Η ανακοίνωση από μεριάς υπουργείου Παιδείας της θεσμοθέτησης των πρώτων 22 Ωνάσειων Σχολείων (11 γυμνάσια και 11 λύκεια), αποτελεί μια σημαντική τομή στην προώθηση της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης του σχολείου και των συνολικών πολιτικών στόχων του εκπαιδευτικού νεοφιλελευθερισμού. Μια πολιτική που διεθνώς βασίζεται αφενός στην ανάπτυξη ισχυρών μηχανισμών πειθαρχικού και αξιολογικού ελέγχου μαθητών, εκπαιδευτικών και σχολικών μονάδων και αφετέρου στη θεσμική αναδιαμόρφωση του δημόσιου σχολείου με βάση τις αρχές του δημόσιου μάνατζμεντ και της επιχειρηματικότητας. Όπου το σχολείο πρέπει να λειτουργεί με επιχειρηματικούς όρους, αναπτύσσοντας μεικτές, υβριδιακές μορφές συνύπαρξης/σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στις δομές του αλλά και να αποτελεί πεδίο κερδοφορίας για το κεφάλαιο.
Σύμφωνα με την κυρίαρχη ρητορική, τα συγκεκριμένα σχολεία δημιουργούνται σε φτωχές, λαϊκές γειτονιές με στόχο την εισαγωγή σημαντικών εκπαιδευτικών καινοτομιών, όπως οι τελευταίες ορίζονται ασφαλώς από τον επιχειρηματικό κόσμο στην κατεύθυνση, θεωρητικά, της μορφωτικής ενίσχυσης των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Η υλικοτεχνική αναβάθμιση από το Ίδρυμα Ωνάση, η σύνδεση με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα αλλά και οι επιλεκτικοί μηχανισμοί ελέγχου ορίζονται ως εχέγγυα για την προώθηση της εκπαιδευτικής αριστείας.
Στην πράξη, πέρα από τη ρητορική κυβέρνησης και κεφαλαίου, η δημιουργία των συγκεκριμένων σχολείων αποτελεί την πρώτη ανοικτή σύμπραξη – εκχώρηση (franchise) δημόσιων σχολείων σε καπιταλιστικό φορέα, ο οποίος θα έχει τον κυρίαρχο ρόλο στις αποφάσεις για τη λειτουργία της σχολικής μονάδας, το εκπαιδευτικό περιεχόμενο της παιδαγωγικής πρακτικής, τις σχολικές εγγραφές και την επιλογή του εκπαιδευτικού προσωπικού. Τα Ωνάσεια Σχολεία βασίζονται ως λογική και πρακτική στα λεγόμενα charter schools στις ΗΠΑ και στις Ακαδημίες στην Βρετανία, όπου δημόσια σχολεία –στο όνομα της βελτίωσης των εκπαιδευτικών επιπέδων– παραχωρήθηκαν σε ποικίλες εκπαιδευτικές εταιρείες. Και εκεί ξεκίνησαν από έναν περιορισμένο αριθμό σχολικών μονάδων σε γκέτο και κοινωνικά υποβαθμισμένες συνοικίες, για να γενικευτούν στη συνέχεια σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.
Τα Ωνάσεια Σχολεία προτυποποιούν ως αναμφισβήτητες εκπαιδευτικές αξίες τις αρχές της επιχειρηματικότητας,του ανταγωνισμού αλλά και της ανισότητας ως φυσικού αποτελέσματος της ουδέτερης λειτουργίας των αγορών. Σε ένα πρώτο επίπεδο θεωρούν ότι στην απαξίωση και υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους και στην περιθωριοποίηση μεγάλων εργατικών γειτονιών, η μόνη λύση δεν μπορεί να είναι παρά οι επιλεκτικές επιχειρηματικές χορηγίες και η γενίκευση των αξιών του επιχειρηματικού κόσμου. Αντιστρέφουν συνεπώς την πραγματικότητα, καθώς οι πραγματικές αιτίες της κοινωνικής και μορφωτικής απαξίωσης μεγάλων τμημάτων της εργατικής νεολαίας μεταφράζονται τεχνητά σε λύσεις του κοινωνικού και εκπαιδευτικού προβλήματος. Η συνέπεια αυτής της ιδεολογικής αντιστροφής δεν μπορεί να είναι άλλη από την παραπέρα επίταση των κοινωνικών και μορφωτικών ανισοτήτων.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, προτάσσουν την ιδέα ότι μόνο κάποιες/οι έχουν δικαίωμα σε μια ποιοτική εκπαίδευση. Αυτές/οι που θα προσπαθήσουν αρκετά και θα αριστεύσουν σε ποικίλες εξετάσεις, για τις υπόλοιπες/ους η προδιαγεγραμμένη εκπαιδευτική και εργασιακή μοίρα δεν μπορεί παρά να είναι ένα υποχρηματοδοτούμενο και απαξιωμένο δημόσιο σχολείο, ως εκπαιδευτικός προθάλαμος μιας εξίσου απαξιωμένης, ανασφαλούς και κακοπληρωμένης εργασίας στις κατώτερες θέσεις του καπιταλιστικού καταμερισμού της εργασίας. Μια λογική που βρίσκεται στον αντίποδα του ενιαίου δημόσιου σχολείου που βασίζεται στην καθολική εκπαιδευσιμότητα όλων των παιδιών.
Τα σχολεία αυτά δεν απευθύνονται στην πραγματικότητα ούτε σε μια μειονότητα των φτωχών εργατικών λαϊκών στρωμάτων. Η ύπαρξη εξετάσεων στην έκτη δημοτικού και στην τρίτη γυμνασίου, έστω και με μια ποσόστωση για τα παιδιά που ζουν στις περιοχές ίδρυσης των Ωνάσειων Σχολείων, σημαίνει ότι ένας μεγάλος αριθμός παιδιών θα μείνει εκτός και θα πρέπει να αναζητήσει άλλου τη φοίτησή του, την ίδια στιγμή που θα αλλάξει η κοινωνική σύνθεση των συγκεκριμένων σχολείων με την παρουσία φιλόδοξων μικροαστικών και μεσοαστικών στρωμάτων. Τα σχολεία αυτά θα βρίσκονται χωροταξικά στις συγκεκριμένες συνοικίες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι και η κοινωνική σύνθεση του μαθητικού τους δυναμικού θα είναι αντίστοιχη της περιοχής όπου εδρεύουν.
Έτσι τα Ωνάσεια Σχολεία, πίσω από το λαμπερό κόσμο του κύριου Α. Παπαδημητρίου (πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση), ο οποίος παρουσιάζεται ως ένας γαλαντόμος ευεργέτης, στερεί για πρώτη φορά μετά από περίπου 50 χρόνια, το αυτονόητο δικαίωμα των παιδιών να γράφονται απρόσκοπτα στο δημόσιο σχολείο της γειτονιάς τους. Φράχτες υψώνονται και ναρκοπέδια στήνονται και όχι ευκαιρίες για καλύτερη μόρφωση. Καθόλου τυχαία, ο εργατοκόσμος των υπό ίδρυση σχολείων το έχει ήδη αντιληφθεί. Οι κοινές συνελεύσεις μαθητών, γονιών και εκπαιδευτικών δείχνουν τον δρόμο για την ανατροπή της συγκεκριμένης πολιτικής, για την υπεράσπιση του δικαιώματος στη μόρφωση.
Και μια μικρή καταληκτική παρατήρηση που έχει την αξία της, τηρουμένων ασφαλώς των πολιτικών αναλογιών. Η νέα κυβέρνηση Τραμπ χαρακτηρίζεται από την άμεση άσκηση της πολιτικής εξουσίας από το ίδιο το πολυεθνικό κεφάλαιο. Αντίστοιχα σε διεθνές επίπεδο έχουν συγκροτηθεί μεγάλες εκπαιδευτικές εταιρείες που ελέγχουν ολόκληρες εκπαιδευτικές περιφέρειες ή κερδίζουν μέσα από την εμπορευματοποίηση του εκπαιδευτικού περιεχομένου. Η μεταρρύθμιση Πιερρακάκη διαμέσου των Ωνάσειων Σχολείων, επιχειρεί να δημιουργήσει το πρώτο δίκτυο επιχειρηματικών σχολείων, όπου ένας υπερδραστήριος κολοσσός του εφοπλιστικού κεφαλαίου θα ελέγχει άμεσα ένα μικρό μεν αριθμό σχολείων, αλλά εξαιρετικά επιδραστικό στην κατεύθυνση της συνολικής αντιδραστικής μετάλλαξης του δημόσιου σχολείου. Τα καθήκοντα του εκπαιδευτικού, γονεϊκού και μαθητικού κινήματος για την υπεράσπιση των μορφωτικών δικαιωμάτων των πολλών είναι πλέον ιδιαίτερα αυξημένα.
- Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 1-2 Φεβρουαρίου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/02
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
