Σύμφωνα με την πρόσφατη παγκόσμια έρευνα του Digital Education Council (DEC), στην οποία συμμετείχαν 1.681 ακαδημαϊκοί από 52 πανεπιστήμια σε 28 χώρες, το 64% των καθηγητών πιστεύει ότι η ΤΝ θα φέρει ριζικές αλλαγές στον ρόλο τους. Ωστόσο, παρά το υψηλό ενδιαφέρον για την υιοθέτηση ΤΝ, οι ακαδημαϊκοί εκφράζουν ανησυχίες για την έλλειψη υποστήριξης από τα ιδρύματα και την ικανότητα των φοιτητών να αξιολογούν κριτικά τα αποτελέσματα της ΤΝ.
Κύρια Ευρήματα: Μεγάλη Αποδοχή, Αλλά και Αβεβαιότητες
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι το 61% των ακαδημαϊκών έχει ήδη χρησιμοποιήσει την ΤΝ στη διδασκαλία, κυρίως για τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού (75%) και τη διεκπεραίωση διοικητικών καθηκόντων (58%). Ωστόσο, η χρήση της παραμένει περιορισμένη, καθώς μόλις το 9% των καθηγητών την ενσωματώνει πλήρως στη διδασκαλία.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι το 86% των καθηγητών προβλέπει ότι θα χρησιμοποιεί ΤΝ στο μέλλον, με το 65% να τη βλέπει ως ευκαιρία, ενώ το 35% τη θεωρεί πρόκληση. Ωστόσο, η αισιοδοξία αυτή συνοδεύεται από ανησυχίες: το 83% ανησυχεί για την ικανότητα των φοιτητών να αξιολογούν κριτικά τα αποτελέσματα που παράγει η ΤΝ, ενώ το 82% φοβάται ότι οι φοιτητές θα εξαρτηθούν υπερβολικά από αυτήν.
Έλλειψη κατευθυντήριων γραμμών και υποδομών
Μια από τις πιο εμφανείς αδυναμίες που καταγράφηκε είναι η ανεπαρκής στήριξη που λαμβάνουν οι καθηγητές από τα πανεπιστήμια τους. Μόλις το 6% συμφωνεί ότι τα ιδρύματα έχουν επαρκείς πόρους για την ανάπτυξη δεξιοτήτων ΤΝ στο προσωπικό. Επιπλέον, το 80% θεωρεί ότι τα ιδρύματα δεν έχουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για τη χρήση της ΤΝ.
Η έλλειψη αυτή οδηγεί σε περιορισμένη εμπιστοσύνη και δημιουργεί εμπόδια στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ΤΝ. Οι εκπαιδευτικοί ζητούν καλύτερη εκπαίδευση, πρόσβαση σε εργαλεία και παραδείγματα καλών πρακτικών που θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τη χρήση της και την καινοτομία.
Απαιτήσεις για Αλλαγές στις Αξιολογήσεις
Η έρευνα υπογραμμίζει την ανάγκη αναθεώρησης των εκπαιδευτικών πρακτικών. Το 54% των ακαδημαϊκών πιστεύει ότι οι τρέχουσες μέθοδοι αξιολόγησης φοιτητών είναι ανεπαρκείς, με το 13% να ζητά άμεση ολική αναδιάρθρωση. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τι διδάσκουμε και τι αξιολογούμε και πώς, ώστε οι φοιτητές να είναι προετοιμασμένοι για το μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, οι καθηγητές (81%) επισημαίνουν την ανάγκη να επικεντρωθούν στις δεξιότητες κριτικής σκέψης και μάθησης των φοιτητών. Η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων κατατάσσεται ως η πιο σημαντική προτεραιότητα στην εποχή της ΤΝ.
Περιφερειακές Διαφορές και Δεξιότητες
Η έρευνα αποκαλύπτει σημαντικές διαφορές ανάλογα με το γεωγραφικό πλαίσιο. Στην Ασία-Ειρηνικό (APAC), το 70% των καθηγητών βλέπει την ΤΝ ως ευκαιρία, έναντι 57% στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Επιπλέον, το 40% των ακαδημαϊκών δηλώνει ότι βρίσκεται στα αρχικά στάδια κατανόησης της TN, ενώ μόλις το 4% θεωρεί τον εαυτό του ειδικό στον τομέα. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πιο έμπειροι στην ΤΝ (Proficient Adopters) αντιμετωπίζουν τις αλλαγές με μεγαλύτερη αισιοδοξία και λιγότερο φόβο για απώλεια θέσεων εργασίας.
Οι Εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα: Ποιες οι Προκλήσεις;
Αν και η έρευνα δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένα δεδομένα από την Ελλάδα, τα συμπεράσματά της είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τα ελληνικά πανεπιστήμια. Η έλλειψη σαφών κατευθυντήριων γραμμών, η ανάγκη για εκπαίδευση των καθηγητών και η αναβάθμιση των αξιολογήσεων είναι ζητήματα που απασχολούν παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, όπου η ψηφιακή μετάβαση βρίσκεται σε εξέλιξη, η δημιουργία ενός online μαθήματος για τα εργαλεία ΤΝ στην εκπαίδευση (όπως αυτό), η επένδυση σε πόρους ΤΝ και η δημιουργία εθνικών προτύπων θα μπορούσαν να αποτελέσουν κρίσιμα βήματα.
Αυτή την περίοδο διεξάγεται αντίστοιχη έρευνα από τον Δρ Ροδαφηνό στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και σε άλλα πανεπιστήμια, ενώ έχει ήδη συνταχθεί και προταθεί από τον ίδιο ένας πρότυπος κανονισμός για τη χρήση της TN στα πανεπιστήμια.
Τι πρέπει να γίνει
Για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση, τα πανεπιστήμια καλούνται να αναλάβουν ουσιαστικές πρωτοβουλίες. Η έκθεση του Συμβουλίου Ψηφιακής Εκπαίδευσης (DEC) προτείνει τρεις βασικούς πυλώνες δράσης:
1. Εκπαίδευση καθηγητών στις δεξιότητες τεχνητής νοημοσύνης: Η ενίσχυση της τεχνολογικής παιδείας είναι απαραίτητη, ώστε οι καθηγητές να μπορούν να αξιοποιούν αποτελεσματικά την τεχνητή νοημοσύνη στη διδασκαλία τους.
2. Πρόσβαση σε πόρους και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης: Τα πανεπιστήμια πρέπει να διασφαλίζουν την εύκολη πρόσβαση σε σύγχρονα εργαλεία και πρακτικές που προωθούν την καινοτομία.
3. Καθιέρωση σαφών κατευθυντήριων γραμμών: Η ανάπτυξη πολιτικών για την υπεύθυνη και βιώσιμη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική ενσωμάτωσή της στα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Όπως δήλωσε ο Alessandro Di Lullo, διευθύνων σύμβουλος του Συμβουλίου, «τα ιδρύματα και τα άτομα πρέπει να δράσουν τώρα για να αγκαλιάσουν τη γνώση γύρω από την ΤΝ ή να ρισκάρουν να αφήσουν εκπαιδευτικούς και φοιτητές απροετοίμαστους για το μέλλον».
Ένα μέλλον γεμάτο δυνατότητες
Η ΤΝ αποτελεί αναπόφευκτη πραγματικότητα για την ανώτατη εκπαίδευση. Ωστόσο, η επιτυχής της ενσωμάτωσης εξαρτάται από τη συλλογική δράση των ιδρυμάτων, την επένδυση σε εκπαίδευση και τη δημιουργία ηθικών πλαισίων. Όπως καταδεικνύει η έρευνα, οι καθηγητές είναι πρόθυμοι να προσαρμοστούν, αλλά χρειάζονται οδηγούς και υποστήριξη. Για την Ελλάδα, αυτά τα ευρήματα μπορούν να λειτουργήσουν ως πλοήγηση για μια βιώσιμη ψηφιακή μετάβαση.
Για τους ηγέτες της εκπαίδευσης, η επένδυση στην ΤΝ δεν είναι μόνο μια επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα για τη διαμόρφωση του μέλλοντος.
Πηγή: Digital Education Council Global AI Faculty Survey 2025
* Ο Δρ Άγγελος Ροδαφηνός είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και διδάσκει Νέες Τεχνολογίες. Σπούδασε και εργάστηκε σε 13 πανεπιστήμια στην Αμερική, Αυστραλία, Κύπρο και Ελλάδα. Στο άρθρο αυτό χρησιμοποίησε το DeepSeek και το Journalistic Article Writer.
- Βιβλία: Λογική και Παραλογική, Οι ηλίθιοι είναι ανίκητοι, Από πρίγκιπας βάτραχος και τούμπαλιν.
- Διαδικτυακά μαθήματα: Εργαλεία ΤΝ στην εργασία, Εργαλεία ΤΝ στην εκπαίδευση, Οι ηλίθιοι είναι ανίκητοι, Κριτική σκέψη.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 27/01
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
