Alfavita Newsroom Πολλές φορές μέσα στην καθημερινότητα κάνουμε λάθος χρήση λέξεων και φράσεων, χωρίς να το γνωρίζουμε.
Εκατοστίσεις ή Εκατοστήσεις
Γιατί γράφω το εκατοστίσεις με -ι- (γιώτα); Όταν πρόκειται για τη γνωστή ευχή, χρησιμοποιούμε το ρήμα εκατοστίζω που σημαίνει αυξάνω το πλήθος πραγμάτων που έχω ως τον αριθμό εκατό. Δηλαδή η ευχετική έκφραση να τα εκατοστίσεις σημαίνει να τα κάνεις εκατό ή γενικώς πάρα πολλά. Κατά συνέπεια, το σωστό είναι να γράψουμε «να τα εκατοστίσεις» και όχι να τα εκατοστήσεις.
Μπίρα ή Μπύρα
Η λέξη μπίρα προέρχεται από την ιταλική λέξη birra κι αυτή με τη σειρά της από τη γερμανική bier. Με βάση αυτό ο σωστός τρόπος γραφής θα έπρεπε να ήταν «μπίρρα».
Ωστόσο, σύμφωνα με τους κανόνες της γραμματικής της Ελληνικής γλώσσας, οι λέξεις δάνεια από άλλες γλώσσες γράφονται όπως ακριβώς προφέρονται και με χρήση του απλούστερου τρόπου. Δηλαδή, οποιαδήποτε λέξη δανειζόμαστε από άλλη γλώσσα και την μεταγράφουμε στα ελληνικά, τότε επιλέγουμε ως σωστό τρόπο γραφής τον απλούστερο με -ι-, -ε-, -ο- και χωρίς διπλά σύμφωνα.
Επομένως, από τη λέξη μπίρρα το ένα -ρ- αφαιρείται λόγω του κανόνα και η σωστή της ορθογραφία είναι μπίρα.
Παρότι η γραφή της λέξης με ύψιλον είναι μεν ευρέως διαδεδομένη, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ετυμολογικά.
Αυγό ή Αβγό και Αυτί ή Αφτί
Πρόκειται για 2 λέξεις οι οποίες έχουν μετατραπεί σε αντικείμενο αντιπαράθεσης ουκ ολίγες φορές και όχι άδικα. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι έμαθαν στο σχολείο να γράφουν το αυγό και το αυτί με -υ- (ύψιλον), ωστόσο ο γνωστός σε όλους μας καθηγητής Γλωσσολογίας κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, έρχεται να αμφισβητήσει την ορθογραφία αυτή και να μας δώσει τη δική του εξήγηση για το ποιος είναι ο σωστός τρόπος γραφής τους.
Ξεκινώντας με τη λέξη αυγό ή αβγό, ο κ. Μπαμπινιώτης θεωρεί ότι η γραφή με -υ- (ύψιλον) αυγό, αν και παλαιότερη δεν στηρίζεται στην ετυμολογία της λέξης.
Αντιθέτως, η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ᾠὸν και ο φθόγγος -βγ- προέκυψε από φωνητική εξέλιξη, δηλαδή τα ωά > ταουά > ταγουά > ταουγά > ταβγά > τ’ αβγό.
Επομένως δεν δικαιολογείται να γραφτεί με δίφθογγο -αυ-, σαν να υπήρχε εξαρχής στη λέξη και η ορθή γραφή της λέξης είναι με -β- δηλαδή αβγό.
Όπως ακριβώς και με το αβγό έτσι και η γραφή αυτί με -υ- (ύψιλον), μολονότι διδασκόταν και διδάσκεται ακόμη από τη σχολική γραμματική, δεν είναι σωστή και δε δικαιολογείται ετυμολογικά, εφόσον δεν υπάρχει ο δίφθογγος -αυ- στη λέξη.
Η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό οὖς και ο φθόγγος -φτ- προέκυψε από φωνητική εξέλιξη, δηλαδή τὰ ὠτία> τὰ οὐτία > τ’ ἀφτία > τ’ ἀφτιά > τ’ αφτί και επομένως το σωστό είναι αφτί.
Συνεχίζω με δύο ονόματα για τα οποία μερικά χρόνια νωρίτερα, ο κ. Μπαμπινιώτης μέσω μίας ανάρτησης που έκανε στα social media εξήγησε τον ορθό τρόπο γραφής τους.
Μανόλης ή Μανώλης
Όπως εξήγησε ο κ. Μπαμπινιώτης, το όνομα Μανόλης προέρχεται από το εβραϊκό Εμμανουήλ που σημαίνει μαζί μας (είναι) ο Θεός και η σωστή του ορθογραφία είναι με -ο-.
Συγκεκριμένα έγραψε:
Εμμανουήλ < εβρ. Immanu El = «μαζί μας (είναι) ο Θεός [El]». (Ματθαίου 1.23: «Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσιν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός».
Εμμανουήλ > Μανουήλ > Μανουήλης > Μανόλης (με -ο-, όχι με -ω-)
Από την παραπάνω εξήγηση προκύπτει ότι η σωστή ορθογραφία του ονόματος είναι Μανόλης.
Πηγή: mypersonalblog.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Βάσεις Εισαγωγής: Πτώση σε Πολυτεχνεία και Νομικές αλλά οι Ιατρικές διεκδικούν να πάνε ψηλότερα
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 30/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
