Στους θαυμαστούς ηλεκτρονικούς καιρούς μας, τους κατά γενική ομολογία κατακλυσμένους από πάσης φύσεως πληροφορία, είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργο ότι ελάχιστοι ανάμεσά μας ενδιαφέρονται για την ποιότητα και το ειδικό βάρος της πληροφορίας αυτής.
Συγχωρέστε με για το διδασκαλικό ύφος, αλλά θέλω να σας θυμίσω ότι -δυστυχώς- και στην πληροφόρηση ισχύει ο νόμος της αγοράς.
Ο,τι πληθωρίζεται ξεθωριάζει και χάνει την πειθώ του. Η εικόνα ειδικά, παρά την απόλυτη εξάρτησή μας από αυτήν, έχει πάψει πια όχι μόνο να μας εκπλήσσει αλλά και να προκαλεί οποιαδήποτε αντίδραση, ακόμη και χλιαρή.
Κι όμως, μέσα στον ορυμαγδό των οπτικών παραστάσεων του διαδικτύου βρέθηκε προσφάτως μια φωτογραφία που πραγματικά με σόκαρε.
Γύρω γύρω σε δεύτερο πλάνο τάφοι αδιευκρίνιστοι. Σε πρώτο πλάνο οι τάφοι δύο βρεφών.
Στις πάλλευκες επιτύμβιες μαρμάρινες πλάκες με μαύρα γράμματα τα εξής:
«Αγνωστο βρέφος. Κορίτσι 3 μηνών. Νο 31. Αρ. Πρ. 193. 22/11/2015 από 31/10/2015» και
«Αγνωστο βρέφος. Κορίτσι 3 μηνών. Νο 36. Αρ. Πρ. 219. 22/11/2015 από 31/10/2015».
Συνειρμικά ανακαλώ στη μνήμη μου την εποχή που ως νεαρός αρχαιολόγος συγκινούμουν ιδιαίτερα από τον τρόπο με τον οποίο αποχαιρετούσαν τους οικείους τους οι «προπάτορές» μας, οι Ελληνες του «Μέτρον άριστον», του χώματος και των φυσικών υλικών κι όχι του τσιμέντου και του δυναστικού (τώρα πια) πλαστικού.
Περίσσια η αγάπη με την οποία όλοι -φτωχοί ή πλούσιοι, αδιάφορο- τοποθετούσαν στον τάφο τα αγαπημένα αντικείμενα του νεκρού παρέα με την απαραίτητη σκευή για τον άλλο κόσμο: όπλα, κοσμήματα, αρώματα, παιχνίδια, αγγεία για το λουτρό και τόσα άλλα, ακόμη και τον οβολό για τον βαρκάρη του Αχέροντα.
Περίσσια και η φροντίδα με την οποία έντυναν και στόλιζαν τον θανόντα ετοιμάζοντάς του παράλληλα την τελετή για το πέρασμα στην «άλλη όχθη».
Ολες αυτές οι λεπτότητες και άλλες πολλές, που δεν έχουμε τώρα το περιθώριο να περιγράψουμε όπως θα άξιζε, δείχνουν περίτρανα τη σημασία που απέδιδαν τότε οι εν ζωή παραμένοντες στη διατήρηση δεσμών με τα λατρευτά τους πρόσωπα.
Συνειρμικά και πάλι οδηγούμαι σε φοιτητικές σημειώσεις, όπου φυλλομετρώντας βρίσκω επιτύμβιο επίγραμμα από την Τλω της νότιας Μικρασίας αφιερωμένο -με άφταστη τρυφερότητα- από γονιό στα παιδιά του:
«γλυκυτάτοις τέκνοις μου, Ὀρχομένη καὶ Τάτα» (: στα γλυκύτατα παιδιά μου, Ορχομένη και Τάτα).
Θα αναρωτηθεί κανείς -εύλογα ίσως- «Μα καλά, τι είδους ταφή περίμενες για τόσους και τόσους θαλασσοπνιγμένους στο Αιγαίο;».
Παρά την υποψία που έτρεφα για την προχειρότητα αυτών των ταφών, δεν μπορούσα, ωστόσο, με κανέναν τρόπο να φανταστώ τέτοιο πλεόνασμα ψυχρότητας, για να μην πω κυνισμού και απανθρωπιάς.
Σαν καταντά ο άνθρωπος πραμάτεια (μνημονεύω τον Σεφέρη στον Τελευταίο Σταθμό), ο τρυφερός αποχαιρετισμός στην επιτύμβια στήλη αντικαθίσταται -αναπόφευκτα (;)- από νούμερα, ημερομηνίες και αριθμούς πρωτοκόλλου, και μάλιστα σε σύντμηση...
Ας ξανασκοτώσουμε λοιπόν αυτά τα βρέφη με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, που με πλέρια «φροντίδα» και «περίσκεψη» σκεφτήκαμε να τους απευθύνουμε ως ύστατο αντίο!
Μέσα σε τόση συμφορά άλλωστε, πού χρόνος για τρυφερά λόγια, αβρότητες και τα συμπαρομαρτούντα…
Κι όμως, τέτοια κρίματα είναι πολύ βαριά για να τα αντέξουν οι πλάτες μας. Το ’ξερε αυτό ο Αλεξανδρινός μας ποιητής, που κατάφερε -ωστόσο- να αποκαταστήσει την ιστορική αδικία στο πρόσωπο του αγαπημένου του Καισαρίωνα.
Το χρέος τώρα μένει σε μας.
Μ’ όλη την ατεχνία και την αδεξιότητά μας, διατηρούμε μνήμη δυνατή.
Και μ’ όλη τη σύγχυση στην οποία μας αναγκάζουν άχρηστοι «Αρ. Πρ.», είμαστε ακόμη σε θέση να ανασύρουμε από την κληρονομιά μας δυο λόγους γλυκούς, για να θρηνήσουμε αυτές τις ψυχές κατά πώς τις πρέπει.
VII 285. ΓΛΑΥΚΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΙΤΟΥ
Οὐ κόνις οὐδ’ ὀλίγον πέτρης βάρος, ἀλλ’ Ἐρασίππου / ἥν ἐσορᾷς, αὕτη πᾶσα θάλασσα τάφος· / ὤλετο γὰρ σὺν νηί· τὰ δ’ ὀστέα ποῦ ποτ’ ἐκείνου / πύθεται, αἰθυίαις γνωστὰ μόναις ἐνέπειν.
Δεν είναι η πέτρα και η γη του Ερασίππου ο τάφος / μα όλη η θάλασσα – σ’ αυτήν εχάθη με το σκάφος.
Και πού σαπίζουν τα οστά και πού θα διαλυθούνε, / μονάχα οι γλάροι ξέρουνε, εκείνοι θα σ’ το πούνε.
Επιτύμβια επιγράμματα Παλατινής Ανθολογίας (Μτφ. I.N. Κυριαζή)
«γλυκυτάτοις τέκνοις ἡμῶν, Ὀρχομένη καὶ Τάτα»
*φιλόλογος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Η επιστολή δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 27/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη