν ο φόβος και ο τρόμος για Γερμανούς και Γερμανοτσολιάδες, τριγυρίζοντας ζωσμένη με άρματα και φυσεκλίκια στον Πειραιά. Συνελήφθη κατά τη διάρκεια του ματωμένου Μπλόκου στις 17 Αυγούστου 1944, κατόπιν υποδείξεως κάποιου προδότη, και μαρτύρησε στα χέρια των γερμανοπροσκυνημένων νενέκων του Σγούρου και του Πλυτζανόπουλου. Τα τελευταία της λόγια ήταν:
«Μια ζωή χρωστάμε, ας μην την πάρουν οι προδότες. Υπάρχουν χιλιάδες λεβέντες. Θα τους εκδικηθούν».
Εκτελέστηκε στην περίφημη Μάντρα της πλατείας Οσίας Ξένης, όπου ο κοκκινιώτικος λαός έδωσε αίμα και ψυχή, περιφρονώντας το θάνατο και τους δυνάστες της πατρίδας του. Μαζί της εκτελέστηκαν και άλλες αγωνίστριες, όπως η Αθηνά Μαύρου και Καλλιόπη Μαγνήσαλη.
Ηλέκτρα Αποστόλου
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1912.
Μαχητική και φλογερή αγωνίστρια που είχε ήδη φυλακιστεί για τις ιδέες και την αντιδικτατορική της δράση από το τεταρτοαυγουστιανό καθεστώς. Κατά τη διάρκεια της μεταγωγής της στην εξορία, γέννησε σε σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες την κόρη της Αγνή και την πήρε μαζί της. Κάποια στιγμή κατόρθωσε να το σκάσει από νοσοκομείο στην Αθήνα στο οποίο είχε μεταφερθεί για νοσηλεία και κατά τη διάρκεια της Κατοχής ανέπτυξε εκτεταμένη αντιστασιακή δράση. Προδόθηκε και πιάστηκε από την Ειδική Ασφάλεια μέσα στο χώρο της κάπου στην πλατεία Βικτωρίας. Εκεί κακοποιήθηκε βάναυσα, χωρίς να αποκαλύψει κανένα μυστικό της Αντίστασης, και άφησε την τελευταία της πνοή στις 26 Ιουλίου του 1944.
Παναγιώτα Σταθοπούλου
Γεννήθηκε στην Αμερική το 1926 από γονείς που κατάγονταν από το Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας.
Η δυναμική ΕΠΟΝίτισσα αγωνίστρια βρέθηκε μαχόμενη στους δρόμους της Αθήνας μαζί με άλλους 400.000 Έλληνες και διαμαρτυρόμενη για την επέκταση της βουλγαρικής κυριαρχίας σε ολόκληρη τη Μακεδονία αλλά και στη Θεσσαλία. Οι Γερμανοί πήραν την παραπάνω απόφαση για να εξοικονομήσουν στρατεύματα για το Ανατολικό Μέτωπο.
Συγκεκριμένα στις 22 Ιουλίου 1943, στη μεγαλύτερη διαδήλωση στην κατεχόμενη Ευρώπη σύμφωνα με τους σταθμούς του Λονδίνου και της Μόσχας, κόσμος προερχόμενος απ’ όλες τις συνοικίες της Αθηνάς συνέρρευσε στην πλατεία Ομονοίας και στους τριγύρω δρόμους βρίσκονταν σε εξέλιξη συγκρούσεις. Στην οδό Ομήρου ένα τανκς προχώρησε απειλητικά ενάντια στους διαδηλωτές και η δεκαεπτάχρονη κοπέλα στράφηκε περπατώντας προς το μέρος του για να το εμποδίσει. Ο Γερμανός που ήταν μέσα σ’ αυτό την πυροβόλησε κι έπειτα την πάτησε με τις ερπύστριες του στρατιωτικού οχήματος.
Βλέποντας το θέαμα, μια άλλη νεαρή κοπέλα, η 19/χρονη Κούλα Λίλλη, όρμησε πάνω στην ερπύστρια και χτύπησε το Γερμανό στο πρόσωπο με το τακούνι της. Το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο τραγικό. Εκείνος την πυροβόλησε και την τραυμάτισε θανάσιμα. Η κοπέλα σωριάστηκε και άφησε την τελευταία της πνοή στην άσφαλτο.
Στην ίδια μεγαλειώδη διαδήλωση τραυματίστηκε βαριά και πέθανε στο Νοσοκομείο και η νεαρή ΕΠΟΝίτισσα υφαντουργίνα Όλγα Μπακόλα. Στην κηδεία της μίλησε ο αρτεργάτης πατέρας της που ολοκλήρωσε με τα παρακάτω λόγια προς την κόρη του: «Το αίμα σου να ’ναι το αίμα της λευτεριάς!».
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΙΣ ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΕΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Βουρνάς Τάσος: Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, πόλεμος 1940 – 41 – Κατοχή – Εθνική Αντισταση – Απελευθέρωση – Δεκέμβριος 1944 – Βάρκιζα, εκδ. α/φών Τολίδη Ο.Ε., Αθήνα 1980.
2. Γελαδόπουλος Φίλιππας: Μαρία Δημάδη, ηρωίδα της Εθνικής Αντίστασης, ντοκουμέντο, β’ έκδοση, εκΔ. Νέστορας.
3. Δαράκη Πέπη: Το Όραμα της ισοτιμίας της γυναίκας, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1995.
4. Ζαούσης Α. Αλέξανδρος: Λέλα Καραγιάννη, η Μπουμπουλίνα της Κατοχής (1941 – 44), εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα 2004.
5. Καρζής Θεόδωρος: Η γυναίκα της νέας εποχής, εκδ. Φιλιππότη, Αθήνα 1990.
6. Λιάτσος Δημητρης: Το Μπλόκο της Κοκκινιάς – 17 Αυγούστου 1944, τρίτη έκδοση συμπληρωμένη, Κοκκινιά, Ιανουάριος 1983.
7. Μπίρκας Κώστας: Ηλέκτρα Αποστόλου, η αθάνατη ηρωίδα του έθνους, Αθήνα 1978.
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ
http://e-oikodomos.blogspot.gr
http://valiacaldadog.blogspot.gr
http://ksipnistere.blogspot.gr
http://ellinikesaxies.blogspot.gr
sansimera.gr
photorama.ning.com
aioniaellinikipisti.blogspot.com
http://www.eviaportal.gr
http://farmakoglwssa-kirki.blogspot.gr/2011/10/8-1944.html
agrinionews.gr
epoxi.gr
http://continuita.blogspot.gr/2010_03_01_archive.html
http://agriniovoice.gr
agriniomemories.blogspot.com
http://epitropesdiodiastop.blogspot.gr/2013/09/5-1944-17.html
http://schooliki.pblogs.gr/2009/09/timh-sthn-hrw-kwnstantopoyloy.html
enneaetifotos.blogspot.com
62.103.28.111
http://lifegoesthrough.blogspot.gr και http://sikam.wordpress.com/2012
http://3.bp.blogspot.com
http://62.103.28.111/photographic/PHOTOG/Ανταίος%2000022.JPG
http://www.tanea.gr
nikaiacity.wordpress.com
http://www.greekencyclopedia.com
kokkinosfakelos.blogspot.com
http://www.rizospastis.gr
phorum.gr
http://mynima-hellas.com
http://documentahistory.blogspot.gr
http://seisaxthia.wordpress.com
http://seisaxthia.wordpress.com
http://valiacaldadog.blogspot.gr/2010/11/blog-post_10.html
http://farmakoglwssa-kirki.blogspot.gr/2011/10/8-1944.html
http://haroumenesfatsoules.blogspot.gr/2012/04/blog-post_30.html
http://www.ysee.gr/index.php?type=article&f=kotinos
http://istoriatonmegaron.blogspot.gr/2013/09/1.html
Αίγινα, Οκτ. 2013
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Ηλεκτρικά αμάξια: Γιατί "έμειναν" στην Αράχωβα προκαλώντας κομφούζιο
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Είσαι άνεργος στο κέντρο της Αθήνας; ΠΑΡΕ ΤΩΡΑ έκτακτο επίδομα 1000 ευρώ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
