Κοινωνία 30.08.2018 - 18:11

Ο σύγχρονος μεσαίωνας των Εκπαιδευτικών: πρώτον, να τον αναγνωρίσουμε!

Οι εκπαιδευτικοί εκπέμπουν SOS.
Ο εκπαιδευτικός κόσμος γηράσκει.
Η αδιοριστία τσακίζει τα όνειρα και τους σχεδιασμούς δεκάδων χιλιάδων εκπαιδευτικών.
Η στασιμότητα χαρακτηρίζει την εκπαιδευτική κοινότητα.
Οι συνθήκες διαμονής των εκπαιδευτικών σε τουριστικές περιοχές και σε δυσπρόσιτα σχολεία είναι σουρεαλιστικές – εικόνες του Ντίκενς.
Ακόμα και στην πρώιμη μεταπολεμική εποχή οι εκπαιδευτικοί έμεναν σε σπίτια και όχι σε αποθήκες και σε αυτοκίνητα.
Ο εκπαιδευτικός είναι και φυσικά αισθάνεται απαξιωμένος.
Η συνολική γκρίζα εικόνα του εκπαιδευτικού πλήττει το δημόσιο σχολείο.

Όλη αυτή η εικόνα δεν αφορά μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά είναι μείζον κοινωνικό, πολιτικό, εκπαιδευτικό, παιδαγωγικό, μορφωτικό πρόβλημα. Και θα προσπαθήσω να το τεκμηριώσω με μια σειρά τριών άρθρων. Η σημερινή γκρίζα επαγγελματική και εργασιακή κατάσταση των εκπαιδευτικών της χώρας μας δεν αποτελεί ένα απλό κλαδικό πρόβλημα, αλλά είναι στοιχείο υπονόμευσης της δημόσιας εκπαίδευσης. Όχι, στους εκπαιδευτικούς δεν συμβαίνει μόνο ό,τι και στους άλλους επαγγελματικούς χώρους ως απόρροια των δυσμενών συνθηκών της κρίσης και των μνημονιακών πολιτικών.

Στους εκπαιδευτικούς, η κρίση όξυνε τα προβλήματα που προϋπήρχαν σε τέτοιο βαθμό που η άσκηση του επαγγέλματός των έχει γίνει απόλυτα δυσχερής έως αδύνατη. Και θα εξηγήσω γιατί δημιουργήθηκε αυτή η μαύρη εικόνα στον εργασιακό τους χώρο.

Η δημόσια εκπαίδευση αποτελεί τον μόνο κοινωνικό χώρο στον οποίο κάθε χρόνο γίνονται ή πρέπει να γίνονται χιλιάδες διορισμοί εξ αιτίας του θεσμού των αναπληρωτών, ο οποίος ως έναν βαθμό είναι αναγκαστικός. Στα χρόνια της κρίσης σταμάτησε αυτή η αναγκαιότητα και κάθε χρόνο προσλαμβάνονταν με συμβάσεις και μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ μόνο αναπληρωτές και δεν είχαμε καθόλου διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών. Τι αποτέλεσμα έχει αυτή η εξέλιξη;

Σήμερα συσσωρεύτηκε πολύ μεγάλος αριθμός αδιόριστων εκπαιδευτικών – υπολογίζεται σε 220.000 για την πρωτοβάθμια και για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση -, ο οποίος δεν είναι πλέον διαχειρίσιμος. Τι συνέβη όμως στον εκπαιδευτικό πληθυσμό στα χρόνια της κρίσης; Το σχολικό έτος 2008/9 είχαμε συνολικά 185.917 εκπαιδευτικούς και τώρα έχουμε 142.088. Έχουμε συνεπώς μια συνολική μείωση των εκπαιδευτικών από το 2008 κατά 43.829 που αντιστοιχεί σε ποσοστό μείωσης 23,6%! Αυτή η δυσμενής εξέλιξη αντανακλάται βέβαια στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης των μαθητών μας.

Το μεγάλο μέρος των αδιόριστων εκπαιδευτικών δεν πρόκειται να διοριστεί ποτέ. Και αυτό οφείλεται σε τρία βασικά αίτια. Το πρώτο αναφέρθηκε ήδη και αφορά την αναστολή των μόνιμων διορισμών για τα 8 τελευταία χρόνια. Το δεύτερο οφείλεται στις επιπτώσεις της κρίσης και το τρίτο στις εξελίξεις που προκαλεί το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Οι επιπτώσεις της κρίσης έχουν αφήσει ανοιχτές πληγές στη λειτουργία του δημόσιου σχολείου. Και να γιατί:

Ακυρώθηκε το μεγάλο μέρος των πολιτιστικών και μορφωτικών δραστηριοτήτων του σχολείου.
Συρρικνώθηκε ο αριθμός των σχολικών μονάδων.
Μειώθηκε το ωράριο λειτουργίας των σχολείων.
Καταργήθηκαν μαθήματα απολύτως αναγκαία.
Αυξήθηκε ο αριθμός μαθητών ανά τμήμα.
Συμπτύχθηκαν τμήματα στα σχολεία.
Αυξήθηκε το ωράριο των εκπαιδευτικών.
Καταργήθηκε η προσμέτρηση της επιμέλειας των εργαστηρίων φυσικών επιστημών και πληροφορικής στο ωράριο των εκπαιδευτικών.
Το συνταξιοδοτικό πρόβλημα σε όλη του την έκταση (ηλικία, υποαμοιβές κλπ) στομώνει την ανανέωση του εκπαιδευτικού πληθυσμού.

Ποιες είναι λοιπόν οι μαύρες σελίδες του εκπαιδευτικού επαγγέλματος, που δεν έχει κανένας άλλος κλάδος στο δημόσιο τομέα;

Έχει το μεγαλύτερο ποσοστό μη μόνιμων, αναπληρωτών εκπαιδευτικών, προς μόνιμα διορισμένους εκπαιδευτικούς.
Έχει το μεγαλύτερο ποσοστό εργασιακής ανασφάλειας και αβεβαιότητας – αν και είναι δημόσιοι υπάλληλοι –, αφού δεν ξέρουν αν ποτέ θα μονιμοποιηθούν.
Έχει το μεγαλύτερο ποσοστό χαμηλών μισθών, αρκεί να λάβουμε υπόψη μας τους μισθούς των αναπληρωτών που συνδέονται με τα οικονομικά μεγέθη του ΕΣΠΑ, με την μη παροχή μισθών το καλοκαίρι κλπ.
Έχει το μεγαλύτερο ποσοστό υπαλλήλων, που είναι μακριά από το σπίτι τους και δεν πρόκειται ποτέ να ζήσουν στην οικογενειακή εστία τους.
Οι συνθήκες διαμονής των εκπαιδευτικών που ζουν μακριά από τα σπίτια τους και ιδιαίτερα στις τουριστικές περιοχές και στα δυσπρόσιτα σχολεία είναι συνθήκες εξαθλίωσης και ευτελισμού – κάτι που δεν παρατηρείται σε κανέναν άλλο κλάδο σε αυτή τη μαζική κλίμακα.

Οι Υπουργοί του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. έκαναν και μια άλλη καθαρά δική τους (και όχι μνημονιακή) αντιεκπαιδευτική παρέμβαση. Για να μην νιώσουν οι μαθητές και οι γονείς τους έντονα τα αποτελέσματα της κρίσης χαλάρωσαν όλο τον ιστό της εκπαίδευσης από το Δημοτικό μέχρι το Λύκειο. Ποτέ άλλοτε στη μεταπολεμική πορεία της εκπαίδευσης δεν είχαμε στο Λύκειο Απολυτήριο με ενδοσχολικές εξετάσεις σε 4 μαθήματα, και ούτε θα δούμε αυτό τον εκφυλισμό σε καμιά χώρα της Ευρώπης. Οι μαθητές δεν έχουν μόνο μια λειψή εκπαίδευση – σε εποχές κοινωνιών της γνώσης και της μάθησης -, αλλά αντιδιαπαιδαγωγούνται με αξίες λαϊκισμού και με τη λογική ότι δεν χρειάζεται αγώνας και μορφωτική προσπάθεια για τη ζωή.

Αυτή τη θεσμική διάλυση των σχολείων την προσφέρουν μάλιστα οι αριστεροί δημαγωγοί και ως δώρο στους εκπαιδευτικούς με την έννοια ότι δεν θα κουράζονται όπως τα προηγούμενα χρόνια. Οποίος ευτελισμός του εκπαιδευτικού…