Κοινωνία 23.02.2017 - 15:30

NBA 2017: το All-Star Game και ο (νέος) κανόνας του παιχνιδιού

Γιατί ακόμα και αν η νίκη παραμένει το μεγάλο ζητούμενο, η ιστορία ενός σπορ είναι πρώτα και κύρια ένα μωσαϊκό από ιστορίες αθλητών και φυσικά, των ομάδων τους.

All-Star ναι, game όχι και τόσο

Το πέρασμα του χρόνου στο σώμα μπορεί κανείς να το μετρήσει στα γηπεδάκια με τσιμέντο και (συνήθως) χωρίς διχτάκι. Εκεί που κάποτε μπορεί και να έφτανες λίγο τη στεφάνη, μπορεί μετά από δυο παιχνίδια να ζητούσες και ένα τρίτο και ένα σβέλτο πίβοτ μπορεί να έφερνε ένα κρίσιμο πόντο. Το ίδιο πίβοτ μπορεί μετά από μερικά χρόνια να συνοδευτεί από μερικά κρακ-κρακ της μέσης, ενώ ένας αιφνιδιασμός μπορεί να γίνει αιτία για ένα αναγκαίο time-out. Σε αυτά όμως τα μονά και διπλά τα απογεύματα στις γειτονιές, όλοι έχουμε συναντήσει τουλάχιστον μια φορά εκείνον τον ένα συμπαίκτη ή αντίπαλο που παίρνει το παιχνίδι πολύ σοβαρά. Αυτός που δεν θα δεχτεί να χάσει, που θα κάνει ακόμα και σκληρό φάουλ για να σταματήσει ένα εύκολο καλάθι, που θα φωνάζει στους συμπαίκτες του να πάρουν τα πόδια τους/να κόψουν το κάπνισμα/να πάρουν κανά ριμπάουντ γιατί δεν πηδάνε ούτε εφημερίδα. Ένας τύπος που μπορεί να μην είναι ο καλύτερος παίκτης, αλλά είναι σίγουρα ανταγωνιστικός- θα ακούσει δυο τρεις φορές το ‘’χαλάρωσε, για την πλάκα μας παίζουμε’’ και το ‘’ρε φίλε όχι τέτοια φάουλ’’ και άλλα τόσα. Βέβαια, η ομάδα του πιθανώς θα κερδίσει, και ας αποτελείται από χρέπια με μέσους όρους κοντά στο 15%.

Ο James Harden, ο γνωστός «μούσιας» ηγέτης των Houston Rockets που είναι αυτή τη στιγμή τρίτοι στην Δυτική Περιφέρεια και επιθυμούν να μπουν σφήνα στην κορυφή (που ως τώρα ανήκει στους Golden State Warriors και τους San Antonio Spurs), πιθανότατα να ένιωσε κάπως έτσι όταν ένα νέο παλικάρι από την Ελλάδα τον πίεσε από το πουθενά καθώς κατέβαζε την μπάλα στο All Star Game της Νέας Ορλεάνης, του την έκλεψε και κάρφωσε θεαματικά στο καλάθι των Δυτικών. «Χαλάρωσε ρε ψηλέ, για την πλάκα μας παίζουμε» μάλλον θα του είπε ο δεινός σκόρερ (και εσχάτως, ικανότατος δημιουργός στην επίθεση των Ρουκετών). Λίγο αργότερα, το ίδιο παλικάρι από την Ελλάδα, θα πάρει φόρα για ένα κάρφωμα, περιμένοντας την άμυνα του Stephen Curry, του δαιμόνιου playmaker των Golden State Warriors: Ο τελευταίος, θα ξαπλώσει στο παρκέ κρατώντας το κεφάλι του για να χαρίσει μια αξιομνημόνευτη στιγμή του παιχνιδιού. Λίγο αργότερα, ο προπονητής των Ανατολικών, Brad Stevens, που κοουτσάρει με επιτυχία τους Boston Celtics, θα τον αποσύρει στον πάγκο μπας και το παιχνίδι παιχτεί «κανονικά», δηλαδή χωρίς πολύ ανταγωνισμό και για την «πλάκα μας». Ο Giannis Αντετοκούμπο θα τελειώσει το παιχνίδι έχοντας παίξει συνολικά 23 λεπτά, σημειώνοντας 30 πόντους με 14 στα 17 σουτ, τα περισσότερα για την ομάδα των Ανατολικών μαζί με τον καλύτερο παίχτη της εποχής, τον LeBron James. Το παιχνίδι ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση θα τελειώσει με το «σφιχτό» σκορ 182-192 (!!!) υπέρ των Δυτικών.

NBA

Για κάποιο πολύ περίεργο λόγο ωστόσο, το «παιχνίδι των παιχνιδιών», το ματς που συναθροίζει τους καλύτερους της χρονιάς και που φτάνει κοντά στους 400 πόντους, θεωρήθηκε για πολλούς μια γιορτή χασμουρητών. Ούτε υποψία ανταγωνισμού, ούτε υποψία κόντρας, ούτε υποψία σασπένς και συγκίνησης. Αν το πρώτο μισό της απόλαυσης του μπάσκετ είναι άλλωστε η θεαματική φάση, το κάρφωμα, το απρόβλεπτο τρίποντο, το ηρωικό ριμπάουντ, το άλλο μισό είναι ένα απλό ερώτημα: Κάποιος πρέπει να κερδίσει. Σε αντίθεση με το ποδόσφαιρο άλλωστε, στο μπάσκετ η ισοπαλία δεν προβλέπεται- πάμε στην παράταση, και αν χρειαστεί στην δεύτερη και τρίτη παράταση. Ακόμα και στο γηπεδάκι της γειτονιάς με την σπασμένη μπασκέτα, το ποιος θα κερδίσει παραμένει το μεγάλο ζητούμενο, το σκοπό γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται όλες οι όμορφες ιστορίες των αθλητών και των κατορθωμάτων τους. Διάφοροι μπαρουτοκαπνισμένοι παλαίμαχοι του old-school NBA (με αυτό να ορίζεται στα τέλη 80’s-αρχές 90’s) έσπευσαν να (ξανά)κατηγορήσουν πως το μπάσκετ είναι σήμερα soft και χωρίς ανταγωνισμό. Άλλοι, είπαν πως μπορούν να δουν τον ανταγωνισμό στα playoffs και πως το All-Star Game είναι η πεμπτουσία του χαβαλέ. Το άθλημα (NBA) άλλωστε, βρίσκεται σε μια χρυσή περίοδο με μεγάλους παίχτες, μεγάλα συμβόλαια, μεγάλους σπόνσορες, μεγάλη τηλεθέαση και μύρια άλλα τόσα. Τι να λέει η (θρυλική) κόντρα ανάμεσα στον Larry Bird και τον Magic Johnson (και τους Celtics με τους Lakers αντίστοιχα), τι να λέει το trash-talking του Jordan και του Garnett, τι να λέει το ξύλο που έπαιζαν οι Detroit Pistons προ δεκαετίας; Αφού περνάμε καλά, και αυτό βγαίνει προς τα έξω.

larrybird

Η κορυφή και η κατασκευή υπερομάδων

Η πρώτη άποψη μοιάζει όντως μια ακόμα εκδοχή της νοσταλγίας, που φαίνεται να σαρώνει παντού και σε κάθε επίπεδο. Είναι πολύ πιθανό άλλωστε, σε δέκα χρόνια από τώρα, να υπάρξει εκείνος ο πενηντάρης που θα πει «τότε ρε έβλεπα All Star Game με 400 πόντους και είχαμε LeBron και Durant και Curry και Westbrook, τώρα τι να μας πουν οι [….]». Κάθε εποχή έχει τους δικούς της ήρωες, και μπορεί πράγματι να μην υπάρχουν πια οι μεγάλες κόντρες μεταξύ αθλητών ή ομάδων, αλλά και σήμερα δημιουργούνται ωραίες αθλητικές ιστορίες: η Death Lineup των Golden State Warriors έχει πράγματι αλλάξει το μπάσκετ όπως το ξέραμε, κάνοντας τις παραδοσιακές θέσεις αρκετά πιο ρευστές και τις διακρίσεις ρόλων πιο σύνθετες (το πλάνο αυτό σημειωτέων το είχε φέρει στα πράγματα η πανέμορφη ομάδα των Phoenix Suns με Nash και Studemire και τον καρπουζοσουτέρ Shawn Marion το 2004). Το πρωτάθλημα του LeBron James με τους Cleveland Cavaliers πέρυσι ήταν μια όμορφη μπασκετική ιστορία. Η περίπτωση του Γιάννη Αντετοκούμπο, από την A2 στην προσαρμογή του ως all-around πολυθεσίτη και αστέρα του NBA έχει παγκόσμια απήχηση και δεν αφορά μονάχα εμάς. Η σταθερότητα και το όμορφο μπάσκετ των San Antonio Spurs είναι κάτι που αξίζει να ξενυχτάει κανείς. Πολλά μπορεί να βρει κανείς ακόμα, που μπορεί να πλαισιώσουν το αθλητικό αφήγημα που έχει πράγματι φέρει το NBA στην κορυφή κάθε αθλήματος στις ΗΠΑ αλλά και με παγκόσμια απήχηση. Και η πιο light εκδοχή του αθλήματος σε σχέση με το πιο σκληρό μπάσκετ των 80’s και 90’s έχει σαν πρώτο στόχο την προστασία των αθλητών από το «κάψιμο»- ένα κάψιμο που για πολλά χρόνια λάμβανε χώρα σε πολλά αθλήματα (από το American football μέχρι το κανονικό ποδόσφαιρο) και το σώμα των αθλητών γινόταν ένα αντικείμενο σκληρής καταπόνησης προς τέρψιν ενός κοινού σε μια μοντέρνα και εξευγενισμένη εκδοχή των …Ρωμαϊκών Αρένων.

Μέση λύση δεν υπάρχει: Ένα σφιχτό All Star Game με τελικό σκορ 88-87 και ένα νικητήριο τρίποντο του Westbrook 3’’ πριν την λήξη, πιθανώς θα σήκωνε αντιδράσεις από την ανάποδη: «μα να δούμε ένα σόου ήρθαμε, όχι τελικό». Είναι άλλωστε πολύ πιθανό ο θεσμός να κάνει τις αναγκαίες προσαρμογές του χρόνου, και να ξαναφέρει την νίκη ως ζητούμενο. Ο ίδιος ανταγωνισμός που λέγεται ότι απουσιάζει σήμερα, είναι η αιτία μιας μερικής «αποκαθήλωσης» του τελευταίου ίσως «old-school» ηγέτη, του Kobe Bryant, η μεγάλη περσόνα του οποίου οδήγησε στο να κάνει την τελευταία του σεζόν μια κανονική περιοδεία των ισχνών Lakers και δεκάδες τελετές αποχαιρετισμού. Οι κριτικές πως το NBA μετατρέπεται σε κάτι τύπου κατς (με σικέ παιχνίδια) αγνοούν πως σε μια πρότερη φάση, η εστίαση σε έχθρες και κόντρες κουβαλούσε μπόλικη στόχευση και mediaκη ανάδειξη: Η κόντρα Bird – Magic δεν ήταν μονάχα μια αθλητική ιστορία, ήταν ένα καθοριστικό δίπολο στην πολιτική οικονομία του αθλήματος καθώς ήταν αιτία που κόσμος έβλεπε τα ματς και τους τελικούς.

Ωστόσο, ακόμα και αν φύγουν από την μέση οι νοσταλγικές αναδρομές σε εφηβικές αναπαραστάσεις (που αν μη τι άλλο, ορίζουν και μια αισθητική του καθενός για ένα άθλημα), τα προβλήματα παραμένουν: Όντως το All-Star Game ήταν φεστιβάλ χασμουρητών, όντως ο ανταγωνισμός έχει περιοριστεί πολύ. Είναι σχεδόν βέβαιο πως το δίδυμο Golden State Warriors – Cleveland Cavaliers θα ξαναβρεθεί στους τελικούς, με τους Spurs και τους Celtics στους ημιτελικούς των περιφερειών. Οι εκπλήξεις είτε απουσιάζουν ολότελα είτε είναι απλά αναλαμπές, ενώ πρακτικές όπως το tanking (συνειδητή επιλογή να βγει μια ομάδα τελευταία παίζοντας άθλια, για να διεκδικήσει πρώτα νούμερα στο draft) είναι εξαιρετικά διαδεδομένες. Ας πούμε η τελευταία τέτοια πρακτική έγινε δια χειρός του …Magic, που παίρνοντας τους Lakers έδωσε με την μια τον καλύτερο παίχτη τους (και ίσως καλύτερου 6^ου παίχτη φέτος), τον Lou Williams με 16 πόντους μ.ο. από τον πάγκο στους Houston Rockets. Σε μια αντιστροφή, η κατασκευή υπερ-ομάδων ανοίγει ακόμα περισσότερο την ψαλίδα ανάμεσα σε καλές και κακές ομάδες: Ο Durant είναι ένας σπάνιος παίχτης που από την επιλογή του να ενταχθεί στο υπερ-σύνολο των Golden State Warriors δέχεται τεράστια αποδόμηση. Ο LeBron James ίσως να είναι πιο θεαματικός, πιο πληθωρικός και πιο ολοκληρωμένος μπασκετμπολίστας από τον Jordan, αλλά η επιλογή του να μετακομίσει στο Miami, να ξαναγυρίσει στο Cleveland και να ζητά συνεχώς αστέρες για συμπαίκτες, τον έχουν μετατρέψει σε κάτι που μοιάζει περισσότερο με επιχειρηματία (με προϊόν, το σώμα του και την αθλητική του ικανότητα) παρά σε παίχτη. Την ίδια στιγμή, τα λεφτά που κυκλοφορούν στο NBA προκαλούν ίλλιγο: Ο για χρόνια με την ταμπέλα υποτιμημένου Mike Conley των (σκληροτράχηλων και ολίγον αντι-εμπορικών) Memphis Grizzlies υπέγραψε ένα συμβόλαιο ρεκόρ με περίπου 150 εκατομμύρια δολάρια για πέντε χρόνια (!!!). Ο συμπαθέστατος και ικανότατος playmaker του Memphis απέκτησε σε μια νύχτα την μεγαλύτερη υπερτίμηση της ιστορίας του αθλήματος (ο προηγούμενος ήταν ο Kevin Garnett στους Timberwolves, όταν ήταν ακόμα 22 χρονών). Εντός όλων αυτών, η πραγματικότητα των αριθμών λέει ότι event όπως το All-Star Game στην πραγματικότητα πέφτουν σε τηλεθέαση και ας είναι πιο «κερδοφόρα» σε μια ευρύτερη συμπληρωματική οικονομία από σπόνσορες και από τα τηλεοπτικά συμβόλαια που έχουν ήδη υπογραφεί.

Όλο αυτό το αντιφατικό πλαίσιο, οδηγεί σταδιακά σε μια πραγματικότητα που σίγουρα δεν θα οδηγήσει στο καλό του αθλήματος: Από μια ευρεία κατανομή μεγάλων παιχτών σε διάφορες ομάδες, πλέον οι ομάδες θα συναθροίζουν μεγάλους παίχτες, διεκδικώντας ένα πρωτάθλημα. Ακόμα και αν αυτό, λόγων των επιμέρους οικονομικών περιορισμών των salary cap, οδηγεί σε κάποιες εναλλαγές των superteams (φέτος αυτοί, αύριο οι άλλοι), η ανισότητες στο σύνολο της λίγκας θα αυξάνονται, φτιάχνοντας ένα πρωτάθλημα δυο κατηγοριών: Τους tankers, που θα «διαλέγουν» τα καλύτερα ταλέντα που θα πλαισιώσουν την μελλοντική superteam, και τις υπερ-ομάδες που θα έχουν για ένα φεγγάρι 5-6 από τους καλύτερους.

Μα, θα πει κάποιος, έτσι θα μπορούν οι Charles Barkley και οι Karl Malone/John Stockton της εποχής να πάρουν ένα πρωτάθλημα. Ίσως. Αλλά ακόμα και αν έπαιρνε ο Malone ένα πρωτάθλημα όταν πήγε στα τελευταία του στους Lakers, δεν θα άλλαζε τίποτα στην ιστορία του Malone ως μάστορα του pick n’ roll στους Utah Jazz. Γιατί ακόμα και αν η νίκη παραμένει το μεγάλο ζητούμενο, η ιστορία ενός σπορ είναι πρώτα και κύρια ένα μωσαϊκό από ιστορίες αθλητών και φυσικά, των ομάδων τους.

