Alfavita Newsroom Το διαδίκτυο εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους αλλά και πρωτοφανείς δυνατότητες για τους χρήστες.
Τα πολυσυζητημένα MOOCs, τα «Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα» αποτελούν σήμερα μια μεγάλη παιδαγωγική αλλά και κοινωνική καινοτομία που έγινε εφικτή χάρη στη διαδικτυακή τεχνολογία.
Τα πρώτα ανοιχτά διαδικτυακά μαθήματα σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν στις ΗΠΑ, το 2012, από αμερικανικούς πανεπιστημιακούς κολοσσούς, όπως το Χάρβαρντ, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT) και το Στάνφορντ.
Και μόλις έκαναν την εμφάνισή τους, η διεθνής ανταπόκριση ήταν άμεση και έχει πλέον αποκτήσει πλανητικές διαστάσεις.
Τα δύο τελευταία χρόνια, μια ομάδα τολμηρών Ελλήνων πανεπιστημιακών δασκάλων εργάστηκε σκληρά για να δημιουργήσει τα πρώτα ελληνικά MOOCs.
Εμπνευστής και συντονιστής του ανανεωτικού παιδαγωγικού προγράμματος «Mathesis» είναι ο πρόεδρος της εκδοτικής επιτροπής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης Στέφανος Τραχανάς.
Σήμερα έχουμε τη μεγάλη τιμή να φιλοξενούμε τον ίδιο, ο οποίος με ανεπιτήδευτο ενθουσιασμό μας εξηγεί τους στόχους και τις δυσκολίες αυτού του σημαντικού εκπαιδευτικού εγχειρήματος.
Η συμμετοχή και η παρουσία της Ελλάδας στο παγκόσμιο κοινωνικο-παιδαγωγικό πείραμα της ανοιχτής διαδικτυακής εκπαίδευσης δεν μπορούσε να λείψει.
Στις 16 Νοεμβρίου ξεκινούν επίσημα οι δύο πρώτοι κύκλοι διαδικτυακών πανεπιστημιακών μαθημάτων «Mathesis» που προσφέρονται δωρεάν στο ελληνικό κοινό.
Ο πρώτος αποτελεί μια πλήρη εισαγωγή στην Κβαντική Φυσική, με μαθήματα του Στέφανου Τραχανά, ενώ ο δεύτερος κύκλος αφορά την Ιστορία του νέου ελληνισμού από τον 11ο έως τον 18ο αιώνα με μαθήματα της γνωστής ιστορικού Μαρίας Ευθυμίου, βραβευμένης, όπως και ο Στέφανος Τραχανάς, με το εθνικό βραβείο εξαίρετης πανεπιστημιακής διδασκαλίας, Ξανθόπουλου-Πνευματικού.
Πολύ σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλοι δύο κύκλοι μαθημάτων, ένας για τη «Σχετικότητα και την Κοσμολογία» από τον καθηγητή Θεόδωρο Τομαρά του Πανεπιστημίου Κρήτης και ένας για τη «Μακρά Ελληνιστική Εποχή» από τον καθηγητή στο Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών του Πρίνστον Αγγελο Χανιώτη.
Πρωταγωνιστής και «σκηνοθέτης» αυτού του φιλόδοξου για τα ελληνικά πράγματα παιδαγωγικού πειράματος είναι ο φυσικός Στέφανος Τραχανάς, που δέχτηκε πρόθυμα να μιλήσει για το νέο πνευματικό πάθος του.
● Τι σας ώθησε, εσάς, έναν κβαντικό φυσικό, να ασχοληθείτε με την ανοιχτή διαδικτυακή εκπαίδευση και μάλιστα να αφιερώσετε σ’ αυτήν δύο χρόνια επίμοχθης εργασίας;
Η αφορμή ήταν ένα «πείραμα» διαδικτυακής διδασκαλίας σύγχρονης φυσικής που κάναμε πριν από δύο χρόνια στο φυσικό τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Υπάρχει όμως και μια βαθύτερη αιτία: η συνειδητοποίηση, κατά τα τελευταία χρόνια, ότι τα πανεπιστημιακά μαθήματα με μεγάλο αριθμό φοιτητών, το παραδοσιακό δηλαδή σύστημα της «από έδρας διδασκαλίας» -όπου οι φοιτητές απλώς παρατηρούν κάποιον να «χτυπιέται» στον πίνακα για λογαριασμό τους-, έχει φτάσει στα όριά του, αν δεν είναι ήδη χρεοκοπημένο.
Οι φοιτητές προσποιούνται ότι μαθαίνουν κι εμείς προσποιούμαστε ότι τους διδάσκουμε. Στην πραγματικότητα, και οι δύο κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, διότι μάθηση χωρίς «δράση», χωρίς ενεργό εμπλοκή του μαθητευόμενου, δεν υπάρχει.
Συνήθως πρόκειται για μια πρόσκαιρη εγγραφή πληροφοριών στη μνήμη του φοιτητή που διαρκεί ώς τις εξετάσεις και σβήνει ταχύτατα μετά απ’ αυτές.
Ομως, η τεχνολογία μας δίνει σήμερα τη δυνατότητα τουλάχιστον να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της μαζικής εκπαίδευσης.
● Πιστεύετε, δηλαδή, ότι τα μαθήματα μέσω Διαδικτύου μπορούν να συμβάλουν στο να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της πανεπιστημιακής διδασκαλίας σε μεγάλο αριθμό φοιτητών;
Αυτή είναι η… υπόσχεση. Εξαρτάται όμως από το τι εννοούμε «μαθήματα μέσω διαδικτύου».
Αν εννοούμε ότι απλώς «παρκάρουμε» κάπου τα βίντεο του μαθήματος κι αφήνουμε τους φοιτητές να τα βλέπουν όποτε θέλουν ενώ, κατά τα άλλα, η από έδρας διδασκαλία συνεχίζεται όπως πάντα με τους φοιτητές ως παθητικούς δέκτες, τότε σίγουρα δεν έχουμε κάνει τίποτα για το πρόβλημα που συζητάμε.
Εκτός ίσως από το να διευκολύνουμε τους φοιτητές να μην έρχονται στο πανεπιστήμιο!
Ομως τα Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα ή ΜΑΔΙΜ, δηλαδή τα MOOCs (Massive Open Online Courses), για τα οποία τόσος λόγος γίνεται έξω, είναι κάτι ριζικά διαφορετικό.
Είναι μια εντελώς διαφορετική παιδαγωγική προσέγγιση, μια ανατροπή του κυρίαρχου εκπαιδευτικού προτύπου που επιχειρεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του μεγάλου αριθμού φοιτητών με χρήση της τεχνολογίας.
Για τα μαθήματα με μικρό αριθμό φοιτητών η κατάσταση θα παραμείνει, ενδεχομένως, αυτή που ήταν πάντα: λαμπρή ή μέτρια, ανάλογα με τον διδάσκοντα.
Σε ό,τι αφορά όμως τα μαζικά μαθήματα, για τα οποία κυρίως συζητάμε, η απάντησή μου ίσως να σας εκπλήξει.
Αν υιοθετηθεί το νέο διδακτικό μοντέλο της λεγόμενης μικτής μάθησης (blended learning) -που ήδη εφαρμόζεται πιλοτικά στα μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού-, η αλλαγή στη σχέση μαθητή-δασκάλου θα είναι σαφώς προς το καλύτερο.
Οι φοιτητές δεν θα στοιβάζονται πλέον σε μεγάλα αμφιθέατρα, αλλά θα παρακολουθούν τη διαδικτυακή μορφή του μαθήματος στο σπίτι τους (ή όπου αλλού επιθυμούν), θα απαντούν στις ερωτήσεις που συνοδεύουν τα βίντεο, θα μπορούν να βλέπουν τις σωστές απαντήσεις ή τις λύσεις τους, θα εντοπίζουν εγκαίρως τις αδυναμίες τους και θα πηγαίνουν κατόπιν στο πανεπιστήμιο όπου το μάθημα θα έχει πλέον φροντιστηριακό χαρακτήρα με μικρές ομάδες εργασίας και με τον καθηγητή του μαθήματος και τους βοηθούς του σε διαρκή διαθεσιμότητα για συμβουλές και άμεση βοήθεια.
● Ωστόσο, ο «μεγάλος αριθμός» δεν αναφέρεται μόνο στους εσωτερικούς φοιτητές των πανεπιστημίων αλλά και στους εξωτερικούς, αφού τα διαδικτυακά μαθήματα -τα MOOCs- είναι εξ ορισμού ανοιχτά για όλους. Ετσι δεν είναι;
Ετσι ακριβώς. Η τεχνολογία των MOOCs έχει όμως τη χαρακτηριστική ιδιότητα να μπορεί να εφαρμοστεί σε ένα οσοδήποτε μεγάλο ακροατήριο.
Δηλαδή, με τους ίδιους εκπαιδευτικούς πόρους -υλικούς και ανθρώπινους- που χρειάζεσαι για να κάνεις ένα διαδικτυακό μάθημα για 100 φοιτητές, το κάνεις και για 1.000 ή 10.000. Ετσι, το πρόβλημα που υπόσχεται να λύσει η τεχνολογία των MOOCs είναι διπλό.
Το ένα είναι «εσωτερικό», δηλαδή ο μεγάλος αριθμός φοιτητών μέσα στα πανεπιστήμια, και το άλλο «εξωτερικό», η ανάγκη των σύγχρονων δημοκρατικών κοινωνιών να κάνουν εφικτή την πρόσβαση στο αγαθό της ανώτατης εκπαίδευσης (και όχι μόνο!) σε όλους όσοι επιθυμούν να το αποκτήσουν. Πέρα από κοινωνικούς, οικονομικούς ή γεωγραφικούς φραγμούς.
● Εσάς ποιος από τους δύο αυτούς στόχους σας συγκινεί περισσότερο; Ο «εσωτερικός» ή ο «εξωτερικός»;
Ευτυχώς δεν χρειάζεται να επιλέξω, γιατί και οι δύο στόχοι υπηρετούνται με το ίδιο «εργαλείο», την τεχνολογία των σύγχρονων διαδικτυακών μαθημάτων. Αν όμως μου ζητούσατε να επιλέξω διλημματικά, τότε μάλλον θα διάλεγα τον δεύτερο στόχο.
Από τα νεανικά μου χρόνια λίγα πράγματα συνεχίζουν να με ενοχλούν τόσο πολύ όσο η ανισότητα των ευκαιριών στην εκπαίδευση.
Το στημένο παιχνίδι εις βάρος ταλαντούχων παιδιών, που απλώς είχαν την ατυχία να γεννηθούν στο λάθος μέρος, με το λάθος χρώμα ή στη λάθος κοινωνική τάξη.
Και είμαι ευτυχής που τώρα -ως υπεύθυνος του Mathesis- μπορώ να θέσω αυτό το ζήτημα ως έναν από τους κεντρικούς του στόχους.
Στόχος που διατυπώνεται ρητά και στον ιστότοπό μας: η εξίσωση των ευκαιριών στην εκπαίδευση είναι από τους ευγενέστερους -και συνάμα τους πιο (κερδο)φόρους- στόχους που μια κοινωνία αξίζει να θέτει στον εαυτό της.
Και σκεφτόμαστε ήδη κάποιους εξειδικευμένους τρόπους για να υπηρετήσουμε αυτόν τον στόχο στο κοντινό μέλλον.
Διδασκαλία εξ αποστάσεως μέσω ίντερνετ και υπολογιστή
● Ωστόσο, στον ιστότοπο του Mathesis αναφέρεστε επίσης στα δύο βασικά χαρακτηριστικά αυτών των μαθημάτων που συμβάλλουν αποφασιστικά στην αλλαγή του καθιερωμένου μαθησιακού προτύπου: τη διαδραστικότητα και τη συνεργατική μάθηση ή αλληλομάθηση, όπως την αποκαλείτε. Πώς υλοποιούνται αυτά τα χαρακτηριστικά στο συγκεκριμένο πρόγραμμα;
Κάθε διαδικτυακό μάθημα βιντεοσκοπείται, κατά κανόνα, σε στούντιο και είναι χωρισμένο σε μικρά «βιντεάκια» μέσης διάρκειας 10 λεπτών το καθένα (ανάλογα με το μάθημα).
Αμέσως μετά ακολουθούν μία έως τρεις ερωτήσεις πολλαπλής (αλλά όχι μόνον) επιλογής στις οποίες καλείται να απαντήσει ο φοιτητής πριν προχωρήσει στο επόμενο βίντεο.
Ετσι επικεντρώνει την προσοχή του σε αυτό που είναι κάθε φορά το ουσιώδες, ενώ στο τέλος κάθε εβδομάδας καλείται να απαντήσει και σε ένα συγκεντρωτικό τεστ γύρω από τα κεντρικά σημεία της ύλης που καλύφθηκε τη συγκεκριμένη εβδομάδα.
Επιπλέον, μόλις ο φοιτητής ή η φοιτήτρια συμπληρώσει και υποβάλει οποιοδήποτε τεστ, μπορεί να ζητήσει να του εμφανιστούν οι σωστές απαντήσεις αλλά και οι εξηγήσεις ή οι λύσεις τους, ώστε να αντιληφθεί αμέσως το σφάλμα που ενδεχομένως έκανε.
Ο «ηλεκτρονικός καθηγητής» είναι διαρκώς παρών σε όλη τη μαθησιακή διαδικασία. Καθηγητής… on demand. Ενα σύγχρονο διαδικτυακό μάθημα είναι λοιπόν ισχυρά διαδραστικό, κάτι σαν… «ζωντανό βιβλίο».
● Πάντως, το αναφαίρετο δομικό στοιχείο αυτών των μαθημάτων είναι και η δυνατότητα της αλληλομάθησης μέσω του φόρουμ επικοινωνίας μεταξύ των χρηστών. Θεωρείτε ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη παιδαγωγική καινοτομία τους;
Εχετε δίκιο, πρόκειται για μια πραγματικά ριζοσπαστική διαδικασία που εξισορροπεί το παραδοσιακό δασκαλοκεντρικό πρότυπο φέρνοντας στο παιχνίδι έναν νέο «παίκτη»: το φόρουμ.
Την κοινότητα, δηλαδή, των συν-διδασκομένων που μαθαίνουν επίσης ο ένας από τον άλλο κι όχι μόνο από τον δάσκαλό τους ή το βιβλίο.
Και δεν μιλάω θεωρητικά πάνω σ’ αυτό. Στο πρώτο «πείραμα» που έγινε στο Φυσικό Κρήτης πριν από δύο χρόνια -με τεχνολογία πολύ κατώτερη εκείνης που διαθέτει σήμερα το Mathesis!- η εμπειρία του φόρουμ ήταν μοναδική.
Αναρτήθηκαν εκατοντάδες απορίες και απαντήθηκαν κυρίως από τους ίδιους τους διαδικτυακούς φοιτητές (απ’ όλη τη χώρα, παρεμπιπτόντως) αλλά και με συνεχή διακριτική παρουσία του διδάσκοντος, ο οποίος οφείλει βεβαίως να εκφέρει γνώμη χωρίς όμως καθοδηγητικό ρόλο, ώστε να απελευθερώνεται η πρωτοβουλία των ίδιων των χρηστών του.
Και δεν μπορώ να μη θυμηθώ ότι πρωτοστατούσε σ’ εκείνο το φόρουμ ένας μαθητής Λυκείου, ο οποίος και αρίστευσε στις (επιτηρούμενες) τελικές εξετάσεις του μαθήματος!
● Κάποιος, όμως, θα μπορούσε να αντιτείνει: είναι ποτέ δυνατόν ή έστω ρεαλιστικό το να υποκατασταθεί η πραγματική προσωπική επαφή μεταξύ μαθητή και δασκάλου με εκείνη μέσω του υπολογιστή;
Πράγματι, είναι ένα ερώτημα που τίθεται συχνά και δεν θα ‘πρεπε να το παρακάμψουμε. Και η καλύτερη προσέγγιση για την απάντησή του είναι η ιστορική.
Τι ήταν η ανακάλυψη της τυπογραφίας; Μήπως αυτή δεν επέτρεψε τη διάδοση της γνώσης σε εκατομμύρια ανθρώπους που δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να την αποκτήσουν αν δεν ήταν μέλη ενός μοναστικού τάγματος ή μιας μυστικής εταιρείας «πεφωτισμένων» ώστε να μαθητεύσουν δίπλα στον κατάλληλο δάσκαλο; Το βιβλίο δεν είναι μια μορφή εκπαίδευσης εξ αποστάσεως;
Νομίζω ότι το υπαινίχθηκα πριν, αλλά θα το πω και τώρα όσο πιο ρητά γίνεται: το διαδικτυακό μάθημα, όπως το περιέγραψα, είναι η νέα μορφή εκπαιδευτικού βιβλίου.
Και η τεχνολογία του διαδικτύου -αυτή που κάνει δυνατή την ύπαρξη τέτοιων διαδραστικών βιβλίων- δεν είναι παρά η νέα τυπογραφία, ο νέος Γουτεμβέργιος.
Το διαδικτυακό μάθημα, λοιπόν, αυτή η νέα μορφή βιβλίου, θα κάνει σήμερα ό,τι και το παραδοσιακό του αντίστοιχο κατά το παρελθόν, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα.
Μπορεί να καταστήσει προσιτό το αγαθό της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε όλους εκείνους -τους πραγματικά πολλούς- που δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να έχουν προσωπική επαφή με τον «κατάλληλο δάσκαλο».
Σε όσους βρίσκονται εκτός των τειχών· έξω από τα σύγχρονα γνωστικά «μοναστήρια». Δικαίως, λοιπόν, προβλέπεται ότι θα επιφέρει τη μεγαλύτερη διεύρυνση των ορίων της εκπαίδευσης από τον Γουτεμβέργιο μέχρι σήμερα.
● Αν, ας πούμε μετά από 10 χρόνια, αυτό το εναλλακτικό μοντέλο διαδικτυακής εκπαίδευσης επικρατήσει τελικά στον τόπο μας, τότε ποιος θα θέλατε να είναι ο ρόλος των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης (ΠΕΚ) και του Mathesis σε αυτήν την πορεία προς το μέλλον;
Ο ρόλος ενός ακαδημαϊκού εκδότη -ενός university press- που «ψάχνεται» σχετικά με τη μελλοντική μορφή του εκπαιδευτικού βιβλίου και τη βλέπει σήμερα να έρχεται με τη μορφή των διαδικτυακών μαθημάτων ή «βιβλιομαθημάτων» όπως συνηθίζουμε να τα λέμε εδώ στις ΠΕΚ.
Και τη βλέπει, επίσης, σε καθαρά διαδικτυακές μορφές των παραδοσιακών συγγραμμάτων.
Μάλιστα μία απ’ αυτές -προφανώς όχι μια τετριμμένη ανάρτηση σημειώσεων ή ένα ebook, αλλά μια εξαρχής ανασχεδίαση της έννοιας του συγγράμματος ώστε να αποκτήσει διαδραστικό χαρακτήρα- έχει ήδη δημιουργηθεί και είναι οργανικό μέρος ενός από τα μαθήματα του Mathesis.
