Τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθορίζουν – και απαιτούν – έναν ελάχιστο ετήσιο διδακτικό χρόνο, προκειμένου η διδακτέα ύλη να ολοκληρωθεί με στοιχειώδη άνεση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο αριθμός των διδακτικών ημερών για τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας βρίσκεται στο πεδίο των 181 – 190 ημερών (με τον μέσο όρο να προσδιορίζεται στις 183 διδακτικές ημέρες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι ημέρες των προαγωγικών – απολυτήριων εξετάσεων περιόδου Μαΐου - Ιουνίου)[1], συμβαδίζοντας με τον μέσο όρο 16 ευρωπαϊκών χωρών.
Στις ημέρες αυτές συμπεριλαμβάνονται οι σχολικές γιορτές (28η Οκτωβρίου, 25η Μαρτίου, 17 Νοεμβρίου) (όχι οι αργίες των Χριστουγέννων και του Πάσχα), καθώς και η Καθαρά Δευτέρα, η 1η Μαΐου, οι θρησκευτικές εορτές των Τριών Ιεραρχών και του Αγίου Πνεύματος, η ημέρα αργίας λόγω τοπικής θρησκευτικής ή εθνικής εορτής, οι πέντε (5) περίπατοι που οι μαθητές/-τριες δικαιούνται κάθε διδακτικό έτος, οι εκπαιδευτικές εκδρομές και επισκέψεις, καθώς και οι διάφορες σχολικές εκδηλώσεις (π.χ. Πανελλήνια Ημέρα σχολικού αθλητισμού). Στην πραγματικότητα, οι διδακτικές ημέρες είναι λιγότερες.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το σχολικό έτος 2017 – 2018 οι ημέρες διδασκαλίας ήταν 166[2] χωρίς τις προαγωγικές – απολυτήριες εξετάσεις περιόδου Μαΐου - Ιουνίου, ενώ με δικούς μας υπολογισμούς, το σχολικό έτος 2018 – 2019 ήταν 153 (158 με τις σχολικές γιορτές) για τα Λύκεια (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) και 158 ημέρες διδασκαλίας (163 με τις σχολικές γιορτές) για τα Γυμνάσια. Όσον αφορά στο τρέχον σχολικό έτος 2019 – 2020 οι ημέρες διδασκαλίας εκτιμώνται για τα Γενικά και τα Επαγγελματικά Λύκεια στις 151 ημέρες διδασκαλίας (157 με τις σχολικές γιορτές), ενώ για τα Γυμνάσια στις 156 διδακτικές ημέρες (162 με τις σχολικές γιορτές), χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες για τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις.
Γίνεται αντιληπτό ότι οι διδακτικές ημέρες προσεγγίζουν σημαντικά ή και υπολείπονται του ελάχιστου ετήσιου διδακτικού χρόνου, ο οποίος έχει εκτιμηθεί στις 161 διδακτικές ημέρες και, ενδεικτικά, στις 1127 διδακτικές ώρες για τα Λύκεια (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) και στις 1063 διδακτικές ώρες για τα Γυμνάσια (οι αριθμοί αυτοί διαμορφώνονται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε διδακτικού έτους). Είναι φανερό πως κάθε διδακτική ώρα που χάνεται είναι πολύτιμη.
Ήδη έχουμε εισέλθει στον Νοέμβριο, και μέχρι τώρα (όπως και κάθε χρόνο άλλωστε) έχουν χαθεί χιλιάδες διδακτικές ώρες στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Γυμνάσια και Λύκεια (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ), εξαιτίας των ελλείψεων σε εκπαιδευτικό προσωπικό. Η απαίτηση της διασφάλισης ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών σε όλους τους μαθητές όλων των σχολείων συντείνει στην κατεύθυνση της άμεσης εξάλειψης όλων των εκπαιδευτικών κενών στις σχολικές μονάδες.
Η αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος δεν είναι δυνατόν να κρίνεται μόνο εκ του αποτελέσματός του, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι κύριοι διαμορφωτικοί του παράγοντες, όπως η έγκαιρη τοποθέτηση εκπαιδευτικών στα σχολεία, προκειμένου ο προβλεπόμενος, απαραίτητος για την ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης, ετήσιος διδακτικός χρόνος να ολοκληρώνεται, έστω και στα ελάχιστα εκτιμώμενα επίπεδά του. Χωρίς την παρουσία του ενός από τους δύο βασικούς παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας, του εκπαιδευτικού, ομαλή και εύρυθμη λειτουργία, καθώς και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος δεν μπορεί να υφίσταται, με μόνη την αξιολόγηση των επιδόσεων του έτερου βασικού παράγοντα, του μαθητή.
Πάντως, δεν είναι οξύμωρο και υποκριτικό η Πολιτεία να απαιτεί την αναπλήρωση των απολεσθεισών διδακτικών ωρών λόγω καταλήψεων[3] (και ορθά, κατά την γνώμη μας απαιτείται κάτι τέτοιο), ενώ για τις απολεσθείσες διδακτικές ώρες εξαιτίας της καθυστέρησης στην τοποθέτηση εκπαιδευτικού προσωπικού στις σχολικές μονάδες η μέριμνα μα και η ευθύνη να μην είναι καθόλου η ίδια;
[1] European Commission/EACEA/Eurydice, 2019. The Organization of School Time in Europe.
Primary and General Secondary Education – 2019/20. Eurydice Facts and Figures. Luxembourg:
Publications Office of the European Union (pg. 31)
[2] Education at a Glance 2018. OECD Indicators. ANNEX 3. Sources, Methodology and technical notes. OECD 2018, pg. 170 (αντλήθηκε από: https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/eag-2018-36-en.pdf?expires=1572718079&id=id&accname=guest&checksum=7F4994F8AF946E7BF89EA2DEE2811517)
[3] ΥΑ Αριθμ. 79942/ΓΔ4/ΦΕΚ 2005 Β΄/31-05-2019 με θέμα: «Εγγραφές, μετεγγραφές, φοίτηση και θέματα οργάνωσης της σχολικής ζωής στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» (άρθρο 1, παρ. 8 και 9)
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη