Νίκος Μάστορας * Κείμενο στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος του alfavita.gr στον τρόπο Επιλογής Στελεχών της Εκπαίδευσης
Νίκος Μάστορας
“Υπάρχουν στελέχη όπως οι Διευθυντές Εκπαίδευσης, η θητεία των οποίων έχει λήξει, συνεπώς μελετάται ένα σύστημα επιλογής στελεχών εκπαίδευσης και Δομών Υποστήριξης γενικότερα. Θεωρούμε ότι το σύστημα το οποίο ψηφίστηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση οδήγησε σε δομές γραφειοκρατικές . Πιστεύουμε σε δομές που να είναι κοντά στη σχολική μονάδα , πιο κοντά στον εκπαιδευτικό και τον μαθητή. Προτεραιότητά μας είναι είναι ένα νέο πλαίσιο επιλογής στελεχών εκπαίδευσης”.
Αυτή η σύντομη δήλωση της υπουργού Παιδείας κ.Νίκης Κεραμέως σηματοδότησε την έναρξη των υποθέσεων για το πως θα διαμορφωθεί το νέο σύστημα επιλογής εκπαιδευτικών στελεχών, που αναμένεται να ανακοινωθεί προς τα τέλη του Ιανουαρίου. Βέβαια από μια τέτοια δήλωση δε συμπεραίνει κανείς πολλά πράγματα, ωστόσο υπάρχουν κι άλλες, που βάζουν λίγο στο κλίμα για το τι επίκειται.
Τον Νοέμβριο, η υφυπουργός Παιδείας κ.Σοφία Ζαχαράκη μιλώντας σε εκδήλωση της ΝΟΔΕ Φθιώτιδας στη Λαμία, είχε πεί ότι δεν θα σχεδιάσει κάποιο «υδροκέφαλο σύστημα που δεν θα φτάνει ποτέ στην τάξη και τον εκπαιδευτικό» ενώ χαρακτηριστικό του υπό διαμόρφωση πλαισίου θα είναι η επιμόρφωση. «Οι εκπαιδευτικοί μας έχουν να επιμορφωθούν πάρα πολλά χρόνια και “διψούν” γι αυτό», είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε: «Και βέβαια το κομμάτι της αξιολόγησης ή της αποτίμησης που θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι δεν μιλάμε για τιμωρητική αξιολόγηση αλλά για αποτύπωση και εντοπισμό των αναγκών που μετά από 10 και 20 χρόνια στην τάξη έχουν προκύψει». Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα 6 βασικά στοιχεία του επικείμενου νόμου επιλογής στελεχών.
Επιμόρφωση
Σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκου δικτύου εκπαιδευτικών πληροφοριών Eurydice (2018) στην περίπτωση όπου ο εκπαιδευτικός διεκδικεί θέση ευθύνης στη διοίκηση της εκπαίδευσης (σχολικοί σύμβουλοι, διευθυντές), η επιμόρφωση δεν μοριοδοτείται αλλά αξιολογείται η συμβολή της στην επαγγελματική του ανάπτυξη (Nόμος 4473/2017). Ωστόσο, η πιστοποιημένη επιμόρφωση στις ΤΠΕ επιπέδου 1 και ετήσια επιμόρφωση η οποία έχει πραγματοποιηθεί από τμήμα ΑΕΙ, μοριοδοτούνται για την επιλογή Διευθυντών σχολικών μονάδων κ.λ.π. Επίσης στο πλαίσιο της συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής διευκολύνσεις αδειών υπηρεσιακής εκπαίδευσης χορηγούνται για ένα σχολικό έτος μόνο άνευ αποδοχών σε εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για ολοκλήρωση μεταπτυχιακών σπουδών. Ωστόσο, επιτρέπεται η χορήγηση – ανανέωση αδειών υπηρεσιακής εκπαίδευσης με αποδοχές υποχρεωτικά στους υποτρόφους του ΙΚΥ (Νόμος 3528/2007). Η πιστοποιημένη επιμόρφωση λοιπόν, αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο και στο νέο σύστημα, το οποίο πιθανότατα θα περιλαμβάνει και ένα ανασχεδιασμένο μοντέλο επιμόρφωσης.
Αξιολόγηση
Η εφαρμογή αξιολόγησης των στελεχών και -κατ’ επέκταση σε επόμενη φάση- των εκπαιδευτικών, θα είναι επίσης σημαντικό, όσο και αμφιλεγόμενο, στοιχείο του νέου πλαισίου. Εξάλλου και ο νέος πρόεδρος του ΙΕΠ, Γιάννης Αντωνίου, ανάμεσα στις αρχικές προτάσεις που έκανε αναλαμβάνοντας καθήκοντα ήταν και η θέσπιση της αυτοαξιολόγησης και της εξωτερικής αξιολόγησης των σχολικών μονάδων καθώς και της περιοδικής αξιολόγησης των στελεχών της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών. Να δούμε βέβαια πως θα γίνει αυτό δεκτό αυτό από πολλές ΣΕΠΕ και ΕΛΜΕ, που έχουν ήδη λάβει αποφάσεις για προηγούμενους σχετικούς με την αξιολόγηση νόμους: «Δηλώνουμε την αντίθεσή μας στους σχεδιασμούς για αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και για ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Η οποιαδήποτε απόπειρα εφαρμογής της αξιολόγησης χρειάζεται να βρει τον κλάδο ενωμένο και θωρακισμένο με το όπλο της απεργίας – αποχής. Αποφασίζουμε απεργία – αποχή από τις διαδικασίες αξιολόγησης στελεχών και αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης σχολικών μονάδων που προβλέπονται από το νόμο 4547/18 και την Υπουργική Απόφαση 1816 /ΓΔ4/11-1-2019 με τίτλο «Προγραμματισμός και αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων». Καλούμε τα Δ.Σ. της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ να κηρύξουν ΑΜΕΣΑ απεργία-αποχή στη βάση και της αντίστοιχης απόφασης της ΑΔΕΔΥ και να προχωρήσουν σε όλα τα οργανωτικά μέτρα προετοιμασίας του κλάδου για τη μάχη αυτή»
Σχολικοί Σύμβουλοι
Τρίτο στοιχείο, είναι βέβαια η επαναφορά του θεσμού των σχολικών συμβούλων, που ως γνωστόν έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από τους συντονιστές εκπαίδευσης οι οποίοι δεν έχουν τον ίδιο ρόλο με εκείνο των σχολικών συμβούλων . Όταν η Πανελλήνια Ένωση Σχολικών Συμβούλων (Π.Ε.Σ.Σ.) συναντήθηκε (στις 7 Οκτωβρίου) με την υπουργό Παιδείας κ.Ν. Κεραμέως, την υφυπουργό κ. Σ. Ζαχαράκη και τη γ.γ. Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κα. Α. Γκίκα, συζητήθηκαν διάφορα θέματα με κυρίαρχο την επαναφορά του θεσμού αυτού. Η πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΑΙ.Θ. επαναβεβαίωσε για μία ακόμα φορά τη θέση της για την επαναφορά του θεσμού των Σχολικών Συμβούλων, όπως άλλωστε είχε διατυπωθεί στη Βουλή και κατά τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης. Διαβεβαίωσε επίσης το ΔΣ ότι η Π.Ε.Σ.Σ. θα είναι συνομιλητής του υπουργείου και ζήτησε την άμεση κατάθεση σχετικού υπομνήματος για το νέο πλαίσιο υποστηρικτικών δομών, τη δημιουργία συστήματος επιμόρφωσης καθώς και για το πλαίσιο επιλογής στελεχών. Η Π.Ε.Σ.Σ. εξέφρασε προς την πολιτική ηγεσία την ευαρέσκειά της και ανταποκρινόμενη στη βούληση για άμεση και ουσιαστική επίλυση των μεγάλων προβλημάτων που δημιούργησε ο ν.4547/2018 στην εποπτεία, στήριξη και καθοδήγηση στην Εκπαίδευση, δεσμεύτηκε ότι θα καταθέσει προτάσεις, συνδράμοντας ουσιαστικά στη διαμόρφωση ενός νέου αξιοκρατικού πλαισίου προς όφελος της Εκπαίδευσης. Εδώ να σημειώσουμε ότι την ίδια θέση έχει και ο Γ.Αντωνίου, που πήγε το ζήτημα ένα βήμα παραπέρα προτείνοντας επαναφορά του θεσμού των Σχολικών Συμβούλων, αλλά με αυξημένη εποπτική και αξιολογική δικαιοδοσία.
Αποκλεισμός συνδικαλιστών;
Τέταρτο στοιχείο του υπό διαμόρφωση νόμου για την επιλογή των στελεχών της εκπαίδευσης προκύπτει και πάλι από τον νέο Πρόεδρο του ΙΕΠ, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα υιοθετηθεί. Ο κ.Αντωνίου πάντως πρότεινε αποκλεισμό των συνδικαλιστών από τη διαδικασία επιλογής. Γιατί αυτό; Ο ίδιος δεν το έχει αναλύσει ακόμα περαιτέρω -τουλάχιστον δημοσίως- ωστόσο σύμφωνα με ανακοίνωση της παράταξης ΣΥΝΕΚ η κυβέρνηση και ο νέος πρόεδρος του ΙΕΠ επιμένουν «στην επαναφορά του αυταρχικού επιθεωρητισμού και την τιμωρητική εξωτερική αξιολόγηση εκπαιδευτικών και σχολείων, ενώ στη θέση της δημοκρατίας στα σχολεία επαναφέρουν τον περιορισμό συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, και τον αποκλεισμό των αιρετών του κλάδου από τα Υπηρεσιακά Συμβούλια, ώστε να αναβιώσει το πελατειακό σύστημα των «ημετέρων». Επίσης να δούμε πως θα αιτιολογήσει μια ενδεχόμενη τέτοια επιλογή το υπουργείο Παιδείας, όταν μόλις στις 19 Νοεμβρίου, στο νέο Δ.Σ. του ΙΕΠ του κ.Αντωνίου, διορίστηκε με απόφαση της υπουργού Παιδείας και συμμετέχει ως τακτικό μέλος, ο κ.Νίκος Μαρίνης, μέλος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Π.Ε. «Ο Περικλής», ο οποίος συμμετείχε ως υποψήφιος και εκλέχτηκε με το ψηφοδέλτιο της ΔΑΚΕ στο Δ.Σ. του Συλλόγου, στις πρόσφατες εκλογές της 27/11/19. Δηλαδή ένας συνδικαλιστής είναι κατάλληλος για το ΙΕΠ αλλά όχι για διευθυντής εκπαίδευσης;
Η μοριοδότηση: Προσόντα σε βάρος αρχαιότητας
Μεγάλη συζήτηση, πέρα από την αξιολόγηση, θα αναπτυχθεί εφόσον επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες (που ουσιαστικά έχουν ήδη επιβεβαιωθεί από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό) ότι όσον αφορά τα μοριοδοτούμενα κριτήρια επιλογής των Περιφερειακών διευθυντών, των διευθυντών Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, των σχολικών συμβούλων και των διευθυντών σχολικών μονάδων, θα πριμοδοτηθούν τα αντικειμενικά κριτήρια έναντι της διδακτικής εμπειρίας-στην οποία είχε δώσει μεγαλύτερο βάρος ο ΣΥΡΙΖΑ με τον προηγούμενο νόμο. Ετσι, ακαδημαϊκά και επιμορφωτικά κριτήρια επιλογής όπως επιστημονική- παιδαγωγική επάρκεια και κατάρτιση, βαθμοί και πτυχία, ξένες γλώσσες, ψηφιακές δεξιότητες, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, εξειδικευμένα μοριοδοτούμενα σεμινάρια, κλπ, θα προσμετρώνται σε σημαντικό βαθμό και θα μοριοδοτούνται συγκριτικά περισσότερο. Φυσικά η προϋπηρεσία θα παραμείνει σημαντικό κριτήριο μοριοδότησης, ενώ οι διοικητικές ικανότητες και η συγκρότηση της προσωπικότητας των υποψηφίων, θα αποτιμώνται επίσης με μόρια μέσω δομημένης συνέντευξης στο Συμβούλιο Επιλογής.
Διαδικασίες ΑΣΕΠ
Πολύ σημαντικό στοιχείο που μένει να διευκρινιστεί, είναι ο ρόλος και ο βαθμός συμμετοχής του ΑΣΕΠ στη διαδικασία. Παραμένει επίσης το ερώτημα το πόσα μόρια θα μπορεί ο εκπαιδευτικός να λάβει από τη διαδικασία της συνέντευξης. Τα ανώτατα στελέχη της εκπαίδευσης (Περιφερειακοί Διευθυντές) θα επιλέγονται μέσω διαδικασίας ΑΣΕΠ, η μορφή της οποίας θα αποσαφηνιστεί το επόμενο διάστημα. Επίβλεψη του ΑΣΕΠ θα υπάρχει όμως και στην επιλογή των υπολοίπων εκπαιδευτικών στελεχών.
Ο Πρωθυπουργός κι ο διευθυντής-manager
Για όλα αυτά, το στίγμα έχει δώσει απο καιρό ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Σε ομιλία του στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το νομοσχέδιο «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου σε θέματα εκπαίδευσης», ο κ.Μητσοτάκης είχε περιγράψει τον ιδανικό, κατά την οπτική του, διευθυντή ενός σχολείου ως τον άνθρωπο που πρέπει να μπορεί να είναι σε θέση να αναλαμβάνει μια σειρά πρωτοβουλίες για την καλύτερη αξιοποίηση ανθρώπινων και υλικών πόρων. Να συμβάλλει στις διαδικασίες αξιολόγησης του εκπαιδευτικού προσωπικού και της αυτο-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας.
«Δεν μπορώ να φανταστώ πως θα επιλέγουμε διευθυντές οι οποίοι δεν πιστεύουν στην έννοια της αξιολόγησης και της αυτο-αξιολόγησης. Θα πρέπει να διευρύνει τις επιμορφωτικές δράσεις. Να έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει σχέσεις συνεργασίας με την τοπική κοινωνία. Να εμπλέκεται εν ολίγοις σε ένα φάσμα δραστηριοτήτων που επανακαθορίζουν συνολικά τη φυσιογνωμία της εργασίας του. Ξέρετε, γνωρίζω πολλούς διευθυντές οι οποίοι πληρούν αυτά τα κριτήρια κι έχουν τη δυνατότητα να ξεφύγουν από το στενό εναγκαλισμό του πλαισίου που τους έχετε βάλει. Τέτοιους ανθρώπους χρειαζόμαστε. Και η διαδικασία επιλογής τους θα πρέπει ακριβώς να κατατείνει στην επιλογή ανθρώπων με ακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά», είχε πει εξάλλου σε συνέντευξή του στον Σκάι
Αλλά για να γίνει αυτό, συνέχισε, «χρειάζεται περιγραφή θέσης ευθύνης, προσδιορισμός των καθηκόντων και φυσικά μια αντικειμενική διαδικασία επιλογής που δεν θα δίνει τόσο βάρος όσο δίνετε εσείς στην «αρχαιότητα», αλλά στις ευρύτερες γνώσεις και φυσικά στις διοικητικές ικανότητες. Δεν υποτιμούμε, σε καμία περίπτωση, την εμπειρία στην εκπαίδευση. Ασφαλώς είναι σημαντικό προσόν. Δεν μπορεί να είναι το βασικό προσόν. Χρειαζόμαστε φρεσκάδα ιδεών και πιστοποιημένη διοικητική ικανότητα. Γι’ αυτό και εμείς δεσμευόμαστε για τη θεσμοθέτηση μιας νέας διαδικασίας επιλογής που θα εξειδικεύει τη λογική την οποία σας περιέγραψα. Και όλα αυτά – επαναλαμβάνω – μέσω του ΑΣΕΠ για τις κορυφαίες θέσεις και με την επίβλεψη του ΑΣΕΠ για όλη την υπόλοιπη διαδικασία. Και αυτό θα είναι ένα πρώτο βήμα για να μπορέσουμε να δώσουμε τελικά στα σχολεία τη μεγαλύτερη ευελιξία και αυτονομία που χρειάζονται. Και μόνο έτσι, θα γίνει πραγματικότητα η αυτονομία της σχολικής μονάδας. Της μονάδας που θέλουμε να κάνουμε κύτταρο της εκπαιδευτικής μας αναγέννησης".
Μένει βέβαια να δούμε πως τα εννοεί όλα αυτά στην πράξη.
Διαβάστε περισσότερα:
Επιλογή στελεχών της εκπαίδευσης: 37 χρόνια... φαγούρα και αλλαγές νόμων
Στελέχη Εκπαίδευσης: Όταν η συνέντευξη προκαλεί... μηνύσεις και κατηγορίες για «δικά μας παιδιά»
Διοίκηση Ολικής Ποιότητας στην εκπαίδευση; Διευθυντές-μάνατζερ και αξιολόγηση
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