Τι να προσέξουμε φέτος

Σε ένα μεγάλο βαθμό, η προστασία των αθλητών έγινε να αντιμετωπίσει ακριβώς αυτό: Τον εγκλωβισμό στις ομάδες τους. Γιατί και αυτό ακόμα δεν είναι μονάχα όμορφες ιστορίες αλλά και ιστορίες πραγματικής εκμετάλλευσης. Σήμερα πολλοί νοσταλγούν τις ομάδες που ταυτίστηκαν με παίχτες και αντίστροφα, ενώ ο κανόνας είναι αθλητές-μισθοφόροι που ταξιδεύουν από ομάδα σε ομάδα. Η πιο πετυχημένη ομάδα του ελληνικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, ο Ολυμπιακός, θα πουλήσει τον πρώτο σκόρερ του στην Κίνα ύστερα από πιέσεις του ίδιου και ενός ακριβού συμβολαίου. Λίγο νωρίτερα είχε πουλήσει τον κορυφαίο μέσο του, θα πάρει το πρωτάθλημα ούτως ή άλλως όπως και το προηγούμενο, αλλά λίγοι θυμούνται την πρωταθλήτρια ομάδα του 2013 π.χ., καθώς από αυτήν έχουν φύγει σχεδόν όλοι ή έκατσαν μονάχα για ένα χρόνο. Η επιλογή του προπονητή του να βάζει συνεχώς νέους της ακαδημίας (και άρα να κατασκευάσει αθλητές σημεία αναφοράς) αφενός γίνεται αντικείμενο κριτικής από τους οπαδούς και αφετέρου δεν είναι παρά πρόβα για μελλοντικές πωλήσεις.

Η φανέλα στο NBA έχει από καιρό γίνει franchise, περιορίζοντας όλα όσα μπορεί να την νοηματοδοτούσαν, από την εντοπιότητα μέχρι την ταυτότητα του παιχνιδιού. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα ιστορίες για να παρακολουθήσει κανείς. Ενδεικτικά για φέτος:

Αν η υπερομάδα των GSW πάρει το πρωτάθλημα, θα τονώσει και άλλο την ‘’γραμμή’’ για superteams και θα δικαιώσει τον Durant. Αν πάλι κερδίσουν οι Cleveland Cavaliers, ο LeBron James θα «σβήσει» όλες τις άδικες συγκρίσεις με τον Jordan και θα κλείσει μια και καλή την όποια αμφισβήτηση. Δεν είναι ακριβώς Δαυίδ και Γολιάθ (ήταν ίσως πρόπερσι) αλλά τρεις τελικοί με ίδιους αντιπάλους είναι ότι πιο κοντά σε μεγάλη «κόντρα» υπάρχει σήμερα.
Οι Boston Celtics στην Ανατολή και οι San Antonio Spurs στην Δύση είναι οι καλύτερες εκδοχές του όμορφου, ομαδικού και πολυπρόσωπου μπάσκετ χωρίς την ταμπέλα των superteams. Εξαιρετικοί παίχτες μεν, αλλά ρόλοι, συστήματα, φιλοσοφία, ταυτότητα, πολλοί πρωταγωνιστές, μεγάλοι προπονητές, είναι πιο παραδοσιακά (και αγαπημένα) υλικά.
Το δίδυμο Davis (που έκανε ρεκόρ πόντων στο All Star Game με 52) και DeMarcous Cousins που μόλις φτιάχτηκε σε μια απρόσμενη ανταλλαγή των Pelicans με τους Sacramento Kings είναι το πιο ενδιαφέρον σχήμα με ψηλούς σε μια εποχή που ο παραδοσιακός «ψηλός» τείνει να εκλείψει προς όφελος ψηλόλιγνων ενδιάμεσων που ξέρουν να σουτάρουν (Green, Love, Millsap κ.π.α.). Με την διαφορά βέβαια πως και οι δυο αυτοί ξέρουν και να σουτάρουν από μέση και μακρινή απόσταση. Άλλοι ψηλοί που σηματοδοτούν μια «επιστροφή» των ψηλέων έναντι των death-lineups είναι οι Jokic (Denver Nuggets), Embiid (Philadelphia 76ers)
Φυσικά, την προσπάθεια του Γιάνναρου να στείλει τους Bucks στα playoff και να κρατάει ψηλά λίγο από την ανταγωνιστική στόφα του old-school αθλήματος με την μοντέρνα εκδοχή του (άλλωστε είναι ο ορισμός ενός πολυλειτουργικού και πολυθεσίτη παίχτη που επιθυμεί η σύγχρονη τάση). Παράλληλα, την οικτρή, φαιδρή και κατάπτυστη μούρη των «καθαρών Ελλήνων» που τον βλέπουν να διαπρέπει και να αναφέρεται στην χώρα και την καταγωγή του με περηφάνια.

Φυσικά είναι πολλά ακόμα. Ρίχτε σχόλια!