Alfavita Newsroom Κλείνοντας δύο χρόνια με τα παιδιά της β΄ τάξης του 35ου Δημοτικού Σχολείου (2017 – 2019) μπορούμε να στοχαστούμε στις τεχνικές και τα εργαλεία της θεσμικής Παιδαγωγικής που (συν) εργαστήκαμε με τα παιδιά. Φέτος μάλλον είναι η τελευταία χρονιά μαζί τους. Τα εργαλεία μας αφορούν τις συνελεύσεις (συμβούλιο τάξης, συνέλευση των ζώων), την αρχιτεκτονική (διαμόρφωση των εισόδων του σχολείου, εργαστήρια αρχιτεκτονικής), τον κήπο (φυτέματα, κομπόστ, υπαίθρια τάξη), τα μαθηματικά (φορολογικές αποδείξεις, κατάλογοι Σούπερ Μάρκετ, προβλήματα 4 πράξεων, γεωμετρία), το λογοτεχνικό βιβλίο (δανειστική βιβλιοθήκη τάξης, βιβλιοπωλεία, υπαίθρια ανάγνωση, καρότσι τροχήλατο με βιβλία για την πόλη, δανειστική βιβλιοθήκη, «Σκόρος»), το τυπογραφείο (ελεύθερα κείμενα, εθνικό τυπογραφείο, εφημερίδα «Τ’ αετόπουλα» (τχ. 1, 2, 3) και μικρά βιβλία), την αλληλογραφία (40ο Δημοτικό, Ανήλιο Ιωαννίνων, 54ο Αθηνών, 134ο Αθηνών), το συνεταιρισμό (κουμπαράς στην τάξη), το θέατρο Σκιών (Καραγκιόζης) και την από – σχολειοποίηση (το καρότσι μας με τα βιβλία της κοινότητας). Οι διαδρομές που έγιναν στην πόλη ήταν 15, κάνοντας χρήση και των 6 δίωρων εξόδων για την κοινότητα. Το τρίπτυχο που δουλεύουμε τα 10 τελευταία χρόνια στο σχολείο είναι τάξη - αυλή – κοινότητα και μ’ αυτό αποβλέπουμε σ’ ένα σχολείο της κοινότητας.
Η αρχιτεκτονική είναι μια έννοια που διαρκώς γίνεται αισθητή στον κόσμο που υποσχόμαστε να δημιουργήσουμε με τα παιδιά. Πρόκειται για μετασχηματισμούς στις σχέσεις αρχιτεκτονικής και παιδαγωγικής που συνδυάζουν ένα μοντέρνο κτήριο της γενιάς του ’30 του Νικόλαου Μητσάκη με μια μοντέρνα παιδαγωγική Freinet - μια σχέση που δεν εξυπακούεται. Η τάξη είναι διαιρεμένη σε τέσσερα τεταρτημόρια (χάρτες, βιβλιοθήκη, τυπογραφείο, αλληλογραφία, θέατρο σκιών, μουσική, μαθηματικά, τραπεζαρία (συν)εργασίας, ντουλάπια των παιδιών) και υπάρχει το κατώφλι - βεστιάριο με την αλληλογραφία και την βιβλιοθήκη και η υπαίθρια τάξη (κήπος, ποδήλατα, μελέτη περιβάλλοντος, γεωγραφία, μουσική), όλα στον 1ο όροφο! Μαζί της άλλες τέσσερις τάξεις (ένταξης, υποδοχής, πληροφορικής και φαγητού). Και η κίνηση - ροή είναι αυτή που χαρακτηρίζει τον μοντερνισμό στο χώρο.
Η τάξη μας άλλαξε πολλές φορές και κάθε φορά την σχεδιάζαμε με τα παιδιά. Όπως και η υπαίθρια τάξη (κατά την Λοξή Τάξη του Ζάφου Ξαγοράρη) στον πλάτανο έγινε μαζί τους! Στην αυλή οι δράσεις αφορούσαν ποτίσματα, ποδόσφαιρο με μεικτές ομάδες, παράγωγη προσφυγικών ιστοριών, ορθογραφία, γραμματική στο κυπαρίσσι, πολυγλωσσία, συνέλευση των παιδιών, γεωγραφία, προσανατολισμός, ποδήλατα (ΚΟΚ) ως πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής, το λόφο των δικαιωμάτων και τις πόρτες. Οι πόρτες είναι μεταβατικοί χώροι και όλα αυτά τα χρόνια έχουμε κάνει διαφορετικές δράσεις με αρχιτεκτόνισσες (πόρτα – μολύβια όπου τα παιδιά είναι συγγραφείς και τυπώνουν, διαπλάτυνση της οδού Σουλτάνη για πρόσβαση στο Πεδίο του Άρεως, διαδρομές στην πόλη για το σχολείο της κοινότητας, λόφος του Στρέφη, εργαστήρια αρχιτεκτονικής, επισκέψεις στο Πολυτεχνείο, συνέδρια). Και από τις πόρτες στην κοινότητα (μπλε πολυκατοικία, πάρκο Ναυαρίνου, πολυτεχνείο, Βέμπο, Πεδίο του Άρεως, Σκόρος, σπίτια συγγραφέων, βιβλιοπωλεία, τυπογραφεία, ΚΕΘΕΑ και τόσοι άλλοι χώροι)!
Η έξοδος στην κοινότητα των Εξαρχείων ήταν κάθε Τετάρτη ή Πέμπτη. Τις άλλες μέρες είχαμε, τη Δευτέρα παρουσιάσεις (Τι νέα;), την Τρίτη συνέλευση των ζώων, την Τετάρτη ομάδες, κινηματόγραφο, εφημερίδα και κήπο και την Παρασκευή συμβούλιο τάξης, βιβλιοθήκη και αλληλογραφία. Στόχος ήταν και είναι η ριζοσπαστική καθημερινότητα (Roberts 2003: 53 – 57) που ενώνει τη θεωρία με την πράξη. Πέρυσι με την αρχιτεκτονική ομάδα της Ειρήνης Βαλλινδρά δημιουργήθηκε ως εργασία το σχολείο της κοινότητας κι εκτέθηκε στο Πολυτεχνείο και φέτος με την αρχιτεκτονική ομάδα «Athens Super Script» αναδημιουργούνται τα κατώφλια του σχολείου: στη μια είσοδο/ έξοδο που είναι πεζόδρομος (είχαν χαθεί δυο παιδιά από το λεωφορείο που περνούσε στην Κωλέττη και κατόπιν αιτημάτων από την Καίτη Φλώρου στο Δήμο Αθηναίων έγινε πεζόδρομος), όπου δημιουργείται ένας χώρος παραμονής των γονιών, ένα παγκάκι και στην άλλη μια βιβλιοθήκη ανοιχτή στην κοινότητα. Οι χώροι είναι το μέσα/ έξω του σχολείου και η υποκειμενικότητα οφείλει σ’ αυτούς την παραγωγή της, όπως θα μας έλεγε και ο Foucault. Κάνοντας διαδρομές με τα παιδιά στην πόλη τα τελευταία τρία χρόνια (από το νηπιαγωγείο) συζητούσαμε τα ζώα πάνω στην πόρτα. Κεντρικό ζώο ήταν ο ελέφαντας. Άρχισαν να ζωγραφίζονται ελέφαντες και να διαβάζονται βιβλία με ελέφαντες. Ταίριαζε και με τις δυσκολίες του σχολείου την περίοδο 2012 – 2014 το «Δεν είμαι ένας ελέφαντας» για την κριτική σκέψη, ως λεζάντα στη ζωγραφιά τους! Αυτός ο ελέφαντας εξελίχθηκε σε αγάπη για τα βιβλία και σε βιβλιοθήκη με φινιστρίνια, με φυτά και βιβλία που μπορείς να τα παίρνεις και από μέσα και από έξω. Και ειδικά αφού ο Σύλλογος Διδασκόντων καταψήφισε τη βιβλιοθήκη που προτάθηκε να γίνει στο σχολείο μας (όπως έγινε με 1000 σχολεία στην Ελλάδα που την υπερψήφισαν), η βιβλιοθήκη στην πόρτα είναι η πιο οριακή – εξόριστη - αποδοχή της.
Στο συμβούλιο τάξης πολύ τακτικά θέταμε το θέμα των εισόδων για ένα ανοιχτό σχολείο. Τα παιδιά αποφάσιζαν μέσα από εργαστήρια θεματικές (δικαιώματα, συνθήματα, ονόματα, αντικείμενα) και υλοποιήσαμε δράσεις μέσα κι έξω από το σχολείο. Το παιχνίδι στον πεζόδρομο, τα βιβλιοπωλεία, οι επιτελέσεις, τα τραγούδια, η φορητή βιβλιοθήκη με το καρότσι μας, τα φυτά, τα μαθηματικά στο σούπερ – μάρκετ, όλα αυτά ήταν στην κοινότητα, έτοιμα να μας περιμένουν να κάνουμε τη ροϊκή χωρογραφία μας, όπως θα το διατύπωνε και η αρχιτεκτόνισσα Κυριακή Τσουκαλά. Μη ξεχνάμε ότι από το 1ο συνέδριο της ΔΟΕ για τη δημοκρατία στο σχολείο η Κυριακή Τσουκαλά είναι η πρώτη που αναφέρεται στην παιδαγωγική Freinet (1ο Πανελλήνιο Συνέδριο - ΔΟΕ 1985: 171 – 224).
Οι πόρτες στο διδακτήριο της οδού Κωλέττη – όπως αποκαλούσε το σχολείο ο αρχιτέκτονάς του - είναι η γραμμή που δεν έχουμε και οι γραμμές που μετακινούμε, είναι η επιστροφή της κίνησης και της ζωής στο σχολείο. Οι διαδρομές στην πόλη είναι οι επιτελέσεις των σχέσεων χώρου και χρόνου και η χωρική εμπειρία είναι η απάντηση στον εκφασισμό της κοινωνίας στο κέντρο της Αθήνας με την εμπέδωση του συναισθήματος της ασφάλειας. Και το σχολείο της κοινότητας είναι το εξωστρεφές σχολείο της συνύπαρξης και του ακτιβισμού, ομόλογο των κοινωνικών κινημάτων και της παιδαγωγικής που συγκρούεται με τη διοίκηση. Η χρονιά ξεκίνησε με έριδες για την παιδαγωγική Freinet από τον Σύλλογο Διδασκόντων, αλλά και με μια μεγάλη παιδαγωγική ομάδα που συνεργάστηκε και αγάπησε τα παιδιά. Η Σοφία Λιούλια, η τάξη υποδοχής, σκηνοθετεί ένα φιλμ που σύντομα θα το έχουμε για να δούμε πως είναι να δουλεύεις το τρίπτυχο τάξη – αυλή – κοινότητα. Μια καινούρια χρονιά στις πόρτες του σχολείου αρχίζει, μέσα/ έξω, στην πόρτα – βιβλιοθήκη και στην πόρτα – παγκάκι, υπηρετώντας με τα παιδιά μια ακόμα τεχνική, με το σύνολο όλων των άλλων τεχνικών Freinet. Μια ακόμη χρονιά για το άγραφο δικαίωμα των παιδιών στο χώρο για να γιορτάσουμε φέτος τα 30 χρόνια της Σύμβασης. Ραντεβού το Σεπτέμβρη!
https://www.facebook.com/athensuperscript/
https://www.athensuperscript.org
Ο Χαράλαμπος Μπαλτάς είναι δάσκαλος στο 35ο Δημοτικό Σχολείο Εξαρχείων και μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο». babisbaltas1@gmail.com
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
