Η αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας

Ο Νίκος Ηλιάδης έστειλε στο alfavita.gr σειρά κειμένων σχετικά με τη σύγχρονη εκπαίδευση τα οποία, όπως ο ίδιος σημειώνει είναι "σημειώσεις  στα «παιδαγωγικά» για χρήση τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία , όσο και στην εκπαίδευση ενηλίκων στα πλαίσια της δια βίου εκπαίδευσης ( continuing education  )  , που ήδη αποτελεί τη μεγαλύτερη βιομηχανία της σύγχρονης κοινωνίας."

Νίκος Ηλιάδης, (πατήστε στο όνομα για να δείτε όλα τα κείμενα), Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π., M.Sc.,

Ph.D. Industrial Education, Organization and Management,

Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Η αξιολόγηση περιγράφει διαδικασίες για να γίνονται κρίσεις και να παίρνονται αποφάσεις σχετικά με το βαθμό, στον οποίο έχουν ικανοποι­ηθεί οι αντικειμενικοί στόχοι του εκπαιδευτικού προγράμματος. Οι στό­χοι αυτοί, για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, θα πρέπει να έχουν τα­ξινομηθεί σε έναν πίνακα που θα δείχνει ποιοι από αυτούς έχουν τοπο­θετηθεί στο γνωστικό, στο θυμικό και στον αισθησιοκινητικό τομέα.

Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για να γίνεται η αξιολόγηση μπο­ρεί να είναι ποιοτικά ή ποσοτικά.

Ο καθηγητής μπορεί να παίρνει αποφάσεις που να βασίζονται σε απο­τελέσματα διαγωνισμάτων στην τάξη, στις επιδόσεις των μαθητών σε αντικειμενικά τεστ, σε καθημερινή παρατήρηση των αντιδράσεων των μαθητών μέσα στην τάξη κτλ.

Από την άλλη πλευρά, μέτρηση του βαθμού στον οποίο έχουν ικανο­ποιηθεί οι αντικειμενικοί στόχοι ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, εί­ναι μια συστηματική διαδικασία συλλογής στοιχείων, μετατροπής των στοιχείων αυτών σε αριθμητικά δεδομένα, και εξαγωγής συμπερασμάτων. Οι μετρήσεις αυτές έχουν διάφορες μορφές. Μπορεί να είναι πολύπλο­κες και να απαιτούν για την επεξεργασία των αποτελεσμάτων ηλεκτρο­νικό υπολογιστή, ή μπορεί να έχουν την απλή μορφή ενός γραπτού δια­γωνίσματος.

 Τα τεστ μπορούμε να τα διακρίνουμε σε άτυπα (κατασκευάζονται από τους καθηγητές), σε στάνταρ τεστ, σε προφορικά ή γραπτά τεστ, σε διαγνωστικά, σε τεστ ταχύτητας, σε τεστ μέτρησης πρακτικών δεξιοτήτων κτλ.

Είναι δυνατόν να υπάρξει και άλλη μορφή ταξινόμησης.

Η κατασκευή των διαφόρων τεστ κατά τρόπο, ώστε να μετρούν σω­στά αυτό που θέλουμε (να έχουν δηλαδή τα τεστ πιστότητα και αξιοπι­στία), καθώς και η επεξεργασία των στοιχείων που αποτελούν τις επι­δόσεις των μαθητών, είναι αντικείμενο ειδικού μαθήματος (τεστ και με­τρήσεις).

Είναι σημαντικό για την εκπαιδευτική διαδικασία η βαθμολογία που δίνεται σε κάθε μαθητή να είναι συνάρτηση της απόδοσης που έχουν και οι άλλοι μαθητές στην τάξη. Το σύστημα αυτό αξιολόγησης προωθεί την ατομικότητα, αφού ο κάθε μαθητής προσπαθεί να τα καταφέρει καλύτε­ρα σε σύγκριση με τους συμμαθητές του, και εφαρμόζεται από όλα σχε­δόν τα αμερικανικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και σε πανεπιστημιακό επίπεδο . Για να είναι η αξιολόγηση ενός μαθητή συνάρτηση της απόδοσης των άλλων μαθητών, εφαρμόζεται η παρακάτω διαδικασία:

Α. Εισαγωγικές πληροφορίες

Μετατροπή των τιμών μιας μεταβλητής σε σταθερές τιμές (Standard Scores).

Υπάρχουν πολλές κανονικές καμπύλες μιας μεταβλητής Υ = f (x). Καθεμιά από αυτές τις καμπύλες αντιστοιχεί σε μια συγκεκριμένη σειρά τιμών που μπορεί να πάρει η μεταβλητή αυτή. Στην πραγματικότητα κά­θε κανονική καμπύλη ορίζεται από το μέσο όρο μ και τη σταθερή από­κλιση σ των τιμών που τη διαμορφώνουν. Η σταθερή απόκλιση σ δίνε­ται από την παρακάτω σχέση:

Χι = τα διάφορα σκορ - επιδόσεις των μαθητών στην εξέταση, μ  είναι  ο μέσος όρος των σκορ - επιδόσεων

η - ο αριθμός των σκορ - επιδόσεων που είναι ίσος με τον αριθμό των μαθητών.

Ο μέσος όρος μ δίνεται από τη σχέση:

Οι ασχολούμενοι με την στατιστική έχουν ορίσει μια ιδιαίτερη καμπύ­λη με μ = 0 και σ = 1 ως σταθερή κανονική καμπύλη. Οι τυχαίες τιμές του Χ, που αντιστοιχούν σε διάφορα σημεία της σταθερής αυτής κανονι­κής καμπύλης, ονομάζονται σταθερές τιμές και συμβολίζονται με το Ζ.

Μια σειρά τιμών μιας τυχαίας μεταβλητής είναι πολύ πιθανό να μην έχει μέσο όρο μηδέν και σταθερή απόκλιση μονάδας. Στην περίπτωση αυτή μετατρέπουμε τις τυχαίες τιμές σε σταθερές τιμές χρησιμοποιώντας τον τύπο:

Ζ = ( Χ-μ)/ σ

χ = η τυχαία τιμή μιας μεταβλητής που θέλουμε να μετατρέψουμε σε στα­θερή τιμή.

μ = ο μέσος όρος όλων των τιμών

σ = η σταθερή απόκλιση (Standard deviation) όλων των τιμών που αντι­στοιχούν στον πληθυσμό ή στο δείγμα που εξετάζεται.

Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι ο μέσος όρος μιας σειράς τιμών μιας μεταβλητής X είναι μ = 100 και η σταθερή απόκλιση σ=15. Η στα­θερή τιμή, η οποία αντιστοιχεί σε τιμή της μεταβλητής Χ =130, είναι:

Ζ = (130-100)/15=2

Αυτό σημαίνει ότι η τιμή Χ=130 βρίσκεται 2σ (δύο φορές την σταθε­ρή απόκλιση σ) δεξιά του μέσου όρου. Και αυτό, γιατί 130 = 100 +2x15,

Δηλαδή η τιμή Χ που είναι 130 ισούται με το μέσο όρο μ που είναι 100 , συν δύο φορές την σταθερή απόκλιση 2σ που είναι 2χ15 =30 , Σύνολο 100+30=130.

Ομοίως η αντίστοιχη με τη Χ = 130 σταθερή τιμή Ζ=2, βρίσκεται 2σ δεξιά του μέσου όρου στη σταθερή κανονική καμπύλη με μέσο όρο 0 και σταθερή απόκλιση 1 , αφού: Ζ (=2) = μ (=0) + 2σ (=1) = 2.

Β. Γραμμικές μετατροπές των σκορ τεστ σε σταθερές τιμές Ζ για την αξιολόγηση των μαθητών

Μετατρέποντας τα σκορ-επιδόσεις των μαθητών  σε σταθερές τιμές Ζ αναγόμαστε σε μια κανονική καμπύλη με μέσο όρο μ=0 και συντελεστή διασποράς σ=1. Αν, για παράδειγμα, θεωρήσουμε το βαθμό που παίρνει ένας μαθη­τής μιας τάξης σε ένα διαγώνισμα και τον αναγάγουμε σε σταθερή τιμή Ζ=1,23, αυτό σημαίνει ότι ο μαθητής αυτός πέτυχε σκορ 1,23 φορές τον συντελεστή απόκλισης πάνω από τον μέσο όρο των μαθητών της τάξης.

Για να αποφύγουμε τα δεκαδικά ψηφία, μεταφέρουμε τα Ζ σκορ σε Τ σκορ, με τη σχέση Τ = 10Ζ + 50. Μεταφέρουμε δηλαδή τα Ζ σκορ σε μια νέα κανονική, κατανομή η οποία έχει μέσο όρο μ = 50 και συντελεστή απόκλισης (standard deviation) σ=10.

Ας θεωρήσουμε το παρακάτω παράδειγμα, στο οποίο μια τάξη 10 μα­θητών διαγωνίσθηκε σε κάποιο μάθημα και πέτυχε, σε κλίμακα από το 1 μέχρι το 100, τους ακόλουθους βαθμούς:

Οι Βαθμοί  που πήραν οι μαθητές ( 40, 41, 45, 47, 50, 51, 53,55, 60,65 σε ένα τεστ με 100 για παράδειγμα ερωτήσεις πολλαπλής εκλογής )  μετατρέπονται σε Ζ σκορ με τον τύπο Ζ= ( Χ-μ)/σ =   , και κατόπιν σε  Τ σκορ με τον τύπο

Τ=10Ζ+50

Στους μαθητές δίνονται κατόπιν οι βαθμοί, A, Β, Γ, Δ, ανάλογα με το Τ σκορ που έχουν πετύχει. Π.χ,

Βαθμός Α: για Τ σκορ > 60

 Βαθμός Β: για 45 < Τ < 60

Βαθμός Γ: για 35 < Τ < 45

Βαθμός    Δ: για Τ < 35

Έτσι εξασφαλίζεται ότι η βαθμολογία που δίνεται σε κάθε μαθητή εί­ναι συνάρτηση της απόδοσης του συνόλου των μαθητών της τάξης. Επι­πλέον διαμορφώνονται συνθήκες ανταγωνισμού που συντελούν στην αύ­ξηση της αποτελεσματικότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η βαθμο­λογία δηλαδή Α,Β,Γ, ή Δ είναι συγκριτική ιεράρχηση του μαθητικού πλη­θυσμού.

Προκύπτει ότι ο μαθητής A στο παράδειγμά μας, που η επίδοσή του 40 αντιστοιχεί σε σταθερή τιμή Ζ = - 1,42 (μεταξύ δηλαδή του - 1σ και - 2σ), ανήκει στο κατώτερο 8% της τάξης, ή ότι το 92% της τάξης έχει πετύχει καλύτερες επιδόσεις από  αυτόν. Κατ’ ανάλογο τρόπο ο μαθητής Γ, που η επίδοσή του 53 αντι­στοιχεί σε Ζ σκορ 0,30, ανήκει στο κατώτερο 60% της τάξης, ή το 40% της τάξης περίπου έχει πετύχει επιδόσεις καλύτερες από αυτόν.

Παρακάτω δίνεται ένα ακόμη παράδειγμα αξιολόγησης εκπαιδευομένων σε επιχείρηση με τη χρήση του Τ σκορ.

Σχήμα 8. Κανονική καμπύλη σε συσχέτιση με ποσοστά και σταθερές τιμές.

Ο τρόπος αυτός αξιολόγησης, που τοποθετεί ιεραρχικά τους μαθητές, συντελεί στο να αποφεύγονται αθέμιτες «συνεργασίες» κατά το διαγώνισμα  και κυρίως στην ανάπτυξη της άμιλλας μεταξύ των μαθητών. Εφαρμόζεται σχεδόν σε όλα τα αμερικανικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και σχολεία, όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων , συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημίων.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber