Alfavita Newsroom Γιασεμής Ηλίας
Δρ Βιολογίας, Καθηγητής Γενικού Λυκείου
Θέτω κατ΄αρχάς δύο θέσεις που θεωρώ ότι όλοι συμφωνούμε:
Το ελληνικό σχολείο χρειάζεται μεταρρύθμιση, αλλαγές και νέα δυναμική.
Οι αλλαγές, μία μεταρρύθμιση, θα πρέπει να γίνεται με πολύ προσεχτικό τρόπο, να έχει όραμα και προοπτική.
Στη συνέχεια θέτω δύο προσωπικές θέσεις, τις οποίες θα αναπτύξω στη συνέχεια:
Στην επερχόμενη νέα μεταρρύθμιση, θα πρέπει να συμμετέχουν και οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί.
Μεταρρύθμιση χωρίς αξιολόγηση του διδακτικού έργου συνολικά, θα είναι αποτυχημένη.
Πριν από λίγο καιρό ξεκίνησε και τελείωσε ένας (ακόμη) διάλογος για την παιδεία, ενώ ο νέος υπουργός, προς τιμήν του, δήλωσε ότι δεν θα ξεκινήσει νέος διάλογος, αλλά θα μελετηθούν τα συμπεράσματα των προηγούμενων και θα φέρει στη βουλή, την δική του πρόταση.
Ήταν ένας διάλογος μεταξύ πολιτικών και κάποιων «ειδικών» πανεπιστημιακών. Σε αυτόν συμμετείχαν σαν προσκεκλημένοι, διάφοροι φορείς ...
Ένας διάλογος που αφορούσε το μέλλον της ελληνικής παιδείας και τον σχεδιασμό ενός καλύτερου εκπαιδευτικού συστήματος. Ενός συστήματος που αφορά όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης όπως λέγεται, δηλαδή πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια.
Το θέμα μου λοιπόν είναι εδώ: πώς γίνεται να υπάρχει διάλογος για την παιδεία και να λείπουν από αυτόν οι – εκ της θέσης τους - «ειδικοί», οι εκπαιδευτικοί, δηλαδή οι άνθρωποι που γνωρίζουν, που εργάζονται στις δύο από τις τρεις βαθμίδες: της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας; Πώς δηλαδή «ειδικοί», πανεπιστημιακοί καθηγητές γνωρίζουν, ομιλούν και θα αποφασίσουν πάλι, για το τι προβλήματα υπάρχουν στα ελληνικά σχολεία, τι πρέπει να αλλάξει και πώς, χωρίς την άποψη των «εκ των έσω»; Μήπως αυτοί που καθημερινά μοχθούν στον πίνακα έχουν μια σαφή και τεκμηριωμένη άποψη για τα προβλήματα που πράγματι αντιμετωπίζει στο έργο του ο εκπαιδευτικός της τάξης, πώς του φαίνονται τα βιβλία, τα προγράμματα, οι οδηγίες που κάθε τόσο αλλάζουν χωρίς να γνωρίζει ή να καταλαβαίνει/διαφωνεί, πολλές φορές και τι έχει να προτείνει!
Είναι αλήθεια σωστό, άνθρωποι ικανότατοι με ειδικές σπουδές και «περγαμηνές» αλλά που δεν ζουν την απτή καθημερινότητα του σχολείου, παρά μόνο θεωρητικοί της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μπορούν να σχεδιάζουν το μέλλον της εκπαίδευσης, σε αυτά τα επίπεδα, χωρίς να γνωρίζουν τον χώρο αυτό από μέσα, να μη γνωρίζουν τι σημαίνει σχολική αίθουσα, ποιος είναι ο «σχολικός» χρόνος, τι εξοπλισμός υπάρχει (ή δεν υπάρχει) στα περισσότερα δημόσια σχολεία – δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια της χώρας;
Πόσες φορές στα παρελθόν προγράμματα σπουδών, μεθοδολογίες και οδηγίες διδασκαλίας απέτυχαν ή δεν εφαρμόστηκαν ποτέ ή ανακλήθηκαν, διότι δεν μπορούσαν να εφαρμοστούν; Κι αυτό διότι ήταν ασκήσεις επί χάρτου, κάθε φορά κάποιων «ειδικών» που δεν είχαν μπει ποτέ σε σχολική τάξη, παρά μόνο σαν μαθητές ή προ πολλού απείχαν από αυτήν; Που δεν είχαν ακούσει τα παράπονα, δεν είχαν δει το βλέμμα απορίας ή απόγνωσης του επτάχρονου ή δεκαπεντάχρονου, από αυτά που διαβάζει ή ακούει μέσα στην τάξη .....
