Alfavita Newsroom Η κινητοποίηση αυτή είναι ιδιαίτερη και κατά το ότι αποτελεί μια μαθητική εκδήλωση, με ένα 16χρονο κορίτσι από τη Σουηδία, την Greta Thunberg, να αναδεικνύεται η συμβολική φωνή του κινήματος.
Οι δράσεις πραγματοποιούνται στον απόηχο της «Προειδοποίησης προς την Ανθρωπότητα» που απηύθυναν οι επιστήμονες του κλίματος το 2017. Οι καταστροφικές συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πλανήτη ανάγονται τελικά εθισμό του πολιτισμού στα ορυκτά καύσιμα. Η χρήση κάρβουνου, πετρελαίου, φυσικού αερίου αύξησε κατά 1ο C τις παγκόσμιες θερμοκρασίες ενώ οδεύουμε σε αύξηση 2ο C στο εγγύς μέλλον. Η αύξηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ένα αυτοανανεούμενο κύκλο υπερθέρμανσης του πλανήτη, λιώσιμο των παγετώνων και αύξηση της στάθμης των θαλασσών, θανάσιμες απειλές για ολόκληρα οικοσυστήματα.
Ωστόσο, η παγκόσμια κοινότητα εξακολουθεί να αρνείται την έκταση της επικείμενης καταστροφής, ακόμη κι όταν στα λόγια αναγνωρίζει την αλήθεια της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ο αυτοαποκαλούμενος «ηγέτης του ελεύθερου κόσμου», ο Donald Trump, δεν παραδέχεται ακόμη την αλλαγή του κλίματος και, αντίθετα, έχει υποσχεθεί να αυξήσει τις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα. Η Κίνα, γνωστή ως η τσιμινιέρα του κόσμου επειδή εκπέμπει το μεγαλύτερο μέρος των αερίων θερμοκηπίου, συνεχίζει να επενδύει σε έργα καύσης άνθρακα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπως το τερατούργημα που είναι γνωστό ως εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής Sahiwal.
Δεν μπορεί πλέον να γίνει συζήτηση για την κλιματική αλλαγή χωρίς την παύση λειτουργίας του συστήματος που την τροφοδότησε, του παγκόσμιου καπιταλισμού. Αυτό που είναι μοναδικό στον καπιταλισμό σε σχέση με τα προηγούμενα συστήματα είναι η τάση του να μετράει τον πλούτο σε χρήμα, μετατρέποντας τα προϊόντα σε εμπορεύματα προς πώληση. Ο στόχος του δεν είναι ούτε η δημιουργία υλικών αγαθών ούτε μια μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Ο στόχος του είναι η δημιουργία ιδιωτικών κερδών μέσω της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων. Τη μοναδικότητα αυτού του συστήματος δείχνει το γεγονός ότι, πριν από την εμφάνιση του καπιταλισμού στα τέλη του 18ου αιώνα, μεγάλο μέρος του υλικού πλούτου του κόσμου ήταν κοινοτική ιδιοκτησία με λεπτομερείς κώδικες δικαιωμάτων και ευθυνών προς τις σύγχρονες και τις μελλοντικές γενιές.
Η έλευση του καπιταλισμού ήταν ένα γεγονός που διέκοψε τη μακρά πορεία της ανθρώπινης ιστορίας και όχι ένα εξελικτικό μονοπάτι δήθεν εγγεγραμμένο στην «ανθρώπινη φύση». Αναφέροντας την ιστορία της βίας και της λεηλασίας που προηγήθηκε της ανάδυσης του καπιταλισμού, ο Μαρξ έδειξε πως η επίθεση στην κοινοτική ιδιοκτησία ήταν κεντρικής σημασίας για το σχηματισμό μιας κοινωνίας βασισμένης στην εμπορευματική παραγωγή. Δεν ήταν λοιπόν η ανθρώπινη φύση, αλλά ο εκτοπισμός, η εγκατάλειψη και η λιμοκτονία εκατομμυρίων ανθρώπων, εκείνα που διαμόρφωσαν τις συνθήκες για την εμφάνιση του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Ο καπιταλισμός είναι ένα επεκτατικό σύστημα που δεν μπορεί να ισορροπήσει με το περιβάλλον του. Οι γήινοι κύκλοι του άνθρακα, του αζώτου κλπ είναι πολύ αργοί για τη φρενήρη συντόμευση του καπιταλιστικού κύκλου παραγωγής. Η φύση δεν προλαβαίνει να αναγεννήσει τους πόρους που καταναλίσκει το κυνήγι του κέρδους! Ο John Bellamy Foster, εμπειρογνώμονας για την κλιματική πολιτική, παρομοίωσε την τάση αυτή με τρέξιμο σε διάδρομο γυμναστικής, όπου προκειμένου να διατηρήσει κανείς τη θέση του πρέπει να συνεχίσει να τρέχει, ακόμα και να επιταχύνει καθώς η ταχύτητα του διαδρόμου αυξάνεται.
Από την πλευρά της παραγωγής, τρέξιμο σημαίνει όλο και περισσότεροι πόροι για την εμπορευματοποίηση, ακόμη και αν αυτό έχει αρνητικές κοινωνικές και οικολογικές επιπτώσεις. Από την πλευρά της κατανάλωσης, η διαφημιστική βιομηχανία των 1,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων κατευθύνεται σ' εμάς για να διασφαλίζει ότι αισθανόμαστε ατελείς χωρίς τα τελευταία gadget που δεν χρειαζόμαστε. Αυτός ο φαύλος κύκλος όχι μόνο κατακλύζει το περιβάλλον μας, αλλά «πραγμοποιεί» ακόμη και τις κοινωνικές μας σχέσεις καθώς τα αντικείμενα που κατέχει συμβολίζουν και πιστοποιούν την κοινωνική αξία ενός ατόμου.
Στον Τρίτο Κόσμο, τον καπιταλισμό εισήγαγε η δύναμη της αποικιακής βίας, σπάζοντας απότομα τις ιστορικές τροχιές των αυτοχθόνων ώστε να διοχετευτούν οι φυσικοί τους πόροι προς την «ελεύθερη αγορά». Σήμερα, το υπερβολικό χρέος είναι ο μηχανισμός που προωθεί την εμβάθυνση του καπιταλισμού στις φτωχότερες χώρες. Στην εξαίρετη μελέτη της με τίτλο «The Debt Boomerang», η Susan George εξηγεί ότι από την κρίση του χρέους της δεκαετίας του 1980, οι φτωχές χώρες αναγκάστηκαν να βελτιώσουν το ισοζύγιο πληρωμών τους, δηλαδή να αυξήσουν τις εξαγωγές τους. Το γεγονός ότι πολλές από τις χώρες αυτές δεν διαθέτουν βιομηχανική παραγωγή μεγάλης κλίμακας, τις ανάγκασε να προσφέρουν τους φυσικούς τους πόρους σε ξένες εταιρείες προκειμένου να αποπληρώσουν τα μη βιώσιμα χρέη τους. Επιπλέον, η προσπάθεια αύξησης των εξαγωγών οδηγεί επίσης σε μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές που βραχυπρόθεσμα παράγουν μεν γρήγορα κέρδη, αλλά οδηγούν μακροπρόθεσμα σε οικολογική καταστροφή, επηρεάζοντας δυσμενώς τα φτωχότερα τμήματα της υπαίθρου.
Μεγάλο μέρος της αποψίλωσης των δασών σε όλο τον κόσμο έχει ως στόχο τη διευκόλυνση των εταιρειών εξόρυξης ή την τροφοδότηση της βιομηχανίας επίπλων στη Δύση. Οι φετινές πυρκαγιές στο Αμαζόνιο είναι μια σκόπιμη προσπάθεια εκκαθάρισης της γης για βόσκηση βοοειδών, για την εξαγωγή κρέατος στις δυτικές χώρες. Ότι οι «πνεύμονες του πλανήτη» μπορούν να θυσιαστούν για να εξασφαλιστεί σε όσους ζουν στον Παγκόσμιο Βορρά η απρόσκοπτη πρόσβαση στα χάμπουργκέρ τους, δείχνει τον παραλογισμό ενός συστήματος που ζυγίζει τα ιδιωτικά κέρδη περισσότερο από από την κοινωνική ευθύνη.
Έτσι εξηγείται γιατί δεν καταφέρνουμε να καταργήσουμε σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα παρά τις επιστημονικές προειδοποιήσεις. Οι μεγάλες εξορυκτικές εταιρείες έχουν κάνει τεράστιες επενδύσεις και αγοράζουν τη στήριξη των κυβερνήσεων για να διασφαλίσουν τα μελλοντικά τους κέρδη. Οι χώρες του Τρίτου Κόσμου αναζητούν επενδύσεις σε φυσικούς πόρους για να τους εξαγάγουν ώστε να αποπληρώσουν το χρέος τους, εισάγοντας τις χειρότερες περιβαλλοντικές και εργασιακές πρακτικές. Ο καπιταλισμός μας έχει κλειδώσει σε μια λογική που αναγκάζει την ανθρωπότητα να συμμετέχει στην ίδια της τη θεαματική αυτοκαταστροφή.
Στην Ελλάδα η εξόρυξη φυσικού αερίου που θα καταστρέψει άμεσα τη θάλασσά μας, φτιασιδώνεται με τα χρώματα της «εθνικής επιταγής». Το φυσικό αέριο που θα εξορυχθεί θα επιβαρύνει σημαντικά την υπερθέρμανση αφήνοντας πίσω του την καταστροφή, αλλά τα ιδιωτικά συμφέροντα που κρύβονται πίσω από την «εθνική επιταγή», λογαριάζουν ήδη κέρδη.
Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν επίσης ότι, ενώ οι ατομικές αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι σημαντικές, είναι εντελώς ανεπαρκείς για να αντικαταστήσουν την αναγκαία συλλογική δράση για την αντιμετώπιση της συστημικής κρίσης. Η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος συνδέεται σήμερα άρρηκτα με την αναζωογόνηση μιας ζωντανής δημοκρατίας που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των πολιτών.
Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ εκτιμούν ότι ίσως οδεύουμε προς ένα κλιματικό απαρτχάιντ, όπου εκείνοι που πλήττονται από την οικολογική καταστροφή θα αποκλείονται έξω από τις ασφαλείς περιοχές των πλουσίων. Αυτή η διαδικασία είναι ήδη σε εξέλιξη και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς να αμφισβητηθεί η υποκείμενη λογική της. Με άλλα λόγια, το κλειδί για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος δεν είναι να καταδικάσουμε μια αφηρημένη διαδικασία αλλά να προσδιορίσουμε τις συγκεκριμένες κοινωνικές σχέσεις αποκλεισμού, κυριαρχίας και εκμετάλλευσης που διαμορφώνουν το πλαίσιο της ζωής των απλών ανθρώπων. Μόνο ένα νέο κοινωνικό σύστημα που προνοεί για τη βιωσιμότητα και το σχεδιασμό πάνω στο καταστρεπτικό χάος του ύστερου καπιταλισμού μπορεί να αποτελέσει έναν δρόμο προς τα εμπρός.
Μπορούμε είτε να γίνουμε θεατές μιας κλιματικής καταστροφής που χτίζει τείχη και σύνορα σε όλο τον κόσμο, βάζοντας εκατομμύρια ανθρώπων κάτω από στρατιωτικές μορφές κοινωνικού ελέγχου, είτε να οικοδομήσουμε ένα εναλλακτικό σύστημα που θα επαναφέρει στον δημοκρατικό έλεγχο των κοινοτήτων την παραγωγή και την κατανάλωση σε όλο τον κόσμο. Το ύστατο διακύβευμα είναι αυτό της επιβίωσης. Ήρθε η ώρα για οργάνωση και αγώνα.
Σεπτέμβρης 2019
ΕΛΜΕ Α’ Κυκλάδων
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
