Alfavita Newsroom Ένας από τους πρώτους ασθενείς με καρκίνο που συναντάμε στις αρχαίες πηγές είναι ο Σάτυρος, τύραννος της πόλης Ηράκλεια στη Μαύρη Θάλασσα, τον 4ο αιώνα π.Χ.
Ο Σάτυρος εμφάνισε καρκίνο μεταξύ της βουβωνικής χώρας και του όσχεου. Καθώς η ασθένεια εξαπλωνόταν, ένιωθε όλο και μεγαλύτερους πόνους, δεν μπορούσε να κοιμηθεί και είχε σπασμούς.
Οι προχωρημένοι καρκίνοι σε αυτό το σημείο του σώματος θεωρούνταν ανεγχείρητοι και δεν υπήρχαν φάρμακα αρκετά ισχυρά για να ανακουφίσουν τον πόνο. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα και ο καρκίνος πήρε τη ζωή του Σάτυρου σε ηλικία 65 ετών.
Ο καρκίνος ήταν ήδη πολύ γνωστός εκείνη την περίοδο, αναφέρει σε αφιέρωμά του το The Conversation. Ένα κείμενο που γράφτηκε στα τέλη του 5ου ή στις αρχές του 4ου αι. π.Χ., με τίτλο «Ασθένειες των γυναικών», περιέγραφε πώς αναπτύσσεται ο καρκίνος του μαστού:
Άλλα ιατρικά έργα αυτής της περιόδου περιγράφουν διάφορα είδη καρκίνου. Μια γυναίκα από τα Άβδηρα πέθανε από καρκίνο του θώρακα· ένας άνδρας με καρκίνο στο λαιμό επέζησε αφού ο γιατρός του έκαψε τον όγκο.
Από πού προέρχεται η λέξη «καρκίνος»;
Στα τέλη του 5ου και στις αρχές του 4ου αι. π.Χ., οι γιατροί χρησιμοποιούσαν τη λέξη κάρκινος – κάβουρας στα αρχαία ελληνικά – για να περιγράψουν κακοήθεις όγκους. Αργότερα, όταν οι λατινόφωνοι γιατροί περιέγραφαν την ίδια ασθένεια, χρησιμοποιούσαν τη λατινική λέξη για τον κάβουρα: cancer. Και η ονομασία έμεινε.
Ακόμη και στην αρχαιότητα, οι άνθρωποι αναρωτιόντουσαν γιατί οι γιατροί ονόμασαν την ασθένεια από ένα ζώο. Μια εξήγηση ήταν ότι ο κάβουρας είναι επιθετικό ζώο, όπως ακριβώς και ο καρκίνος μπορεί να είναι μια επιθετική ασθένεια. Μια άλλη εξήγηση ήταν ότι ο κάβουρας μπορεί να πιάσει ένα μέρος του σώματος ενός ανθρώπου με τις δαγκάνες του και είναι δύσκολο να αφαιρεθεί, όπως ακριβώς και ο καρκίνος μπορεί να είναι δύσκολο να αφαιρεθεί όταν έχει αναπτυχθεί.
Άλλοι πίστευαν ότι οφειλόταν στην εμφάνιση του όγκου. Ο ιατρός Γαληνός (129 – 216 μ.Χ.) περιέγραψε τον καρκίνο του μαστού συγκρίνοντας τη μορφή του όγκου με αυτή ενός κάβουρα:
Τι προκαλούσε τον καρκίνο;
Στην ελληνορωμαϊκή περίοδο υπήρχαν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την αιτία του καρκίνου.
Σύμφωνα με μια ευρέως διαδεδομένη αρχαία ιατρική θεωρία, το σώμα έχει τέσσερα υγρά: αίμα, κίτρινη χολή, φλέγμα και μαύρη χολή. Αυτά τα τέσσερα υγρά πρέπει να διατηρούνται σε ισορροπία, διαφορετικά το άτομο αρρωσταίνει. Αν κάποιος υπέφερε από υπερβολική ποσότητα μαύρης χολής, πίστευαν ότι αυτό θα οδηγούσε τελικά σε καρκίνο.
Ο γιατρός Ερασίστρατος (315 – 340 π.Χ.) διαφωνούσε με την παραπάνω άποψη· ωστόσο, απ' όσο γνωρίζουμε, δεν προσέφερε κάποια εναλλακτική εξήγηση.
Πώς αντιμετώπιζαν τον καρκίνο;
Ο καρκίνος αντιμετωπιζόταν με διάφορους τρόπους. Θεωρήθηκε ότι οι καρκίνοι στα αρχικά τους στάδια μπορούσαν να θεραπευτούν με τη χρήση φαρμάκων.
Σε αυτά περιλαμβάνονταν φάρμακα που προέρχονταν από φυτά (όπως αγγούρι, βολβός νάρκισσου, ρίκινος, βίκος, λάχανο), ζώα (όπως η στάχτη ενός καβουριού) και μέταλλα (όπως αρσενικό).
Ο Γαληνός ισχυριζόταν ότι με τη χρήση αυτού του είδους των φαρμάκων και την επανειλημμένη κάθαρση των ασθενών του με εμετικά ή κλύσματα, κατάφερνε μερικές φορές να εξαφανίζει τους αναδυόμενους καρκίνους. Επίσης, η ίδια θεραπεία εμπόδιζε μερικές φορές τους πιο προχωρημένους καρκίνους να συνεχίσουν να αναπτύσσονται. Αν τα φάρμακα δεν απέδιδαν, θεωρούσε ότι είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση.
Μια τέτοια επέμβαση συνήθως αποφεύγονταν, καθώς οι ασθενείς είχαν την τάση να πεθαίνουν από την απώλεια αίματος. Οι πιο επιτυχημένες επεμβάσεις αφορούσαν καρκίνους στο άκρο του μαστού. Ο Λεωνίδας, ένας γιατρός που έζησε τον δεύτερο και τον τρίτο αιώνα μ.Χ., περιέγραψε τη μέθοδό του, η οποία περιελάμβανε καυτηρίαση:
Ο καρκίνος θεωρούνταν γενικά ανίατη ασθένεια και γι' αυτό τον φοβόντουσαν. Ο ποιητής Silius Italicus (26-102 μ.Χ.) που έπασχε από καρκίνο, αυτοκτόνησε για να δώσει τέλος στο μαρτύριό του.
Οι ασθενείς προσεύχονταν επίσης στους θεούς για θεραπεία. Ένα παράδειγμα είναι η Ιννοκέντια, μια αριστοκράτισσα που έζησε στην Καρχηδόνα (η σημερινή Τυνησία) τον πέμπτο αιώνα μ.Χ.. Είπε στον γιατρό της ότι η θεϊκή παρέμβαση είχε θεραπεύσει τον καρκίνο του μαστού της (αν και εκείνος δεν την πίστεψε).
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