Θεωρώ ότι ο διάλογος θα έπρεπε να ξεκινήσει με αξιολόγηση. Αυτή την τόσο δραματοποιημένη διαδικασία στην Ελλάδα, και ειδικά στο ελληνικό σχολείο, τα τελευταία χρόνια.
Πιο συγκεκριμμένα θα έπρεπε αρχικά να γίνει αξιολόγηση των προηγούμενων προγραμμάτων σπουδών ή σχεδιασμών, να δούμε και να κρατήσουμε ότι καλό είχαν, πού υπήρχαν προβλήματα, που απέτυχαν και γιατί (έχει γίνει ποτέ αξιολόγηση των εκάστοτε προγραμμάτων σπουδών;) .
Έτσι θα έπρεπε στην κεντρική ομάδα διαλόγου (την εκάστοτε), πέρα από αναγνωρισμένους Πανεπιστημιακούς να συμμετέχουν μάχιμοι εκπαιδευτικοί της τάξης (υπάρχουν και συνάδελφοι με ειδικά μεταπτυχιακά και σπουδές, πέραν της εμπειρίας), οι σύλλογοι των ειδικοτήτων καθώς και οι σχολικοί σύμβουλοι. Οι τυπικά καλεσμένοι συνδικαλιστές, χρόνια απόντες από τάξη και επιμόρφωση, συνήθως χρόνια συνδικαλιστές, δεν μπορούν να έχουν τέτοιο ρόλο (παρά μόνο να υποβάλλουν προτάσεις, όπως τις μελέτες του ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ).
Στη συνέχεια (και όχι πριν) θα πρέπει να αξιολογηθούν τα στελέχη της εκπαίδευσης και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός της τάξης. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί είναι τόσο τρομακτικό αυτό!
Δεν λέω να γυρίσουμε στους επιθεωρητές της δεκαετίας του 70΄ και 80΄ που γνώρισα (απέξω)... σαν μαθητής, αλλά σε αξιολόγηση του έργου, του κόπου, της προσπάθειας, του πόνου και του μόχθου σε πολύ αντίξοες συνθήκες, πολλές φορές, όπως συμβαίνει σήμερα.
Και κάτι ακόμα: πώς ο εκπαιδευτικός που ποτέ δεν έχει αξιολογηθεί, μπορεί να κρίνει, να αξιολογήσει το έργο του προϊσταμένου/ης του/της, όπως συνέβη στις τελευταίες κρίσεις διευθυντών σχολείων;
Μια αξιολόγηση που θα αποσκοπεί σταδιακά σε συγκεκριμμένους στόχους και όχι την τιμωρία – όπως:
την εισαγωγή μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης στα σύγχρονα διδακτικά μοντέλα (ανακαλυπτική διδασκαλία, συνεργατική μάθηση, ανάπτυξη δεξιοτήτων και κριτικής σκέψης των μαθητών), μέσω σταδιακής, πρακτικής εκπαίδευσης όσων δεν γνωρίζουν.
την παροχή κινήτρων σε αυτούς/όσους έχουν κουραστεί από την διδακτική διαδικασία αλλά θέλουν να προσπαθήσουν ξανά.
την παροχή κινήτρων σε αυτούς/όσους έχουν κουραστεί από την διδακτική διαδικασία και δεν θέλουν/δεν μπορούν να συνεχίσουν, να μεταταχθούν σε άλλους φορείς του δημοσίου.... όλοι μας είχαμε/έχουμε εμπειρίες από κάποιους τέτοιους συναδέλφους. Εκεί θα μπορούσαν να παρέχουν κοινωνικά ωφέλιμο έργο.
Την υποστήριξη των εκπαιδευτικών σε επίπεδο συμβουλευτικό και ψυχολογικό. Δεν είναι λίγες οι φορές, μέσα στη σχολική καθημερινότητα που οι εκπαιδευτικοί υφίστανται κακοποίηση από γονείς, μαθητές αλλά και το ίδιο το σύστημα!
Παρά την προϊούσα υποβάθμιση, παρά τη συσσώρευση νέων προβλημάτων, παρά την κατασυκοφάντηση του κλάδου των εκπαιδευτικών συνολικά από κάποιους τα τελευταία χρόνια, ως τους βασικούς υπαίτιους όλων των δεινών της εκπαίδευσης, τα σχολεία λειτουργούν ακόμα – κυρίως – λόγω του φιλότιμου και της διάθεσης προσφοράς της πλειοψηφίας του διδακτικού προσωπικού. Των διδασκόντων που παρά τις δυσμενείς συνθήκες και τις έντονα συρρικνωμένες απολαβές τους, «τρέφονται» από το μεράκι της δημιουργίας για τα παιδιά – αυριανούς πολίτες. Ε, αυτοί ακριβώς πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο για την σύνταξη μιας παραγωγικής πρότασης αξιολόγησης, ακόμα και των ίδιων των διδασκόντων.... Αν δηλαδή θέλουμε να παραχθεί κάτι που να συντείνει στην ανέλιξη των εκπαιδευτικών πραγμάτων και δεν έχει άλλη είδους στόχευση.
Μία ακόμη παρατήρηση: Ακούμε τώρα για το εθνικό απολυτήριο, που θα οδηγεί και στην είσοδο, κάποια στιγμή, χωρίς εξετάσεις, σε κάποιες τουλάχιστον πανεπιστημιακές σχολές και τμήματα. Το θεωρώ μύθο, κοροϊδία, λαϊκισμό να λέει κάποιος ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο χωρίς την αξιολόγηση του ίδιου του εκπαιδευτικού και παράλληλα χωρίς εξασφάλιση των προϋποθέσεων για την προσφορά ισότιμων δυνατοτήτων της κάθε σχολικής μονάδας (λύκειο) στους μαθητές της. Πως θα εξασφαλιστεί η ισονομία και η προσφορά ίσων ευκαιριών στους μαθητές, όταν από πολλά δημόσια σχολεία λείπουν τα στοιχειώδη (πχ εργαστήρια, υποδομές και αναλώσιμα υλικά), όταν μαθήματα «προσανατολισμού» διδάσκονται – λόγω ελλείψεων προσωπικού – από, φιλότιμους συχνά, αλλά μη ειδικούς – κατάλληλα εκπαιδευμένους – διδάσκοντες;
Όσοι δουλεύουμε στο Λύκειο έχουμε ήδη την πίεση, τώρα, και με το υπάρχον σύστημα, από μαθητές και γονείς, για ένα «καλό» απολυτήριο, για να πάνε στο εξωτερικό, να το δείχνουν όσοι ψάχνουν για δουλειά, να το έχουν ... χωρίς κούραση, χωρίς διάβασμα καθ΄όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, αφού δεν μετράνε πια οι βαθμοί του σχολείου για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, σε κανένα μάθημα.
Χωρίς την αξιολόγηση (και επιμόρφωση) των καθηγητών, χωρίς τον έλεγχο π.χ. των βαθμών συνολικά/στατιστικά κάθε καθηγητή ανά μάθημα, πώς αυτός ο καθηγητής θα μπορεί να αξιολογεί σωστά και να προστατευτεί τελικά από τις απαιτήσεις μαθητών και γονιών;
Τελειώνοντας, θέλω να πω ότι θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η όποια αξιολόγηση θα πρέπει να γίνει με όρους συνεργασίας, διαλόγου και εμπιστοσύνης, όχι στείρα και γραφειοκρατικά. Θα πρέπει να γίνει κατανοητή η ανάγκη της, θα πρέπει να πεισθούν όλοι οι εκπαιδευτικοί, έτσι ώστε όχι μόνο να μην αντιδράσουν αλλά να το ζητήσουν οι ίδιοι. Να τους δοθεί ένα κίνητρο (όχι απαραίτητα χρηματικό) και ένα όραμα για ένα καλύτερο σχολείο και να πάψει να καλλιεργείται κλίμα φοβίας, εσωστρέφειας και αναξιοπιστίας από τους διάφορους «καλοθελητές» που όλοι μας γνωρίζουμε.
Η μέσω πανεπιστημιακών και άλλων «ειδικών», μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, χωρίς την καθοριστική συμμετοχή των μάχιμων εκπαιδευτικών και την αξιολόγηση όλων, θα είναι εκ των πραγμάτων μια αποτυχημένη, μια ακόμα αποτυχημένη «μεταρρύθμιση».
Ας μη γίνουμε πάλι συμμέτοχοι σε μια τέτοια μεταρρύθμιση, όπως τόσες άλλες στο παρελθόν ...
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
