Alfavita Newsroom Του Νίκου Τσούλια
Πάντα η σκέψη του ανθρώπου έχει ερμηνευτική διάθεση σε οποιαδήποτε πρόσληψη εικόνας είτε μέσω των αισθήσεών μας είτε μέσα από τον ίδιο το στοχασμό μας. Ποτέ δεν είναι απλός δέκτης των ερεθισμάτων που δέχεται ή των παραστάσεων που δημιουργεί. Είναι δε αυτή η διάχυτη και κρατούσα ερμηνευτική διάθεση συστατικό στοιχείο της για να μπορεί να διαμορφώνει και την τελική στάση και συμπεριφορά του ανθρώπου.
Αυτή η ερμηνευτική τάση δεν είναι ίδια προφανώς σ’ όλους τους ανθρώπους είτε σ’ όλες τις ηλικίες. Πάντα όπου υπάρχει ανήσυχο και ερευνητικό, στοχαστικό και φιλοσοφικό βλέμμα η σκέψη δημιουργεί και πλάθει σχήματα από ένα μίγμα πραγματικότητας και φαντασίας. Είναι δε η εν λόγω τάση χαρακτηριστικό γνώρισμα των νέων και των εφήβων, γιατί η απορία και η ονειροπόληση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα βρίσκουν το πιο πρόσφορο έδαφος σ’ αυτή τη φάση της ζωής.
Έτσι, οι μαθητές – που βρίσκονται στο σχολείο και έχουν εκπαιδευτικούς ακόμα και τρία συνεχόμενα χρόνια είτε στο γυμνάσιο και στο λύκειο ή και περισσότερα χρόνια στο δημοτικό σχολείο – έχουν πάντα μια ερμηνευτική στάση όχι απλά και μόνο για τα δρώμενα της διδασκαλίας και της σχολικής αίθουσας αλλά και για την προσωπικότητα των εκπαιδευτικών. Εδώ βέβαια η ερμηνευτική εικόνα διαθλάται εν πολλοίς και από τη μαθησιακή σχέση των μαθητών με το μάθημα διδασκαλίας των εκπαιδευτικών ή μπορεί ακόμα να είναι απόρροια μια απροσδιόριστης θεώρησης που έχει απλά και μόνο κάποια διαπροσωπικά στοιχεία. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των μαθητών που συμπαθούν ή αντιπαθούν έναν εκπαιδευτικό, χωρίς να έχουν κάποια συγκεκριμένα στοιχεία που συνηγορούν προς τούτο.
Εκείνο πάντως που έχει ενδιαφέρον όσον αφορά τη λειτουργία της διδασκαλίας είναι και το περιεχόμενο των προσωπικών σχέσεων εκπαιδευτικών – μαθητών αλλά και το πώς ερμηνεύουν οι μαθητές το συνολικότερο εκπαιδευτικό, παιδαγωγικό, επιστημονικό αλλά και ευρύτερα «μορφωτικό σχήμα» των εκπαιδευτικών. Όλοι οι εκπαιδευτικοί επιθυμούν και φυσικά επιδιώκουν να έχουν οι μαθητές τους την καλύτερη γι’ αυτούς εικόνα. Και αυτό εξηγείται και από κάποιου είδους παιδαγωγική ικανοποίηση και προσωπική αυταρέσκεια αλλά και από το γεγονός ότι η διδασκαλία και οι στόχοι της μάθησης διαμορφώνονται σε ευνοϊκότερο κλίμα όταν υπάρχει θετική ερμηνευτική εικόνα γι’ αυτούς εκ μέρους των μαθητών.
Είναι βέβαιο ότι η εν λόγω ερμηνευτική εικόνα γι’ έναν εκπαιδευτικό δεν είναι κοινή για όλους τους μαθητές, αν και μπορούμε να ισχυριστούμε ότι υπάρχει κάποιος κοινός τόπος σε πολλούς μαθητές με παρόμοια χαρακτηριστικά. Επιπλέον, η εικόνα αυτή διαθλάται και από εξω-εκπαιδευτικά στοιχεία που αφορούν το γενικότερο τρόπο ζωής αλλά και την κουλτούρα του εκπαιδευτικού, πέραν εκείνων που έχουν «μικτό χρώμα» (σχολικό και ευρύτερα κοινωνικό), όπως για παράδειγμα η μετριοπάθεια ή η αλαζονεία, ο εγωκεντρισμός ή η ταπεινότητα κλπ.
Από τα ερωτηματολόγια της αξιολόγησής μου που δίνω κάθε χρόνο εδώ και αρκετά χρόνια στο λύκειο διαπίστωσα για το συγκεκριμένο θέμα μας και ένα ενδιαφέρον εύρημα. Αρκετές φορές η ερμηνευτική ματιά των μαθητών μου απείχε αρκετά από το σχήμα που εγώ αυτοπροσδιόριζα για τον εαυτό μου. Εδώ υπάρχει έδαφος για προβληματισμό. Σαφώς και πρέπει να αναρωτιόμαστε αν εκπέμπουμε αυτό που εμείς νομίζουμε ως «ακτινοβολία» του ειδώλου μας. Ταυτόχρονα θα πρέπει να βρίσκουμε τα όποια σημεία στρεβλώνουν την ευθεία απεικόνιση μεταξύ της εκφοράς του δικού μας στίγματος και της πρόσληψής του και της ερμηνείας του από τους άλλους. Μερικές φορές ισχύει και το εξής. Η προδιάθεση (θετική ή αρνητική) ενός μαθητή απέναντι σ’ έναν εκπαιδευτικό επηρεάζει την πρόσληψη και την ερμηνεία της εικόνας του εκπαιδευτικού.
Χωρίς να παραγκωνίζουμε την αναγκαιότητα και την ομορφιά του συναισθηματικού κόσμου μας, θεωρώ ότι η ερμηνευτική διάθεσή μας οφείλει να δοκιμάζεται στα πεδία της κριτικής σκέψης μας και του ορθολογισμού μας, γιατί μόνο σ’ αυτή την περίπτωση βαδίζουμε στην αυθεντική εικόνα της ερμηνείας. Κάτι τέτοιο άλλωστε αποτελεί και ένα πεδίο εξάσκησης της ίδιας της σκέψης μας αλλά και διαμόρφωσης του δικού μας πορτρέτου. Γιατί τα ποικίλα ερμηνευτικά σχήματα δεν παραμένουν στην επιφάνεια των εικόνων της ζωής μας αλλά αποτελούν βαθύτερα και ουσιωδέστερα τμήματα της γενικότερης θέασης του κόσμου και του εαυτού μας.
Η σχολική αίθουσα και το σχολείο δεν είναι απλά και μόνο ιδιαίτερες μικροκοινωνίες αλλά θεσμοί δημιουργίας και φιλοτεχνίας του αυριανού κόσμου. Είναι πεδία κοινωνικοποίησης και πνευματικής καλλιέργειας. Είναι οι μοναδικοί θεσμοί που διαμορφώνουν τη γενική παιδεία και τον πυρήνα της μόρφωσης όλων των ανθρώπων, αφού μετά το τέλος της μαθητικής ιδιότητας η σχέση μας με τη γνώση είναι βέβαια επιστημονική στην περίπτωση που συνεχιστούν οι σπουδές στο πανεπιστήμιο αλλά είναι και φοβερά μονομερής. Γι’ αυτό καθετί που επηρεάζει τη σχολική λειτουργία, όπως η ερμηνευτική ματιά των μαθητών, έχει νόημα και αξία περισσότερη από όσο εκτιμούμε και φανταζόμαστε όταν είμαστε μαθητές και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποτελεί πεδίο διαρκούς έρευνας και εμβριθούς «ερμηνείας» για κάθε εκπαιδευτικό.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 30/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
