Ενα σκηνικό επίπλαστων διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία επιχειρήθηκε, για άλλη μια φορά, να στηθεί στη συζήτηση που έγινε την περασμένη Τετάρτη στη Βουλή, σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων, για την Παιδεία. Τόσο ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας, όσο και ο πρόεδρος της ΝΔ, Κ. Μητσοτάκης, επιχείρησαν να υπερτονίσουν τις διαφορές τους, κρύβοντας επιμελώς τη στρατηγική τους σύμπλευση στις κατευθύνσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ και στο θέμα της Παιδείας, ενώ για άλλη μια φορά η ΝΔ επιχείρησε να απονείμει «μετάλλια αριστεροσύνης» στην κυβέρνηση, προσφέροντάς της έτσι υπηρεσίες συγκάλυψης της ταξικής πολιτικής που υπηρετεί σταθερά υπέρ του κεφαλαίου. Αυτό το σκηνικό στήθηκε σε διάφορα επιμέρους θέματα της Εκπαίδευσης που θίχτηκαν στη συζήτηση και στα οποία θα επανέλθουμε με αρθρογραφία το επόμενο διάστημα.
Μια συζήτηση που θα έχουμε μπροστά μας
Σε αυτό το άρθρο, όμως, θα σταθούμε στο θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων, που ανοίχτηκε από τη ΝΔ στη συζήτηση της Βουλής και τοποθετήθηκαν πάνω σε αυτό και άλλοι πολιτικοί αρχηγοί. «Καμία συζήτηση για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση δεν μπορεί να γίνει, αν δεν τοποθετήσει στο επίκεντρό της την αλλαγή του άρθρου 16 του Συντάγματος», είπε χαρακτηριστικά ο Κυρ. Μητσοτάκης, ενώ στο πλαίσιο της αποδοχής ή της ανοχής των ιδιωτικών πανεπιστημίων κινήθηκαν και τα υπόλοιπα κόμματα πλην του ΚΚΕ. Η Φ. Γεννηματά τοποθετήθηκε στο θέμα λέγοντας ότι «ξέρουμε τι διαμορφώνεται και εντός της χώρας, αλλά και σε γειτονικές χώρες, γι' αυτό λέμε, λοιπόν, ότι πρέπει να ανοίξει η συζήτηση τώρα για το αυστηρότατο πλαίσιο λειτουργίας των μη κρατικών πανεπιστημίων, πριν αυτά υποκαταστήσουν το δημόσιο». «Μη κρατικά πανεπιστήμια τώρα, λέμε εμείς και δεν φοβόμαστε. Αυτό είναι ένα σύγχρονο αίτημα», είπε ο Στ. Θεοδωράκης. Υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων δήλωσε ο Π. Καμμένος και ο Β. Λεβέντης είπε ότι «θέλει μεγάλη προσοχή η μετάβαση στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Πρέπει πρώτα να εξυγιάνουμε τα κρατικά. Διαφορετικά, θα καταστρέψουμε και τα κρατικά και τα ιδιωτικά».
Απέναντι σε αυτό το κλίμα, η κυβέρνηση επέλεξε να μην υψώσει πολύ τους τόνους «υπεράσπισης» του άρθρου 16 και είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα στην τριτολογία του: «Το θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι ένα θέμα το οποίο έχει και μία συνταγματική χροιά. Συνεπώς, πιστεύω ότι θα έχουμε πεδίον δόξης λαμπρό στη συζήτηση που θα ανοίξει για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, να καταθέσουμε τις θέσεις και τις προτάσεις μας». Με μία έννοια, λοιπόν, πρόκειται για μία συζήτηση που έχουμε μπροστά μας, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα επανέλθει το επόμενο διάστημα.
Από ποια σκοπιά υπερασπίζονται το «δημόσιο πανεπιστήμιο»
Τόσο ο Αλ. Τσίπρας όσο και η αναπληρώτρια υπουργός, Σ. Αναγνωστοπούλου, «υπερασπίστηκαν» ότι η κουλτούρα των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων είναι η κουλτούρα των δημόσιων πανεπιστημίων, με την υπουργό να καταθέτει και έγγραφα στα πρακτικά, σχετικά με το «ποιες χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης έχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια», για να δείξει ότι «σχεδόν καμιά δεν έχει αξιόλογα ιδιωτικά πανεπιστήμια». Πράγματι, στις χώρες της Δ. Ευρώπης ο δημόσιος χαρακτήρας της Εκπαίδευσης ήταν βασικό χαρακτηριστικό της καπιταλιστικής διαχείρισης μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το κεφάλαιο εκείνη την περίοδο έχοντας βγει, από μια μεγάλη οικονομική και πολιτική κρίση ('29 - '33, Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε χώρες της Ευρώπης), απαιτούσε από το κράτος του να αναλάβει πιο αποφασιστικά πρωτοβουλία για να μπορέσει να αναπαράγει την κερδοφορία του. Ομως, το ρίσκο ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων, το αμφιλεγόμενο της άμεσης απόσβεσης της επένδυσης, οδήγησε για εκείνη την περίοδο στην πιο φρόνιμη επιλογή των δημόσιων πανεπιστημίων.
Σήμερα, τα ιδεολογικά ρεύματα και οι πολιτικές προτάσεις διαχείρισης του καπιταλισμού μπορεί να έχουν διαφοροποιηθεί, αλλά η ουσία παραμένει, ζητούμενο πάντα είναι η καπιταλιστική κερδοφορία. Το κράτος συνεχίζει να αναλαμβάνει - ως συλλογικός καπιταλιστής - ορισμένες λειτουργίες προκειμένου να διευκολύνει την αναπαραγωγή των εκμεταλλευτικών σχέσεων παραγωγής. Αρα, ανεξάρτητα από το αν το α' ή το β' πανεπιστήμιο λειτουργεί με όρους δημόσιου, είναι ίδρυμα που εντάσσεται αντικειμενικά στους νόμους της καπιταλιστικής παραγωγής. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ελλάδα: δημόσια ή ιδιωτικά, τα ΑΕΙ που θέλει το κεφάλαιο πρέπει να είναι ανταγωνιστικά και κερδοφόρα, για να μπορούν να ανταποκρίνονται στους στόχους του κεφαλαίου.
Μ' αυτή την έννοια, η όποια υπεράσπιση από την πλευρά της κυβέρνησης του «δημόσιου πανεπιστημίου» δεν εκπορεύεται από μια λογική υπεράσπισης των λαϊκών συμφερόντων, αλλά από την υπεράσπιση των συμφερόντων του κεφαλαίου και από την ανάγκη του για πανεπιστήμια που θα διασυνδέονται εντονότερα και αμεσότερα με τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις, δουλεύοντας γι' αυτές.
Είναι χαρακτηριστική, εξάλλου, η πρόταση του κυβερνητικού εταίρου, Π. Καμμένου, ότι «τα εκπαιδευτικά ιδρύματα με το επιστημονικό προσωπικό, με καθηγητές και φοιτητές, μπορούν να παράξουν νέες επιστημονικές καινοτομίες, οι οποίες θα πρέπει να συνδεθούν με την παραγωγή, δηλαδή σε υπάρχουσες ελληνικές επιχειρήσεις είτε σε νέες (...) Φορολογικά κίνητρα σε νέες επιχειρήσεις που εγκολπώνουν στην παραγωγή τα αποτελέσματα ερευνών και ερευνητικών κέντρων, αλλά και ερευνητικών ομάδων των Ανώτερων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των ΤΕΙ της χώρας, με την απασχόληση στις επιχειρήσεις αυτές των επιστημόνων που εργάστηκαν για την επίτευξη του αποτελέσματος. Κίνητρα όπως η αναβολή φορολόγησης κατά ποσοστό 50% της όλης υποχρέωσής τους για μια πενταετία και η διευκόλυνσή τους σε πρόσβαση σε χαμηλότοκο δανεισμό»...
Σ' αυτό το πνεύμα κινείται, εξάλλου, όλο το νομοθετικό οπλοστάσιο των τελευταίων χρόνων για την Ανώτατη Εκπαίδευση, το οποίο διατηρεί και εφαρμόζει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αλλά και όσα νέα σχέδια νόμου είδαν το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο χρόνο.
Αρα, όποιος θέλει πραγματικά να υπερασπιστεί το άρθρο 16, δεν αρκεί να ζητά να «περιφρουρηθεί» η Παιδεία από το αδηφάγο κεφάλαιο, αλλά να υιοθετεί το αίτημα για Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση αποκλειστικά Δημόσια και Δωρεάν, που έρχεται σε συνολική ρήξη με την υποταγή της Εκπαίδευσης στο κεφάλαιο και ικανοποιεί τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες. Αυτή η Εκπαίδευση, όμως, προϋποθέτει μια άλλη οικονομία, με το λαό αφέντη στον τόπο του.
Γ. Σ.
Πηγή: Ριζοσπάστης
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 27/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη