Alfavita Newsroom Η παρούσα επισκόπηση-αποτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης στα ΠΜΣ στην Ελλάδα στηρίζεται σε αναλυτική καταγραφή των στοιχείων που προκύπτουν από τα ΦΕΚ Ίδρυσης/Επικαιροποίησης των ΠΜΣ και τους ιστοτόπους των Ιδρυμάτων.
Συνολικά στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα υπάρχοντα ΦΕΚ Ίδρυσης/Επικαιροποίησης ΠΜΣ έως και τον Δεκέμβριο του 2015 (Πίνακας 1), λειτουργούν 735 ΠΜΣ, από τα οποία 627 σε Πανεπιστήμια και 108 σε ΤΕΙ. Το σε ποια από τις δύο κατηγορίες Ιδρυμάτων ανήκει το ΠΜΣ (Πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ) στηρίζεται σε ποιο είναι το «επισπεύδων» Ίδρυμα, σε περίπτωση ΠΜΣ με συνδιοργάνωση. Το σύνολο των ΠΜΣ στα ΤΕΙ έχουν δίδακτρα ενώ στα Πανεπιστήμια υπάρχουν 211 ΠΜΣ χωρίς δίδακτρα και 416 με δίδακτρα (εκ των οποίων 29 στο ΕΑΠ και 21 στο Διεθνές Πανεπιστήμιο). Οι παραπάνω αριθμοί δεν περιλαμβάνουν το σύνολο των ΠΜΣ που προσφέρουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Στον Πίνακα 1 τα Ιδρύματα έχουν καταταχθεί (ξεχωριστά ανά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ) με βάση το ποσοστό των ΠΜΣ που υφίστανται σύμφωνα με τα ΦΕΚ και έχουν δίδακτρα, προς τον συνολικό αριθμό ΠΜΣ που κάθε Ίδρυμα διοργανώνει.
Παρατηρώντας τον Πίνακα 1 φαίνεται ότι σε 10 από τα 22 Πανεπιστήμια το ποσοστό ΠΜΣ με δίδακτρα είναι πάνω από 90% των προσφερομένων και σε 14 από τα 22 είναι από 70% και πάνω. Από αυτά, 7 Πανεπιστήμια δεν προσφέρουν κανένα ΠΜΣ χωρίς δίδακτρα. Ο μέσος όρος του λόγου ΠΜΣ με δίδακτρα προς συνολικώς προσφερόμενα είναι 66% αν ληφθούν υπόψη μόνο τα Πανεπιστήμια και 71% αν ληφθούν υπόψη και τα ΤΕΙ.
Πίνακας 1:
Πέραν των στοιχείων για κάθε ΠΜΣ, όπως αυτά περιέχονται στα ΦΕΚ τους και περιγράφονται στους ιστοτόπους των Τμημάτων, έχουν αποτυπωθεί, ανά Τμήμα και ανά Ίδρυμα ο συνολικός αριθμός ΠΜΣ με δίδακτρα, ο αριθμός μελών ΔΕΠ/ΕΠ, ο λόγος του αριθμού μελών ΔΕΠ/ΕΠ προς τον αριθμό προσφερόμενων ΠΜΣ με δίδακτρα, ο συνολικός (που περιλαμβάνει δηλαδή και τις κρατήσεις 25% υπέρ Ιδρύματος και 10% υπέρ ΕΛΚΕ) ετήσιος προϋπολογισμός των ΠΜΣ, ο συνολικός αριθμός εισακτέων και, όπου αυτό ήταν εφικτό (εφόσον δηλ. υπήρχε η πληροφορία στα ΦΕΚ) ο λόγος αμοιβών προσωπικού προς τον συνολικό προϋπολογισμό. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα δίδακτρα δεν αναφέρονται στα ΦΕΚ, αλλά στους ιστοτόπους των Τμημάτων και υπάρχουν ΠΜΣ στα οποία δεν κατέστη δυνατός ο εντοπισμός των διδάκτρων τους. Επίσης σε αρκετά ΦΕΚ δεν υπάρχει διαχωρισμός αμοιβών διδασκόντων και αμοιβών λοιπών κατηγοριών προσωπικού και σε κάποια δεν υπάρχει ανάλυση του προϋπολογισμού (οπότε δεν αναφέρονται ξεχωριστά οι αμοιβές προσωπικού).
Στην συνέχεια γίνεται ανάλυση των στοιχείων για τα ΠΜΣ με δίδακτρα, όπως αυτά προκύπτουν από τα ΦΕΚ Ίδρυσης/Επικαιροποίησης.
Οι ετήσιοι προϋπολογισμοί (που περιλαμβάνουν λειτουργικά έξοδα, κρατήσεις υπέρ ΕΛΚΕ και Ιδρυμάτων) κυμαίνονταν από 8.000€ έως 3.300.000€ (Πίν.2α).
Πίνακας 2α:
και αναλυτικότερα στην τάξη μεγέθους 8-99 χιλιάδες ευρώ:
Πίνακας 2β:
Αν αναφερθούμε στον συνολικό προβλεπόμενο από τα ΦΕΚ προϋπολογισμό εσόδων Τμημάτων, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν 14 Τμήματα (εξαιρουμένων Σχολών του Διεθνούς Πανεπιστημίου) με προϋπολογισμό άνω του 1.000.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 2 στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, τα 3 στο ΕΚΠΑ (συμπεριλ. Το Τμήμα Ιατρικής), 1 στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Τμήμα Ιατρικής), 4 στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, 1 στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας, 1 στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Τμήμα Ιατρικής) και 1 στο ΤΕΙ Πειραιά. Εκτός των Τμημάτων Ιατρικής, στο σύνολο των άλλων Τμημάτων έχουμε ΠΜΣ σχετιζόμενα με Οικονομικές Επιστήμες και Επιστήμες της Διοίκησης. Με προϋπολογισμό μεταξύ 500.000 και 1.000.000 ευρώ βρίσκονται 23 Τμήματα, εκ των οποίων 20 σε Πανεπιστήμια και 3 σε ΤΕΙ. Με Οικονομικές Επιστήμες και Επιστήμες της Διοίκησης έχουν σχέση 10 από τα 23 ΠΜΣ.
Για όσα ΠΜΣ υπήρχαν προσβάσιμα στοιχεία για τα δίδακτρά τους, αυτά κυμαίνονταν από 300€ ως 15000€ (Πίν.3).
Πίνακας 3:
Από τα 25 ΠΜΣ της κλίμακας διδάκτρων από 7000 έως 15000 ευρώ, τα 18 αφορούσαν ΠΜΣ σε Τμήματα με γνωστικά αντικείμενα συναφή των Οικονομικών Επιστημών και της Διοίκησης και τα υπόλοιπα αφορούσαν γνωστικά αντικείμενα Παιδαγωγικών Επιστημών (2 ΠΜΣ) και από 1 ΠΜΣ σε Τμήματα Οδοντιατρικής (15000 ευρώ), Ιατρικής, Ψυχολογίας, Πληροφορικής, Πολιτικών Μηχανικών.
Όσον αφορά το ποσοστό αμοιβών προσωπικού προς τον συνολικό προϋπολογισμό λειτουργικών εξόδων του ΠΜΣ (Πίν.4) η πλειονότητα των ΠΜΣ έχει ποσοστό ίσο ή άνω του 60%. Είναι εντυπωσιακό ότι από τα 25 ΠΜΣ που έχουν ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 90%, τα 23 αφορούν τα ΤΕΙ και από τα 87 ΠΜΣ που έχουν ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 80%, τα 55 αφορούν τα ΤΕΙ. Τα ΤΕΙ δηλ., ενώ όσον αφορά τους προϋπολογισμούς, αλλά και τα δίδακτρα, βρίσκονται περίπου στο ενδιάμεσο των ακραίων (κατώτατων και ανώτατων) τιμών, παρουσιάζουν πολύ υψηλό ποσοστό αμοιβών προσωπικού. Αν το ποσοστό αυτό υπολογιστεί συνολικά ανά Ίδρυμα, τότε τα 12 Ιδρύματα με το μεγαλύτερο ποσοστό ανήκουν στα ΤΕΙ.
Πίνακας 4:
Από τις διάφορες παραμέτρους που μελετήθηκαν ίσως η πιο ενδιαφέρουσα είναι ο λόγος μελών ΔΕΠ/ΕΠ προς αριθμό ΠΜΣ . Υπάρχουν 25 Τμήματα ΑΕΙ που έχουν λόγο ΔΕΠ/ΠΜΣ ίσο ή μικρότερο του 5, με τον λόγο αυτό να έχει υπολογιστεί χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τυχόν ΠΜΣ που διοργανώνουν τα Τμήματα χωρίς δίδακτρα (οπότε, αν συμπεριλαμβάνονταν και αυτά, ο λόγος σε κάποιες περιπτώσεις θα ήταν ακόμη χαμηλότερος). Θα περίμενε κανείς να είναι στην κλίμακα αυτή περισσότερα τα ΤΕΙ, μια που είναι σαφώς πιο υποστελεχωμένα από τα Πανεπιστήμια, όμως στα 25 Τμήματα με λόγο ΔΕΠ/ΠΜΣ ίσο ή μικρότερο του 5 είναι 17 Τμήματα Πανεπιστημίων (το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με 4 Τμήματα, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με 3 Τμήματα, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου με 2 Τμήματα, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με 2 Τμήματα, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και 8 Τμήματα ΤΕΙ (το ΤΕΙ Πειραιά με 3 Τμήματα, η ΑΣΠΑΙΤΕ με 2 Τμήματα, το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, το ΤΕΙ Θεσσαλίας, το ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας).
Είναι προφανές ότι στην περίπτωση ιδιαίτερα των αυτοδύναμων ΠΜΣ χαμηλός λόγος αναιρεί την ίδια την υπόσταση του αυτοδύναμου ΠΜΣ, μια που γίνεται αναγκαστική η καταφυγή στην συνεργασία με μέλη ΔΕΠ/ΕΠ άλλων Τμημάτων του ιδίου ή άλλων ιδρυμάτων ή η πρόσληψη συνεργατών. Επαναλαμβάνεται δηλαδή το φαινόμενο της επί της ουσίας δημιουργίας μη αυτοδύναμων Τμημάτων αλλά σε επίπεδο ΠΜΣ πλέον. Γι αυτό ο λόγος έχει ιδιαίτερη σημασία να μελετάται ανά Τμήμα. Πολύ χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, όπου από τα 9 Τμήματα που διοργανώνουν ΠΜΣ, τα 7 Τμήματα έχουν λόγο που κυμαίνεται από 3 έως 7 μέλη ΔΕΠ ανά ΠΜΣ. Ακόμη και αν θεωρηθεί ότι τα διατμηματικά ΠΜΣ δεν επιβαρύνουν καθόλου με διδακτικό φόρτο τα μέλη ΔΕΠ ενός Τμήματος, ο λόγος παραμένει χαμηλός. Π.χ. για τα 7 Τμήματα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου ο λόγος κυμαίνεται, με αυτή την τροποποίηση του τρόπου υπολογισμού του, από 4,5 έως 13, με 3 Τμήματα να παραμένουν σε λόγο μικρότερο του 10. Αλλά και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, αν δεν συμπεριληφθεί το Τμήμα Ιατρικής (με 111 μέλη ΔΕΠ και 9 ΠΜΣ, εκ των οποίων 1 άνευ διδάκτρων) ο λόγος συνολικά για το Ίδρυμα από 8,5 πέφτει σε 7,6 (συμπεριλαμβάνοντας τα ΠΜΣ χωρίς δίδακτρα) και έχουμε 6 περιπτώσεις Τμημάτων (ακόμη και αν ληφθούν υπόψη μόνο τα αυτοδύναμα ΠΜΣ ως προκαλούντα φόρτο) με λόγο που κυμαίνεται από 6 ως 8.
Ο Πίνακας 5α αποτυπώνει αυτήν αλλά και άλλες παραμέτρους ανά ίδρυμα (δεν έχουν περιληφθεί τα ΠΜΣ του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας). Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι για τα Πανεπιστήμια που διοργανώνουν και δωρεάν ΠΜΣ, στον υπολογισμό του λόγου έχει ληφθεί υπόψη μόνο ο αριθμός των ΠΜΣ με δίδακτρα. Αν λαμβανόταν υπόψη και ο αριθμός των ΠΜΣ χωρίς δίδακτρα σε αρκετά Πανεπιστήμια ο λόγος θα ήταν αρκετά χαμηλότερος. Η κατάταξη στον παρακάτω πίνακα έγινε με φθίνουσα σειρά συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού σύμφωνα με τα ΦΕΚ των ΠΜΣ.Πίνακας 5α:
Στην συνέχεια ακολουθεί ανάλυση ειδικά για τα ΤΕΙ. Για τα 105 ΠΜΣ σε ΤΕΙ για τα οποία υπάρχουν στοιχεία για τον προϋπολογισμό τους, οι ετήσιοι προϋπολογισμοί των ΠΜΣ, σύμφωνα με τα ΦΕΚ τους, κυμαίνονται από 16.000€ έως 360.000€ (Πίν.6). Στην κλίμακα των 250.000€ έως 360.000€ υπάρχουν 7 ΠΜΣ, εκ των οποίων 3 στην ζώνη 350-360.000€.
Πίνακας 6:
Όσον αφορά τα δίδακτρα (Πίν.7), η πρώτη παρατήρηση είναι ότι οι μέγιστες τιμές είναι σαφώς χαμηλότερες των μεγίστων τιμών ΠΜΣ σε Πανεπιστήμια. Απεναντίας δεν υπάρχουν ΠΜΣ χωρίς δίδακτρα στα ΤΕΙ. Επίσης σημαντική διαφοροποίηση υπάρχει και μεταξύ Τμημάτων των ίδιων Ιδρυμάτων. Τμήματα με τα μεγαλύτερα δίδακτρα είναι συνήθως Τμήματα με αντικείμενα σπουδών Διοίκησης Επιχειρήσεων και Λογιστικής/Χρηματοοικονομικών (φαινόμενο που απαντάται και στα Πανεπιστήμια), αλλά υπάρχουν και εξαιρέσεις στην γενική αυτή τάση, με Τμήματα και άλλων ειδικοτήτων να παρουσιάζουν υψηλά δίδακτρα.
Πίνακας 7:
Όσον αφορά το ποσοστό αμοιβών προσωπικού προς τον συνολικό προϋπολογισμό του ΠΜΣ (Πίν.8) η πλειονότητα έχει ποσοστό ίσο ή άνω του 80%. Όπως προαναφέρθηκε, το ποσοστό αυτό έχει την τάση να είναι εντονότατα υψηλότερο στα ΤΕΙ από ότι στα Πανεπιστήμια.
Πίνακας 8:
Επίσης σε όλες τις παραπάνω κατατάξεις διαφαίνεται έντονη διαφοροποίηση μεταξύ των Ιδρυμάτων ως προς τους προϋπολογισμούς, με κάποια ιδρύματα να ανήκουν συστηματικά σε υψηλότερες ποσοτικά κατηγορίες. Π.χ. στις ανώτερες κλίμακες προϋπολογισμών (250.000€-360.000€) 5 από τα 7 ΠΜΣ διοργανώνονται από το ΤΕΙ Πειραιά, στην ανώτερη κλίμακα όσον αφορά τα δίδακτρα (6.000€-6.800€) 5 από τα 10 ΠΜΣ διοργανώνονται από το ΤΕΙ Πειραιά και στην αμέσως επόμενη (5.000€-5.900€) 4 από τα 7 ΠΜΣ διοργανώνονται από το ΤΕΙ Πειραιά καθώς επίσης και 5 από τα 13 ΠΜΣ που ανήκουν στην υψηλότερη κατηγορία ποσοστού αμοιβών διδ. προσωπικού προς τον συνολικό προϋπολογισμό του ΠΜΣ ανήκουν στο ίδιο Ίδρυμα. Ακόμη, το σύνολο των ΠΜΣ της ΑΣΠΑΙΤΕ για τα οποία αναγράφονται δίδακτρα (8 από τα 9 που διοργανώνει η Σχολή) έχουν ποσοστό αμοιβών προσωπικού προς προϋπολογισμό 80% και ανώτερο. Στο άλλο άκρο, 7 από τα 10 ΠΜΣ που έχουν το μικρότερο ποσοστό αμοιβών προσωπικού προς προϋπολογισμό ανήκουν στο ΤΕΙ Αθήνας, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και 2 ΠΜΣ που δεν έχουν αμοιβές διδασκόντων. Μεταφέροντας το επίπεδο της ανάλυσης από τα Ιδρύματα συνολικά στα μεμονωμένα Τμήματα, όσον αφορά τον συνολικό προϋπολογισμό των ΠΜΣ τους, οι παραπάνω τάσεις επανεμφανίζονται, με π.χ. 5 Τμήματα του ΤΕΙ Πειραιά που διοργανώνουν ΠΜΣ να βρίσκονται στην 1η δεκάδα ΠΜΣ με τον υψηλότερο προϋπολογισμό και με 1 ΠΜΣ Τμήματα του ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας, του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, της ΑΣΠΑΙΤΕ και του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.
Επίσης εντός του ιδίου ιδρύματος υπάρχουν σε κάποιες περιπτώσεις έντονες διαφοροποιήσεις. Π.χ. για το ΤΕΙ Κρήτης, από τα 6 ΠΜΣ που διοργανώνονται, τα 4 έχουν το ανώτερο ποσοστό αμοιβών προσωπικού προς προϋπολογισμό (100%) ενώ τα υπόλοιπα 2 έχουν ποσοστό 37%, δηλ. από τα κατώτερα.
Όπως και στα Πανεπιστήμια και σε αρκετά ΤΕΙ εμφανίζεται χαμηλός λόγος μελών ΕΠ προς αριθμό προσφερόμενων ΠΜΣ, τόσο συνολικά ανά Ίδρυμα (Πίνακας 5), όσο και ανά Τμήμα. Όπως προαναφέρθηκε, επαναλαμβάνεται το φαινόμενο της επί της ουσίας δημιουργίας μη αυτοδύναμων Τμημάτων, αλλά σε επίπεδο ΠΜΣ πλέον. Σε αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η πλειονότητα των ΠΜΣ είναι αυτοδύναμα, οπότε δεν υπάρχει ουσιαστική «ανακούφιση» φόρτου από συνεργαζόμενα ιδρύματα και το ότι στα ΤΕΙ ο αριθμός μη αυτοδύναμων Τμημάτων είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο αριθμό σε Πανεπιστήμια. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι τυχόν επιπλέον διατμηματικά ΠΜΣ δεν «επιβαρύνουν» καθόλου τον διδακτικό φόρτο των μελών ΕΠ των αντίστοιχων Τμημάτων, δηλ. υπολογίζοντας μόνο τον αριθμό αυτοδύναμων ΠΜΣ που διοργανώνουν τα Τμήματα, με λόγο μελών ΕΠ προς αριθμό προσφερόμενων ΠΜΣ ίσο ή μικρότερο του 5 εμφανίζονται 4 Τμήματα (εκ των οποίων 2 στο γνωστικό αντικείμενο της Διοίκησης Επιχειρήσεων) και με λόγο μικρότερο του 10 εμφανίζονται 20 Τμήματα (εκ των οποίων 7 στο γνωστικό αντικείμενο της Διοίκησης Επιχειρήσεων και Λογιστικής/Χρηματοοικονομικών), με ευρεία διασπορά στα Ιδρύματα που έχουν αυτά τα Τμήματα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
