Εφαρμοσμένες τέχνες, του Αντώνη Καταβέλου

καταργήσατε την ειδικότητα των εφαρμοσμένων τεχνών και τους εκπαιδευτικούς της!  Ποιος δάσκαλος θα αναδείξει την ικανότητα των παιδιών να αντιλαμβάνονται καλύτερα τις πολυπολιτισμικές εμπειρίες του γύρω κόσμου;  

Με ποιόν τρόπο τα παιδιά θα  ανακαλύψουν    τα ταλέντα τους; Aκολουθείτε  απλά  ορθολογικούς «κανόνες» και περιμένετε από τα παιδιά να κάνουν (δυστυχώς) το ίδιο. Τα είδη όμως των προβλημάτων που επιλύει η τέχνη, μοιάζουν  με  αυτά που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες στην κοινωνία (αβεβαιότητες, διλήμματα, ανταλλαγές, συναλλαγές) και αυτά δεν λύνονται δογματικά και μόνο με τεχνοκρατικούς κανόνες.  Μόνο η τέχνη μπορεί να διδάξει τους μαθητές να υπερηφανεύονται για τη δική τους πολιτιστική ταυτότητα και παράλληλα να εκτιμήσουν την τέχνη των άλλων πολιτισμικών ομάδων. Τα σχολεία δεν είναι  απλά «νησίδες», ούτε «πολιτισμικά γκέτο» και για να αξιοποιηθεί η πολυπολιτισμική ετερογένεια των  τάξεων, πρέπει να ναι σε θέση τα παιδιά  να  αναγνωρίζουν τα διαφορετικά συστήματα αξιών και επικοινωνίας των ανθρώπων, στοιχεία εξωτερικής έκφρασης της κουλτούρας τους και αυτό τους το στερείτε.  

Ποιός εκπαιδευτικός  θα ευαισθητοποιήσει τους μαθητές στις ποιότητες του περιβάλλοντος,  ποιότητες που θα τους επιτρέψουν να διατυπώσουν μέσα από τις εφαρμοσμένες τέχνες, καλλιτεχνικές «εικόνες», που αυτές με τη σειρά τους  θα τους βοηθήσουν  να  «θυμηθούν», ή να χρησιμοποιήσουν δημιουργικά με τη φαντασία τους, κατασκευάζοντας πράγματα;  

Μόνο η εμπλοκή των εφαρμοσμένων τεχνών στα τεχνικά σχολειά, μπορεί να ενεργοποιήσει την φαντασιακή λειτουργία της νόησης και να διεγείρει τις αισθήσεις των παιδιών, με τις οποίες συναισθάνονται, διαισθάνονται και εν τέλει λειτουργούν  με ενσυναίσθηση.

Δεν είναι η εκπαίδευση απλά  ένα άθροισμα μαθημάτων, ειδικοτήτων και στενών συντεχνιακών αντιλήψεων, τις οποίες συμψηφιστικά διαβουλεύεστε καλοπροαίρετα ή μη, αλλά μία ευρύτερη δραστηριότητα αισθητικής θεώρησης του κόσμου, που προάγει τον στοχασμό και αυτό το στερείτε και από τα παιδιά και από εμάς τους δασκάλους τους.  

Θεωρείτε τις εφαρμοσμένες τέχνες εσωστρεφή και περιττή πολυτέλεια, ενώ  μπορεί να  είναι το σύνολο των λύσεων που μπορεί να βρουν  οι άνθρωποι στα καθημερινά προβλήματα τους.

Δεν φιλοδοξούμε να κάνουμε τα παιδιά άνεργους καλλιτέχνες, όπως κακώς σας πληροφόρησαν, αλλά να  «γίνουν μέρος» των έργων τέχνης, και δεν φαντάζεστε πόσο δημιουργικά ενεργοποιούνται συμμετέχοντας στη διδασκαλία τους. Πως θα ξεφύγει ένα παιδί από τα ένστικτά του για να γίνει συνειδητά ελεύθερος άνθρωπος;  Πως θα αποφύγει την μιμητική αναπαραγωγή του κοινωνικού του περίγυρου;  Πως θα συνειδητοποιήσει ότι ανήκει σε ένα ενιαίο κόσμο, σε ένα χώρο εμπλουτισμού κουλτούρας, όχι απλά για να την «υποστεί» αλλά για να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του, να συναντήσει τους άλλους πολιτισμούς, να μοιραστεί τον κόσμο;  Πως θα αναπτύξουν τα παιδιά διαλεκτική χωρίς να περιπέσουν σε ομοιομορφωτικές ομάδες, που θα φέρονται και θα άγονται από σκόπιμες και συνειδητές παρεμβάσεις, με την παρότρυνση υστερικών και φανατικών εξουσιών ικανών να εξαφανίσουν το ανθρώπινο είδος;  

Κ. Υπουργέ, μην  περιορίζετε τα παιδιά μόνο στις υπάρχουσες  παραδοσιακές oμάδες ειδικοτήτων, χωρίς να τους δώσετε τη  δυνατότητα της δημιουργικής διεργασίας, της παρατήρησης, του αυτοσχεδιασμού και της νοητικής έκφρασης μέσα από τις εφαρμοσμένες τέχνες. Επαναφέρατε την ειδικότητα στα νέα τεχνικά λύκεια.

Επενδύστε στην κουλτούρα των παιδιών και εκείνα θα σας το αναγνωρίσουν.  

 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΤΑΒΕΛΟΣ

εκπαιδευτικός εφαρμοσμένων τεχνών