Οι καταστατικοί μύθοι ενός εκφυλισμένου φιλελευθερισμού σε νεο-φιλελευθερισμό, μιλούσαν ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα για την «ατομική ελευθερία», για τον «ελεύθερο ανταγωνισμό», για το «laisser faire», για την «ελευθερία του εμπορίου», αλλά και για το «δικαίωμα στην ατομική ιδιοκτησία», το οποίο ήταν ιερό και απαραβίαστο.
Περίπου 150 χρόνια μετά, αυτοί οι μύθοι έχουν καταντήσει τροχοπέδη για την κοινωνική πρόοδο και ευημερία και έχουν πυροδοτήσει παγκόσμιες ανισότητες που δεν είχε δει η ανθρωπότητα ποτέ μέχρι σήμερα.
Η ξύλινη γλώσσα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των «αγορών» αποτελεί μια φενάκη, πίσω από την οποία καραδοκεί το βάρβαρο και αιματοβαμμένο σύστημα του νεοφιλελευθερισμού. «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη», «επενδύσεις», «εξαγωγή κεφαλαίων», «επιτόκια», «πληθωρισμός», «ομόλογα», «υγιής επιχειρηματικότητα», «μετοχικά κέρδη», «φορολογία επιχειρήσεων», «εξαγωγικός προσανατολισμός» και, βέβαια, το παραμύθι για «λιγότερο κράτος».
Από τον αναγεννησιακό Homo Universalis, τον καθολικό άνθρωπο, έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, τον Homo Economicus, με μοναδική πλευρά της ζωής που αξιολογείται θετικά να είναι η οικονομική.
Στο εξαιρετικά επίκαιρο βιβλίο του “Homo economicus: ένας παραστρατημένος προφήτης της νέας εποχής» (εκδόσεις Πόλις), ο Γάλλος οικονομολόγος, Ντανιέλ Κοέν μάς λέει πως «ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 το πλουσιότερο 1% κέρδιζε το 7% του συνολικού εισοδήματος, τώρα κερδίζει σχεδόν το 25% του συνολικού εισοδήματος στις ΗΠΑ. Στις αρχές του 21ου αιώνα οι άνθρωποι αυτοί ξαναφτάνουν και ξεπερνούν το ποσοστό που τους αναλογούσε έναν αιώνα νωρίτερα. Πρόκειται για ένα είδος μισθολογικού πραξικοπήματος που έγινε με σιωπηρό τρόπο».
«Ανεπαισθήτως» που έλεγε και ο Καβάφης. Όμως δεν είναι τυχαίο ότι από τη δεκαετία του ‘70 κυριάρχησε ένα σύστημα – ο νεοφιλελευθερισμός – που έγινε παγκόσμιο και υιοθετήθηκε από σχεδόν όλες τις κυβερνήσεις του κόσμου. Από τον ριγκανισμό και τον θατσερισμό σε ΗΠΑ και Βρετανία, οι αγοραίες αξίες και η αγοραία ηθική επικράτησαν σταδιακά σε όλο τον κόσμο, αυξάνοντας τρελά τις ανισότητες σε εθνικό, περιφερειακό και τελικά παγκόσμιο επίπεδο. Σε αυτό συντέλεσε βέβαια και η λεγόμενη χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση, η οποία αποτέλεσε έναν ισχυρό παράγοντα συστημκής ευθραυστότητας.
Όπως λέει ο Κοέν, «ο αντικρατισμός αποτελεί ένα σχεδόν γενετικό δεδομένο της αμερικανικής πολιτικής φιλοσοφίας. Το κράτος μοιάζει να εγκυμονεί την απειλή των νέων προνομίων, την απειλή επιστροφής μιας κοινωνίας που βασίζεται στους κανόνες του ευρωπαϊκού Παλαιού Καθεστώτος, γι’ αυτό ο σοσιαλισμός δεν ήταν ποτέ δημοφιλής ιδεολογία στις ΗΠΑ».
