Alfavita Newsroom Συντάκτης: Αλέξης Ηρακλείδης *
Τον τελευταίο καιρό πληθαίνει η φημολογία περί θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο που θα προκληθεί, υποτίθεται, από σκόπιμη τουρκική ενέργεια. Αναμφίβολα η τουρκική στάση εδώ και έναν χρόνο είναι συχνά προκλητική, από την άλλη σε αρκετές περιπτώσεις πρόκειται για αντίδραση στην εμπρηστική στάση του υπουργού Αμυνας ο οποίος πλειοδοτεί σε υπερπατριωτισμό.
Ομως προκειμένου να αποφύγουμε μια δυσάρεστη αυτοεκπληρούμενη προφητεία στο Αιγαίο, με τον Καμμένο να καίει την Ελλάδα, ας βάλουμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις.
Το ζητούμενο όποτε η Ελλάδα και η Τουρκία διέθεταν νηφάλια κυβέρνηση ήταν η επίλυση των διαφορών στο Αιγαίο με διαπραγματεύσεις και με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο (ειδικά για την υφαλοκρηπίδα). Ωστόσο για να οδηγηθούμε στην επίλυση θα πρέπει, από ελληνικής πλευράς, να τεθούν κατά μέρος (εννοείται μόνο αν υπάρξει θετική ανταπόκριση από την άλλη πλευρά και) οι ακόλουθες ανεδαφικές θέσεις:
Οτι οι διαφορές του Αιγαίου είναι μόνο μία, η υφαλοκρηπίδα, κάτι που εμφανίζει την Αθήνα αδιάλλακτη και εκτός πραγματικότητας.
Οτι η προς οριοθέτηση υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο αφορά μόνο τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου και τουρκικών παραλίων.
Οτι η Ελλάδα μπορεί μονομερώς να επεκταθεί στα 12 μίλια στο Αιγαίο. Οταν υπάρχουν αντικριστές χώρες και όταν ισχύουν «ειδικές περιστάσεις», όπως πολλά νησιά, περίπλοκη ακτογραμμή κ.λπ., όπως κατ’ εξοχήν συμβαίνει στο Αιγαίο, τότε δεν συνιστάται μονομερής οριοθέτηση των χωρικών υδάτων μέχρι τα 12 μίλια από τη μία χώρα, αλλά συμφωνία μεταξύ των δύο παράκτιων χωρών ή προσφυγή σε διεθνές δικαστικό όργανο.
Οτι ο ελληνικός εναέριος χώρος μπορεί να παραμείνει εσαεί ως έχει, στα 10 μίλια αντί 6 που θα έπρεπε να είναι (η εναρμόνιση ισχύει για όλες τις άλλες παράκτιες χώρες στον κόσμο).
Οτι μπορεί η Ελλάδα μονομερώς να ορίσει την ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) της αρεσκείας της. Αυτό δεν γίνεται. Οπως και με την υφαλοκρηπίδα, απαιτείται ελληνοτουρκική συμφωνία ή παραπομπή σε διεθνές δικαστήριο για την οριοθέτηση.
Σημειωτέον ότι οι ατυχείς αυτές θέσεις, που εν μέρει τίθενται και για λόγους διαπραγματευτικούς, είχαν εγκαταλειφθεί όποτε η Ελλάδα έκανε σοβαρό διάλογο με την Τουρκία για το Αιγαίο, δηλαδή το 1975-81, το 2002-03 και το 2010-11.
Από πλευράς Τουρκίας αν θέλει να δείξει καλή διάθεση και να δημιουργηθεί, όπως παλιότερα, το κατάλληλο κλίμα για ουσιαστικό διάλογο, θα πρέπει να συμβούν τα ακόλουθα:
Πρώτον, σε ό,τι αφορά τον εθνικό εναέριο χώρο και το FIR η Αγκυρα να προτείνει ένα μορατόριουμ και, ούτως ή άλλως, να περιορίσει τις υπερπτήσεις της στον μίνιμουμ αριθμό και παράλληλα να προβαίνει σε διπλωματικές ενέργειες, π.χ. διαβήματα στην Ελλάδα, την Ε.Ε., το ΝΑΤΟ, τον ΟΗΕ, τον ICAO κ.λπ., δηλώνοντας ευθαρσώς τις θέσεις της στα δύο αυτά θέματα που τους θίγουν.
Δεύτερον, να ξεχάσει τα περί «γκρίζων ζωνών» και ας υπάρχουν κάποιες ασάφειες στα θαλάσσια σύνορα βορείως των Δωδεκανήσων.
Τρίτον, να αντιληφθεί ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν είναι ανύπαρκτα ή αμελητέα, όπως παραδοσιακά πιστεύει, αλλά έχουν, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ίδια νομικά δικαιώματα όπως τα χερσαία εδάφη.
Τέταρτον, να λάβει σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με εκείνη, είναι νησιωτική και θαλάσσια χώρα, με έντονη ταύτιση και συναισθηματική φόρτιση με το Αιγαίο και τυχόν διάσπαση του Αιγαίου, με οποιονδήποτε τρόπο, στα δύο, είναι απαράδεκτη για τους Ελληνες.
Πέμπτον, να αντιληφθεί ότι η επέκταση στα 12 μίλια είναι ένα ισχυρό νομικό χαρτί της Ελλάδας, το οποίο αν η Ελλάδα εγκαταλείψει (και μείνει στα 6 μίλια) θα πρέπει να λάβει ένα σοβαρό αντάλλαγμα ή αλλιώς να βρεθεί μια λύση μεικτή (π.χ. στην ηπειρωτική χώρα 10 ή 12 μίλια, αλλού 7-9 και δίπλα στην Τουρκία 6, κάτι που είχε σχεδόν συμφωνηθεί στο τέλος του 2003).
Εν κατακλείδι, η ουσία της διένεξης του Αιγαίου δεν είναι μόνο τα απτά εθνικά συμφέροντα εκάστης χώρας, αλλά κυρίως οι φόβοι για τις προθέσεις του άλλου. Από τη μία, υπάρχει ο φόβος ενός αναδυόμενου τουρκικού «νεο-οθωμανισμού» που επιδιώκει να ελέγχει το Αιγαίο και την Κύπρο (ίσως και την ελληνική Θράκη) και από την άλλη, ο φόβος το Αιγαίο να γίνει «ελληνική λίμνη» που εκλαμβάνεται, μαζί με την Κύπρο (ένωση χθες, σήμερα «έμμεση ένωση» μέσω της Ε.Ε.) ως αναζωπύρωση της Μεγάλης Ιδέας.
*Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συγγραφέας των βιβλίων «Ασπονδοι γείτονες: Ελλάδα-Τουρκία. Η διένεξη του Αιγαίου» (2007) και «The Greek Turkish Conflict in the Aegean» (2010).
Πηγή: efsyn.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Τι σημαίνει η λέξη «γλίσχρος»;
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής - Αιτήσεις έως 30/12
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
