Νίκος Τσούλιας Η μαζική προσφυγή μας στα φροντιστήρια είναι χαρακτηριστικό δείγμα βαθιάς υποκουλτούρας, ελλείμματος παιδείας, στρέβλωσης του περιεχομένου της θεσμικής εκπαίδευσης. Αποτελεί το σύμπτωμα της αδυναμίας συνολικά της πολιτείας μας και της κοινωνίας μας να προσδιορίσουν ένα ουσιαστικό μοντέλο πραγματικής ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου. Είναι μια συλλογική παρακμιακή αντίληψη αντιπνευματικής καλλιέργειας, ένα εντυπωσιακό πεδίο στο πώς ένας λαός μπορεί να δημιουργήσει μυθοπλασίες και φαντασιώσεις…
Είμαστε εκτός πραγματικότητας. Είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη με αυτό το βαθμό του φροντιστηριακού παραληρήματος – μόνο εμείς …ξέρουμε τους δρόμους της πραγματικής παιδείας. Δημιουργούμε ένα εικονικό πεδίο χρησιμοθηρικού μετασχηματισμού της εκπαίδευσης, μόνο και μόνο για να υπηρετήσουμε ένα «όνειρο – φάντασμα»: την απόκτηση του «καλύτερου πτυχίου» δηλαδή αυτού που έχει μεγαλύτερη οικονομική αξία στην αγορά εργασίας!
Αυτό ονειρευόμαστε από τη στιγμή που το παιδί μας θα πάει στο Δημοτικό σχολείο και αυτό έχουμε διαρκώς στη σκέψη μας μέχρι την κορύφωση της βασικής εκπαίδευσής του, στη φάση του λυκείου. Εκεί θα δοθεί η μητέρα των μαχών, η τελική εφόρμηση! Εκεί θα κριθεί ο μαθητής έναντι όλων και έναντι του εαυτού του ακόμα και έναντι ολόκληρης της ζωής του!! Και όλα αυτά ανεξάρτητα από το γεγονός ότι όταν περάσουμε στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα την εγκαταλείψουμε σε ποσοστό πάνω από 25%...
Όχι, δεν θέλουμε την ουσιαστική μόρφωση και τη βαθιά παιδεία ούτε την άσκηση της παιδαγωγικής και την προαγωγή της πνευματικής καλλιέργειας. Δεν θέλουμε την κοινωνικοποίηση των παιδιών μας και την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς των. Δεν θέλουμε την καλλιέργεια των ουμανιστικών αξιών και την ανάδειξη της αρετής (τι είναι αυτά;) ούτε και τη διδασκαλία για τη διαμόρφωση χρηστών ανθρώπων και ενεργών πολιτών και για την ενίσχυση της κριτικής σκέψης και του ορθολογισμού.
Θέλουμε μια εκπαίδευση που να βάζει τα παιδιά μας στην πιο φανταχτερή πανεπιστημιακή Σχολή. Θέλουμε το λύκειο να είναι φροντιστήριο! Να μην έχει σχολική ζωή ούτε καν ίχνος πολιτισμικής λειτουργίας. Τι να τα κάνει αυτά; Έχουμε εμπορευματοποιήσει τη σχέση μας με αυτό που ονομάζουμε θεσμική εκπαίδευση και την ίδια στιγμή κατακεραυνώνουμε τον καπιταλισμό και τις δυνάμεις της αγοράς για την πολιορκία που κάνουν στη δημόσια εκπαίδευση για ιδιωτικοποιήσεις των δομών της…
Ένα επιπλέον ποσό περί του 40% των χρημάτων που δίνει το κράτος στην εκπαίδευση δαπανούν οι οικογένειες για τα κάθε λογής φροντιστήρια. Φροντιστήρια από το Δημοτικό σχολείο για την ξένη γλώσσα πριν καλά – καλά το παιδί κατακτήσει τις βάσεις της μητρικής γλώσσας αλλά και φροντιστήρια «εκπαιδευτικής στήριξης»! Το παιδί δεν θα μάθει ποτέ ότι το διάβασμα είναι κυρίως δική του υπόθεση, δεν θα έχει κατακτήσει τη γοητεία της γνώσης, γι’ αυτό και η βιβλιοφιλία είναι ανύπαρκτη στον κόσμο των μεγάλων.
Ο μαθητής δεν θα νιώσει τη χαρά της δημιουργικότητας και της αυτενέργειας, γιατί δεν θα ανακαλύψει και δεν θα καλλιεργήσει τις δικές του φοβερές δυνάμεις. Αν δεν μάθει να προσπαθεί με συστηματικό διάβασμα και με την αναζήτηση εναλλακτικών δρόμων για την επίλυση ενός προβλήματος, ποτέ δεν θα καταλάβει τι είναι μάθηση και ποια είναι η μεγάλη, η αναντικατάστατη χαρά της Γνώσης. Ποτέ δεν θα λατρέψει τα Γράμματα!
Τα φροντιστήρια της ξένης γλώσσας θα συνεχιστούν με αμείωτη ένταση, για να προλάβει να πάρει το Proficiency μέχρι την Α΄ λυκείου. Γιατί μετά θα υπάρχει το φροντιστήριο της τελικής εφόδου και όλα τα άλλα (σχολείο, αγωγή, παιδεία…) στριμώχνονται στα αζήτητα. Φροντιστήριο θα κάνει και ο μαθητής του 20(+) – που έχει «εισαχθεί» στο πανεπιστήμιο – πριν δώσει εξετάσεις... Φροντιστήριο θα κάνουν και οι μαθητές, που απλώς έχουν φυσική παρουσία στο λύκειο (πάνω από το 20% του συνόλου των μαθητών), που παίρνουν το Απολυτήριο του λυκείου και παρά το γεγονός ότι έχουν λειτουργικό αναλφαβητισμό, όχι για να λύσουν αυτό το πρόβλημα αλλά για να εισαχθούν σε κάποιο περιφερειακό ΤΕΙ. Θα κάνουμε ακόμα και φροντιστήριο για το φροντιστήριο.
Πώς γίνονται όλα αυτά; Μα όταν η μυθοπλασία ριζώνει στην κοινωνική πραγματικότητα, όλα πλέον φαντάζουν φυσιολογικά. Να πως η συλλογική προκατάληψη μπορεί να ευδοκιμήσει με περισσή ευκολία σαν να είμαστε στο Μεσαίωνα ενώ ζούμε στους καιρούς της Γνώσης και της Πληροφορίας. Να πώς στήνονται οι αργαλειοί για την οπισθοδρόμηση. Να γιατί δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε το μέλλον μας καταπώς είναι το συμφέρον μας…
Τα φροντιστήρια είναι η εθνική μας ενασχόληση, η πρώτη των πρώτων οικογενειακή μέριμνα. Τα φροντιστήρια δεν είναι μόνο θεσμός. Είναι η μεγάλη ιδέα για το πώς βλέπουμε την εκπαίδευση. Οι γονείς με το μεγάλωμα των παιδιών τους σκέπτονται το σχολείο και από κοντά και τα ποικίλα φροντιστήρια. Θα επισκέπτονται πιο συχνά τα φροντιστήρια παρά τα σχολεία είτε γιατί θέλουν τη «διδασκαλία» που είναι στραμμένη μόνο στην τεχνική των εξετάσεων είτε γιατί αισθάνονται ότι εκεί πληρώνουν απευθείας – και όχι μέσω του κρατικού προϋπολογισμού - και τους πονάει.
Τα φροντιστήρια συνεχίζονται. Φροντιστήρια για να περάσουμε τα δύσκολα μαθήματα στα πανεπιστήμια, για να αποκτήσουμε μεταπτυχιακούς τίτλους και διδακτορικά – εδώ έχουν στηθεί ολοκληρωμένες επιχειρήσεις και μπορούν να τα ετοιμάσουν εξ ολοκλήρου! Φροντιστήρια για να δώσουμε για οποιοδήποτε διαγωνισμό στο Δημόσιο, φροντιστήρια για κάθε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Φροντιστήρια παντού και για πάντα!
Τα φροντιστήριο δεν θα γίνει μόνο πεδίο στρέβλωσης της θεσμικής εκπαίδευσης και κάθε έννοιας παιδείας και μόρφωσης. Θα καταστεί παράγοντας εκτεταμένης παραοικονομίας, και το χειρότερο όλων θα γίνει και στοιχείο μαύρης κατάμαυρης παρακμής με τη συναλλαγή εκπαιδευτικών και γονέων στην περίπτωση που γίνεται σε μαθητές του σχολείου. Και πρέπει να έλθουμε και στη δική μας «λερωμένη φωλιά».
Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία σε κανέναν εκπαιδευτικό του Δημοσίου που κάνει ιδιαίτερο. Μια τέτοια λειτουργία προσβάλλει κάθε έννοια εκπαιδευτικού και παιδαγωγού. Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να στηλιτεύει αυτά τα φαινόμενα διαρκώς και συστηματικώς. Κατά τη γνώμη μου, οι εκπαιδευτικοί που κάνουν ιδιαίτερα στους μαθητές του σχολείου των, θα πρέπει να διαγράφονται από μέλη της ΟΛΜΕ. Γιατί πρόκειται για πράξη ανέντιμη και ανήθικη, παρασιτική και παρακμιακή. Γιατί είναι το πιο μελανό σημείο του εκπαιδευτικού κόσμου! Μια τέτοια κίνηση της ΟΛΜΕ θα της έδινε φοβερή ηθική ακτινοβολία και θα προήγαγε παράλληλα ένα φωτεινό αξιακό σύστημα στην κοινωνία.
Ο δε Υπουργός μας, ο κ. Γαβρόγλου, δεν μπορεί να παίρνει τη θέση του απόμακρου παρατηρητή και του θεωρητικού ηθικού αποτιμητή. Είναι υποχρεωμένος να εφαρμόζει το νόμο και να μη λειτουργεί ως σχολιαστής / δημοσιογράφος του φαινομένου! Αλλά γιατί να το κάνει; Δεν είναι αυτός που θέλει να μετατρέψει την πιο κρίσιμη τάξη του Λυκείου, την Τρίτη τάξη, σε φροντιστηριακή δομή;
Όποιος ερμηνεύει τη μαζική προσφυγή μας στο φροντιστήρια ως απόρροια του ελλείμματος και των αδυναμιών της θεσμικής εκπαίδευσης όχι μόνο δεν έχει καταλάβει τίποτα αλλά και κοιμάται τον ύπνο του δικαίου και δεν πρόκειται ποτέ να αναρωτηθεί ποτέ «μήπως δεν είναι έτσι τα πράγματα»; Όσο δεν ανοίγουν συζητήσεις για την ουσία της εκπαίδευσης από την πολιτεία αλλά και από το εκπαιδευτικό κίνημα, όσο δεν στοχαζόμαστε ως εκπαιδευτικοί και ως γονείς τι θέλουμε από το σχολείο και από τον κόσμο των Γραμμάτων θα παρακολουθούμε τη φροντιστηριακή ζήτηση και θα τη θεωρούμε ως μια «κοινωνική αναγκαιότητα» ή ακόμα και ως ένα φυσικό δεδομένο…
Υ.Γ.
Και επειδή θα υπάρξουν σχόλια, του τύπου «τι έκανες εσύ, όταν ήσουν Πρόεδρος της ΟΛΜΕ», απαντώ πρόχειρα. α) Στις Γενικές Συνελεύσεις των Προέδρων των ΕΛΜΕ είχα θέσει το ζήτημα αρκετές φορές, με τη λογική που ανέπτυξα στο παρόν άρθρο. Μάλιστα – αν θυμάμαι καλά - μόνο ένας πρόεδρος της Ε΄ ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης και όχι της δικής μου παράταξης, ο Δ. Πιτσιάβας, είχε δει ένθερμα το όλο πρόβλημα. β) Όπου παρουσιάστηκε περίπτωση ιδιαίτερων φροντιστηρίων – π.χ. στη Μυτιλήνη -, πήγα στη Γενική Συνέλευση των καθηγητών και στηλίτευσα την παράνομη – και όχι μόνο – ενασχόληση και ζήτησα την εφαρμογή του σχετικού Νόμου. γ) Έχω αρθρογραφήσει κατ’ επανάληψη.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
