Alfavita Newsroom Η εφηβεία, κατά την οποία το παιδί μεταμορφώνεται σε άτομο ικανό για αναπαραγωγή, περιλαμβάνει τόσο τις ψυχοκοινωνικές μεταβολές όσο και τις λεγόμενες σωματικές μεταβολές («ήβη»).
Η ενήβωση στα αγόρια σηματοδοτείται από την αύξηση του ορχικού όγκου. Ορχικός όγκος στα 4ml ή μήκος όρχεος στα 2,5cm υποδηλώνει έναρξη της ήβης. Στην Καυκάσια φυλή , αυτό συμβαίνει το νωρίτερο στα 9 έτη και το αργότερο στα 14 έτη.
Στα κορίτσια, σηματοδοτείται από το λεγόμενο breastbud, δηλαδή «μπουμπούκιασμα των μαστών». Αυτό στα Καυκάσια κορίτσια συμβαίνει ανάμεσα στα 8 και 13 χρόνια.
Όταν αυτά τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου εμφανιστούν πριν τα 8 στα κορίτσια και πριν τα 9 στα αγόρια, τότε μιλάμε για πρώιμη ήβη.
Η επιτάχυνση σε συνδυασμό ή/και με την εμφάνιση των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου αποτελούν καμπανάκι για πρώιμη ενήβωση.
Αξίζει να σημειωθεί η ύπαρξη φυσιολογικών παραλλαγών της εφηβικής ανάπτυξης με πιο συχνή την Πρώιμη Αδρεναρχή. Οι γονείς εμφανίζονται αγχωμένοι στο ιατρείο λόγω τρίχωσης στη μασχάλη ή στο εφήβαιο του παιδιού τους , ήπιας ακμής ή βρωμιδρωσίας πριν από τα 8 και τα 9 έτη αντίστοιχα στα κορίτσια και αγόρια.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, η αδρεναρχή είναι μια αύξηση της παραγωγής ορισμένων ορμονών που ονομάζονται ανδρογόνα (κυρίως μιας που ονομάζεται DHEA) από τα επινεφρίδια που συμβαίνει πριν από την εφηβεία.
Είναι ένα ξεχωριστό αναπτυξιακό στάδιο που συνήθως λαμβάνει χώρα τουλάχιστον δύο χρόνια πριν από την ίδια την εφηβεία, σύμφωνα με τον George Patton, σύμβουλο παιδοψυχίατρο και καθηγητή εφηβικής ψυχιατρικής και επικεφαλής της έρευνας για την υγεία των εφήβων στο Ινστιτούτο Ερευνών για τα Παιδιά Murdoch, το οποίο ηγήθηκε της μελέτης.
«Τώρα αρχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για αυτήν ως μια σημαντική φάση της ανάπτυξης κατά την οποία τα παιδιά θέτουν ορισμένα από τα συναισθηματικά και μεταβολικά θεμέλια για την εφηβεία», λέει ο Patton στους γονείς. «Είναι κατά τη διάρκεια αυτών των ετών που ένα παιδί αρχίζει πραγματικά να αναπτύσσει την έννοια του εαυτού του που μεταφέρει στην εφηβεία και την ενηλικίωση».
Καίριες και διαφωτιστικές απαντήσεις σε ερωτήματα γονέων δίνει η Παιδοενδοκρινολόγος Τζέσικα Αρδίτη
Πώς γίνεται ο έλεγχος της πρώιμης αδρεναρχής;
Πριν γίνει ο οποιοσδήποτε εργαστηριακός έλεγχος, πολύ σημαντική είναι η κλινική εξέταση του παιδοενδοκρινολόγου για να κρίνει αν το παιδί έχει πρώιμη έκκριση ανδρογόνων, πρώιμη ήβη (βλέπε παρακάτω) ή και τα δύο. Στη συνέχεια γίνεται εργαστηριακός έλεγχος που συμπεριλαμβάνει:
-Οστική ηλικία: ακτινογραφία στο αριστερό χέρι που δίνει πληροφορίες για την επιρροή των ορμονών στην ανάπτυξη.
-Αιματολογικός ορμονικός έλεγχος.
-Συχνά απεικονιστικός έλεγχος των οργάνων που εκκρίνουν τις ορμόνες. (π.χ. απεικόνιση των επινεφριδίων)
Αντιμετώπιση:
Στα κορίτσια, η πιο συχνή αιτία είναι η Ιδιοπαθής Πρώιμη Αδρεναρχή, δηλαδή δεν βρίσκουμε παθολογικό αίτιο!
Ωστόσο, ο έλεγχος είναι απαραίτητος για να αποκλειστούν σοβαρά νοσήματα τα οποία θέλουν άμεση θεραπεία.
Στα αγόρια κρύβεται πιο συχνά κάποιο παθολογικό αίτιο. Εκτός από τον έλεγχο, για να αποκλειστεί σοβαρή διάγνωση, η παρακολούθηση του παιδιού είναι σημαντική, γιατί η πρώιμη αδρεναρχή μπορεί να επηρεάσει την έναρξη της ήβης και την υγεία του παιδιού αργότερα.
Τι είναι η πρώιμη ήβη;
Η ήβη φυσιολογικά ξεκινάει μεταξύ 8 - 13 ετών στο κορίτσι και 9 - 14 στο αγόρι.
Ενεργοποιείται ο άξονας υποθάλαμο-υπόφυση-γονάδες με αποτέλεσμα την έναρξη λειτουργίας των γονάδων, δηλαδή των ωοθηκών στο κορίτσι και των όρχεων στο αγόρι. Οι γονάδες εκκρίνουν τότε τις ορμόνες του φύλου, οιστρογόνα στο κορίτσι και τεστοστερόνη στο αγόρι, αλλάζοντας έτσι σταδιακά το σώμα του παιδιού.
Ουσιαστικά, όλα ξεκινούν όταν ο υποθάλαμος, περιοχή του εγκεφάλου, εκκρίνει την ορμόνη GnRH, η οποία διεγείρει την υπόφυση.
Η υπόφυση με τη σειρά της εκκρίνει δύο άλλες ορμόνες, τις LH και FSH, οι οποίες ξυπνούν τις γονάδες και τις θέτουν σταδιακά σε λειτουργία.
Πώς καταλαβαίνουμε ότι ξεκίνησε η ήβη;
Στα κορίτσια, το πρώτο σημάδι της ήβης είναι η αύξηση του στήθους που ενδεχομένως να συνοδευτεί και με πόνο.
Αργότερα, παρουσιάζουν το εφηβικό άλμα, δηλαδή ψηλώνουν γρήγορα. Τέλος, η πρώτη έμμηνος ρήση, έρχεται περίπου 2 χρόνια μετά την έναρξη της ήβης. Πολλές μητέρες δεν αντιλαμβάνονται την έναρξη της ήβης και έτσι εκπλήσσονται όταν βλέπουν ξαφνικά το ανεπτυγμένο στήθος του παιδιού τους ή την πρώτη περίοδο.
Στα αγόρια, απαντώντας στις ορμόνες της υπόφυσης, οι όρχεις μεγαλώνουν. Είναι το πρώτο σημάδι που θα εκτιμήσει ο ιατρός.
Θα περάσει καιρός μέχρι να δούμε το αποτέλεσμα από μία μεγαλύτερη έκκριση τεστοστερόνης: μεγέθυνση πέους, επιτάχυνση ρυθμού ανάπτυξης, αλλαγή στη φωνή του νεαρού.
Πότε έχουμε πρώιμη ήβη; Τι κάνουμε;
Οι ηλικίες κλειδιά είναι 8 ετών στο κοριτσάκι και 9 ετών στο αγοράκι. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί σημάδι ήβης πριν από αυτή την ηλικία (ανάπτυξη μαστού ή όρχεις πιο μεγάλοι από παιδικούς) τότε πρέπει το παιδί να διερευνηθεί.
Η διερεύνηση επιβάλλεται για να αποκλειστεί παθολογικό αίτιο πρώιμης εμφάνισης στήθους / αύξησης των όρχεων και σε περίπτωση που διαπιστωθεί τέτοιο αίτιο να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά άμεσα.
Ο παιδοενδοκρινολόγος θα πάρει αναλυτικό οικογενειακό και προσωπικό ιστορικό, θα εξετάσει το παιδάκι και τέλος, θα συστήσει εργαστηριακό έλεγχο. Ο έλεγχος αυτός συνήθως συμπεριλαμβάνει:
-Οστική ηλικία: ακτινογραφία στο αριστερό χέρι που δίνει πληροφορίες για την επιρροή των ορμονών στην ανάπτυξη.
-Αιματολογικός ορμονικός έλεγχος, πιθανώς με LHRH test. (προσδιορισμός της έναρξης ή όχι της ήβη)
- Συχνά απεικονιστικός έλεγχος των οργάνων που εκκρίνουν τις ορμόνες. (π.χ. μαγνητική υποθαλάμου και υπόφυσης, υπερηχογράφημα μήτρας και ωοθηκών)
Θεραπεία:
Αναλόγως με το υποκείμενο αίτιο που προκαλεί την πρώιμη ανάπτυξη του παιδιού θα χρειαστεί θεραπευτική παρέμβαση ή όχι.
Παράλληλα, ο ιατρός σας πιθανώς να συζητήσει μαζί σας την χρήση φαρμακευτικής αναστολής της ήβης.
Πρακτικά γίνεται με ενδομυϊκή ένεση κάθε μήνα ή τρίμηνο για να σταματήσει την εξέλιξη της ήβης… σαν να κοιμίζουμε τον άξονα της ήβης για το διάστημα που χρησιμοποιείται η αγωγή.
Τι θα πρέπει να συζητήσετε με τον θεράποντά σας για να αποφασίσετε (μαζί!) για την ένδειξη της αναστολής της ήβης:
Προς το τέλος της εφηβείας, η αύξηση (ανάπτυξη στο ύψος) του παιδιού σταματάει. Τα οστά των παιδιών με πρώιμη ήβη ωριμάζουν και κλείνουν νωρίτερα, με αποτέλεσμα το παιδάκι να αποκτήσει χαμηλότερο ανάστημα από το προσδοκώμενο.
Επίσης, η πρώιμη εφηβεία μπορεί να προκαλέσει συναισθηματικά και κοινωνικά προβλήματα για αυτά τα παιδιά, τα οποία είναι μπροστά από τους συμμαθητές τους όσον αφορά τη σεξουαλική ωριμότητα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 12/8
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