Ομως, σε τελευταία ανάλυση, ο ρόλος του Mathesis θέλουμε να είναι τούτος: μια μικρή εστία δοκιμής νέων ιδεών, με την ποιότητα ως θεμελιώδη αξία.
Επομένως, η ποιότητα των μαθημάτων είναι για εμάς το πρωταρχικό κριτήριο και η αδιαπραγμάτευτη επιλογή, που αν αποτύχουμε να την κάνουμε πράξη, όλα τα υπόλοιπα (ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση, ανοιχτοί εκπαιδευτικοί πόροι, κατάργηση των κοινωνικών φραγμών στη μάθηση κ.λπ., κ.λπ.) θα είναι απλώς κενά λόγια.
Η ποιότητα όμως κοστίζει. Και δεδομένου ότι οι ΠΕΚ είναι ένας δημόσιος θεσμός [τμήμα του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Ερευνας (ΙΤΕ)] που δεν δέχεται ούτε ένα ευρώ άμεσης ή έμμεσης κρατικής ενίσχυσης, ένας στόχος όπως ο παραπάνω θα είχε προσγειωθεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα απαιτήσεων και προσδοκιών αν το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος δεν έκανε δεκτή την πρότασή μας να στηρίξει το πείραμα του Mathesis για μία τριετή πιλοτική περίοδο.
Από την πλευρά μας θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε ώστε να δώσουμε σ’ αυτό το πείραμα μια γνήσια ευκαιρία.
Ωστε να έχετε τότε (στο τέλος της τριετίας) κάθε λόγο να μας ξανακαλέσετε στις «Μηχανές του Νου» -σε τούτη τη λαμπρή «νησίδα της επιστήμης» στον ελληνικό Τύπο- για να κάνουμε μαζί τον απολογισμό.
Ποιος είναι
Ο Στέφανος Τραχανάς είναι κβαντικός φυσικός και πρόεδρος του ΠΕΚ. Του αρέσει να λέει συχνά: «από μια ηλικία και έπειτα ορίζεσαι μόνο μέσα από τα πεπραγμένα σου».
Από το μέχρι σήμερα πλούσιο έργο του ξεχωρίζουν:
➤ Τα δέκα βιβλία που έγραψε για την κβαντική θεωρία, τις διαφορικές εξισώσεις αλλά και τη θέση της επιστήμης στον πολιτισμό μας.
➤ Η συμβολή του στη δημιουργία του πρώτου πανεπιστημιακού εκδοτικού οίκου της χώρας. Ενός δημόσιου θεσμού που βασίζει τη λειτουργία του στην κοινωνία των πολιτών - αναγνωστών και όχι στο κράτος.
➤ Τα τριάντα χρόνια εθελοντικής διδασκαλίας του στο φυσικό τμήμα του Παν/μίου Κρήτης.
➤ Τα χρόνια που αφιέρωσε -και το κόστος που υπέστη- υπερασπιζόμενος το «ορφανό»: το δημόσιο συμφέρον στο αμαρτωλό (μέχρι και σήμερα) σύστημα των συγγραμμάτων.
Ομως ούτε οι Παν/κές Εκδόσεις Κρήτης παλαιότερα ούτε το Mathesis σήμερα θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς την ικανότητά του να οργανώνει ομάδες εργασίας από δημιουργικά και κοινωνικά ευαίσθητα άτομα.
Στην περίπτωση του Mathesis, η ομάδα αυτή αποτελείται από τους Νίκο Γκικόπουλο (τεχνικό υπεύθυνο), Δημήτρη Αγγελάκη και Κατερίνα Λιγκοβανλή.
Πηγή: Σπύρος Μανουσέλης - Μηχανες του νου -Εφημερίδα των Συντακτών
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