Σήμερα, όμως, αυτός ο «αντικρατισμός» έχει γίνει ένα άλλοθι για να κάνουν οι κυβερνήσεις ακριβώς το αντίθετο. Στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 αυτές διέσωσαν τις τράπεζες, δίνοντας τρισεκατομμύρια από τα χρήματα των φορολογουμένων, ενώ σήμερα τις αποδίδουν και πάλι στους ιδιώτες, με «χασούρα» του δημόσιου Ταμείου.
Οι θηριώδεις ανισότητες του σήμερα έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο: κακομαθημένοι υπερπλούσιοι θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν στην κυριολεξία ό,τι θέλουν και πως δεν οφείλουν καμία εξήγηση στην κοινωνία. Μέσω των εταιρειών τους, παραβιάζουν ωμά τους κανόνες του ανταγωνισμού στον οποίο οι ίδιοι ομνύουν, καταστρατηγούν τους όρους για τα προσωπικά μας δεδομένα, πλουτίζοντας απ’ αυτά και γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις απαγορεύσεις περί φορολογικών παραδείσων.
Ο Δαρβίνος μπορεί να υιοθέτησε από τον Μάλθους την περίφημη «μάχη της επιβίωσης», όμως, όπως μάς θυμίζει ο Κοέν, στο έργο του Δαρβίνου “Γενεαλογία του Ανθρώπου”, «επιμένει στην ύπαρξη φαινομένων συνεργασίας μεταξύ των μελών του ίδιου είδους, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, τα οποία ονομάζει κοινωνικότητα και “συμπόνοια”. Κατά την άποψή του, η ουσιώδης “καινοτομία” της ανθρωπότητας δεν είναι η μάχη για επιβίωση, ούτε καν η ευφυΐα, αλλά η ύπαρξη της ικανότητας του ανθρώπου να φροντίζει τον άλλον. Ο αλτρουισμός, η συμπόνια, αυτή η “ευγενέστερη πλευρά της φύσης μας”, την οποία έφερε στην επιφάνεια η φυσική επιλογή, πρέπει να μας οδηγήσει στην απόρριψη της τυφλής δράσης της τελευταίας».
Η γενικευμένη τάση ιδιωτικοποιήσεων, την οποία ακολουθεί εμμονικά και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι κατά κύριο λόγο μεροληπτική και εξυπηρετεί φίλους και οικονομικούς συμμάχους, με αποτέλεσμα δημόσια αγαθά, όπως η Υγεία και η Παιδεία, να περνάνε σε ιδιωτικά χέρια, με τεράστια περιθώρια κέρδους. Ό,τι πριν παρεχόταν δωρεάν, τώρα θα πρέπει να το πληρώνουμε και μάλιστα ακριβά. Όμως η ιδιοτελής πολιτική δεν εξαντλείται μόνο με πράξεις ενεργητικής πολιτικής, όπως η μεταβίβαση των δημόσιων αγαθών σε φίλους και γνωστούς, αλλά και παθητικής, όπως με την παράλειψη λήψης μέτρων φορολόγησης των κάθε είδους καρτέλ,ς αλλά και ελέγχων σε μια ανεξέλεγκτη αγορά.
Κλείνοντας, ο Homo economicus μάς λέει ο Κοέν, «προσπαθώντας να ξεπεράσει τα εμπόδια που παρεμβάλλονται στην επιδίωξη του πλούτου, καταδιώκει τους ίδιους του τους ανταγωνιστές: τους Homo ethicus, Homo empathicus...εκείνες τις άλλες πλευρές του ανθρώπου που επιζητούν τη συνεργασία και την αμοιβαιότητα. Έτσι, όμως, μετατρέπεται ο ίδιος σε ένα ανθρωπολογικό τέρας».
Πηγή: PODCAST - efsyn.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/5
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency χωρίς προφορικά, χωρίς έκθεση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
