Alfavita Newsroom Ενόψει των εορταστικών εκδηλώσεων μνήμης για την επέτειο του Πολυτεχνείου στα σχολεία, η Γ' ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης δημοσιεύει πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό προς αξιοποίηση από τους εκπαιδευτικούς.
«Η Γ΄ΕΛΜΕ-Θ, αρωγός στην προσπάθεια των συναδέλφων και συναδελφισσών για την προετοιμασία των σχολικών γιορτών μνήμης του Πολυτεχνείου του ’73, συγκέντρωσε υλικό, που έχει αποσταλεί από συναδέλφους και περιλαμβάνει βίντεο, χρονικά, κείμενα πεζά, ποιήματα, θεατρικά.( επισυνάπτεται)
Ελπίζουμε πως αυτή η προσπάθεια θα φανεί χρήσιμη κι ευελπιστούμε η λίστα αυτή να εμπλουτιστεί με επιπλέον υλικό που θα μας στείλετε, ώστε να είναι στη διάθεση του καθενός και της καθεμιάς μας στο μέλλον. Γιατί ...και στις σχολικές γιορτές η αλληλεγγύη είναι το "όπλο" μας» αναφέρει η ΕΛΜΕ.
Βίντεο
https://www.youtube.com/watch?v=d4VGjMCILRo Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης
https://www.youtube.com/watch?v=dRZc9eFPUTs βίντεο Πολυτεχνείο (επικαιροποιημένο με σύγχρονες φωτο στο τέλος)
https://www.youtube.com/watch?v=wdOpLQFhh64 Πολυτεχνείο 1 Κοινωνικές συγκρούσεις δεκαετίας 60
https://www.youtube.com/watch?v=klGogjA_zwQ Πολυτεχνείο 2 Κατάλυση Δημοκρατίας πρώτες αντιστάσεις
https://www.youtube.com/watch?v=2rOE0__-JOY Πολυτεχνείο 3 Διεθνείς επιδράσεις Βιετνάμ Μάης ΄68
https://www.youtube.com/watch?v=cA6KrRI_oeA Πολυτεχνείο 4 Εξέγερση
https://www.youtube.com/watch?v=xRTSL0gB5rw Πολυτεχνείο 5 Εισβολή Ματοκύλισμα
https://www.youtube.com/watch?v=dnRippDLWC8 Χρονικό Νοέμβρη ‘73
ΤO ΚΑΦΕΝΕΙO Η ΕΛΛΑΣ - ΑΦΗΓΗΣΗ
Τον καιρό της μεγάλης στέγνιας, πάνε τριάντα τόσα χρόνια,
οι άνθρωποι πέθαιναν και γεννιόνταν φίδια.
Φίδια που έπιναν από τον κορμό αυτής της χώρας και δηλητηρίαζαν τους κατοίκους της.
Οι άνθρωποι περνούσαν δύσκολες μέρες
Εκείνη την εποχή λοιπόν υπήρχε ένα καφενεδάκι
κάπου στο κέντρο της Αθήνας,
κοντά στο Πολυτεχνείο.
Πατησίων και Παραμυθιού γωνία…
Είμαστε στα 1967, λίγο πριν γίνει το πραξικόπημα από τη Χούντα
τραγούδι: το καφενείον η Ελλάς
ΚΑΦΕΝΕΙΟ —1—
(ΔΥΟ ΘΑΜΩΝΕΣ ΣΕ ΕΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙ ΜΕ ΤΑΒΛΙ. ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ, ΚΑΜΟΥΦΛΑΡΙΣΜΕΝΟΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ).
ΛΕΥΤΕΡΗΣ : Κυρ Βασίλη, κυρ Βασίλη!
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (βαριεστημένα) : Τώρα.
ΛΕΥΤΕΡΗΣ : Κυρ Βασίλη, κυρ Βασίλη!
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (πιο έντονα αλλά με την ίδια βαριεστιμάρα) : Τώρα είπαμε!
ΛΕΥΤΕΡΗΣ : Πιάσε ένα ουζάκι με μεζέ, περιποιημένο!
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Κάπως θυμωμένα) : Ξέρεις πόσα βερεσέδια χρωστάς ; Πότε σκέφτεσαι να με
πληρώσεις, έ ;
ΛΕΥΤΕΡΗΣ (Απολογητικά και με μια δόση ειρωνείας στα λόγια του) : Τι να κάνω ρε Βασίλη με το μισθό που μας δίνει ο πολυχρονεμένος μας βασιλιάς κι αυτοί που μας κυβερνάνε; Τι θες να κάνω ;
ΚΩΣΤΑΣ (Διαμαρτύρεται) : Πάλι η κυβέρνηση σου φταίει εσένα ; Δε κοιτάς λέω εγώ τα χάλια σου που τρέχεις όλη μέρα στις διαδηλώσεις αντί να πας να κάνεις κανένα μεροκάματο παραπάνω !
ΛΕΥΤΕΡΗΣ : Τώρα που θα γίνουν εκλογές και θα μιλήσει ο λαός……..
(ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΧΑΡΤΙΝΑ ΑΥΤΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (έντρομος, μιλά έντονα αλλά με πιο σιγανή φωνή) : Σςςςςςςςςςςςς !!!
Σταματήστε!!! Σας έχω πει χίλιες φορές δε θέλω πολιτικές συζητήσεις! Θα βρούμε το μπελά μας! Και οι τοίχοι έχουν αυτιά σήμερα !
(ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΓΥΡΩ ΤΟΥ ΜΕ ΑΝΗΣΥΧΙΑ. ΚΟΙΤΑΖΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ. ΤΑ ΑΥΤΙΑ ΕΞΑΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ.)
ΛΕΥΤΕΡΗΣ (σε άνετο στυλ -δείχνει να μην συμμερίζεται τους φόβους του καφετζή) : Μωρέ τι μας λες; Εσύ φοβάσαι και τη σκιά σου! Δημοκρατία δεν έχουμε; Ο καθένας μπορεί να λέει τη γνώμη του ελεύθερα! Εξ’ άλλου, μες στο καφενείο είμαστε. Μόνοι μας. Δεν μας βλέπει κανένας!
(ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΜΑΤΙΑ ΧΑΡΤΙΝΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ.)
ΚΩΣΤΑΣ (Κρατάει και κουνάει τα ζάρια) : Καλά σου λέει ρε Βασίλη, δημοκρατία έχουμε. Άλλαξαν τα πράγματα, είναι όλα καλύτερα.
(Ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΦΕΥΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (μονολογεί) : Άλλαξαν τα πράγματα, λέει. (με απορία) Λες να έχει δίκιο ; Άλλαξαν τα πράγματα ; Κι αν ξαναλλάξουν ; (Αλλάζει ύφος. Γίνεται πιο σκεπτικός)
Δεν ξέρω. Έχω μονίμως την αίσθηση ότι κάποιος με παρακολουθεί. Λες να είναι η ιδέα μου ; (κοιτάζει γύρω του και τα μάτια εξαφανίζονται)
Μπά ! Τίποτα…
(ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΦΕΤΖΗΣ ΚΡΥΒΕΙ ΤΡΟΜΑΓΜΕΝΟΣ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ. ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ ΚΟΙΤΟΥΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΚΑΙ Ο ΚΑΦΕΤΖΗΣ ΚΑΘΕΤΑΙ ΦΟΒΙΣΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΟΣ ΚΟΙΤΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΝΗΣΥΧΑ. ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ ΦΕΥΓΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΤΟΥΣ 2 ΘΑΜΩΝΕΣ.)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (πανικοβλημένος) : Ωχ, ωχ, ωχ! Να 'τα, να 'τα… Άλλαξαν τα πράγματα έ ;
Κούνια που σε κούναγε! Αχ, ρε Λευτέρη φωτιά που μ’ άναψες! Άντε βρε Λευτέρη φωτιά που μ’ άναψες!
(Ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΓΥΡΙΖΟΥΝ ΤΡΕΧΟΝΤΑΣ, ΛΑΧΑΝΙΑΣΜΕΝΟΙ)
ΛΕΥΤΕΡΗΣ (Μιλά λαχανιασμένα και έντονα) : Έγινε πραξικόπημα! Οι δρόμοι είναι γεμάτοι τανκς!
ΚΩΣΤΑΣ (Ανυπόμονα) : Άνοιξε το ραδιόφωνο, να μάθουμε τι γίνεται…
(Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ…..ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ.)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Πανικοβλημένος) : Τα ’λεγα εγώ, δεν τα ’λεγα; Τι κάνουμε τώρα;
(Το ύφος του γίνεται ικετευτικό) Ησυχία παιδιά, έ ; Ησυχία, σςςςςςςς…. Να μην ξανακουστεί κουβέντα! Να μην μπλέξουμε τουλάχιστον!
ΛΕΥΤΕΡΗΣ (Αποφασιστικά και κοφτά) : Άσε μας ρε Βασίλη και συ. Δεν ξέρω εσείς τι λέτε, εγώ πάντως δε θα μείνω με σταυρωμένα χέρια.
(ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ)
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ (Με αυστηρό και αυταρχικό ύφος) : Αυτόν κι αυτόν. Πιάστε τους !
(ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ ΠΙΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΛΕΥΤΕΡΗ)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Προσπαθώντας να κάνει τον αδιάφορο) : Τι έγινε ρε παιδιά ; Πού τους πάτε ;
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ (Γυρίζει απότομα και «ψαρωτικά» προς τον καφετζή) : Είπες τίποτα αγόρι ;
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Με το ίδιο ύφος που είχε και πριν) : Εγώ, εγώ ; Τίποτα δεν είπα, τι να πω …
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ (Απειλητικά): Και πού ’σαι; Για πρόσεχε το αδερφάκι σου! Πες της να αφήσει τις ζωηράδες γιατί θα μπλέξει άσχημα!
ΚΑΦΕΝΕΙΟ —2—
(ΜΠΑΙΝΕΙ Η ΕΙΡΗΝΗ)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Μιλάει θυμωμένα - απ’ τον φόβο του όμως) : Πού ’σαι βρε τρελοκόριτσο ; ! ! Το ξέρεις ότι σε γυρεύει η ασφάλεια; Πόσες φορές σου ‘χω πει να κάτσεις φρόνιμα γιατί θα βρεις το μπελά σου;
ΕΙΡΗΝΗ (δυνατά και αποφασιστικά) : Αυτός ο μπελάς που λες, είναι η Ελευθερία που χάσαμε. Αν καθίσουμε όλοι φρόνιμα, Βασίλη μου, πώς θα διώξουμε τη χούντα; Πρέπει όλοι να τρέξουμε, γι’ αυτό όποιο τίμημα κι αν χρειαστεί, θα το πληρώσουμε!
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (αγριεμένα) : Ποια ελευθερία μωρέ ; Τι λέει ; Βρε ακούς τι σου λέω εγώ ; Μην ξανακούσω ότι ανακατεύτηκες πουθενά, θα σου κόψω τα πόδια, κατάλαβες ; Θα σου κόψω τα πόδια !! (μαλακώνει - το ύφος του γίνεται τρυφερό)
Δε γίνεται τίποτα παιδάκι μου ! Θα πάει χαμένος ο αγώνας σου! Δε βλέπεις τι έγινε με τον Κώστα και το Λευτέρη; (Αποχωρεί μονολογώντας)
Βρε, τι συμφορά ήταν αυτή που μας βρήκε !
(Η ΕΙΡΗΝΗ ΜΕΝΕΙ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΣΚΗΝΗ)
ΕΙΡΗΝΗ : Χαμένο δεν πάει τίποτα. Κι όλοι εκείνοι που δείχνουν σήμερα υποταγή στον μεγάλο αρχηγό, άλλοι από φόβο κι άλλοι από άγνοια, αργά ή γρήγορα, θα ξυπνήσουν και τότε αλίμονο στη χούντα. ….
ΚΑΦΕΝΕΙΟ — 3 —
(ΣΤΗΝ ΣΚΗΝΗ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η ΕΙΡΗΝΗ ΜΕ ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΘΑΜΩΝΕΣ. ΚΑΘΟΝΤΑΙ ΟΛΟΙ ΣΤΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ)
ΘΑΜΩΝΑΣ Α΄ : Ειρήνη, άμα σ’ ακούσει ο αδερφός σου να τραγουδάς τέτοια τραγούδια ανατρεπτικά, χάθηκες καημένη μου.
ΕΙΡΗΝΗ : Τι μας λες ! Δεν φοβάμαι εγώ ! Αυτός ο καημένος φοβάται και τη σκιά του. Εμ, έτσι δε βγαίνει τίποτα όμως!(Σηκώνεται από την καρέκλα. Μιλά έντονα -με χειρονομίες.)
Πρέπει να αγωνιστούμε, να παλέψουμε, να οργανωθούμε. Αν ενωθούμε, πολλοί μαζί, τότε η χούντα θα νιώσει τη δύναμή μας!
ΘΑΜΩΝΑΣ Β΄ (Με ενθουσιασμό στα λόγια του) : Έτσι που τα λέει η Ειρήνη είναι. Να, εγώ μόνος μου και εφημερίδα ακόμα δεν τολμάω να αγοράσω. Τώρα όμως, έτσι μου ’ρχεται να τραγουδήσω Θεοδωράκη έτσι που είμαστε όλοι μαζεμένοι.
ΘΑΜΩΝΑΣ Γ΄ (Ξαφνιασμένος) : Θεοδωράκη ; Τρελός θα ’σαι μου φαίνεται. Τους είδες τους ασφαλίτες που πέρασαν το πρωί από το περίπτερο ;
Χτυπούν το βράδυ στη ταράτσα τον Αντρέα
Μετρώ τους χτύπους το αίμα μετρώ
Το βράδυ πάλι θα ‘μαστε παρέα
τακ τακ εσύ τακ τακ και 'γω
τακ εσύ τακ και 'γω
(ΜΠΑΙΝΕΙ Ο ΚΑΦΕΤΖΗΣ)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ : Έ …….Χτυπούν τον Αντρέα ε, και σεις μερακλώνετε! Τώρα που θα χτυπήσουν εμάς, να δούμε θα τραγουδάτε ; Στη γωνία είναι οι …….οι …….ξέρετε εσείς ποιοι.
ΘΑΜΩΝΑΣ Δ΄ (Διαμαρτύρεται) : Δηλαδή εσύ βρε Βασίλη συμφωνείς με τη χούντα ; Συμφωνείς με την κατάσταση αυτή ; Δεν μπορούμε να μιλήσουμε, δεν μπορούμε να ψηφίσουμε, δεν μπορούμε να αποφασίσουμε εμείς για τον τόπο μας, δεν τολμάς να πας στο περίπτερο να διαβάσεις μια εφημερίδα!
ΘΑΜΩΝΑΣ Ε΄ (Στο ίδιο ύφος) : Άσε που οι εφημερίδες γράφουνε μόνο αυτά που θέλει η χούντα! Ούτε απεργία δε μπορούμε να κάνουμε, ούτε να μιλήσουμε για καλύτερα μεροκάματα.
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Απολογητικά) : Γιατί ρε παιδιά, εγώ δεν τα βλέπω όλα αυτά νομίζετε ; Δε θυμάμαι εγώ τον Κώστα και το Λευτέρη που τους συλλάβανε τις πρώτες μέρες και τους τραβάνε από φυλακή σε φυλακή και από εξορία σε εξορία ; Δε θέλω εγώ να έχουμε ελευθερία, να μπορείς να λες τη γνώμη σου, να αποφασίζουμε δημοκρατικά για τον τόπο μας ;
ΕΙΡΗΝΗ (Χαρούμενα) : Να μου ζήσεις αδελφούλη μου ! Επιτέλους συμφωνήσαμε και μια φορά. Να πέσει η χούντα. Κάτω η χούντα! Κάτω η χούντα!
ΟΛΟΙ : ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ ! (3 φορές)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Τρομαγμένος) : Σιγά ρε παιδιά, σιγά….να το λέμε από μέσα μας, να έτσι …..… (ψιθυριστά) Κάτω η χούντα – κάτω η χούντα.. ..
ΟΛΟΙ : ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ ! (3 φορές)
(Τραγουδάνε :)
Η Ζωή τραβάει την ανηφόρα
Η Ζωή τραβάει την ανηφόρα
(ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (που δεν τους έχει δει, τραγουδά μόνος του ανυποψίαστος ενώ οι άλλοι έχουν μείνει άφωνοι) :
Η ζωή τραβάει την ανηφόρα –Βλέπει τους ασφαλίτες. Τραυλίζει. Χάνει τα λόγια του)Η ζωή ……η ζωή…..(Αρχίζει να τραγουδά ένα άλλο τραγουδάκι της εποχής)
Η ΖΩΗ, ΜΟΥ ΓΕΛΑ, ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ,
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ (Με άγριο ύφος) : Τι φασαρία είναι αυτή ; Τι τραγουδάτε εδώ ;
(ΗΣΥΧΙΑ ΣΤΗΝ ΣΚΗΝΗ. ΟΙ ΘΑΜΩΝΕΣ ΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΠΑΓΩΜΕΝΟΙ.)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (αμήχανα) : Τι να τραγουδήσουμε κύριέ μου – να, λέμε και καμιά σαχλαμάρα να περνάει η ώρα….
(ΟΙ ΜΙΣΟΙ ΘΑΜΩΝΕΣ ΣΙΓΑ ΦΕΥΓΟΥΝ. ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ ΚΑΘΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ.
ΣΤΗΝ ΣΚΗΝΗ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ Ο ΚΑΦΕΤΖΗΣ, Η ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΟΙ ΘΑΜΩΝΕΣ.
Η ΕΙΡΗΝΗ Μ’ ΕΝΑ ΠΑΝΙ ΚΑΝΕΙ ΠΩΣ ΚΑΘΑΡΙΖΕΙ)
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ (Απευθύνεται προς τον καφετζή) : Φτιάξε καφέδες για τα παιδιά…Και γρήγορα…
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Τρομοκρατημένος) : Μάλιστα, μάλιστα…..γρήγορα !
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ (Γυρίζει το κεφάλι του προς την Ειρήνη. Την κοιτάζει διερευνητικά και έντονα) : Εσύ είσαι λοιπόν η Ειρήνη, ε ;
ΕΙΡΗΝΗ (Με κάποια αναίδεια) : Και πού με ξέρεις εσύ ;
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ (Χαμογελώντας ειρωνικά) : Μη στενοχωριέσαι κορίτσι μου, όλους σας ξέρουμε.
(Μιλάει αργά και με στόμφο) ΟΛΟΥΣ! Έναν προς έναν!(Συνεχίζει με το ειρωνικό ύφος)
Και σένα και τα φιλαράκια σου κάτω στο Πανεπιστήμιο.
(Η ΕΙΡΗΝΗ ΦΕΥΓΕΙ ΘΥΜΩΜΕΝΗ – Ο ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ ΓΕΛΑΕΙ.)
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ : Θα τα πούμε Ειρηνούλα ……και μάλιστα πολύ σύντομα.
(ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΦΕΔΕΣ)
ΑΣΦΑΛΙΤΗΣ : Άνοιξε την τηλεόραση, να δούμε τον αρχηγό
Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΧΟΥΝΤΙΚΩΝ
(Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΠΑΙΖΕΙ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟΝ ΧΟΡΟ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ)
(ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΤΕΣ ΦΕΥΓΟΥΝ. ΣΤΗΝ ΣΚΗΝΗ ΜΕΝΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ Ο ΚΑΦΕΤΖΗΣ, ΝΑ ΣΚΟΥΠΙΖΕΙ.)
ΚΑΦΕΝΕΙΟ — 4 —
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Μονολογεί) : Α, κερατάδες, πού θα πάει αυτή η κατάσταση...
(ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΘΑΜΩΝΕΣ ΛΑΧΑΝΙΑΣΜΕΝΟΙ)
ΘΑΜΩΝΑΣ Α΄ (Μιλάει λαχανιασμένα) : Άνοιξε το ραδιόφωνο, γρήγορα…Κάτι γίνεται στο Πολυτεχνείο…άνοιξε - άνοιξε!
ΚΑΦΕΤΖΗΣ : Ωραία δουλειά βρήκαμε. Άνοιξε τη τηλεόραση ο ένας, άνοιξε το ράδιο ο άλλος…
ΘΑΜΩΝΑΣ Β΄ : Στους 1050 χιλιόκυκλους πήγαινε…
(ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΚΑΙ ΜΑΖΕΥΟΝΤΑΙ ΟΛΟΙ ΤΡΙΓΥΡΩ, ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ ΗΧΗΤΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ)
ΗΧΗΤΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΘΜΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
(ΜΠΑΙΝΕΙ Η ΕΙΡΗΝΗ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ – ΦΩΝΑΖΟΥΝ : ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – (3 φορές)
ΕΙΡΗΝΗ (Μιλάει με ενθουσιασμό και έντονα) : Αδερφούλη μου, τέλειωσαν τα ψέματα! Θα τους ρίξουμε τους τυράννους! Όλοι οι φοιτητές συγκεντρώνονται στο Πολυτεχνείο. Είμαστε χιλιάδες – γεια σου, φεύγω, πάω και ’γω!
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Φωνάζοντας) : Στάσου! πού πας, Ειρήνη; Ειρήνη! γύρνα πίσω Ειρήνη!
(Μονολογεί με απελπισία)... Δεν το πιστεύω…Τώρα…
ΘΑΜΩΝΑΣ Γ΄ (Έντονα) : Να πάμε και 'μεις! Τι περιμένουμε ;
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (Ξεσπάει, από την ένταση της στιγμής, και μιλάει φωνάζοντας) : Πού να πάμε, δεν άκουσες ; Φοιτητές είναι! Φοιτητές είμαστε εμείς, έ ; Δεν είμαστε ! Άρα ….
ΘΑΜΩΝΑΣ Α΄ (Θυμωμένα) : Ντροπή ρε Βασίλη, Ντροπή …..
ΚΑΦΕΤΖΗΣ : Ντροπή - ξεντροπή, εγώ δε πάω!
(ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΦΕΤΖΗ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ)
ΚΑΦΕΤΖΗΣ : Σσσςςςς….Να ακούσουμε…
(ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ) ΗΧΗΤΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ
ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ (Παρακαλεστικά προς τον καφετζή) : Πάμε Βασίλη, κλείσε το μαγαζί και πάμε….
ΚΑΦΕΤΖΗΣ (κάπως ανόρεκτα) : Πάμε, πάμε ! Πάμε κι ότι είναι να γίνει ας γίνει ! (ΟΙ ΘΑΜΩΝΕΣ ΦΕΥΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΗΝΗ ΦΩΝΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ) :
ΟΛΟΙ : ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΔΡΩΜΕΝΟ : ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
ΑΦΗΓΗΣΗ
Τις ημέρες εκείνες έκαναν σύναξη μυστική τα παιδιά
και λάβανε την απόφαση,
επειδή τα κακά μαντάτα πλήθαιναν στην πρωτεύουσα,
να βγουν έξω σε δρόμους και σε πλατείες
με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει :
μια παλάμη τόπο κάτω από τ’ ανοιχτό πουκάμισο,
με τις μαύρες τρίχες και το σταυρουδάκι του ήλιου.
Όπου είχε κράτος κι εξουσία η Άνοιξη.
Και νωρίς εβγήκανε
καταμπροστά στον ήλιο,
με πάνου ως κάτου απλωμένη την αφοβιά σαν σημαία,
οι νέοι που τους έλεγαν αλήτες.
Τέτοιας λογής αποκοτιές ωστόσο μαθαίνοντας οι Άλλοι,
σφόδρα ταράχτηκαν.
Και τρεις φορές το είναι τους αναμετρώντας,
λάβανε την απόφαση
να βγουν έξω σε δρόμους και σε πλατείες,
με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει :
μια πήχη φωτιά κάτω απ’ τα σίδερα,
με τις μαύρες κάνες και τα δόντια του ήλιου.
Και χτυπούσανε όπου να ’ναι σφαλώντας τα βλέφαρα με απόγνωση.
Και περάσανε μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα.
Και θερίσανε πλήθος τα θηρία, κι άλλους εμάζωξαν…
(ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΔΙΑΔΗΛΩΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΣΩ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΑΙΘΟΥΣΑΣ. ΔΙΑΣΧΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΚΙ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ ΜΕ ΠΟΡΕΙΑ ΜΕ ΠΑΝΟ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ : ΨΩΜΙ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ – ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ)
(ΟΤΑΝ Η ΠΟΡΕΙΑ ΦΤΑΝΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΗΝΗ, ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΗΚΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΚΑΡΕΚΛΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ:
«Λαέ μας,
Οι φοιτητές σήμερα είναι η βοήθειά σου,
η συμπαράστασή σου και ο αγώνας σου.
Ο κοινός μας αγώνας. Αυτός είναι ο δρόμος για τη νίκη.
Οι τύραννοι τρέμουν!
Σήμερα, πήγαν πάλι ένα βήμα προς το τέλος τους.
Ο αδάμαστος αγώνας μας θα τους συντρίψει όλους τους εχθρούς μας,
ντόπιους και ξένους!
ΚΑΤΩ Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ !
ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ !
ΖΗΤΩ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ !
ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ ! »
ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΠΥΡΟΒΟΛΙΣΜΟΙ. ΟΙ ΔΙΑΔΗΛΩΤΕΣ ΠΕΦΤΟΥΝ ΓΟΝΑΤΙΣΤΟΙ, ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΑΤΗ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ.
ΕΝΑΣ-ΕΝΑΣ ΣΗΚΩΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΓΓΕΙΛΟΥΝ:)
ΑΦΗΓΗΣΗ
Το πρωί διασχίζαμε τους δρόμους
με τα σχολικά μας βιβλία.
Τη νύχτα συνεχίζαμε τη ζωή της ημέρας
φυλάγοντας τον ήλιο. Οι φοιτήτριες
χόρευαν και τραγουδούσαν.
Έτσι, μας χαρακτήρισαν συνωμότες.
Στο Μεγάλο Σχολειό μας ξάφνιασε η νύχτα
με τόσους βαριά τραυματισμένους γύρω μας,
χωρίς γάζες, νερό, οξυγόνο,
χωρίς φάρμακα, γιατρό, ασθενοφόρα.
Μια ριπή πολυβόλου τραυματίζει το φως.
Μας κυνηγούσαν στα σκοτεινά πάρκα και σε παρόδους,
γιατί - λέει – θα καίγαμε την πόλη
με τον ήλιο που κρύβαμε.
Η μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται,
η άνοιξη του παίζει και δεν τηνε ξέρει πια.
Στις φλέβες του το αίμα σταματημένο και πικρό,
γυαλί σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του.
Για να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο
και συ γαρύφαλλο χαμόγελο στο στόμα σου,
για να ’χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο…
Θα 'ρθει καιρός
που θ' αλλάξουν τα πράγματα!
Να το θυμάσαι!
Είναι δύσκολοι καιροί και θα 'ρθουνε κι άλλοι
τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω.
Κι απ' όσα διάβασα ένα κράτησα καλά
Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος!
(ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΝΕΚΡΩΝ)
ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Από κείνη τη βραδιά πέρασαν 41 χρόνια. Εκεί που βρισκόταν το καφενεδάκι της οδού Πατησίων βρίσκεται σήμερα μια πολύβουη καφετέρια, γεμάτη φοιτητές και περαστικούς που πίνουν βιαστικά τον καφέ τους. Στη γειτονιά εκείνη τίποτα δεν έχει αλλάξει μα και τίποτα δεν είναι όπως παλιά. Το ίδιο και στον κόσμο μας.
Τα παιδιά που κλείστηκαν εκείνη τη νύχτα στο Πολυτεχνείο έχουν μεγαλώσει πια. Ξεκίνησαν τότε, γεμάτοι όνειρα κι ελπίδες τη μεγάλη Περιπέτεια, το μεγάλο ταξίδι για την Ιθάκη της Ελευθερίας, της Ισότητας και της Αλληλεγγύης. Στο ταξίδι αυτό πολλοί χάθηκαν. Άλλοι ξεχάστηκαν στο νησί των Λωτοφάγων, άλλους τους μάγεψε η Κίρκη κι άλλοι συμμάχησαν με τον Κύκλωπα και στήνουν μαζί παγίδες στους νέους ταξιδιώτες. Μα υπάρχουν και οι άλλοι, αυτοί που άγρια πεισματικοί μα πάντα λαβωμένοι συνεχίζουν το ταξίδι.
Όμως οι φωτιές που άναψαν εκείνες τις νύχτες στην Αθήνα, φλόγισαν τις ψυχές μας, φώτισαν καινούριους δρόμους, δύσκολους και ανηφορικούς μα ωραίους. Δρόμους ανοιχτούς στο μέλλον. Σ’ αυτούς τους δρόμους βαδίζουν σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο, για μια καλύτερη ζωή, για ψωμί – παιδεία –ελευθερία – δικαιοσύνη και ειρήνη. Σ’ αυτούς τους δρόμους να ενώσουμε κι εμείς τα βήματα μας, να ενώσουμε τις αγωνίες και τις ελπίδες μας.
Θεατρικό που βασίζεται και συμπληρώνεται από το ποίημα «Αν θες να λέγεσαι άνθρωπος».
Ευδοξία Θεοδωρίδου
Αν θες να λέγεσαι άνθρωπος
Όπου κουκίδα:Αλέξανδρος
- Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή
ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
- Αποστολία
Αν πάλι δεν θέλεις, μπορείς να φροντίζεις μόνο για τον εαυτό σου
Να μην αγωνίζεσαι για τίποτα
Να παρακολουθείς αμέτοχος τις εξελίξεις
- Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις
Τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές
Το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες
Μα ούτε βήμα πίσω.
- Χρήστος
Μπορείς και να μη βγεις στους δρόμους
Να πίνεις αδιάφορα τον καφέ σου, καθώς περνούν δίπλα σου οι διαδηλωτές
- Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
κάθε χειρονομία σου σαν να γκρεμίζεις την αδικία.
- Δανιήλ
Είναι ώρα για κραυγές;
Μόνο να σωπαίνουμε μάθαμε!
Θέλω, όμως, να γκρεμίσω την Αδικία!
- Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται
την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στην νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα
θα γίνουν στάχτη κάτω απ’ τις οβίδες.
- Δημήτρης
Φοβάμαι τις οβίδες
Μ’ αρέσουν τα ηλιοβασιλέματα
Μισώ τη νύχτα του πολέμου
Μ’ αρέσει να ονειρεύομαι
- Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν’ αφήσεις τη μάνα σου,
την αγαπημένη ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ’ απαρνηθείς την λάμπα σου και το ψωμί σου
θ’ απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις και ούτε θα φοβηθείς.
- Αποστολία
Διστάζω
Φοβάμαι
Πώς ν’ αρνηθώ τη βραδινή ξεκούραση;
Πώς να μη δειλιάσω;
Πώς ν’ απαρνηθώ;
- Το ξέρω, είναι όμορφο ν’ ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς εν’ άστρο, να ονειρεύεσαι,
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ’ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
να την ακούς να λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
- Χρήστος
Δεν είν’ όμορφο να κοιμούνται τ’ άστρα
Δεν είν’ όμορφη η Αγάπη μου
που είναι σκυμμένη
που δεν μιλάει για το Μέλλον
- Μα εσύ πρέπει να τ’ αποχαιρετήσεις όλ’ αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ’ άστρα, για όλες τις λάμπες και για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
- Δημήτρης
Είμαι υπεύθυνος Εγώ
Για τα όνειρα Όλων μας!
- Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή
για είκοσι ή και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι
πάντοτε την άνοιξη, τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ’ το τετραγωνικό μέτρο του κελιού σου
θα συνεχίζεις το δρόμο σου πάνω στη γη.
Κι όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελιού σου με το δάχτυλο
απ’ τ’ άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
- Δανιήλ
Δεν ξέρω πώς είν’ η φυλακή
Στο μάθημα της Ιστορίας ποτέ δεν φτάσαμε στο Σήμερα
Τη νύχτα πώς να συνεχίσω;
Απ’ το άλλο μέρος του τοίχου δεν απαντάει Κανείς!
- Εσύ, κι ας βλέπεις πως περνάν τα χρόνια σου
και ν’ ασπρίζουν τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
- Αποστολία
Είμαι τόσο νέος!
Θ’ ασπρίσουν στ’ αλήθεια τα μαλλιά μου;
- Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
αφού όλο και νέοι αγώνες θ’ αρχίζουμε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
- Δημήτρης
Αλήθεια! Όταν αγωνίζομαι αισθάνομαι Πάντα Νέος!
- Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις
ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία,
τ’ αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη: Ειρήνη
σα να ‘γραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ’ ολάκερο το μέλλον.
- Δανιήλ
Πεθαίνω κάθε βράδυ
Όταν δεν γράφω στον τοίχο
Όταν δεν γράφω στη μάνα μου όσα νιώθω
Όταν δεν γράφω Εγώ την ιστορία της ζωής μου
Όταν δεν στέκομαι αποφασισμένος μπρος στο μέλλον
- Να μπορείς, απάνω απ’ την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν’ ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων
που τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
- Αποστολία
Να πολεμώ για την ΕΙΡΗΝΗ
Ναι! Θα πολεμήσω για την ΕΙΡΗΝΗ!
Για Μένα Για Σένα Για Όλους!
- Αντώνης
Ίσως λοιπόν, οι εποχές που ζούμε
Αντί να μας γονατίζουν
Να πρέπει να μας ανυψώνουν
Να μας βγάζουν τον καλύτερό μας εαυτό
Να δίνουμε τα πάντα σαν να μην υπάρχει αύριο
Ίσως το ποίημα απευθύνεται στο σύγχρονο άνθρωπο
40 Χρόνια Πολυτεχνείο
17 Νοέμβρη 1973 - 17 Νοέμβρη 2013
«…ένα τραγούδι που έμεινε στη μέση για να μην τελειώσει - ένα τραγούδι που έμεινε στη μέση για να το τελειώσουμε…»
Εισαγωγικό βίντεο: «Another brick in the wall» (03:00)
Έχουν περάσει πια 40 χρόνια από τις 21 Απρίλη 1967, τότε που μια χούντα συνταγματαρχών κατόρθωσε να επιβληθεί στο στρατό και να τον χρησιμοποιήσει για να υποδουλώσει όλο το λαό σε μια στρατιωτική δικτατορία. Το καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε ήταν φασιστικό, τρομοκρατικό. Οι δικτάτορες κατάργησαν τη Βουλή, συνέλαβαν όσους τους αντιστάθηκαν και στους έστειλαν στις φυλακές ή τους εξόρισαν στα ξερονήσια. Αυταρχισμός, λογοκρισία, διαφόρων ειδών απαγορεύσεις, χαφιεδισμός και φακέλωμα, συλλήψεις και καταδίκες από τα στρατοδικεία αποτελούσαν την καθημερινότητα. Παράλληλα, η χούντα φρόντιζε να προπαγανδίζει το καθεστώς της με κάθε λογής φιέστες και να βαφτίζει τη δικτατορία σωτηρία για την Ελλάδα. Η προπαγάνδα αυτή συμπυκνωνόταν στο σύνθημα «Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια».
Βίντεο για το καθεστώς της δικτατορίας (09:00)
Είναι γεγονός όμως ότι η χούντα, παρότι το προσπάθησε, δεν κατάφερε ποτέ να αποκτήσει τη στήριξη του λαού. Από τις αρχές της δεκαετίας του '70 και ιδιαίτερα το 1972 - '73 η λαϊκή αποδοκιμασία και αντίθεση στο καθεστώς δυναμώνουν. Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, που στήριζαν το καθεστώς της χούντας, είχε οξύνει τον αντιαμερικανισμό του λαού, ενώ η διεθνής απομόνωση των δικτατόρων όλο και μεγάλωνε.
Αναμφισβήτητα η εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν ήταν ουρανοκατέβατη. Άλλωστε, όλο το προηγούμενο διάστημα – ειδικά το 1973 – οι αγώνες του λαού είχαν δυναμώσει. Οι εργαζόμενοι προβάλλουν τα δίκαια αιτήματα τους, και φτάνουν πολλές φορές και σε απεργίες, οι σημαντικότερες από τις οποίες ήταν η απεργία των αλιεργατών της Καβάλας, των τυπογράφων της Αθήνας, του τεχνικού προσωπικού της ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ, των συντακτών των πρωινών εφημερίδων της Αθήνας, του προσωπικού των τρόλεϊ, των εργαζομένων στη ΔΕΗ.
Κοντά στην εργατική τάξη κινητοποιείται και η αγροτιά. Αρχικά με ψηφίσματα και διαμαρτυρίες και στη συνέχεια με συλλαλητήρια, Μέσα στο 1973 οι αγρότες αρνήθηκαν την παράδοση ή πώληση των προϊόντων τους, μέτρο που επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα. Ανεβαίνουν ταυτόχρονα οι αγώνες κι οι διεκδικήσεις με καθαρά πολιτικό περιεχόμενο. Σημειώνονται εκδηλώσεις στις 28 Οκτώβρη 1972, στην επέτειο του φασιστικού πραξικοπήματος (21 Απρίλη 1973) και την Πρωτομαγιά του 1973. Οι αντιδικτατορικές εκδηλώσεις αγκαλιάζουν ακόμα και τις Ένοπλες Δυνάμεις. Όλοι οι αγώνες αυτοί, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του Πολυτεχνείου, έχουν τις ρίζες τους στα μεγάλα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα που έφερε στη χώρα μας η επτάχρονη χούντα.
«Ένα το χελιδόνι» - δρώμενο (ψωμί, παιδεία, ελευθερία) (3:00 ;)
Η χούντα έτρεμε τα πανεπιστήμια - ως χώρους ανταλλαγής ιδεών. Γι' αυτό και η βία, η συνεχής αστυνόμευση, ο χαφιεδισμός και η τρομοκρατία αποτέλεσαν την κυρίαρχη κατάσταση στα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Η χούντα είχε απολύσει από τα πανεπιστήμια τους δημοκρατικούς καθηγητές και υπαλλήλους, απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις, έδωσε τη δυνατότητα στα πειθαρχικά συμβούλια των σχολών να αποβάλλουν τους φοιτητές που θα υποδείκνυε το καθεστώς και γενικά έλαβε μέτρα για τον πλήρη έλεγχο των συλλόγων Το «Σπουδαστικό Τμήμα» της Ασφάλειας, ήταν στις δόξες του.
Το Γενάρη του 1973 η χούντα επιτίθεται στην Ανώτατη Παιδεία και το φοιτητικό κίνημα με απόφαση για ίδρυση ξενόγλωσσων κολεγίων και ινστιτούτων και, παράλληλα, νέες διώξεις και αυταρχισμό. Το Φλεβάρη γίνεται συγκέντρωση στο Πολυτεχνείο και η χούντα απαντά με βάρβαρη παραβίαση του ασύλου. Ακολουθεί η διήμερη κατάληψη της Νομικής, με μαζικότατη συμμετοχή φοιτητών και συμπαράσταση του κόσμου, που καταλήγει με μια μαζική διαδήλωση. Στην ταράτσα του κτιρίου οι φοιτητές τραγουδούν συμβολικά «Πότε θα κάνει ξαστεριά». Κυριαρχούν τα συνθήματα "Κάτω η χούντα", "Εξω οι Αμερικάνοι".
Το Μάρτη ακολουθούν καταλήψεις στην Ιατρική και ξανά στη Νομική. Αποχές, αγωνιστικές διαδηλώσεις. Οι κινητοποιήσεις ξεφεύγουν από τα σύνορα της Αθήνας, επεκτείνονται στην Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη. Οι μαχητικές εκδηλώσεις συνεχίζονται τον Απρίλη. Παρά τις μαζικές συλλήψεις, τους σκληρούς διωγμούς, την πλατιά εφαρμογή της επιστράτευσης, η χούντα δεν κατάφερε να συντρίψει το φοιτητικό κίνημα, ούτε καν να το ανακόψει.
Τον Οκτώβρη του ΄73 το φοιτητικό κίνημα ανασυντάσσεται. Οργανώνονται παλλαϊκές κινητοποιήσεις, που το Νοέμβρη γίνονται σχεδόν καθημερινές, τόσο μέσα στις πανεπιστημιακές σχολές όσο και στους δρόμους. Το σύνθημα «Κάτω η χούντα» ακούγεται όλο και πιο συχνά, όλο και πιο δυνατά. Τα γεγονότα παίρνουν μορφή χιονοστιβάδας.
Βίντεο: αρχή εξέγερσης (2:00)
Το Χρονικό της Εξέγερσης
Τετάρτη 14 Νοέμβρη:
Πρωί και στο Πολυτεχνείο πραγματοποιείται φοιτητική συγκέντρωση με αίτημα να δοθεί άδεια για την πραγματοποίηση Γενικών Συνελεύσεων. Την ίδια ώρα γίνεται παμφοιτητική συγκέντρωση στη Νομική.Το μεσημέρι οι φοιτητές από τη Νομική, ακούγοντας ότι στο Πολυτεχνείο γίνονται επεισόδια, κατηφορίζουν προς την Πατησίων όπου έχουν αρχίσει οι συνελεύσεις. Υπάρχει αναβρασμός, όχι όμως επεισόδια. Η αστυνομία έχει ήδη πάρει θέση γύρω από το κτίριο.
Το απόγευμα περίπου 800 φοιτητές παραμένουν μέσα στο Πολυτεχνείο. Η κατάληψη αρχίζει.Μέχρι το βράδυ οι έγκλειστοι έχουν φτάσει τους 1500. Απ’ έξω έχουν συγκεντρωθεί χιλιάδες λαού. Προκύπτει η ανάγκη του συντονισμού. Έτσι συγκροτείται Συντονιστική Επιτροπή από αντιπροσώπους των σχολών. Στις 10 η Συντονιστική Επιτροπή στήνει έναν πρώτο ασθενικό πομπό, παίρνει υπό τον έλεγχό της τα μεγάφωνα, εξασφαλίζει προμήθειες και φροντίζει για την περιφρούρηση των πυλών. Τυπώνονται αμέτρητες προκηρύξεις και κολλούνται αφίσες. Οι χιλιάδες λαού που έχουν συγκεντρωθεί για συμπαράσταση μένουν ως τις 1 τα μεσάνυχτα.
Βίντεο γεγονότων (3:00)
Πέμπτη 15 Νοέμβρη:
Το πρωί έχει πέσει κάπως ο ενθουσιασμός. Όμως τις επόμενες ώρες το κλίμα αντιστρέφεται καθώς η λαϊκή συμπαράσταση φουντώνει. Ο κόσμος που αρχίζει να συγκεντρώνεται στους γύρω δρόμους συγκρούεται με την αστυνομία που τους εμποδίζει να ενωθούν με τους φοιτητές. Παρ’ όλα αυτά γυναίκες, άντρες και παιδιά μαζεύονται έξω από το κτίριο. Ειδικά το μεσημέρι, πλήθος μαθητών και εργαζομένων που μόλις έχουν σχολάσει συρρέουν γύρω από το Πολυτεχνείο.Ο ενθουσιασμός και η οργανωτικότητα ανεβαίνουν. Εγκαθίσταται νέος πομπός, πιο ισχυρός αυτή τη φορά, που στέλνει τη φωνή των φοιτητών ακόμα πιο μακριά. Κόσμος συνεχίζει να έρχεται. Το απόγευμα 300 φοιτητές από την Πάτρα ξανασπάνε τον κλοιό της αστυνομίας και μπαίνουν στο χώρο του Πολυτεχνείου.
Παρασκευή 16 Νοέμβρη:
Την ίδια ώρα (Παρασκευή πρωί) που στην Αθήνα η αλληλεγγύη του κόσμου κορυφώνεται, φοιτητές στην Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα προχωρούν με τη σειρά τους σε καταλήψεις στα Πανεπιστήμια.
Ώρα 15:30 Σε συνεδρίαση η Συντονιστική Επιτροπή καταλήγει στη διακήρυξη με την οποία προσδιορίζεται ο χαρακτήρας της κινητοποίησης ως αντιφασιστική – αντιιμπεριαλιστική και απαιτεί άμεση πτώση της χούντας και εγκαθίδρυση λαϊκής κυριαρχίας. Ο κόσμος που βρίσκεται σε κινητοποίηση στο κέντρο της Αθήνας φτάνει τους 150.000. Η λαϊκή συμπαράσταση γύρω από το Πολυτεχνείο αλλά και σε άλλους χώρους της Αθήνας είναι πιο μαζική παρά ποτέ. Ο σταθμός των φοιτητών δονεί την ατμόσφαιρα με συνθήματα όπως ‘Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία, Λαϊκή Κυριαρχία - Εθνική Ανεξαρτησία’, ‘Κάτω η χούντα’, ‘Έξω οι Αμερικανοί’, ‘Ένας είναι ο αρχηγός, ο κυρίαρχος λαός’..
18:30 Οι αστυνομικοί χτυπούν διαδηλωτές σε συνοικία της Αθήνας. Οι συγκρούσεις γενικεύονται. Η αστυνομία δεν διστάζει να ρίξει – εκτός από δακρυγόνα – και πραγματικά πυρά. Ώρα 19:00 Τα μεγάφωνα μεταδίδουν το όνομα του πρώτου νεκρού – ενός αγοριού. Η ατμόσφαιρα από τα δακρυγόνα είναι αποπνικτική. Στην πλατεία Βάθης διαδηλωτές σωριάζονται νεκροί. Τα μεγάφωνα προσπαθούν να κρατήσουν ψηλά το ηθικό του κόσμου. Έχει ήδη καταληφθεί το Δημαρχείο ενώ ο λαός επιτίθεται στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Νεκροί και τραυματίες μέσα κι έξω από το Πολυτεχνείο. Η Συντονιστική Επιτροπή, τις ηρωικές εκείνες στιγμές στήνει οδοφράγματα και αυτοσχέδιο νοσοκομείο για τους τραυματίες.
Το Πολυτεχνείο
Σάββατο 17 Νοέμβρη:
Ώρα 01:45 Η ατμόσφαιρα είναι εκρηκτική. Τα πρώτα τανκ κυκλώνουν το Πολυτεχνείο, ενώ ήδη έχουν καταφτάσει στρατιώτες και ΛΟΚατζήδες. Πια κάθε προσπάθεια αναίμακτης εξόδου από τον χώρο είναι μάταιη.
Ώρα 02:00 Τρία τανκ σταματούν μπροστά από την κεντρική πύλη. Οι φοιτητές φωνάζουν: «μην πυροβολείτε, είμαστε αδέλφια σας», «ο στρατός είναι λαϊκός». Ενώ οι πυροβολισμοί συνεχίζονται, οι φοιτητές αρχίζουν να τραγουδάνε τον εθνικό ύμνο.
Βίντεο γεγονότων (1:30)
Ώρα 03:00 το πρωί. Ύστερα από εντολή, ένα από τα τανκ πέφτει πάνω στην πύλη του Πολυτεχνείου, ενώ πάνω της κρατιούνται φοιτητές. Ομάδες των ΛΟΚ και αστυνομικοί εισβάλουν μέσα και κτυπούν τους φοιτητές. Αρκετοί κατορθώνουν να διαφύγουν με την βοήθεια και των φαντάρων.
Βίντεο: Η είσοδος του τανκ, απόσπασμα από το «The rehearsal» (3:00)
O ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ-ΟΔΗΓΟΣ TOY TANK που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου μιλάει για το μακελειο της 17ης Νοεμβρίου 1973
«ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ΓΙ’ AYTO ΠΟΥ HMOYN, ΓΙ’ AYTO ΠΟΥ EKANA. Τότε αισθανόμουν ότι έκανα κάτι καλό, κάτι μεγάλο. Στους “μαυροσκούφηδες”, στο Γουδί, είχα γίνει ο ήρωας που διέλυσε τους εχθρούς της πατρίδας. Αυτά μου έλεγαν, αυτά πίστευα. Τι περιμένεις!.. Ούτε μια εφημερίδα δεν είχα διαβάσει μέχρι τότε. Είχα γίνει και εγώ φασίστας. Μέχρι που μπήκα μέσα, πίστευα αυτό που έκανα. Στη συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής μου. »
«Στο προαύλιο του Πολυτεχνείου ήταν πολλοί χτυπημένοι, θυμάμαι ότι είδα πολλούς τραυματίες, ενώ τρεις-τέσσερις ήταν σωριασμένοι κάτω, ακίνητοι. Κάποια στιγμή ένας φοιτητής όρμησε κατά πάνω μου και μου είπε: “Τι κατάλαβες τώρα που μπήκες;”. Αφήνιασα. Αν έλεγε μια κουβέντα παραπάνω, θα τον σκότωνα! Τέτοιος ήμουν. Ενας φασίστας».
«Οπως περνούσαν οι φοιτητές θυμάμαι ότι έριχναν μέσα στο τανκ πακέτα τσιγάρα και ό,τι προμήθειες είχαν μαζί τους. Οταν γυρίσαμε στο Γουδί, το άρμα έμοιαζε με περίπτερο. Οσο σκέφτομαι ότι οι φοιτητές μας έδιναν σάντουιτς και τσιγάρα, μετά απ’ όσα τους κάναμε… Δεν μπορώ να το συχωρέσω αυτό το πράγμα στον εαυτό μου. Σκέφτομαι τι πήγα και έκανα!..».
«Είχαν μεγάλη ψυχή. Ηταν παλικάρια. Δεν ξέρω αν έχει νόημα, αλλά θα ήθελα να τους πω μια μεγάλη συγγνώμη».
Ώρα 05:00 το πρωί. Η μετάδοση του παράνομου Σταθμού συνεχίζεται μέχρι αυτή την ώρα.
Ώρα 11:00 το πρωί. Η χούντα επιβάλλει στρατιωτικό νόμο. Οι διαδηλώσεις όμως θα συνεχιστούν όλο το Σάββατο.
Βίντεο: Οι ώρες που ακολούθησαν (1:50) και στίχοι Ελύτη (3:00)
Τάκης Χατζηαναγνώστου
Ενας πολίτης ελεεινής μορφής
…………………………………………………………………………
Ωστόσο οι μηχανές μήτε από ιστορία ξέρουν, μήτε από καρδιά. Οι ερπύστριες γύρισαν. Το άγριο τέρας, αναποδογύρισε τη γυναίκα, μάτσισε την άσφαλτο, σκαρφάλωσε στο πεζοδρόμιο. Τα παιδιά, αλύγιστα, τραγουδούσαν ασταμάτητα μπροστά του, σκαρφαλωμένα σαν άγγελοι θεού πάνω στα κάγκελα της πύλης. Μαζί τους πάντα κι εκείνος κι δυο του γιοί. Το τέρας μούγκρισε, πήρε φόρα, όρμησε. Η πύλη γκρεμίστηκε στο λεφτό, έγινε άμορφος σωρός, χώματα, σίδερα. Ο όλεθρος κι θάνατος πέρασαν από πάνω αδάκρυτοι, αλέθοντας πέτρες, τραγούδια και σάρκες.
***
Με την αύριο, όταν οι δυνάμεις της «εξουσίας» καθάριζαν τον τόπο της σφαγής απ’ τα αίματα κα τις άλλες ακαθαρσίες, βρήκαν μες στο σωρό ένα κομμάτι ξεσκισμένο σακακιού, με μιαν ανοιχτή τσέπη να χάσκει μπροστά στα βαριεστημένα τους μάτια. Μεσ’ απ’ αυτήν την τσέπη ξεμύτιζε ένα βρώμικο χαρτί. Το τράβηξαν, το εξέτασαν. Διάβασαν τούτα τα γράμματα με μολύβι.
Κ α τ α γ γ έ λ λ ω
Κ α τ α γ γ έ λ λ ω τ ο ν ε α υ τ ό μ ο υ , π ο υ δ ε ν ξ ύ π ν η σ α π ι ο μ π ρ ο σ τ ά , π ο υ δ ε ν ξ ε σ η κ ώ θ η κ α π ι ο μ π ρ ο σ τ ά , ν’ α ν τ ι σ τ α θ ώ σ τ η β ί α
κ α ι σ τ ο ν τ ρ ό μ ο .
Μπορεί η εξέγερση στο Πολυτεχνείο να καταπνίγηκε, κατάφερε όμως ένα θανατηφόρο πλήγμα στη χούντα, η οποία απομονώθηκε πλήρως. Τον Ιούλιο του 1974 κάτω από το βάρος του πραξικοπήματος στην Κύπρο και των οδυνηρών συνεπειών του, η χούντα πέφτει και αποκαθίσταται η δημοκρατία στην Ελλάδα.
Βίντεο: Η δίκη της χούντας (00: 50)
40 χρόνια μετά, η εξέγερση του Πολυτεχνείου μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο του ασυμβίβαστου αγώνα για την επικράτηση της ειρήνης, για το δικαίωμα στην εργασία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη μόρφωση, τον πολιτισμό, το περιβάλλον. Για ένα άλλο σχολείο, που θα διαμορφώνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες και θα εξοπλίζει τους νέους με ψυχικά και διανοητικά εφόδια, ώστε να μπορούν να γνωρίζουν την πραγματικότητα όχι για να υποτάσσονται σε αυτή, αλλά για να την ερμηνεύουν πολύπλευρα και να αγωνίζονται να την αλλάξουν.
Το Πολυτεχνείο μόνο έτσι θα δικαιωθεί: με κοινούς αγώνες από όλο το λαό για την υπεράσπιση του καθολικού δικαιώματος στη μόρφωση, για μια κοινωνία δημοκρατική, χωρίς διακρίσεις και εκμετάλλευση. 40 χρόνια μετά, ο αγώνας του Πολυτεχνείου εξακολουθεί να είναι επίκαιρος και να εμπνέει τους νέους που αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο. Το Πολυτεχνείο εξακολουθεί να μας δείχνει το δρόμο της αντίστασης, κόντρα στο ραγιαδισμό και στην υποταγή.
Λένα Παππά
Στούς σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου
Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα
Κείτεται
-δεκοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε-
για να έχω εγώ πουλιά-φτερά στα χέρια μου,
και συ στο σπιτάκι σου,
μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι
και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.
Η μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται,
Η άνοιξή του παίζει και δεν τηνε ξέρει πια.
Στις φλέβες του αίμα σταματημένο και πικρό,
Γυαλί σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του.
Για να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο
Και συ γαρύφαλλο στο στόμα σου,
Για να' χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο
Τραγούδι (2:00)
Τιμώντας τους δεκάδες χιλιάδες φυλακισμένους, βασανισμένους, δολοφονημένους αγωνιστές που πάλεψαν για την ελευθερία, που έδωσαν το αίμα τους για μια καλύτερη ζωή, θα παρακολουθήσουμε μια σύντομη δραματοποίηση από το μυθιστόρημα «Τα γενέθλια» της Ζωρζ Σαρή.
Ο πρωταγωνιστής μας, ο Δημήτρης, βρίσκεται φυλακισμένος στα υπόγεια της ασφάλειας. Μέσα στις παραισθήσεις που του προκαλούν οι πόνοι των βασανιστηρίων θυμάται τα λόγια των γονιών του και τη δασκάλα του στο σχολείο που τον έβαζε τιμωρία στο υπόγειο.
Δραματοποίηση και τραγούδι «Όπως και να ’ναι ο κόσμος» (5:00 ;)
Σύνολο 53 λεπτά (κατά προσέγγιση)
Πώς και γιατί φθάσαμε στη δικτατορία
Α. Η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 δεν ήταν ένα ξαφνικό γεγονός στην ελληνική πολιτική ιστορία.
Β. Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου στη χώρα μας δημιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν εκείνοι οι μηχανισμοί που «γέννησαν» τη δικτατορία.
Α. Οι δημοκρατικοί θεσμοί ουσιαστικά δε λειτούργησαν και οι ατομικές ελευθερίες δεν προστατεύτηκαν.
Β. Η παρουσία των ξένων δυνάμεων- πρώτα των Άγγλων και αργότερα των Αμερικανών- είναι έντονη.
A. Ο πολιτικός ρόλος του στρατού αυξάνεται.
B. Το παλάτι, με τους βασιλείς Παύλο και αργότερα Κων\νο Β΄, επεμβαίνει συνεχώς στην πολιτική ζωή της χώρας.
A. Προσπαθεί να υποκαταστήσει τα κόμματα και να κατευθύνει την πορεία του κράτους.
Β. Από τη δεκαετία του 1960 όμως οι επεμβάσεις του παλατιού κατ’ εντολή των ξένων κέντρων είναι πια απροκάλυπτες.
A. Παράλληλα με το επίσημο κράτος δημιουργούνται και λειτουργούν μηχανισμοί που δεν ελέγχονται από τις κυβερνήσεις.
( αλλαγή αφηγητών, διαβάζουν οι: Ταχαμπέτης-Τερπεζίδου)
Α. Η δολοφονία του βουλευτή της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) , του Γρηγόρη Λαμπράκη, στη Θες\νίκη το 1963 αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα ύπαρξης τέτοιων μηχανισμών.
Β. Ο λαός και η νεολαία αντιδρούν. Αναπτύσσεται ένα μαζικό λαϊκό κίνημα με κορυφαίες στιγμές του τους αγώνες του «1-1-4» για την υπεράσπιση του συντάγματος, του 15% για την παιδεία, της υπεράσπισης της παγκόσμιας ειρήνης.
Α. Τον Ιούλιο του 1965 το παλάτι επιδιώκει να ελέγχει πάση θυσία το στρατό και να κατευθύνει την εξωτερική πολιτική. Περιφρονεί ανοιχτά τη θέληση του λαού, όπως αυτή εκφράστηκε στις εκλογές.
Β. Εκατό και πλέον μέρες λαός και νεολαία με μαζικές κινητοποιήσεις και γενικές απεργίες διεκδικούν:
Α. Δημοκρατία,πολιτικές ελευθερίες,κοινωνικά δικαιώματα.
Β. Αμφισβητούν τα ξένα κέντρα εξουσίας καθώς και τεράστιες θυσίες των εργαζομένων
που επιβλήθηκαν στην ελληνική κοινωνία.
Α. Αυτήν την περίοδο oi ΗΠΑ ήθελαν να ελέγχουν την περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Περσικού κόλπου.
Β. Γι' αυτό χρειαζόταν στην Ελλάδα καθεστώς φιλικό προς αυτούς.
Α. Και ποιο άλλο καθεστώς θα τους εξυπηρετούσε καλύτερα από μια δικτατορία ;
Β. Οι μυστικές τους υπηρεσίες σχεδίαζαν από καιρό την επιΒολή της δικτατορίας στη χώρα μας.
Α. Προετοίμαζαν μια δικτατορία με επικεφαλής αξιωματικούς εκπαιδευμένους στις ΗΠΑ και μερικούς απ’ αυτούς στρατολογημένους από τις μυστικές τους υπηρεσίες.
Β. Μια δικτατορία που θα εγγυόταν και θα επέβαλλε τη σιωπή των προοδευτικών δυνάμεων.
Α. Στις 3 Απρίλη 1967 ο βασιλιάς Κων\νος αναθέτει στον Παναγιώτη Κανελόπουλο το σχηματισμό κυβέρνησης με δικαίωμα διάλυσης της βουλής και διενέργειας εκλογών.
Β. Η επιβολή της δικτατορίας είχε όμως δρομολογηθεί
Τα παρακάτω διαβάζονται με διαφάνειες 19,20,21)
( ΑΦΗΓ.: …)
21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967: ΕΠΙΒΟΛΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ
Ποια ήταν η πολτική τους χούντας ;
Ποιοι την στήριξαν και την υποστήριξαν;
Αναγγελία πραξικοπήματος- Βασιλικό διάταγμα ( βιντεο οο3:41 ως οο4)
Α. Η πρώτη δικτατορική κυβέρνηση ορκίστηκε 8 ώρες ύστερα από την έκδοση του βασιλικού διατάγματος.
Β. Πρωθυπουργός: ο Κων\νος Κόλλιας. Είναι ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου που είχε αθωώσει όλους τους αναμειγμένους αξιωματικούς στην υπόθεση της δολοφονίας του Λαμπράκη.
Α. Υπουργός εσωτερικών: Στυλιανός Πατακός, ταξίαρχος τεθωρακισμένων.
Β. Υπουργός συντονισμού:ο συνταγματάρχης πυροβολικού, Νικόλαος Μακαρέζος.
Α. Υπουργός προεδρίας: ο συνταγματάρχης, Γεώργιος Παπαδόπουλος.
( βιντεο: οο4:16-ο5:18)
Β. Η χούντα δείχνει αμέσως τις προθέσεις της.
Α. Καταργείται η βουλή, απαγορεύεται η λειτουργία των πολιτικών κομμάτων, συστήνονται στρατιωτικά δικαστήρια.
Β. Απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις άνω των 3 ατόμων. Απαγορεύονται οι απεργίες.
Α. Αναστέλλονται τα θεμελιώδη άρθρα του Συντάγματος που αναφέρονται στις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες.
Β. Απολύονται όσοι θεωρούνται επικίνδυνοι για το καθεστώς. Παύονται οι εκλεγμένοι δήμαρχοι και κοινοτάρχες. Παύονται οι εκλεγμένοι στα σωματεία και τα συνδικάτα. Στη θέση τους οι χουντικοί διορίζουν αυτούς που εμπιστεύονται.
Α. 10.000 Έλληνες πολίτες συλλαμβάνονται τις 4 πρώτες ώρες του πραξικοπήματος.
Β. Η βία και η αυθαιρεσία επικράτησαν σ’ όλες τις εκδηλώσεις της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής.
Βίντεο: 06:27-7.28
( αλλαγη αφηγ. :)
συνοδεύεται με διαφάνειες 27ως 31
Α. Στον οικονομικό τομέα σκανδαλώδεις είναι οι συμβάσεις και τα προνόμια που δίνουν οι χουντικοί στο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο.
Β. Μέχρι το Σεπτέμβριο του 1969, 235 ξένες εταιρείες εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα
Α. Φοροαπαλλαγές, δάνεια, προστασία και διευκολύνσεις για τους πλούσιους προβλέπει η νομοθεσία της χούντας.
Β.Το 1972 η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών ανακήρυξε τον Παπαδόπουλο ισόβιο πρόεδρο σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τα γενναιόδωρα κίνητρά του στους εφοπλιστές.
Α. Την ίδια περίοδο το εξωτερικό χρέος αυξάνει δραματικά και φτάνει τα 4 δις δολάρια.
Β. Ο πληθωρισμός πλησιάζει το 30% , ενώ οι μισθοί έχουν παγώσει.
Α. Σταθεροί λοιπόν υποστηρικτές της χούντας είναι οι εκπρόσωποι του ξένου και ντόπιου κεφαλαίου. Και ο κυριότερος υποστηρικτής της στο εξωτερικό σ’ όλη τη διάρκεια της επταετίας, οι ΗΠΑ.
Β. Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η ΣΙΑ ήταν άμεσα αναμειγμένη στην οργάνωση και επιβολή του πραξικοπήματος.
Α. Το Πεντάγωνο ήθελε να χρησιμοποιήσει και στρατιωτικά την Ελλάδα για την «παρέμβασή»του στην Ανατολική Μεσόγειο.
Β. Το 1972 υπογράφεται ελληνοαμερικανική συνθήκη με την οποία παρέχονται μόνιμες
«διευκολύνσεις» στον 6ο αμερικανικό στόλο.
( τραγούδι: «Αχ, χελιδόνι μου»; )
Αφηγ.:
Α. Και ο λαός; Πώς και πότε αντέδρασε; Πώς αντιστάθηκε;( διαφάνειες 32,33)
Α. Ο παραδοσιακός πολιτικός κόσμος παρouσίασε ανικανότητα και αδυναμία να δράσει άμεσα και αποτελεσματικά.
Β. Η χούντα κινήθηκε αστραπιαία. Ο βασιλιάς συνθηκολόγησε. Κλούβες γυρνούσαν από συνοικία σε συνοικία και γέμιζαν με αγωνιστές.
Βίντεο:9.03-10.45
( τα παρακάτω διαβάζονται με διαφάνειες 34-44)
Α. Ο φόβος και οι νωπές πληγές απ' τον εμφύλιο πόλεμο οδήγησαν κάποιους στη σιωπή.
Άλλοι δε μίλησαν από άγνοια ή παραπλάνηση.
Β. Ορισμένοι εκμεταλλεύτηκαν το καθεστώς για καταλάβουν δημόσιες θέσεις και αξιώματα, για να αποκτήσουν κοινωνικά και οικονομικά οφέλη
Α. Υπήρχαν κι αυτοί που αντιστάθηκαν. Πολλοί ανώνυμοι που έκρυβαν στα σπίτια τους αγωνιστές.
Β. Μικρές αντιστασιακές ομάδες
Α. Οι 'Ελληνες που κατέφυγαν στο εξωτερικό. Δημοσιογράφοι, ορισμένοι πολιτικοί, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών.
Β. Η πιο σημαντική πράξη αντίστασης είναι αυτή του Αλέξανδρου Παναγούλη. Τον Αύγουστο του 1968 προσπαθεί να ανατινάξει το αυτοκίνητο του Παπαδόπουλου που πήγαινε στο Σούνιο.
Α.Ο Παναγούλης σuλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο.
Β. Η διεθνής,όμως κινητοποίηση αναγκάζει τους χουντικούς να μετατρέψουν την ποινή σε ισόβια.
Α. Η κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου, το Noέμβριo του 1968,δίνει την ευκαιρία στο λαό για την πρώτη αντιδικτατορική διαδήλωση στην Αθήνα. Μισό εκατομμύριο ακολουθεί την κηδεία και φωνάζει συνθήματα κατά της χούντας.
Β. Ίδια μαζική αντίθεση στο καθεστώς εκδηλώνεται και στην κηδεία του ποιητή Γ. Σεφέρη
Α. Όμως κάθε προσπάθειa αντίστασης καταπνιγόταν αμέσως με βρoxή από συλλήψεις και καταδίκες σε στρατοδικεία. Γεμίζουν οι φυλακές και τα ξερονήσια.
Β. Περισσεύουν τα βασανιστήρια, απαραίτητο συμπλήρωμα στις πρακτικές της χούντας.
Τις πρώτες μέρες της δικτατορίας δολοφονείται ο δημοκρατικός δικηγόρος Νικηφόρος Μανδηλαράς.
Α. Στη Γένoβα της Ιταλίας, το Σεπτέμβριo του 1970, ο φοιτητής Κώστας Γεωργάκης αυτoπupπoλείται σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη χούντα. Πριν την αυτοπυρπόλησή του σημειώνει:
Β. «Δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά από το να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν ελεύθερο άτομο».
Αφηγ. …….
Α. Η Ευρωπαϊκή επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάτω από την πίεση των εξόριστων στο εξωτερικό Ελλήνων, συγκεντρώνει αποδεικτικά στοιχεία βασανιστηρίων και εξευτελιστικής μεταχείρισης των πολιτικών κρατούμενων στην Ελλάδα.
Β. Το Δεκέμβριo του 1969 η χούντα δηλώνει την αποχώρησή της από το σuμβούλιο της Ευρώπης, αντί να περιμένει τη βέβαιη διαγραφή της.
( βιντεο: 11.10-12.20)
Α. Τέλος του 1972 και κυρίως το '73 η δικτατορία αντιμετωπίζει ανοικτά πια τη λαϊκή δυσαρέσκεια και απομονώνεται όλο και ο περισσότερο διεθνώς.
Β. Οι χουντικοί αποφασίζουν να προχωρήσουν σε δήθεν “φιλελευθεροποίηση»του καθεστώτος, νομίζοντας πως έτσι θα εξαπατήσουν το λαό και τη διεθνή κοινή γνώμη.
Α. Η προσπάθειά τους αποτυγχάνει. Οι αντιδικτατορικές εκδηλώσεις πυκνώνoυν.
Β.Απεργίες εργαζoμένων, αγροτικά συλλαλητήρια, φοιτητικές κινητοποιήσεις
Τραγουδι : the wall
Αφηγ…….
Διαφάνειες: 45-47
ΤΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟλΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
Α. Τον πιο βασικό ρόλο στην πάλη κατά της δικτατορίας παίζει το φοιτητικό κίνημα.
Β. Η επανάσταση στην Koύβα και το σύμβολο της εξέγερσης, ο Τσε Γκεβάρα
Α. Ο απόηxoς των κινημάτων στην Ευρώπη με κορυφαία στιγμή το Μάη του 1968 στη Γαλλία
Β. το κίνημα ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ στην Αμερική
Α. οι αγωνιστικές παραδόσεις του λαού μας
Β. αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και ελπίδας, παράδειγμα αντίστασης και ρήξης για τους Έλληνες φοιτητές.
Α. Από το Φλεβάρη του 1972 οι φοιτητές βρίσκονται σε διαρκή κινητικότητα.
( τα παρακάτω με διαφάνειες 51-65)
Β. 8 ΝοέμΒρη 1973: οι φοιτητές καταλαμβάνουν για τρίτη φορά τη Νομική.
Ακούγονται για πρώτη φορά τα συνθήματα «Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία», «Κάτω η χούντα».
Α. Ο αγώνας των φοιτητών «ξεπερνά» τα φοιτητικά αιτήματα και φέρνει στην επιφάνεια τη διεκδίκηση όλου του λαού για τη λευτεριά του.
Β. Η χούντα πανικoβάλλεται . Δίνει εντολή στα όργανά της να διώξουν τους φοιτητές με τη βia από το παν\μιακό άσυλο.
Α. Οι φοιτητές δεν καταθέτουν τα «όπλα». Στις 14 Νοέμβρη συνεδριάζουν οι γενικές συνελεύσεις των σχολών του Πολυτεχνείου και αποφασίζουν κατάληψη.
Β. Υψώνεται η σημαία της εξέγερσης. Μια σημαία βγαλμένη μέσα από την ; πολυφωνία και τις αντιθέσεις τους.
Α. Μια σημαία όμως όπου όλοι μαζί χάραξαν πάνω της το όραμα μιας κοινωνίας, ελεύθερης, ανεξάρτητης, κοινωνικά δίκαιης, τελικά απελευθερωτικής.
Β. Είναι από τις σπάνιες στιγμές που οι ανώνυμοι δημιουργούν ιστορία.
Βίντεο: 33:17- 37.54
β Β. Στα τρία αυτά λεπτά ήταν ο θάνατος. Καμιά δυσάρεστη έκπληξη για τους αστυνομικούς. Τα παιδιά ήταν άοπλα. Εκτός και αν θεωρηθούν όπλα οι λέξεις τους.
Α.Λέξεις με μπογιά κόκκινη, μπλέ και μαύρη στους τοίχους. Λέξεις στον αέρα..
Β.Λέξεις με ηxώ.
Βίντεο: 37.55- 38.26
Αφηγ. …………….
Α. Το Πολυτεχνείο εκκενώθηκε. Οι περισσότεροι φοιτητές συλλaμβάνονται.
Άλλοι κυνηγημένοι καταφεύγουν στα γύρω σπίτια. Κραυγές αγωνίας και πόνου ακούγονται μέχρι το πρωί.
Β. Αμέσως μετά το θέαμα του άδειου ρημaγμένoυ χώρου, υπήρχε ένα πρόβλημα που δε μπορούσε να ξεχαστεί ή να αποσιωπηθεί. Το πρόβλημα της ζωής και του θανάτου.
Α. Πόσοι ζωντανοί; Πόσοι νεκρoί;
Β. Πόσοι ακρωτηριασμένοι; Πόσοι τρελοί; Πόσοι χαμένοι;
Α. Πόσοι έζησαν και θυμούνται; )
Β. Ομαδικός τάφος ανοίχτηκε πρόχειρα τα ξημερώματα του Σαββάτoυ στο Γουδί.
Θάφτηκαν βιαστικά οι πρώτοι νεκροί. Μιλάνε για αριθμό που ξεπερνά τους 75.
Α. 75 παιδιά. Στοιβάχτηκαν βιαστικά, κάθετα και οριζόντια, κορμιά ξυλιασμένα δύσκαμπτα και χωρίς τραγούδι.
Β. Όνομα κανένα. Σχήμα κανένα. Στοιχείο που να αποδεικνύει ταυτότητα κανένα.
Α. Κανένας δεν τόλμησε να κάνει αφαίρεση εκείνο το πρωί Μια απλή αριθμητική πράξη. Να βγάλει έναν αριθμό συμπέρασμα και να τον αφαιρέσει από τους ζωντανούς.
Β. Γιατί πολλά θύματα παρουσιάσθηκαν ως απαγωγές, εξαφανίσεις, εκπαραθυρώσεις, θάνατοι καρδιάς και αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων και δήθεν αuτοκτονίες.
Βίντεο:38.56-39.57
Διαβάζονται με τις διαφάνειες 80.81, 84-90
β Α. Το Πολυτεχνείο ήταν για τη χούντα η αρχή του τέλους της. Κλόνισε συθέμελα το οικοδόμημα της ξενοκίνητης χούντας. Το ξευτέλισε, μαζί και τους προστάτες του. Το αποδιοργάνωσε και το οδήγησε στην τελική του φάση.
Β. Στις τάξεις των χουντικών γίνεται αλλαγής φρουράς. Τα ηνία αναλαμβάνει ο Ιωαννίδης,μαζί με την υποχρέωση απέναντι στη ΣΙΑ και τις ΗΠΑ να παίξει την τελεuταία πράξη του δράματος, που προέβλεπε τη διχοτόμηση της Κύπρου.
Α. Στις 15 Ιουλίου του 1974 η χούντα οργανώνει πραξικόπημα στην Κύπρο ενάντια στον αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Με τη δύναμη των τανκς διορίζουν πρόεδρο της Κύπρου το Σαμψών, πειθήνιο όργανό τους.
Β. Το σκηνικό είχε στηθεί. Με το πραξικόπημα αυτό η χούντα άνοιξε τις πύλες της εισόδου για την εισβoλή των Τούρκων και τη διχοτόμηση της Κύπρου
Μουσική τα πέτρινα χρόνια, βγαίνουν όλα τα παιδιά σε ημικύκλιο ( κρατώντας κεράκια- ρεσό) και διαβάζουν εναλλάξ το ποίημα της Γωγου
- Θα ’ρθει καιρός που θ’ αλλάξουν τα πράγματα.
-Να το θυμάσαι Μαρία.
-Θυμάσαι Μαρία στα διαλείμματα
εκείνο το παιχνίδι που τρέχαμε κρατώντας τη σκυτάλη;
-Μη βλέπεις εμένα, μην κλαις.
Εσύ είσαι η ελπίδα.
-Άκου, θα ’ρθει καιρός
που δε θα υπάρχουν πόρτες κλειστές
με γερμένους απ’ έξω
-και τη δουλειά θα τη διαλέγουμε
δε θα ’μαστε άλογα να μας κοιτάνε στα δόντια.
-Οι άνθρωποι, σκέψου
θα μιλάνε με χρώματα
-κι άλλοι με νότες.
-Να φυλάξεις μονάχα
σε μια φιάλη με νερό
-λέξεις κι έννοιες σαν κι αυτές:
-απροσάρμοστοι,
- καταπίεση,
-μοναξιά,
- τιμή,
- κέρδος,
-εξευτελισμός
-για το μάθημα της Ιστορίας.
-Είναι Μαρία, δε θέλω να λέω ψέματα,
δύσκολοι καιροί.
- Και θα’ ρθουνε κι άλλοι.
-Δεν ξέρω, μην περιμένεις κι από μένα πολλά.
-Τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω.
-Κι απ’ όσα διάβασα ένα κράτησα καλά.
Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος.
-Θα την αλλάξουμε τη ζωή
…παρ’ όλα αυτά Μαρία.
Κλείνει η γιορτή με το τραγούδι των Κατσιμίχα Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά
ΑΠΟΦΩΝΗΣΗ
Α… χρόνια τώρα, το Πολυτεχνείο στέκεται περήφανο μέσα στο χρόνο, όπως αρμόζει στις εξεγέρσεις των ανθρώπων
Β. τα συνθήματα, οι προσδοκίες και τα οράματα του Νοέμβρη του ‘ 73
Α. δε βολεύτηκαν
Β. δε συμβιβάστηκαν
Α .δεν ξεχάστηκαν
Β. Συγκινεί και εμπνέει το λαό και τη νεολαία,
Α. χρωματίζει τα όνειρα και τους αγώνες τους,
Β. Συμπυκνώνεται στο σύνθημα που αντηχεί στους δρόμους:
Α. «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Γιατί στη Θεσσαλονίκη χρησιμοποιούν τη φράση «με λες» αντί για «μου λες»
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Είσαι άνεργος στο κέντρο της Αθήνας; ΠΑΡΕ ΤΩΡΑ έκτακτο επίδομα 1000 ευρώ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
