ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ, ΟΛΜΕ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ (ΤΕΣΣΕΡΑ ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ)
Του Γιώργου Η. Ηλιόπουλου*
Συνάδελφοι
Η στάση της ΟΛΜΕ στο θέμα της αξιολόγησης παρέχει μια καλή ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα. Απαραίτητο να τα ξεκαθαρίσουμε, σε μία χώρα όπου είτε θα εφαρμόζεται αξιολόγηση με τρόπο στρεβλό και διαβλητό (επιθεωρητισμός), είτε δεν θα εφαρμόζεται καθόλου και άτυπα θα αντικαθίσταται από πελατειακές σχέσεις (ισοπέδωση χάριν της δήθεν δημοκρατικής ιδεολογίας και αδιαφάνεια της λειτουργίας των θεσμών, συνυφασμένη με αναξιοκρατία και κομματοκρατία). Στην όλη ασάφεια, έχει συμβάλει τα μέγιστα επί σειρά δεκαετιών και το συνδικάτο μας (δεν είναι κακό να το ονομάζουμε έτσι, είμαστε εργαζόμενοι, έχουμε και οικογένειες), με πολλά ήξεις αφίξεις και πολλά κρούσματα παραταξιακού αρνητισμού.
Θεωρώ, πάντως, ότι αν δούμε όσο γίνεται πιο νηφάλια και απροκατάληπτα τα όσα κατά καιρούς έχει πει το συνδικαλιστικό μας κίνημα για την αξιολόγηση, μπορούμε να διαμορφώσουμε και κάποιο κριτήριο για να κρίνουμε τους εκπροσώπους μας ενδογενώς (με βάση, δηλαδή, τα ίδια τα λεγόμενά τους).
Αν αύριο έβγαινε, λοιπόν, η κυβέρνηση και έλεγε ότι μετά την εφαρμογή της αξιολόγησης όσοι εκπαιδευτικοί επιτύχουν θα διαβιώνουν αξιοπρεπώς σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα με εγγυημένες προϋποθέσεις απρόσκοπτης (τουλάχιστον) λειτουργίας και όσοι δεν επιτύχουν θα έχουν άλλες ευκαιρίες απασχόλησης σε διοικητικές θέσεις, εκπαιδευτικές και μη (με την οριστική απόλυση να είναι η έσχατη λύση) και ότι τα κριτήρια θα είναι όσο γίνεται πιο μετρήσιμα (με τις διαβόητες συνεντεύξεις να παίζουν τον ελάχιστο δυνατό ρόλο) και η όλη διαδικασία διαφανής και μακρόπνοα σχεδιασμένη ... αν και σ' αυτήν την περίπτωση η ΟΛΜΕ αντιδρούσε, τότε ασφαλώς θα ερχόταν σε αντίθεση με τις ίδιες τις αρχές της και ως εκ τούτου θα ήταν κατάπτυστη. Αν μάλιστα, προσθέτω εγώ, η αξιολόγηση συνδυαζόταν με έναν σχεδιασμό της εισαγωγής φοιτητών στις λεγόμενες καθηγητικές σχολές και των ρυθμών απορρόφησής τους, τότε όποιος αντιδρούσε θα ήταν εντελώς παράλογος και ανεύθυνος. Τώρα, δυστυχώς, η ΟΛΜΕ έχει δίκιο – και λέω "δυστυχώς" για όσους από εμάς (δεν εξαιρώ τον εαυτό μου) είμαστε συνηθισμένοι να της ασκούμε εύκολη και ισοπεδωτική κριτική. Η αξιολόγηση του ποδαριού που προωθείται σήμερα δεν είναι παρά ένα περιτύλιγμα του "ξαλαφρώματος" του Κρατικού Προϋπολογισμού (αυτού που έχει απομείνει, τέλος πάντων) από αρκετές χιλιάδες "περιττούς" υπαλλήλους – περιτύλιγμα μάλιστα καθόλου ελκυστικό και εύσχημο. Πιο έντιμο εκ μέρους της κυβέρνησης θα ήταν να ακούγαμε ότι πρέπει να απολυθούν μερικοί διότι αυτό επιτάσσει η τρόικα, χωρίς να επιχειρείται άτεχνος και άκομψος συνδυασμός του μηχανισμού προετοιμασίας των απολύσεων με κάποια διάτρητα ιδεολογήματα περί αναβάθμισης της εκπαίδευσης.
Για να ξαναγυρίσω στην ΟΛΜΕ: η όλη ασάφεια που έχει προκύψει από τη στάση της στο θέμα της αξιολόγησης την έχει καταστήσει στόχο εύκολης κριτικής και δεν είναι παρά μία από τις πολλές αμαρτίες της, οι οποίες έχουν ήδη εγγραφεί στη συνείδηση των μελών της. Η πορεία για την ανάκτηση του πραγματικά ηγετικού ρόλου των συνδικαλιστικών μας οργάνων θα είναι μακριά και δύσκολη – προϋποθέτει ευρείες αλλαγές νοοτροπίας. Αν, όμως, θέλουμε να αλλάξει κάτι, ακόμη κι αν νομίζουμε πως η ριζική αλλαγή είναι ανέφικτη, δεν πρέπει να διστάζουμε να επικροτούμε και το όποιο θετικό βήμα.
Γι’ αυτό πρέπει να πούμε ότι πάλι καλά που (μάλλον) κατάφερε το συνδικάτο μας, έστω και τώρα, να πιάσει τον σφυγμό της πλειονότητας των μελών του – και μάλιστα με διαπαραταξιακή ομοθυμία, ζητώντας μας να προβουμε στη μονη σωστη ενεργεια στην παρουσα φαση, να απεχουμε από τη συμπληρωση των ερωτηματολογιων.
Επειδή από την άλλη η άνωθεν υπόδειξη πολλές φορές ενοχλεί και μάλιστα δικαιολογημένα, προτείνω να δούμε συγκεκριμένα αν στην περίπτωση τής ΟΛΜΕ θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για μια «πατερναλιστική» στάση απέναντι σε ώριμους και εχέφρονες εκπαιδευτικούς. Θεωρώ ότι είναι άκαιρο να εκδηλώσουμε τώρα τις όποιες επιθυμίες μας για χειραφέτηση από την όποια κηδεμονία των συνδικαλιστών, η οποία είναι όντως ένα υπαρκτό, πολυδιάστατο και χρονίζον πρόβλημα. Στη μεγάλη κλίμακα της αντίληψης του κλάδου ισχύουν περίπου τα εξής: η ΟΛΜΕ –αρχής γενομένης από τον τραγικό χειρισμό της μεγάλης απεργίας του 1997, για να μην ανατρέξουμε και σε ακόμη παλαιότερες εποχές– έχει ήδη καταστεί, λόγω των ίδιων των λαθών της, ελλιπώς αξιόπιστη, για να μην πούμε τίποτε χειρότερο. Συνεπώς δεν είναι δυνατό να κρίνεται σαν φορέας που τώρα πλέον είναι σε θέση να κινητοποιεί τα πλήθη – άρα και να τα οδηγεί στον λάθος δρόμο. Ας έχουμε λίγη επαφή με την πραγματικότητα – και οι συνδικαλιστές και ο καθένας μας: Ποιος βλέπει σαν αυθεντία ένα συνδικάτο που δεν μπορεί πια να κατεβάσει σε απεργία ούτε καν το 10% του δυναμικού του;
Όταν η εκπαίδευση και η κοινωνία βρίσκονται σε κατάρρευση, δεν είναι έξυπνο να στρεφόμαστε κατά εκείνων που μας λένε να κάνουμε κάτι για να σταματήσουμε και να αντιστρέψουμε αυτήν την πορεία. Κι αν τους ασκήσουμε κριτική, αυτή θα αφορά στους τρόπους και όχι στην αναγκαιότητα της δράσης. Ας μην λησμονούμε εξ άλλου ότι σε τελευταία ανάλυση δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες: η ομαδική ενέργεια των ανθρώπων (ημών των καθηγητών, εν προκειμένω), η όποια συλλογική πολιτική πράξη ή παράλειψη πράξης, μπορεί μεν να είναι προϊόν χειραγώγησης (πράγμα απεχθές), μπορεί όμως να είναι και αποτέλεσμα σύμπτωσης ατομικών ενσυνείδητων αποφάσεων (πράγμα υπέροχο).
Ας συνεχίσουμε, λοιπόν, ή έστω ας ξεκινήσουμε, να πορευόμαστε στον δρόμο της αντίστασης στην κατεδάφιση της δημόσιας εκπαίδευσης (και των υπαρχουσών κοινωνικών δομών γενικότερα), διότι αυτός είναι ο μονόδρομος και όχι η πειθήνια υποταγή που μας ζητούν οι πολιτικοί εκφραστές της διεθνοποιημένης κεφαλαιοκρατίας. Οι τρόποι της αντίστασης μένει να συζητηθούν και να δοκιμαστούν στην πράξη, ενώ το ποιος θα είναι πρωτοπόρος και ποιος ουραγός σ’ αυτήν την πορεία θα κριθεί στο βάθος του ιστορικού χρόνου.
*Δρ. Φιλοσοφίας και Διευθυντής του 1ου Γυμνασίου Καισαριανής
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 27/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη