Ο Pac-Man στο διάστημα
Το 2010, σε ένα άρθρο στη Guardian, τέθηκε το ερώτημα για πρώτη φορά: Πόσο ακόμα θα αναβιώνουμε τα ‘80s; Μήπως τα εξαντλήσαμε; Το άρθρο αναφερόταν τότε στις «ανακυκλώσεις» της μουσικής βιομηχανίας, στις τηλεοπτικές σειρές που χρησιμοποιούσαν το αισθητικό ύφος των σειρών του ’80 αλλά και στην επιστροφή πολλών «θεμάτων» και μυθολογιών στο σινεμά. Πριν ακόμα κλείσει η δεκαετία, η «επιστροφή» στους πολιτιστικούς κώδικες της δεκαετίας του ’80 όχι μόνο δεν έχει εξαντληθεί, αλλά γίνεται όλο και περισσότερο ο κανόνας της κυρίαρχης αισθητικής. Είναι πλέον δεκάδες οι ταινίες, οι σειρές αλλά και τα μουσικά project, που μοιάζουν να έχουν «ραφτεί» για τα γούστα και τα πολιτιστικά ιδιώματα μιας πολύ συγκεκριμένης γενιάς. Η γενιά των ‘80s μοιάζει με τον (καταναλωτικό) συνδετικό κρίκο: Τα προϊόντα της μαζικής κουλτούρας φέρουν ως παράσημο συνοδευτικά όπως «νοσταλγικό ταξίδι», «ρέτρο απόλαυση», «αναβίωση».
Σε διάφορες αρθρογραφίες για το θέμα (που επεκτείνεται και στην μόδα, την φωτογραφία ή την αισθητική των gadgets), πολύ συχνά αναφέρεται το Youtube ως γενεσιουργός πλατφόρμα: Από σειρές μέχρι κινούμενα σχέδια μέχρι καθημερινές εκπομπές, η δεκαετία του ’80 έχει αποκτήσει μια τεράστια ψηφιακή βιβλιοθήκη, εύκολα προσβάσιμη από «παλιούς» που νοσταλγούν και νέους που θέλουν να δουν «τα παλιά». Αλλού πάλι υπογραμμίζεται πως σήμερα βρισκόμαστε στην εποχή που τα παιδιά του ’80 έχουν έρθει στα πολιτιστικά πράγματα, και πως οι εμμονές και οι παιδικές τους αγάπες κυριαρχούν πάνω στην αισθητική τους σφραγίδα. O σκηνοθέτης James Gunn, που την αυγή του ’80 γινόταν 10 χρονών, ανέλαβε το τιμόνι των «Guardians of the Galaxy», η πρώτη ταινία των οποίων έμελλε να είναι καθοριστική για την εδραίωση του πολυσυλλεκτικού σύμπαντος των υπερηρώων της Marvel. Τρία χρόνια μετά, η αναμενόμενη συνέχειά της έρχεται στις αίθουσες με την Marvel απόλυτη κυρίαρχο των παγκόσμιων box-office. Οι Φύλακες του Γαλαξία 2 είναι ένα ιδιαίτερα αντιφατικό μίγμα: Η συσκευασία τους είναι φτιαγμένη με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας (ίσως τα καλύτερα οπτικά εφέ μετά τις καινοτομίες του Avatar), μα το περιεχόμενο τους μοιάζει βγαλμένο από την δεκαετία του ’80.
Σε μια κορυφαία μονομαχία προς το τέλος της ταινίας (μικρό spoiler), η κεντρική σύγκρουση του έργου ανάμεσα στον πρωταγωνιστή Peter Quill (Chris Pratt) και τον πατέρα του, τον πλανήτη Ego (Kurt Russel) φτάνει στο οριακό σημείο που οι δυο ήρωες θα πρέπει να μονομαχήσουν μέχρι τελικής πτώσεως. Εξοπλισμένοι με την ιδιότητα να ελέγχουν το περιβάλλον γύρω τους, ο Ego θα μεταμορφωθεί σε ένα βράχινο και διπλάσιο σε μέγεθος ομοίωμα του εαυτού του, ενώ από την άλλη πλευρά, ο «κολλημένος με τα ‘80s» Peter Quill θα μεταμορφωθεί σε ένα μεγάλο….pac-man. Λίγο πιο πριν, σε μια αναπάντεχη cameo εμφάνιση, ο Kurt Russel θα προσπαθήσει να πείσει τον γιό του να συμμαχήσει παίρνοντας την μορφή του…David Hasselhoff (Baywatch, Knight Rider), με τον οποίο ο ορφανός έφηβος Peter είχε παθολογική αγάπη (ποιο παιδί των 80s δεν γούσταρε τον David Hasselhoff?). Το γέλιο στην αίθουσα ήταν άφθονο, αλλά το ερώτημα προφανές: Ποιους αφορούν αυτά τα αστεία; Μπορεί όντως να έχουν την ίδια επίδραση στα παιδιά που γεννήθηκαν στις αρχές του 2000 και αντί για Pac-Man είχαν απ’ευθείας τους αισθητικά ολοκληρωμένους και πολυσύνθετους ήρωες των Warcraft και των εξελιγμένων παιχνιδιών;
Γυρίστε το γαλαξία με ωτοστόπ
Οι αναφορές του Gunn στα ‘80s είναι ασταμάτητες. Ο Rocket Racoon (με την φωνή του Bradley Cooper) και ο Yondu (Michael Rooker, η αποκάλυψη της ταινίας) ταξιδεύουν στο διάστημα για να επανασυνδεθούν με τους υπόλοιπους Guardians και σε κάποιο σημείο χρειάζεται να κάνουν πολλαπλά χωροχρονικά άλματα, κάτι «ιδιαιτέρως ανθυγιεινό για θηλαστικά», με συνέπεια οι μορφές τους να αλλοιωθούν καρτουνίστικα- ένα εύρημα από τα δεκάδες που χρησιμοποίησε ο Douglas Adams για την μοναδική σειρά βιβλίων «Γυρίστε το Γαλαξία με ωτοστόπ» στις αρχές του ’80. Η ταινία, όπως και η πρώτη, ξεκινάει με ένα 80’s hit αφού πρώτα μας δείξει τις ΗΠΑ κάπου στα μέσα του ‘80. Ο μεγάλος σταρ της δεκαετίας του ’80 (και όχι μόνο) Sylvester Stallone, κρατάει έναν μικρό ρόλο. Οι τίτλοι τέλους (με τις πολλές εξτρά σκηνές) μοιάζουν εντυπωμένοι σε φθαρμένα οπισθόφυλλα βινυλίων. Το soundtrack της ταινίας, εν μέσω διαστημοπλοίων και καταιγισμό εφέ, είναι από την αρχή μέχρι το τέλος ‘80s. Το φινάλε μοιάζει με ευθεία αναφορά στο Star Trek: Wrath of Khan. Ο Peter Quill αναφέρει συνεχώς σειρές και πρόσωπα από ’80s κινούμενα σχέδια, όπως τον Skelator (τον κακό του He-Man).
Πέρα όμως από τις αναφορές, το ίδιο το κεντρικό θέμα της ταινίας είναι μια ιδιαίτερα προσφιλής στην δεκαετία του ’80 οιδιπόδεια σύγκρουση. Ο Peter Quill, λίγο καιρό μετά την ίδρυση της ομάδας που διαδραματίστηκε στην πρώτη ταινία, μαθαίνει επιτέλους τον πατέρα του (ο Ego), την θεϊκή κληρονομιά του και μια εκδοχή του πεπρωμένου του. Ταξίδεψε πολλά χρόνια και έζησε πολλές περιπέτειες μέχρι να βρει δηλαδή τον άνθρωπο (πλανήτη-θεό για την ακρίβεια) με τον οποίο πρέπει να συγκρουστεί για να ορίσει με σιγουριά το δικό του Εγώ. Η ίδια σύγκρουση χαρακτηρίζει και την δευτερεύουσα πλοκή ανάμεσα στην Gamora (Zoe Saldana) και την αδερφή της Nebula (Karen Gillian). Οι δυο γυναίκες μονομαχούν μέχρι τελικής πτώσεως εξ’ αιτίας του τυραννικού πατέρα τους (ο αρχί-κακός Thanos) που τις έβαζε πάντα σε βίαιο ανταγωνισμό.
Αν λοιπόν η πρώτη ταινία ήταν μια κωμική διαστημική περιπέτεια που είχε στόχο να μας συστήσει την παράδοξη ομάδα διαστημικών ηρώων, στην δεύτερη πρέπει όλοι να σκοτώσουν τον πατέρα τους, μεταφορικά και κυριολεκτικά, για να ολοκληρώσουν ομαλά την ενηλικίωσή τους. Κάτι που ίσως δεν επετεύχθη ακριβώς για την γενιά του ’80, που παραμένει πιστή στην παιδικότητα και εφηβεία της, διεκδικώντας στην νοσταλγία ένα καλύτερο παρόν από το κυριολεκτικό παρόν της εποχής.
Space nostalgia
Οι Φύλακες του Γαλαξία 2 είναι μια ευχάριστη ταινία, που μεταμορφώνεται σε αρκετά σημεία σε ένα οπτικό υπερθέαμα. Είναι, στην καρδιά της, μια κωμωδία βγαλμένη από τα ‘80s. Οι σκηνές γέλιου άλλωστε είναι αρκετά περισσότερες από τις δραματικές, ενώ τα διαστημικά μπαμ-μπουμ είναι μάλλον διαλείμματα ανάμεσα σε κωμικούς και σουρεαλιστικούς διαλόγους. Ο Drax (Dave Bautista) και φυσικά, ο Baby-Groot (το ανθρωπόμορφο δέντρο με την φωνή του Vin Diesel που είναι τώρα ένα γλυκό κλαδάκι) κλέβουν την παράσταση στις κωμικές ανάσες (χωρίς όμως ρόλο στην πλοκή). Ειδικά ο Groot φαίνεται να αποτελεί την ματιά του σκηνοθέτη: Ένα παιδί που διασκεδάζει αφάνταστα μέσα σε όλο αυτό το υπερθέαμα, χορεύοντας με την παράξενη μουσική που το συνοδεύει, παίζοντας με τα όπλα των μεγάλων με αφέλεια, προσπαθώντας να συμβάλλει και αυτός αδέξια στην «σωτηρία του Γαλαξία» (καθίστε και στις σκηνές του τέλους, για το πέρασμά του στην εφηβεία…).
Ίσως το καλύτερο στοιχείο της ταινίας είναι πως μοιάζει ολότελα αποσυνδεδεμένη με το περιπλεγμένο ενιαίο σύμπαν των ηρώων της Marvel (σε μια εποχή που όλες οι ταινίες μοιάζουν να προοικονομούν τις επόμενες). Από την άλλη πλευρά όμως, απουσιάζει αρκετές φορές η φρεσκάδα και η πρωτοτυπία της πρώτης, όπως συνήθως συμβαίνει με τα sequel. Ο σκηνοθέτης επενδύει στην φαντασμαγορία των εφέ (ο πλανήτης Ego είναι ένα εικαστικό κατόρθωμα) και στον καταιγισμό κωμικών στιγμών, που όμως δεν έχουν την ίδια φυσικότητα με το ύφος της πρώτης ταινίας. Ακόμα και η πλοκή μοιάζει κάπως βεβιασμένη σε αρκετά σημεία. Το τελευταίο μέρος και το συγκινητικό φινάλε καταφέρνουν να δώσουν νόημα σε όσα παλαβά διαδραματίζονται, ενώ κυρίως ο μικρός Groot «κρατάει» την ταινία ακόμα και στις αδύναμες στιγμές της.
Για ένα περίεργο όμως λόγο, όλα τα επιμέρους στοιχεία της ταινίας «δένουν» και αποκτούν νόημα μονάχα για όσους και όσες μεγάλωσαν στο αισθητικό πολύχρωμο πανηγύρι των ‘80s. Για μεγαλύτερες και μικρότερες γενιές, όλο αυτό το διαστημικό πανηγύρι είναι ένα απλό διασκεδαστικό δίωρο, ένα ακόμα από τα περίπου 2-3 το χρόνο με τα οποία η Marvel (Disney) κυνηγά συνεχώς ρεκόρ εισπράξεων, «αρμέγοντας την αγελάδα» των υπερηρωικών κόμικ. Παράλληλα, αρμέγοντας την ακούραστη αγελάδα της νοσταλγίας- μην βιαστεί κανείς να πει ότι αυτό το κάνει μονάχα μέσω των Guardians of the Galaxy: Πόσο πιο 80’s για παράδειγμα θα μπορούσε να είναι το trailer του καινούριου Thor;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη