ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
ΕΠΑΛ Γ΄ Τάξη
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
Γράψας Ιωάννης, Δρ Χημικός, καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης
Πάγκαλος Σπυρίδων, Med Χημικός, καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ
Κουσαθανά Μαργαρίτα, Δρ Χημικός, σύμβουλος Ι.Ε.Π.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ανάπτυξη και θεμελίωση της επιστήμης της Βιοχημείας
Η Χημεία, η επιστήμη που ασχολείται με τις ιδιότητες και τις μετατροπές της ύλης, στο επίπεδο των ατόμων και των μορίων, αποκαλύπτει πολλά για τον κόσμο που μας περιβάλλει. Ανακαλύπτοντας τη χημική σύσταση φυσικών συστατικών με τη μέθοδο της χημικής ανάλυσης και γνωρίζοντας τους κανόνες των χημικών μετατροπών, οι χημικοί μπορούσαν να αναπαράγουν τις ενώσεις αυτές στο εργαστήριο. Με αυτό τον τρόπο αναπτύχθηκε η χημική σύνθεση, η μέθοδος που αποδεικνύει στο εργαστήριο αυτό που προηγούμενα είχε αποκαλύψει η χημική ανάλυση. Με τη μέθοδο της χημικής σύνθεσης οι χημικοί μπορούν να αναπαράγουν όλο και πιο πολύπλοκα μόρια στο εργαστήριο.
Οι ανάπτυξη των δύο βασικών μεθόδων της χημικής ανάλυσης και της χημικής σύνθεσης και των τεχνικών τους οδηγεί στην ανάπτυξη της Χημείας. Οι δύο βασικές μέθοδοι της Χημείας βρίσκουν ιδιαίτερη εφαρμογή στην επιστήμη που μελετά τις ενώσεις του άνθρακα, δηλαδή στην Οργανική Χημεία. Από τις ενώσεις του άνθρακα ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον αποκτούν οι ενώσεις που συνιστούν τη ζωντανή ύλη. Από αυτή την ανάγκη αναπτύσσεται ένας νέος κλάδος η Βιοχημεία, η οποία μελετά τις χημικές διαδικασίες που πραγματοποιούνται στα βιολογικά συστήματα. Η Βιοχημεία θα πατήσει στη στέρεα βάση των θεωριών και των μεθόδων της Χημείας και της πείρας που έχει αποκτηθεί από την ανάπτυξη της Οργανικής Χημείας. Άλλωστε η κατανόηση των βιολογικών φαινομένων σε βαθύτερο επίπεδο από αυτό που προσφέρει το κλασσικό μικροσκόπιο θα ήταν αδύνατη χωρίς τη γνώση των συντακτικών τύπων των χημικών ενώσεων, που αποτελούν τα βιολογικά συστήματα καθώς και των μετατροπών που πραγματοποιούνται σε αυτά.
Όμως η Βιοχημεία δεν είναι απλά η εφαρμογή των νόμων της Χημείας στα βιολογικά συστήματα. Η Βιοχημεία, βασισμένη στους βασικούς νόμους και μεθόδους της Χημείας προσπαθεί να αποκαλύψει και τελικά να αναπαράγει τις λεπτεπίλεπτες, ελεγχόμενες και σχεδιασμένες διαδικασίες που πραγματοποιούνται στους ζωντανούς οργανισμούς.
Ο ρόλος της Βιοχημείας στη ζωή μας
Ποικίλα και πολύπλοκα είναι τα ερωτήματα που βασάνισαν τους επιστήμονες στη διαδικασία ανάπτυξης και εδραίωσης της επιστήμης της Βιοχημείας. Η συμβολή της επιστήμης είναι μεγάλη στην εξέλιξη των γνώσεων του ανθρώπου για τους μηχανισμούς της ζωής και τη χρησιμοποίησή τους για την ικανοποίηση των αναγκών του.
Χιλιάδες ερευνητικά εργαστήρια και επιστήμονες έχουν επικεντρώσει τις έρευνές τους, σε θέματα που ασχολείται η επιστήμη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία η Βιοχημεία ανέδειξε και αναδεικνύει τις ομοιότητες των οργανισμών σε μοριακό επίπεδο. Οι ίδιες χημικές ενώσεις όπως νερό, πρωτεΐνες, νουκλεϊκά οξέα, λιπίδια κ.α. είναι συστατικά των ζωντανών οργανισμών. Οι διαδικασίες της ζωής έχουν χημική βάση και λειτουργούν με πανομοιότυπο τρόπο σε όλους τους οργανισμούς, από το βακτήριο έως τον άνθρωπο.
Αυτό που αποκαλύπτει την κοινή καταγωγή των μορφών που εμφανίζεται σήμερα η ζωή δεν είναι μόνο η παρουσία σχετικά περιορισμένων ομάδων μορίων, αλλά η παρουσία κοινών οδών σύνθεσης και αποικοδόμησης σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς με τη σύνθεση πιο κυρίαρχη στα φυτά και την αποικοδόμηση στα ζώα. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι βιοχημικά η ζωή αποτελεί μια ενότητα.
Οι ανακαλύψεις αυτές συμβάλλουν στην γνώση μας για την κοινή προέλευση των οργανισμών, την οργάνωσή τους σε επίπεδα πολυπλοκότητας και τις διαδικασίες εξέλιξης τους. Αυτές οι γνώσεις βοηθούν στη δημιουργία επιστημονικής θεωρίας για την απαρχή της ζωής.
Πολλές επιστήμες όπως η Βιολογία, η Βοτανική, η Γεωπονία, η Φαρμακευτική, η Ιατρική βασίζονται στη βιοχημική έρευνα. Σημαντικές είναι οι εφαρμογές της στην βιομηχανική παραγωγή καθώς και στη ζωική και φυτική παραγωγή.
Η Βιοχημεία επικεντρώνοντας στον άνθρωπο βοηθά στην κατανόηση της χημικής λειτουργίας του εγκεφάλου, στην ανακάλυψη των αιτιών και της θεραπείας ασθενειών όπως ο καρκίνος, της γενετικής βάσης της κληρονομικότητας, του τρόπου λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος κ.α.
Πολλές είναι οι τεχνικές που συμβάλλουν στην αποκάλυψη των χημικών διαδικασιών της ζωής, όπως η φασματοσκοπία, η κρυσταλλογραφία κ.α. Τελευταία ερευνητές ανάπτυξαν τεχνικές μικροσκοπίας, που έφτασαν την οπτική μικροσκοπία στα όρια των νανοδιαστάσεων. Με αυτή τη μέθοδο οι επιστήμονες μπορούν να απεικονίσουν τις διαδρομές συγκεκριμένων μορίων μέσα σε ζωντανά κύτταρα, να παρακολουθούν πρωτεΐνες που εμπλέκονται στις ασθένειες Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ κ.α. Για την ανάπτυξη αυτή της μεθόδου απονεμήθηκε στους επιστήμονες το Νόμπελ Χημείας 2014.
Δείτε ΕΔΩ αναλυτικά το "τεύχος" που πρέπει να διδαχθεί στη Γ Λυκείου στα ΕΠΑΛ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 27/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη