Alfavita Newsroom «Τι ακριβώς επιδιώκουμε; Θέλουμε μια «γιαλαντζί» πανεπιστημιακή εκπαίδευση; Θέλουμε ένα πισωγύρισμα για να διορθώσουμε τις ατέλειες του εγκλήματος του νόμου Γαβρόγλου;», σημείωσε μεταξύ άλλων στην ομιλία της στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής η Χαρά Κεφαλίδου, βουλευτής Δράμας και τομεάρχης Παιδείας του ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝΑΛ στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου για τα ΑΕΙ.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία της Χαράς Κεφαλίδου:
Καλή εβδομάδα, κύριε Πρόεδρε, κυρία Υπουργέ, κύριε Υπουργέ και κύριοι Γενικοί Γραμματείς, αγαπητοί συνάδελφοι,
Θα ξεκινήσω τη σημερινή μου τοποθέτηση με μία διευκρίνιση, που χρωστάω νομίζω, σε σχέση με αυτό που λέχθηκε για τις ακαδημαϊκές ενδογαμίες, δηλαδή, για τη δυνατότητα να θέσει υποψηφιότητα για μέλος ΔΕΠ ένας επιστήμονας, ο οποίος έχει συμπληρώσει τις προπτυχιακές, τις μεταπτυχιακές και τις διδακτορικές του σπουδές στο ίδιο ΑΕΙ. Μέχρι σήμερα το νομικό καθεστώς που ισχύει δεν έδινε τέτοια δυνατότητα, στο νομοσχέδιο το οποίο έφερε η κυβέρνηση για διαβούλευση, είναι η πρώτη φορά που επιτρέπεται κάτι τέτοιο και φυσικά άλλαξε στην κατάθεση του νομοσχεδίου που έχουμε στα χέρια μας, μετά από την επισήμανση του ΠΑΣΟΚ και του Νίκου Ανδρουλάκη, όπου έγινε δεκτή από την Υπουργό. Καλοπροαίρετα, λοιπόν, θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτή είναι μια παράβλεψη του Υπουργείου Παιδείας, την οποία αποκατέστησε κατανοώντας και το μέγεθος του προβλήματος που θα δημιουργούσε. Από εκεί όμως μέχρι του σημείου αυτό να είναι ένα κομμάτι ανάδειξης και να παρουσιάζεται ως βήμα συναίνεσης, να γίνεται αναφορά στην Αιτιολογική Έκθεση και να διαχέεται στον φιλικό τύπο ότι από εδώ και πέρα πλέον μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου δεν θα επιτρέπεται κάποιος να καταλάβει θέση καθηγητή στο πανεπιστήμιο από το οποίο θα έχει πάρει πτυχίο, μεταπτυχιακό, διδακτορικό εάν δεν έχουν περάσει πέντε χρόνια και ότι ο περιορισμός που εισάγεται αποσκοπεί στην ενίσχυση της αξιοκρατίας και της διαφάνειας στην επιλογή των νέων μελών ΔΕΠ, με έμφαση στην καταπολέμηση της ακαδημαϊκής ενδογαμίας, κυρία Υπουργέ δεν το λες και ένα τίποτα.
Είναι μια απόσταση αρχών που έχουμε και είναι η συχνά αδέξια πονηριά που χαρακτηρίζει την πολιτική σας που επιδιώκει πολιτικούς θριάμβους άκοπους χωρίς κόστος και χωρίς περιεχόμενο. Και αυτό σας το είπα και την προηγούμενη φορά έχει συμβεί και με το πρώτο νομοθέτημα σας την κατάργηση του ασύλου της ανομίας. Αυτό που ήταν τόσο ανεπαρκές ώστε αναγκαστήκατε μετά να φέρετε τους ΟΠΠΙ, που ΟΠΠΙ ακούμε και ΟΠΠΙ δεν βλέπουμε.
Αλλά στα δημοσιεύματα κυκλοφορεί ότι αυτοί οι εκπαιδευμένοι νεοδιορισμένοι φύλακες των πανεπιστημίων, έχουν τοποθετηθεί, αλλά όχι στα πανεπιστήμια. Εννοείται, μην τυχόν προκληθεί και κανένα επεισόδιο τον τελευταίο χρόνο πριν τις εκλογές, σε μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, αλλά βρίσκονται σε αστυνομικά τμήματα.
Το άλλο που θέλω να σας δώσω μια απάντηση και δεν την οφείλω μόνο σε εσάς, αλλά νομίζω ότι την οφείλουμε και ως χώρος στον Πρωθυπουργό, είναι αυτό το περίφημο δίλημμα «βιβλιοθήκες ή βαριοπούλες». Για μας δεν υπάρχει κανένα δίλημμα. Εάν οι πρυτανικές αρχές και η Αστυνομία κάνει τη δουλειά που τους εμπιστεύτηκε η Πολιτεία και τα πολιτικά κόμματα απέχουν από το σπορ του φθηνού θριάμβου, σέβονται τους νόμους που ψηφίζουν οι πολίτες, που είναι φορολογούμενοι πολίτες και αυτοί πληρώνουν τελικά το λογαριασμό, τότε όλοι αυτοί οι «μπαχαλάκηδες», δεν ισχυρίζομαι ότι θα είχαν εκλείψει, γιατί αυτό, προφανώς, θέλει χρόνο, αλλά θα ήταν ήδη σε αποτροπή. Συνεπώς, τέτοια ρητορικά ερωτήματα είναι απαντημένα από εμάς σε ποια πλευρά βρισκόμαστε. Είμαστε σαφέστατα με την πλευρά της λογικής, της συνέπειας και των λύσεων. Τα «βεγγαλικά» τα έχετε ήδη εξαντλήσει εσείς.
Ο νόμος τον οποίον συζητάμε σήμερα σταματά στις πύλες του πανεπιστημίου, όταν οι δύο αρμόδιοι παράγοντες για την ακαδημαϊκή ασφάλεια δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους και η Πολιτεία δεν τους στέλνει το λογαριασμό. Περνάμε σε αυτό το νομοσχέδιο που πρέπει να σας πω ότι, παρά την προσπάθεια που κάνετε να υποστηρίξετε ότι είναι μεταρρύθμιση, θα μπορούσα να πω ότι είναι μία κωδικοποίηση, γιατί το μεγαλύτερο μέρος του είναι διατάξεις που ήδη ισχύουν, με κάποιες μικρές αλλαγές. Δεν είναι κακό. Ξεχωρίζουμε τα πράγματα για να είμαστε και αντικειμενικοί. Δεν είναι κακό να έχουμε μία κωδικοποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας. Πρέπει, όμως, να υπάρχει κάποια εισηγητική έκθεση να μας πει τι είναι καινούργιο, γιατί μέσα σε αυτές τις 1.366 σελίδες, όσο μεγάλη εμπειρία και να έχει οποιοσδήποτε το διαβάζει, από έναν ακαδημαϊκό, από έναν νομικό, έναν οποιονδήποτε εξειδικευμένο, δεν νομίζω να μπορούν να διακρίνουν ποια είναι η αλλαγή, ας πούμε για παράδειγμα, στον τρόπο σύστασης των μητρώων των διδακτορικών. Τι καινούργιο κάνει;
Μπορείς να το πεις και εκσυγχρονισμό, ο οποίος είναι ένας εκσυγχρονισμός του τύπου «laissez faire, laissez passer». Κάνετε ό,τι θέλετε, τα τμήματα, οι καθηγητές, τα μεταπτυχιακά, μεταξύ σας, με τρίτους, φέρνετε καθηγητές απ’ έξω, φέρνετε επισκέπτες, πάτε και εσείς καθηγητές με το ένα πόδι εδώ και το άλλο εκεί. Τέλος πάντων, κάντε ό τι θέλετε και ό,τι έχετε όρεξη να κάνετε, αρκεί να κάνετε τα προπτυχιακά μαθήματα που και σε αυτά φέρνετε αρκετές αλλαγές. Προβληματίζει – και σας το λέω μετά λόγου γνώσεως – η πλήρης απελευθέρωση των μεταπτυχιακών σπουδών ως προς τον τρόπο διδασκαλίας τους και ως προς τον τρόπο σύστασης των προγραμμάτων σπουδών. Δηλαδή, δεν μπορεί ένα μέλος ΔΕΠ, όποιοι μηχανισμοί ελέγχου και αν υπάρχουν, ο κοσμήτορας, ο πρύτανης, να έχει εξ αποστάσεως μαζί με άλλους 5-6 επαγγελματίες από την αγορά, να μπορεί να στήνει μεταπτυχιακό πρόγραμμα.
Φυσικά, εννοείται ότι αυτό μετά θα πιστοποιηθεί από την ΕΘΑΑΕ. Τι θα κάνει αυτή η έρμη η ΕΘΑΑΕ; Θα σας πω ένα παράδειγμα που τυχαίνει να ξέρω. Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κάθε χρόνο λειτουργούν 92 μεταπτυχιακά προγράμματα και έχουμε και άλλα 10 επιπλέον, γιατί υπάρχουν πολύ μεγάλες σχολές. Η Ιατρική, ας πούμε, έχει περίπου 20 μεταπτυχιακά προγράμματα και κάθε τόσο βγαίνουν και καινούργια αντικείμενα, προφανώς γιατί εκτιμούν ότι υπάρχει τέτοιου είδους αγορά για να μπορέσει να εκπαιδεύσει γιατρούς σε πιο εξειδικευμένες ειδικότητες. Αυτό πώς θα το ελέγξει η ΕΘΑΑΕ; Πόσο χρόνο θέλει; Εδώ δεν μπορεί καν να αξιολογήσει τα προηγούμενα προγράμματα των ΤΕΙ. Ακόμη δεν έχει τελειώσει η αξιολόγηση αυτών των τμημάτων που έχουν ιδρυθεί το 2019. Έχουν περάσει τρία χρόνια, πάμε στον τέταρτο, και ακόμη δεν έχει προλάβει να αξιολογήσει τα νέα τμήματα. Αυτό για σας δεν είναι μεγάλο πρόβλημα;
Επιπλέον τα πολλά ασύδοτα μεταπτυχιακά από τα ξένα πανεπιστήμια – και μη γελιόμαστε, κυρίως από την Κύπρο – μηδενίζουν το πτυχίο ως προσόν και έχουν αρχίσει να μηδενίσουν και τα ίδια τα μεταπτυχιακά. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ είναι η ειδική αγωγή. Οι πρώτοι που πήγαν και έκαναν αυτό το μεταπτυχιακό, όντως, μπορέσαν να το αξιοποιήσουν ως προσόν. Τώρα που το έχουν όλοι, έχει πάψει να είναι.
Πάμε στα θέματα των σπουδών. Μπαίνει το θέμα της πρακτικής άσκησης, που υπάρχει στο εξωτερικό, αλλά δεν έχει σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. Δηλαδή, μας προβληματίζει ότι όλα αυτά τα μεταπτυχιακά τα major και minor, τα οποία συζητούσαμε και παλαιότερα, τα διπλά πτυχία, στο άρθρο 78, το πτυχίο δευτερεύουσας κατεύθυνσης, άρθρο 98, και ένα άλλο της σύντομης διάρκειας, που είναι στο αμέσως επόμενο άρθρο που ακολουθεί, είναι τρεις διαφορετικές κατηγορίες πτυχίων. Για την ακρίβεια, τα δύο πρώτα δίνουν τίτλο. Το τελευταίο, αυτό δηλαδή το σύντομης διάρκειας, που μπορεί να παρακολουθήσεις ένα πρόγραμμα διάρκειας δύο-τριών εξαμήνων, δεν παίρνεις πτυχίο. Εκεί δεν υπάρχει αναφορά σε κάτι που να μοιάζει με τίτλο σπουδών.
Επίσης, αυτά τα τμήματα και προγράμματα εφαρμοσμένων επιστημών, νομίζουμε ότι έχουν μια βασική αδυναμία. Μπορεί να γίνουν μέσα στα πανεπιστήμια, σε αυτή τη λογική που σας είπα του «laissez faire, laissez passer» και ελάτε να κάνουμε κάτι όλοι μαζί, αλλά βγαίνοντας κάποιος έξω, ένας νέος άνθρωπος, με αυτόν τον τίτλο στο χέρι πραγματικά τι δυνατότητες έχει; Θέλει πολλή συζήτηση η ανώτερη τεχνολογική εκπαίδευση των τριάμισι ετών. Δηλαδή, που χρειάζεται κανείς για να γίνει ψυκτικός, μηχανικός αυτοκινήτων, μηχανικός αυτοματισμών ή για να συντηρήσει ένα ασανσέρ, τριάμισι χρόνια σπουδών; Ξέρετε πολύ καλά ότι στο Cambridge πας και στα 3 χρόνια μπορείς να γίνεις φυσικός, μπορείς να πάρεις πτυχίο bachelor και για να γίνεις ψυκτικός – άντε να πάω γιατί για την περιοχή μου στη Δράμα – θέλεις τριάμισι χρόνια σπουδών;
Τι ακριβώς επιδιώκουμε; Θέλουμε μια «γιαλαντζί» πανεπιστημιακή εκπαίδευση; Θέλουμε ένα πισωγύρισμα για να διορθώσουμε τις ατέλειες του εγκλήματος του νόμου Γαβρόγλου; Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα των εφτά εξαμήνων και τι είδους σκοπιμότητα έχει το να κάνει κανείς σπουδές 7 εξαμήνων, προκειμένου να μπορέσει να πάρει ένα τέτοιο πτυχίο; Σημειωτέων δε, ότι οι σπουδές δεν θα είναι πανεπιστημιακές, δεν θα είναι επιπέδου τετραετούς φοίτησης. Θα είναι επιπέδου τριετούς φοίτησης συν πρακτική άσκηση και ποια είναι τελικά τα εφαρμοσμένα επαγγέλματα τεχνικής μορφής σε έναν τόσο ρευστό κόσμο; Μπορεί κάποιος να τα οριοθετήσει τόσο εύκολα; Εξυπηρετεί σε κάτι την ελληνική οικονομία; Αν ένα πράγμα χρειάζεται η ελληνική κοινωνία και η οικονομία, είναι σπουδές τεχνολογικής εκπαίδευσης και αυτό που κάνετε δεν είναι σπουδές τεχνολογικής εκπαίδευσης. Πραγματικά, δεν ξέρω τι είναι. Μάλλον ούτε και εσείς και ας το νομοθετείτε.
Εισάγετε μια διάσταση των πτυχίων από τη στιγμή που μπορεί να υπάρχουν διπλά πτυχία, άλλα με 180 ECTs, τριετή δηλαδή το καθένα, και ένα δύο bachelor. Από την άλλη, πού ορίζεται ότι δεν είναι αυτοτελές το καθένα από αυτά τα προγράμματα σπουδών; Μπορεί να μην είναι τώρα αυτοτελή, αλλά αυτό μπορεί να γίνει σε πέντε χρόνια, μπορεί να αλλάξει και επίσης το υπουργείο μην ξεχνάτε ότι έχει τη δυνατότητα της ελάχιστης πρόσβασης και στις ελάχιστες μονάδες ECTs που χρειάζονται και μπορεί να τις αλλάξουμε μία εισήγηση από την ΕΘΑΑΕ. Οπότε εδώ έχουμε μία αποδιάρθρωση του συστήματος των πτυχίων, για τον επιπλέον λόγο ότι δεν έχουμε όπως τώρα ένα τμήμα, ένα πτυχίο, αλλά μπορεί να υπάρχει ένα τμήμα, περισσότερα πτυχία.
Ο σοβαρός λόγος που δεν πατάνε στην ελληνική πραγματικότητα είναι ότι όλα αυτά τα πτυχία – θέλω να σας ρωτήσω και πραγματικά να μου απαντήσετε – με τι συνδέονται ως προς τις απαιτήσεις και τις ανάγκες που υπάρχουν σήμερα στη χώρα; Γιατί αυτά, προφανώς, γίνονται με συνέργειες και με συνεργασίες μεταξύ τμημάτων ή και μεταξύ πανεπιστημίων, αλλά δεν υπάρχει πουθενά ένα πλαίσιο προγραμματισμού, ένα πλαίσιο στρατηγικού σχεδιασμού, αναπτυξιακών αναγκών που θα χρειαστεί να καλύψουν και όλα τα σχετικά.
Υπάρχουν, επομένως, δύο ειδών αλλαγές που γίνονται στο νόμο όσον αφορά τις σπουδές, αυτές οι οποίες είναι υποχρεωτικές και ξεκινάνε με τις αλλαγές που έχουν να κάνουν με τα 7 εξάμηνα, με τις αλλαγές στα μεταπτυχιακά, που θα αλλάξουν το τοπίο εντελώς, και υπάρχουν οι άλλες προοπτικές οι οποίες είναι σημαντικές μεν, όπως τα διπλά πτυχία και το εσωτερικό Erasmus, τα οποία όμως αφήνονται στη δυνητική ευχέρεια των πανεπιστήμιών και των τμημάτων να τα δεχτούν, όπως έγινε και με τους απόφοιτους ΙΕΚ που μπήκαν στη διαδικασία των κατατακτήριων εξετάσεων.
Συνέχεια της ομιλίας της Χαράς Κεφαλίδου:
Δεν μπορείτε να βάζετε μπρος καινούργια προγράμματα έτσι τυχαία, ή να αφήνετε ένα τμήμα οποιοδήποτε, να κάνει τέτοια προγράμματα πτυχία, εάν πρώτα δεν έχετε ξεκαθαρίσει τα προσόντα που παρέχουν και τις επαγγελματικές προοπτικές, δηλαδή, που στοχεύει όλο αυτό το πράγμα, για ποιο λόγο γίνεται τι εξυπηρετεί και φυσικά όλη αυτή η ανακατάταξη, ανοίγει θέμα όπως καταλαβαίνετε επαγγελματικών δικαιωμάτων. Μιλάμε για διαμάχες δεκαετιών χωρίς να λύνονται θέματα. Δεν είναι εύκολο το αναγνωρίζω, και θέλει πάρα πολλή συζήτηση όμως πρέπει να την ξεκινήσουμε.
Πάρτε για παράδειγμα το χώρο της φυσικομαθηματικής, όπου όλα συνδέονται πολλαπλά γιατί βγαίνουν καινούργιες θεματικές, καινούργιοι εργασιακή χώροι. Θα σας πω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που είναι και πολύ της μόδας το περιβάλλον. Στην αρχή με αυτό είχαν ασχοληθεί βιολόγοι μετά μπήκαν φυσικοί μετά χημικοί μετά μαθηματικοί, τώρα έχουν πει οι κοινωνιολόγοι 100 κατηγορίες. Λοιπόν, σε αυτό το πολύ ρευστό τοπίο, προσθέστε και την ιστορία των κολεγίων όπως λειτουργούν σήμερα, χωρίς πλαίσιο, χωρίς κανόνες αυθαίρετα, και έχουν διαλύσει και την αγορά εργασίας και τα πτυχία. Και τι κάνει το Υπουργείο Παιδείας, βάζει το ελληνικό πανεπιστήμιο είτε με τα μεταπτυχιακά είτε με τους διδάσκοντες είτε με τα ιατρικά, να πληρώνει το κόστος το δημόσιο πανεπιστήμιο και το δημόσιο νοσοκομείο και να παίρνει τα κέρδη ο ιδιώτης. Είναι δηλαδή από παντού μια ιδιωτικοποίηση, η οποία δημιουργεί σοβαρά προβλήματα εις βάρος της ελληνικής οικογένειας.
Το επιχείρημα που πολλές φορές ακούγαμε στο παρελθόν μα υπάρχει μελέτη σκοπιμότητας, θα σας πω πως ναι στο νομοσχέδιο υπάρχει μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, αλλά σε σχέση με τα ακαδημαϊκά, δηλαδή, αν είναι βιώσιμο αν μπορεί να λειτουργήσει αν υπάρχει το προσωπικό κλπ. Και η σκοπιμότητα τι ακριβώς εξυπηρετεί, εξασφαλίζει κάτι; Εδώ υπάρχουν ένα σωρό μελέτες σκοπιμότητας για να ιδρυθούν τμήματα και πανεπιστήμια ακόμη καινούργια, που άλλαξαν και δύο και τρεις φορές για το ίδιο τμήμα.
Επίσης, και η πιστοποίηση από την ΕΘΑΕ δεν εξασφαλίζει τίποτα και απορώ τι θα πρωτοφανή αυτή η έρμη η ΕΘΑΕ. Το νομοσχέδιο-γιατί ειπώθηκε από όλους τους φορείς-είναι συγκεντρωτικό, είναι ένα κουστούμι, ένα καπέλο, ένα παπούτσι, one size και όποιος χωρέσει. Κάποιοι μπορεί να χωράνε άνετα σε αυτό, κάποιοι άλλοι στριμώχνονται ή δεν χωράνε και με τίποτα. Ιδρύονται πολλές μονάδες, που για να συσταθούν ή για να έχουν τους καθηγητές τα μέλη ΔΕΠ που χρειάζονται, θα χρειαστούν τα μισά από τα μέλη ενός περιφερειακού πανεπιστημίου. Οπότε, υπάρχουν θέματα όπως και υπάρχουν και αδυναμίες εκτός από το κεφάλαιο που έχει εξέχουσα θέση και δεν μπορώ να μην αναφερθώ όπως νομίζω ότι θα το κάνει και το σύνολο των συναδέλφων στη νέα δομή διοίκησης του νέου πανεπιστημίου.
Αναγκαστικά η συζήτηση επικεντρώνεται εκεί διότι εκτός από παιχνίδι εξουσίας η διοίκηση του πανεπιστημίου επηρεάζει τη λειτουργία όλου του πανεπιστημίου και η δομή αυτή κυριαρχεί, διατρέχει οριζόντια όλες τις διατάξεις του νομοσχεδίου. Εκτός αυτού, εάν η διοικητική διαδικασία είναι προβληματική αυτό που θα έχει ως αποτέλεσμα θα είναι προβληματική εφαρμογή δράσεων που προβλέπει το νομοσχέδιο και συνεπώς, θα επισκιάσει μια σειρά από θετικές νομοθετικές δράσεις που ομολογουμένως υπάρχουν στο νομοσχέδιο.
Και σε ότι αφορά το μοντέλο διοίκησης. Ακόμη μια φορά, βλέπουμε να υπάρχει μια μηχανιστική μεταφορά μοντέλων από το εξωτερικό όπου προφανώς υπάρχει άλλη κουλτούρα, άλλη παράδοση, χωρίς να γίνονται οι κατάλληλες αλλαγές για να μπορεί να λειτουργήσει στο πλαίσιο του ελληνικού πανεπιστημίου. Το βασικότερο είναι η αντίφαση που υπάρχει στο δηλωμένο στόχο της Υπουργού, ότι με το νέο μοντέλο διοίκησης θα καταπολεμηθεί η αδιαφάνεια, η ασυδοσία, η διαπλοκή και η έλλειψη λογοδοσίας, και στην έλλειψη των θεσμικών αντίβαρων που δεν υπάρχουν πουθενά. Αφαιρέθηκε ουσιαστικά ο ελεγκτικός ρόλος που είχε αυξημένο η Σύγκλητος, η οποία είναι πλέον ένα πολυμελές πολυπληθές όργανο από όλα τα τμήματα και δημοκρατικά εκλεγμένο και μεταφέρθηκε σε ένα ολιγομελές συμβούλιο διοίκησης, μέρος του οποίου είναι και ο Πρύτανης.
Πρώτον, για να γίνεις Πρύτανης θα πρέπει πριν την υποβολή δημοσιότητας για το συμβούλιο επειδή η πρόσκληση για τα εξωτερικά μέλη προηγείται, θα πρέπει να έχεις εξασφαλίσει ότι οι δικοί σου άνθρωποι θα δηλώσουν ενδιαφέρον για το συμβούλιο. Το δεύτερο που πρέπει να κάνεις με βάση τη συλλογική ψήφο των ψήφων πρώτου και δεύτερου-γιατί είναι διαφορετική η πρώτη ψήφος από τη δεύτερη-θα πρέπει να εκλέξεις τουλάχιστον δύο άτομα κατά προτίμηση 3, μαζί με τον υποψήφιο Πρύτανη και έτσι με τέσσερα άτομα στο συμβούλιο εκλεγμένα μπορείς να κάνεις οτιδήποτε, μπορείς να εκλέξεις τους πέντε εξωτερικούς με οποιοδήποτε αντάλλαγμα εννοείται και να εκλεγείς Πρύτανης και φυσικά να κυριαρχήσεις μέσα στο συμβούλιο, επομένως να έχεις την πλήρη διοίκηση του πανεπιστημίου και αυτά τα τέσσερα άτομα να διοικούν τα σύμπαντα.
Το τρίτο, είναι ότι αυτή η δομή δεν έχει καμία νομιμοποίηση από την πανεπιστημιακή κοινότητα, καθώς δεν θα βασίζεται σε εκλογή Πρύτανη-τουλάχιστον εκτός των μελών του συμβουλίου-το οποίο θα αποδεχθεί -και σημειώστε το αυτό- ανεφάρμοστο αφού πρώτα δημιουργήσει προβλήματα στην εφαρμογή. Το μοντέλο είναι πλήρως συγκεντρωτικό, όλες οι εξουσίες πάνω στον Πρύτανη, ελέγχει όλες τις δομές όλα τα όργανα όλες τις επιτροπές και κερασάκι και τον ΕΛΚΕ. Με τις δικές σας ρυθμίσεις για το Συμβούλιο Διοίκησης- το ξαναλέμε- φτιάχνετε πρυτανικά συμβούλια διοίκησης, που ενώ θα έπρεπε να ελέγχουν τον Πρύτανη ο Πρύτανης είναι ελέγχων και ελεγχόμενος έχει τον απόλυτο έλεγχο. Εμείς σας το λέω για ακόμη μια φορά, δεν θα συναινέσουμε σε κάτι που θα βλάψει τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Προφανώς έχει τη δυνατότητα ο Πρύτανης να μεταβιβάσει κάπου αλλού τις αρμοδιότητες του. Προς το παρόν θα είναι η Σύγκλητος, οι Αντιπρυτάνεις όχι μόνο δεν εκλέγονται δεν είναι ούτε καν μέλη της Συγκλήτου αλλά μπορούν απλά να παρακολουθούν και οι αρμοδιότητές τους σε σχέση με αυτές του Πρύτανη και του εκτελεστικού διευθυντή, είναι απολύτως ασαφής.
Πάμε στο άλλο θέμα εκτελεστικός διευθυντής με τετραετή θητεία. Είναι απορίας άξιο, ποιος άνθρωπος θα έρθει χωρίς να έχει προϋπηρεσία σε οποιοδήποτε πανεπιστημιακό ίδρυμα και μέσα σε τέσσερα χρόνια, θα προλάβει να μάθει τις διαδικασίες του Οργανισμού, θα μπορέσει να αποδώσει και έργο και μάλιστα γι αυτό θα κριθεί γιατί ανά πάσα ώρα και στιγμή μετά τα τέσσερα χρόνια μπορεί να αλλάξει. Καταλαβαίνετε ότι όλο αυτό έχει διοικητικές δυσλειτουργίες και θα προκαλέσει τεράστιες αρρυθμίες. Επίσης, θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε τον ρόλο των διαφόρων οργάνων στη διαχείριση ιδιαίτερα των οικονομικών πόρων, δηλαδή τον ρόλο του Συμβουλίου των αρμοδίων Αντιπρυτάνεων, του εκτελεστικού διευθυντή.
Επίσης, πρέπει να σας πω ότι εδώ βλέπουμε αρκετές οργανικές θέσεις να ιδρύονται, αρκετές θέσεις ευθύνης. Είναι ένα νομοσχέδιο όπου θα μοιράζονται σε φίλους και γνωστούς θέσεις εξαιρετικά προνομιακές. Και για να μην αποφύγω κλείνοντας να σας απαντήσω στο ερώτημα που θέσατε χθες για την εκλογή του Πρύτανη, ο νόμος 4009/2011 που επικαλείστε συχνά, απαιτούσε ενεργό και αποτελεσματικό Συμβούλιο Ιδρύματος, 15μελές, οκτώ καθηγητές του πανεπιστημίου, έξι προσωπικότητες από την κοινωνία, ένας φοιτητής, κύριο έργο τους ο στρατηγικός σχεδιασμός του κάθε πανεπιστημίου. Δεν ασκούσε διοίκηση, είχε εποπτικό ρόλο.
Υποστηρίζουμε λοιπόν, ότι η εκλογή του Πρύτανη ειδικά με το σχήμα που εσείς μεθοδεύετε με υπερεξουσίες και παράλληλα και Πρόεδρος του Συμβουλίου, πρέπει να είναι αποτέλεσμα ευρείας συλλογικότητας για να υπάρχει νομιμοποίησή του αλλά και γιατί έντεκα χρόνια μετά από τον 4009 που προέβλεπε επιλογή υποψηφίων για τη θέση του Πρύτανη από το Συμβούλιο Ιδρύματος, θα σας ξαναπώ ότι ουδεμία σχέση έχει με τα δικά σας Συμβούλια Διοίκησης. Θα σας θυμίσω επίσης, ότι σε αυτό το αρχικό σχέδιο νόμου των 4009 είχαν τεθεί σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας από έγκριτους νομικούς, η άποψη των οποίων ελήφθη σοβαρά υπόψη γιατί πρώτον, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η τότε Υπουργός η Άννα Διαμαντοπούλου, άκουγε και συμπεριλάμβανε στις νομοθετικές τις πρωτοβουλίες, τις διαφορετικές απόψεις που διατυπώνονται σε αντίθεση με εσάς.
Επιπλέον, γιατί τώρα όπως και τότε μας ενδιαφέρει να ψηφιστεί ένα νομοθέτημα που να μπορεί να υλοποιηθεί και γι αυτό επιδιώκουμε και συνεχίζουμε να προσπαθούμε για ευρύτερες συναινέσεις και μεγαλύτερες συγκλίσεις. Σας θυμίζω λοιπόν, ότι η τελική μορφή του 4009, προέβλεπε εκλογή Πρύτανη από τη βάση υπολογίζοντας τις αντιρρήσεις του δικού σας κόμματος και αξιολογώντας τη γνωμοδότηση του Υπουργού Επικρατείας καθηγητή Νομικής κυρίου Γεωργίου Γεραπετρίτη, ο οποίος έλεγε ότι, η πλήρης αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ έχει ως συνέπεια ότι ο νομοθέτης κατά τον καθορισμό του κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας του, δεν δύναται να προβαίνει σε θέσπιση ρυθμίσεων οι οποίες κατ’ ουσία αποτρέπουν τη συνταγματικώς κατοχυρωμένη πλήρη αυτοδιοίκηση τους. Ο κύριος Γεραπετρίτης, σε άλλο σημείο της γνωμοδότησης του, κρίνει ως αντισυνταγματικές τις προτεινόμενες δικές σας ρυθμίσεις.
Αντισυνταγματική, μεταξύ άλλων, έλεγε η επιλογή του Πρύτανη από ολιγάριθμο εκλεκτορικό σώμα, δηλαδή το Συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχουν και μη μέλη του ιδρύματος, χωρίς την συμμετοχή του συνόλου της Διδακτικής Ακαδημαϊκής Κοινότητας. Και παρακάτω η εκλογή του Κοσμήτορα από τον ολιγάριθμο εκλεκτορικό σώμα των μελών του Συμβουλίου, στο οποίο συμμετέχουν και μη μέλη του ιδρύματος και όχι μόνο από το σύνολο της Διδακτικής Ακαδημαϊκής Κοινότητας της Σχολής. Η γνωμοδότηση αυτή έχει υπογραφεί από τον κ. Γεραπετρίτη και έχει κατατεθεί στον ν.4009/2011. Είναι αλήθεια ότι στη Βουλή έγινε εξαντλητικός διάλογος, σημαντικές διορθώσεις και ο νόμος αυτός είχε αποτέλεσμα οι εκλογές όλων των οργάνων διοίκησης είτε μιλούσαμε για Πρύτανη, για Αντιπρύτανη, για Κοσμήτορες να γίνει από το σύνολο των Καθηγητών και να αποφευχθεί τελικά η απόρριψη από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Εσείς, λοιπόν, εδώ τώρα τι κάνατε;
Ενώ έχουν διατυπωθεί για το σχέδιο σας πρόσφατες γνωμοδοτήσεις με τις ίδιες επισημάνσεις -γνωμοδοτήσεις από τον κ. Φωτιάδη και τον κύριο Τασσόπουλο, εξαίρετοι Συνταγματολόγοι- που σημειώνουν ότι το νέο σύστημα διοίκησης των ΑΕΙ υιοθετείται ένα μοντέλο με υπερσυγκέντρωσης ποικίλων αρμοδιοτήτων σε ένα όργανο, τον Πρύτανη, το οποίο όργανο διαθέτει έμμεση και ισχνή νομιμοποίηση και δεν γίνεται ο Πρύτανης να αναδεικνύεται πέρα από τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Δεν μπορεί να αναδεικνύεται από ένα όργανο, όπως είναι το Συμβούλιο Διοίκησης. Και συνεχίζει υποστηρίζοντας αυτή τη βασική παράμετρο, την οποία εσείς αγνοείτε.
Εμείς, λοιπόν, κυρία Υπουργέ, θα επιμείνουμε στον δρόμο της συναίνεσης με βάση τους κανόνες της λογικής, της συνέχειας και της συνέπειας. Επιμένουμε στα Συμβούλια Ιδρύματος, επιμένουμε στον στρατηγικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα τους που συμβάλλουν στην αναζήτηση πόρων και στη διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου. Θέλω να κλείσω, επειδή έχω πάρα πολλά να σας πω, αλλά θέλω να κλείσω χωρίς να παραλείψω ένα θέμα που τέθηκε λίγο πριν μπω στην αίθουσα και αφορά το άρθρο 285 -αν δεν κάνω λάθος- όπου στο νομοσχέδιο λέτε ότι απαιτείται κοινή Υπουργική Απόφαση για τον τρόπο και τα κριτήρια δωρεάν διανομής διδακτικών συγγραμμάτων σε προπτυχιακούς φοιτητές.
Θέλω να σας ρωτήσω έχετε κατά νου ότι θα βάλετε εισοδηματικά κριτήρια;
Ότι δεν θα μπορούν πλέον να παίρνουν δωρεάν βιβλία όλοι οι φοιτητές;
Σας ρωτώ για να διευκρινίσετε γιατί υπάρχει ένα θέμα που προέκυψε μόλις και φυσικά περιμένουμε όλοι την απάντησή σας. Γιατί, όπως καταλαβαίνετε, αν χρειάζεται ΚΥΑ για τον τρόπο και τα κριτήρια αρχίζουν και υπάρχουν δεύτερες σκέψεις μήπως καταργείται το δωρεάν δικαίωμα στην εκπαίδευση και σε όλες τις βαθμίδες τα δωρεάν συγγράμματα.
Θέλω να πω μια κουβέντα για τη ρύθμιση που αφορά το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Η πρότασή μας είναι να ενταχθεί στο νόμο η ρύθμιση που προτείνει η ακαδημαϊκή κοινότητα του Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Με τη ρύθμιση αυτή προσαρμόζεται το ΕΑΠ στις προβλέψεις αυτού του νόμου, ενώ προβλέπει σε εύλογο χρόνο την αυτονόμηση του ιδρύματος, την οποία εξάλλου εισηγείται και η Διοικούσα Επιτροπή του. Η αυτονόμηση είναι δικαιολογημένη γιατί η μέχρι τώρα πετυχημένη πορεία του και ο τρόπος, με τον οποίο πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις αυτοδυναμίας από το ίδιο το νομοσχέδιο που θέτει για τα ΑΕΙ είναι μία καλή βάση για να μπορέσει να προχωρήσει το αίτημά τους.
Κλείνω με αυτό που υπάρχει στο άρθρο 296 παράγραφος 8. Είναι καλό να υιοθετηθεί και να εισακουστεί η άποψη του ΓΕΩΤΕΕ και να παραμείνουν αυτοτελή τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου όπως είναι το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών το Περτούλι που είναι μια μοναδική περίπτωση, αλλά και το αγρόκτημα στο ΑΠΘ. Βλέποντας και την εισήγηση που έκανε ο Πρύτανης θεωρώ ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στο να ακολουθήσουμε τον δρόμο της υιοθέτησης της άποψης του ΓΕΩΤΕΕ.
Εμείς, μέχρι τελευταία στιγμή, ως ΠΑΣΟΚ θα σας καλούμε να ξεπεράσετε τα κομματικά στεγανά, να δείτε και να ακούσετε τις αντιρρήσεις που προβάλλονται γιατί η επιτυχία ξέρετε ενός οποιουδήποτε νομοθετήματος εναπόκειται αποκλειστικά στα πρόσωπα που θα κληθούν να το εφαρμόσουν. Βλέπετε ότι η αγωνία είναι έκδηλη -αύριο και μεθαύριο έχουμε διαμαρτυρία- και να σταθείτε λίγο στο κέρδος που θα υπάρχει για τη χώρα μας από την εφαρμογή μιας τέτοιας εκπαιδευτικής νομοθέτησης. Κάντε τις αλλαγές, κάντε τις προσαρμογές που θα προσφέρουν στο νομοσχέδιο και το χώρο και το χρόνο για να μπορέσει να εφαρμοστεί στην πράξη και να μην καταλήξει -γιατί είναι μεγάλο κρίμα, είναι άλλη μια χαμένη ευκαιρία- να είναι ένας πολυσέλιδος τόμος σε μια βιβλιοθήκη του Υπουργείου.
Ευχαριστώ για την υπομονή σας, για την κατανόησή σας και στην Ολομέλεια θα καταθέσω την πρόταση όπως σας υποσχέθηκα για τα Συμβούλια Ιδρύματος.
Ευχαριστώ.
Δείτε το σχετικό βίντεο εδώ:
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
