«Η υπαλληλική τάξις φρονεί ακόμη ότι το δικαίωμα της απεργίας δεν είναι αναγκαστική συνέπεια του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι, καθ’ όσον η διεθνής και η ημετέρα υπαλληλική κίνησις έχει να μας παρουσιάση απειρίαν κατά μέρος δημοσιοϋπαλληλικών απεργιών, καίτοι οι απεργήσαντες υπάλληλοι εις ουδεμίαν υπαλληλικήν οργάνωσιν ανήκον, ουδ’ ίχνος υπαλληλικής οργανώσεως κατά την έκρηξιν της απεργίας υφίστατο. Η απεργία είναι, καθ’ ημάς, εν γεγονός, εν είδος φυσικού φαινομένου, το οποίον λαμβάνει χώραν και εκρήγνυται όπως ο κεραυνός ή η καταιγίς. Είναι μια συσσώρευσις και συμπύκνωσις δυσαρεσκειών και απογοητεύσεων του μισθωτού, ο οποίος εις μιαν δεδομένην στιγμήν αγανακτήσεως και παραφοράς δεν έχει την ανάγκην να έχη υπαλληλικήν οργάνωσιν όπως απεργήση· συνεννοείται σχεδόν αυτομάτως μετά των άλλων καταδυναστευομένων μισθωτών και η έκρηξις επέρχεται αυτόματος.
Επομένως, καθ’ ημάς, το ζήτημα της απεργίας δεν τίθεται, εάν ο υπάλληλος έχη δικαίωμα ή μη απεργίας από απόψεως δημοσίου δικαίου ή της κειμένης σωματειακής νομοθεσίας. Η απεργία είναι έν γεγονός, το οποίον δεν εξετάζεται από απόψεως νομιμότητος, όπως δεν εξετάζη κανείς εάν βρέχη ή δεν βρέχη κατά Σύνταγμα και τον Νόμον, πεινά κανείς νομίμως ή δεν πεινά, έχομεν κυκλώνα ή θαλασσοταραχήν ή εκρήγνυται κεραυνός σύμφωνα με το Σύνταγμα ή με τους κειμένους νόμους και το υπαλληλο-σωματειακόν ισχύον δίκαιον. Περιττόν λοιπόν ευρίσκομεν τον κόπον του κ. αρχηγού των Προοδευτικών Φιλελευθέρων να ζητή παραδείγματα εκ της Σοβιετικής Ρωσίας, διότι αν δεν βρέχη εις την Μόσχαν, βρέχει εις το Λονδίνον.»
Διευκρινίσεις για το παραπάνω:
1. Είναι μέρος της προκήρυξης που απέστειλε (24 Ιαν. 1928) «Προς την Κυβέρνησιν, την Βουλήν, και τους μισθωτούς (δημοσίους και ιδιωτικούς) υπαλλήλους και λοιπάς απόρους λαϊκάς και εργατικάς τάξεις» η οικονομική επιτροπή που συνέστησε η Εκτελεστική Επιτροπή της Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων της Ελλάδος (ΣΔΥΕ), προκειμένου να μελετήσει τα στοιχεία και να προτείνει μέτρα για την ικανοποίηση των υπαλληλικών αιτημάτων χωρίς να επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός. Μεταξύ των 27 μελών της Επιτροπής που συνέταξαν την προκήρυξη είναι και ο Κ. Καρυωτάκης. Το παραπάνω απόσπασμα θεωρείται από τους μελετητές ότι έχει τη σφραγίδα του ύφους και της ειρωνείας του ποιητή. Η τελευταία περίοδος υπονοεί τη γενική απεργία, το Μάιο του 1926, στη Βρετανία και είναι απάντηση στη φράση του υπουργού Οικονομικών Γ. Καφαντάρη: «το υπ’ αυτών [των δημοσίων υπαλλήλων] διεκδικούμενον, ουδέποτε αναγνωρισθέν παρ’ ημίν, ουδέ εις άλλον κράτος, μηδέ της Ρωσσίας εξαιρουμένης, δικαίωμα της απεργίας».
2. Ο Καρυωτάκης ήδη, στις 19 Ιανουαρίου, είχε εκλεγεί Γενικός Γραμματέας της Ενώσεως Δημοσίων Υπαλλήλων Αθηνών. Προηγουμένως: Από το Δεκέμβριο του 1926 τοποθετήθηκε στο «Τμήμα Αγαθοεργών Ιδρυμάτων» του Υπουργείου Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως. Τον Νοέμβριο του 1927 κλήθηκε ν’ απολογηθεί για «κάποιο πειθαρχικό αδίκημα», και τον Δεκέμβρη του αφαιρέθηκε, ως ποινή, ο μισός του μισθός, με απόφαση του τότε υπουργού Μιχαήλ Κύρκου, ο οποίος, μάλιστα, τον μετέθεσε στο «Τμήμα Λοιμωδών Νόσων». Είχε θεωρηθεί υπεύθυνος για τη διαρροή πληροφοριών σχετικά με το σκάνδαλο των «φουσκωμένων» οδοιπορικών του Μ. Κύρκου. Σοβαρότερες ήταν οι καταγγελίες για επιδόματα προς τους πρόσφυγες που δε δίνονταν σ’ αυτούς και για απαλλοτριώσεις δήθεν υπέρ τους.
3. Στην εφημ. Ὑπαλληλική, σημειώνεται: «Κοντά στα τόσα άλλα θύματα της ρουτίνας και της αισχρότητας της πολιτικής προστίθεται από προχτές και ο Καρυωτάκης, τέως Γεν. Γραμματεύς της Εν. Αθηνών. Επειδή είχε το θάρρος να μη ξεσκονίζη, να μη κολακεύη, γιατί τα θεωρούσε πρόστυχα {…} μετετέθη από το Κέντρο του Υπουργείου Πρόνοιας, όπου υπηρετούσε, εις Πάτρας και από εκεί {…} μετετέθη εις την Πρέβεζαν και από εκεί τον ετοιμάζανε ποιος ξέρει σε ποιο άλλο μέρος, εάν ο ατυχής συνάδελφος δεν βιαζότανε να τους απαλλάξει από τον κόπο.»
Ποια πρόσωπα μπορεί να αφορά η παραπάνω προκήρυξη τώρα;
(Συγχωρείστε το άλμα στο χρόνο, που δε λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες, τους μετασχηματισμούς στο συνδικαλιστικό κίνημα, τις αλλαγές στις παραδόσεις… Το ερώτημα προέκυψε αυθόρμητα και μου φάνηκε αφορμή για εμπνεύσεις και συγγένειες. Γιατί το κείμενο είναι ποιητικό και, ως τέτοιο, φτιάχνει μια λεπτή γραμμή στο χρόνο, που το συνδέει με όσα «ποιειν» θέλουν να συνδέονται μαζί του κάθε φορά.)
1. Σίγουρα όχι την ΑΔΕΔΥ, μολονότι, τυπικά, κληρονόμο της ιστορίας της ΣΔΥΕ. Γι’ αυτήν, «καταιγίδα» είναι τα μέτρα της εκάστοτε κυβέρνησης και όχι η αντίδραση των υπαλλήλων. Τα αλεξικέραυνα είναι η ειδικότητά της.
2. Σίγουρα, και από καιρό, όχι την ΟΛΜΕ. Καθώς η λέξη «απεργία» έχει διαγραφεί από τα οράματά της και είναι άγνωστο αν αναμένει κάποιο «θάμα» για να την επαναφέρει.
3. Πιθανότατα, όχι το μέρος των συνδικαλιστικών παρατάξεων που εμμένει να μετρά κάθε φορά αν οι εργαζόμενοι/ες έχουν φτάσει στο απαιτούμενο στάνταρ της διαμόρφωσης των όρων και των προϋποθέσεων προκειμένου να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους.
4. Πιθανότατα, όχι τους/τις δημοσίους υπαλλήλους που σε κάθε ενδεχόμενο άρνησης σε νόμους και διατάξεις αναζητούν πρώτα και κύρια, εναγωνίως, τη σωματειακή και νομική κάλυψη από την «καταιγίδα». Και όχι τη συμπόρευση με τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσές τους.
5. Πιθανώς, ναι τους εκπαιδευτικούς που συναντιόμαστε κάθε φορά σε συνελεύσεις, στάσεις, διαμαρτυρίες κι απεργίες –συνήθως στο δρόμο. Προσφάτως συναντηθήκαμε και στο υπουργείο παιδείας. Μετά την καταστολή στις 2 Μάρτη, στις 9 Μάρτη και στις 16 Μάρτη. Στην τελευταία αυτή συνέλευση, εντός του υπουργείου, βρεθήκαμε να έχουμε επικυρώσει όλες τις έτοιμες προτάσεις δράσης μέχρι το Πάσχα, τις οποίες ακούσαμε πολλάκις από ποικιλία ύφους και ταπεραμέντου επαγγελματιών συνδικαλιστών. Και όταν προτείναμε και ψηφίστηκε η συνέχιση της κατάληψης ως κέντρο αγώνα, πρόταση αυτονόητα ενισχυτική και όχι ανταγωνιστική των προηγούμενων, αντιμετωπίσαμε, για άλλη μια φορά, τη μεθόδευση που ξεκινά από την αδιαφορία, περνά στις κατηγορίες για αφέλεια και υπονόμευση του κοινού αγώνα και τελειώνει με το «τώρα είναι αργά / ποιοι και ποιες θα μείνουν; /είμαστε μακριά από το κέντρο». Κάποιοι παίζουν με τις ζωές μας θεωρώντας μας κάτι σαν «τα παιδάκια που παίζουν στ’ ανοιξιάτικο δείλι» στο Μαρούσι (να με συγχωρούν τα παιδιά και ο ποιητής για την παράταιρη χρήση του στίχου). Επειδή επιμένουμε χωρίς να αναθέτουμε, επειδή θέλουμε να νικήσουμε και όχι να συνηθίσουμε να διαχειριζόμαστε την ήττα.
Τους βλέπω σαν εκπροσώπους παρατάξεων - απογόνους εκείνων που ανέλαβαν να ενταφιάσουν τον Καρυωτάκη στενεύοντας τον αγώνα και τις αντιφάσεις του στα περί «μελαγχολίας», «εγωπάθειας», «διαταραχών από τη σύφιλη», και άλλων πολλών. Τους αστούς της γενιάς του ΄30 που βάλθηκαν να εξαφανίσουν όλη τη γενιά του μεσοπολέμου και, συντεταγμένα, τον Καρυωτάκη, γιατί δεν ταίριαζε στην εθνική ολοκλήρωση και την αισιοδοξία του νέου κύματος του αισιόδοξου αστισμού. Τους κομμουνιστές που απογοητεύτηκαν γιατί δεν στρατεύτηκε στο κόμμα, αφού η μεν ποίησή του αποτύπωνε την αστική υποκρισία, τη μικροαστική μιζέρια και τον εθνικό ξεπεσμό, η δε συνδικαλιστική δράση του έδειχνε συνειδητοποιημένο αγωνιστή.
Τον Καρυωτάκη, νομίζω, μπορούμε να τον βλέπουμε όσοι και όσες δουλεύουμε, κάθε φορά, για την «καταιγίδα» της απεργίας. Που ο αυθορμητισμός της δε στερείται συνέπειας και συνέχειας στο στόχο της κοινωνικής αλλαγής. Ούτε κι ο δικός του: Μόνος του δημοσίευσε το άρθρο «Ανάγκη χρηστότητος», (9/2 /1928, εφημ. Ελληνική) όπου μίλησε για δικαιότερη φορολογία, για οργάνωση της καταδίωξης του λαθρεμπορίου, για κατάργηση των αναστολών στην πληρωμή φόρων, για έλεγχο των προμηθειών, για κατάργηση της αστυνομίας ή της χωροφυλακής, και άλλα.
Και τον βλέπουμε όχι μόνο γι’ αυτά. Είναι και το «Κάθε πραγματικότητα μού είναι αποκρουστική» είναι και «η τέχνη η προάγουσα την νόσον», σε πείσμα της «υγείας» του τριπτύχου «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» του Μεταξά και των επιγόνων του. Είναι και ο «Ημιτελής πίναξ» - «Η πεδιάς και το νεκροταφείον», που «του λείπει μια σειρά ερειπίων / κι η επίσημος αγχόνη του Παγκάλου».
Σημείωση: Στα βιβλία του Γ. Π. Σαββίδη, Κ. Γ. Καρυωτάκης, Ποιήματα και πεζά, Αθήνα, Εστία, 2006 (ανατυπ., απ’ όπου το κείμ. σ. 281), Γιάννη Παπακώστα, Ο πολιτικός Καρυωτάκης, Αθήνα, Εστία, 1992, της Χριστίνας Ντουνιά, Κ. Γ. Καρυωτάκης. Η αντοχή μιας αδέσποτης τέχνης, Αθήνα, Πατάκης, 4η έκδ. 2000, οι παραπομπές για όλες τις παραπάνω αντιγραφές.
Κατίνα Θεοδωροπούλου
εκπαιδευτικός
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη