Alfavita Newsroom Αδιαφορία για τη στήριξη της έρευνας και για τον εθνικό σχεδιασμό της ερευνητικής πολιτικής καταλογίζει στην κυέρνηση η Κίνηση Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης (ΚΙΠΑΝ)
Οι πανεπιστημιακοί αναφέρονται στις πρόσφατες παραιτήσεις του προέδρου και πέντε ακόμη μελών του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), την δήθεν αξιολόγηση (στην πράξη «απευθείας ανάθεση») των προτάσεων στο έργο ΕΣΠΑ «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας», και με την σχεδόν διετή καθυστέρηση στα αποτελέσματα της προκήρυξης του ΕΛΙΔΕΚ για μεγάλο ερευνητικό εξοπλισμό.
«Σε μια εποχή ραγδαίων επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων και μέσα στο ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον, είναι κρίσιμο για τη χώρα να βελτιώσει τη θέση της, αντί να υποχωρεί, αξιοποιώντας το επιστημονικό δυναμικό της και οργανώνοντας το σύστημα έρευνας και καινοτομίας. Προς τούτο, πρέπει η κυβέρνηση να αλλάξει πλεύση. Ή η χώρα να αλλάξει κυβέρνηση. Το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει», τονίζουν οι πανεπιστημιακοί.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της Κίνησης Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης
Η κατάσταση στο πεδίο του σχεδιασμού και της χρηματοδότησης της έρευνας έχει φτάσει στο απροχώρητο, όπως αναδεικνύεται από πρόσφατα περιστατικά, με κορυφαία τις παραιτήσεις του προέδρου και πέντε ακόμη μελών του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), την δήθεν αξιολόγηση (στην πράξη «απευθείας ανάθεση») των προτάσεων στο έργο ΕΣΠΑ «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας», και με την σχεδόν διετή καθυστέρηση στα αποτελέσματα της προκήρυξης του ΕΛΙΔΕΚ για μεγάλο ερευνητικό εξοπλισμό. Πιο αναλυτικά:
α) Το ΕΣΕΤΕΚ [1] αποτελεί γνωμοδοτικό όργανο για τη χάραξη της εθνικής στρατηγικής για την Έρευνα, την Τεχνολογία και την Ανάπτυξη της Καινοτομίας στην Ελλάδα. Η ανανέωση του το 2020, με απόφαση του πρωθυπουργού, ήρθε μετά από παραίτηση του προηγούμενου προέδρου, που συνοδευόταν με διαμαρτυρίες για τον διακοσμητικό ρόλο του Συμβουλίου. Ο νέος πρόεδρος, Σπύρος Αρταβάνης-Τσάκωνας, διεθνούς φήμης καθηγητής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που ήταν προσωπική επιλογή του πρωθυπουργού, παραιτήθηκε πριν λίγες μέρες, καταγγέλλοντας την κυβερνητική αδιαφορία, ενώ ακολουθήσαν έξι έως τώρα παραιτήσεις. Τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, με στοιχεία των επιστολών παραίτησης και γνώμες κορυφαίων επιστημόνων [2,3,4,5] και η πιο πρόσφατη επιστολή παραίτησης [6], παρουσιάζουν ανάγλυφα τη δραματική εικόνα της υποβάθμισης του ΕΣΕΤΕΚ και την απαξίωση του έργου που προσέφεραν τα μέλη του, διεθνώς διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί. Οι ηχηρές καταγγελίες δεν φαίνεται να αφυπνίζουν την κυβέρνηση, η οποία δεν βλέπει κανένα σοβαρό πρόβλημα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ [5]: «Θα αντικαταστήσουμε τα παραιτηθέντα μέλη και θα επαναδραστηριοποιήσουμε το ΕΣΕΤΕΚ». Το ΕΣΕΤΕΚ δραστήριο ήταν, η κυβέρνηση είναι που αδράνησε και αδιαφόρησε για το έργο του.
β) Δύο μήνες νωρίτερα η πρόδηλα αναξιοκρατική και μεροληπτική διαδικασία κρίσης των προτάσεων χρηματοδότησης στο έργο «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας» της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου Παιδείας [7], με τα copy-paste κείμενα αξιολόγησης από τον ένα μόνο αξιολογητή ανά πρόταση (!), διέλυσε και τα τελευταία ίχνη εμπιστοσύνης στην αντικειμενικότητα της αξιολόγησης των ερευνητικών προτάσεων. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τα αποτελέσματα προκηρύξεων χρηματοδότησης της έρευνας «μύριζαν» αναξιοκρατία. Ήταν όμως η πρώτη φορά που απροκάλυπτα το υπουργείο παραδέχτηκε τις παρατυπίες στη σκανδαλώδη διαδικασία [8]. Παρά ταύτα δεν προχώρησε σε ενέργειες θεραπείας, οδηγώντας πολλούς συναδέλφους που δεν είναι μέρος του συστήματος να δηλώνουν με απογοήτευση ότι δεν θα κάνουν ξανά τον κόπο να υποβάλουν πρόταση, αφού η κατανομή της χρηματοδότησης είναι προαποφασισμένη.
γ) Μετά από αυτή την πρόσφατη πικρή εμπειρία του ακαδημαϊκού κόσμου από τον χειρισμό των προτάσεων στο έργο "Συμπράξεις", τι να περιμένουμε από την 6μηνη κυοφορία των τελικών αποτελεσμάτων της 2ης Προκήρυξης ΕΛΙΔΕΚ «για την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας»; Η προκήρυξη [9], προϋπολογισμού 7,5 εκ. ευρώ, δημοσιεύτηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2023, πριν από 2 χρόνια. Η προθεσμία έληξε στις 6 Απριλίου 2023, και υποβλήθηκαν 570 προτάσεις. Μετά από 15 μήνες εγκρίθηκαν από το Επιστημονικό Συμβούλιο του ΕΛΙΔΕΚ οι Πίνακες Προσωρινής Κατάταξης των προτάσεων. Στη συνέχεια, οι Επιτροπές Ενστάσεων έπρεπε εντός 10 ημερών να αποφασίσουν για τυχόν ενστάσεις, που υποβάλλονται αμέσως μετά την ανακοίνωση των προσωρινών αποτελεσμάτων, δηλαδή η αξιολόγηση έπρεπε να οριστικοποιηθεί μέχρι τα τέλη Ιουλίου 2024. Έχουν περάσει 6 μήνες αναμονής των τελικών αποτελεσμάτων, και 21 μήνες από την υποβολή των προτάσεων για (σύγχρονο) ερευνητικό εξοπλισμό, οι οποίες δεν είναι πια επίκαιρες. Η απίστευτη καθυστέρηση τροφοδοτεί διάφορες εικασίες για το τι κρύβεται πίσω της, από μια ανομολόγητη έλλειψη πόρων, μέχρι το «μαγείρεμα» των αποτελεσμάτων, και το ΕΛΙΔΕΚ οφείλει να εξηγήσει τις αιτίες των καθυστερήσεων.
Οι στομφώδεις διακηρύξεις και εξαγγελίες δεν μπορούν πλέον να καλύψουν την τεκμηριωμένη αδιαφορία για τη στήριξη της έρευνας και για τον εθνικό σχεδιασμό της ερευνητικής πολιτικής. Οι αδυναμίες και τα προβλήματα είναι γνωστά, εκείνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση. Σε μια εποχή ραγδαίων επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων και μέσα στο ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον, είναι κρίσιμο για τη χώρα να βελτιώσει τη θέση της, αντί να υποχωρεί, αξιοποιώντας το επιστημονικό δυναμικό της και οργανώνοντας το σύστημα έρευνας και καινοτομίας. Προς τούτο, πρέπει η κυβέρνηση να αλλάξει πλεύση. Ή η χώρα να αλλάξει κυβέρνηση. Το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει.
Δ Ι Ο Ι Κ Ο Υ Σ Α Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η της
Κ Ι Ν Η Σ Η Σ Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Α Κ Η Σ Α Ν Α Β Α Θ Μ Ι Σ Η Σ
Παραπομπές
[1] Ε.Σ.Ε.ΤΕ.Κ https://esetek.gov.gr/synthesi/
[2] Ηχηρές παραιτήσεις λόγω αδιαφορίας για την έρευνα, Καθημερινή, 01.02.2025
https://www.kathimerini.gr/society/563446771/ichires-paraitiseis-logo-adiaforias-gia-tin-ereyna/
[3] Η ουσία μιας παραίτησης, Το Βήμα, 02.02.2025 https://www.tovima.gr/2025/02/02/opinions/i-ousia-mias-paraitisis/
[4] Μυαλά έχουμε, σχέδιο για την έρευνα δεν έχουμε – Δέκα κορυφαίοι επιστήμονες μιλούν στην «Κ», Καθημερινή, 7.2.2025
https://www.kathimerini.gr/visual/infographics/563451154/myala-echoyme-schedio-gia-tin-ereyna-den-echoyme-deka-koryfaioi-epistimones-miloyn-stin-k/
[5] Γιατί ναυαγεί το Συμβούλιο για την έρευνα, Καθημερινή, 10.2.2025
https://www.kathimerini.gr/society/563459905/giati-nayagei-to-symvoylio-gia-tin-ereyna/
[6] Παραιτήθηκε η Πρύτανις του Παντείου Χριστίνα Κουλούρη από το ΕΣΕΤΕΚ, 10-2-2025 https://www.rosa.gr/koinonia/paraitithike-i-prytanis-christina-koulouri-apo-to-esetek/
[7] ΚΙΠΑΝ - Σκανδαλώδης, πρωτοφανής και απαράδεκτη η διαδικασία αξιολόγησης των ερευνητικών προτάσεων στο έργο «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας», 6-12-2024
https://drive.google.com/file/d/1JmezbznKxTzJlhBf9pdeFN1GGsPuDgaw/view?usp=drive_link
[8] ΚΙΠΑΝ - Απίστευτες παραδοχές του Υπουργείου Παιδείας για τη σκανδαλώδη μη-αξιολόγηση στο έργο «Συμπράξεις», 10-12-2024
https://drive.google.com/file/d/1JFPcFWhJduQn_lU4a3IZ7pwb-xjd6J4w/view?usp=drive_link
[9] 2η Προκήρυξη ΕΛΙΔΕΚ «για την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας»,
https://www.elidek.gr/call/2i_prokiriksi_erevnitikou_exoplismou/
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/02
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
