Με τον ελκυστικό τίτλο «Νέο επίδομα ανεργίας – περισσότερα κίνητρα για εργασία, πιο δίκαιο, πιο ανταποδοτικό», το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ανακοίνωσε την αύξηση των απαιτούμενων ενσήμων από 125 σε 175 για τη χορήγηση του επιδόματος ανεργίας, όπως καθορίζεται σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (αριθμός 54427/ τεύχος Β’/20-12-2024). Η αλλαγή αυτή δημιουργεί έντονες αντιδράσεις και αμφιβολίες για το κατά πόσο είναι πραγματικά «δίκαιη» και «ανταποδοτική», καθώς αναμένεται να αφήσει εκτός επιδότησης σημαντικές κατηγορίες εργαζομένων.
Αυξημένα ένσημα: Ποιοι μένουν εκτός επιδότησης
Η αύξηση κατά 50 ημέρες των απαιτούμενων ενσήμων (από 125 σε 175) για την ένταξη στο επίδομα ανεργίας ενδέχεται να αποκλείσει δεκάδες χιλιάδες δικαιούχους, κυρίως εργαζόμενους σε ευάλωτους κλάδους με επισφαλείς εργασιακές σχέσεις.
Ειδικά οι εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, όπως οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, οι εκπαιδευτικοί σε φροντιστήρια και κέντρα ξένων γλωσσών, καθώς και οι συμβασιούχοι των δήμων, βρίσκονται σε δυσμενή θέση. Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικοί αυτοί συνήθως εργάζονται από τον Σεπτέμβριο έως τον Ιούνιο, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμη και τη συμπλήρωση των 125 ενσήμων που απαιτούνταν μέχρι σήμερα.
Ιδιωτική εκπαίδευση: Ο κλάδος που πλήττεται περισσότερο
Ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες αναμένονται για περίπου 80.000 εκπαιδευτικούς που εργάζονται σε φροντιστήρια, κέντρα ξένων γλωσσών και κέντρα μελέτης. Η πλειονότητα αυτών των εκπαιδευτικών εργάζεται σε καθεστώς αδήλωτης ή μερικώς δηλωμένης εργασίας, που ξεπερνά το 40% του κλάδου, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
Η αυξημένη απαίτηση για ένσημα δημιουργεί νέα εμπόδια, ενώ οι εργοδότες πιθανώς θα εντείνουν τις πιέσεις για «επιστροφές» μέρους των αποδοχών, προκειμένου να καλύπτονται τα ένσημα. Παράλληλα, εκπαιδευτικοί που διδάσκουν ξένες γλώσσες πέρα από τα Αγγλικά ή εργάζονται για έναν μόνο εργοδότη βρίσκονται αντιμέτωποι με σοβαρό αποκλεισμό.
Το «νέο» επίδομα ανεργίας: Πραγματική βελτίωση ή απλώς αναδιανομή;
Η κυβέρνηση διαφημίζει το νέο σύστημα ως πιο ανταποδοτικό, καθώς περιλαμβάνει ένα μεταβλητό μέρος που υπολογίζεται βάσει του μισθού και των ετών προϋπηρεσίας, με ανώτατο όριο τα 1.297,45 ευρώ. Ωστόσο, λίγοι είναι εκείνοι που θα φτάσουν σε αυτά τα επίπεδα, καθώς οι περισσότεροι άνεργοι είναι πρώην χαμηλόμισθοι.
Στην πράξη, οι περισσότεροι δικαιούχοι θα λαμβάνουν μόνο το σταθερό μέρος του επιδόματος, το οποίο ξεκινά από 581 ευρώ και μειώνεται σταδιακά σε 332 ευρώ έως το τέλος του πρώτου έτους επιδότησης. Όσοι δικαιούνται δεύτερο έτος επιδότησης θα δουν το επίδομα να μειώνεται περαιτέρω στα 166 ευρώ.
Τα προβλήματα για τους αναπληρωτές
Η αύξηση των ενσήμων προστίθεται σε ένα ήδη δύσκολο εργασιακό περιβάλλον για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς:
- Περιορισμοί επιδότησης: Το ανώτατο όριο των 400 ημερών επιδότησης μέσα σε τετραετία αφήνει εκτός δικαιούχους που επαναλαμβανόμενα καλύπτουν τις προϋποθέσεις.
- Αποκλεισμός μητρότητας: Οι ημέρες άδειας κύησης και λοχείας δεν υπολογίζονται ως ημέρες ασφάλισης, δημιουργώντας πρόσθετα εμπόδια για τις αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς.
- Χαμηλές αποδοχές: Με το σταθερό μέρος του επιδόματος να υπολογίζεται στο 70% του κατώτατου μισθού, οι μειώσεις καθιστούν το επίδομα ανεπαρκές για την κάλυψη βασικών αναγκών.
Πολιτικές επιλογές με κοινωνικές συνέπειες
Η βάση του νέου συστήματος προέρχεται από τις συστάσεις της Έκθεσης Πισσαρίδη του 2020 και τις υποδείξεις του ΟΟΣΑ. Οι αλλαγές αυτές εφαρμόζονται σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από χαμηλούς μισθούς, υψηλό κόστος ζωής και αυξημένα έξοδα για μετακινήσεις και διαμονή, ειδικά για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς.
Οι αλλαγές όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν τις ανισότητες, αλλά ενδέχεται να εντείνουν την οικονομική ανασφάλεια και να ενισχύσουν την αδήλωτη εργασία, ιδιαίτερα σε κλάδους που ήδη πλήττονται από ελαστικές εργασιακές σχέσεις.
Παρά την προσπάθεια παρουσίασης των νέων ρυθμίσεων ως «προοδευτικών» και «ανταποδοτικών», τα δεδομένα δείχνουν ότι οι αλλαγές αποκλείουν σημαντικά τμήματα των εργαζομένων, ειδικά σε τομείς με επισφαλείς συνθήκες εργασίας και κινδυνεύουν να λειτουργήσουν ως μηχανισμός αποκλεισμού.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 27/01
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση