Λαυρεντιάδης: Ο τραπεζίτης που δάνειζε τον εαυτό του

Πρώτα αγόρασε την τράπεζα, ύστερα έβαλε σε αυτήν τους δικούς του ανθρώπους και στη συνέχεια άρχισε να χρηματοδοτεί παράνομα τις εταιρείες του. Αυτή είναι η διαδικασία που περιγράφει το κατηγορητήριο για την υπόθεση Λαυρεντιάδη, στην οποία εμπλέκονται ο πρώην βασικός μέτοχος της Proton Bank και άλλα 32 άτομα.

 

Η υπόθεση τυπικά αρχίζει τον Δεκέμβριο του 2009, όταν ο κ. Λαυρεντιάδης απέκτησε το 31,3% των μετοχών της Proton Bank από την Τράπεζα Πειραιώς. Με την κίνηση αυτή, έγινε βασικός μέτοχος της Τράπεζας και υπό αυτήν την ιδιότητα μπορούσε να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό του.

 

Στην πραγματικότητα, όπως προκύπτει από το κατηγορητήριο, η απόκτηση της τράπεζας ήταν αναγκαίο βήμα προκειμένου να καταφέρει να χρηματοδοτήσει τις υπόλοιπες επιχειρήσεις του, οι οποίες βρίσκονταν σε δυσμενή οικονομική κατάσταση.

Και - με δεδομένο ότι δεν θα μπορούσε να αντλήσει τόσα πολλά χρήματα, τόσο γρήγορα από τις υπόλοιπες τράπεζες - η απόκτηση ενός χρηματοπιστωτικού οργανισμού ήταν η μοναδική «λύση».

Αμέσως μετά την απόκτηση της τράπεζας ο κ. Λαυρεντιάδης και οι συνεργάτες του έσπευσαν να τοποθετήσουν σε θέσεις-κλειδιά ανθρώπους της απολύτου εμπιστοσύνης τους, απομακρύνοντας ταυτόχρονα τα στελέχη της τράπεζας που θα μπορούσαν να εμποδίσουν τα σχέδιά τους.

 

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι - όπως αναφέρει το κατηγορητήριο - στη θέση των διευθυντών Πίστης και Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής τοποθετήθηκε άτομο που «στερείτο παντελώς βασικών γνώσεων επί τραπεζικών θεμάτων, πιστωτικού κινδύνου και του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου». Αντίθετα, αρκούσε το γεγονός ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο είχε συνεργαστεί στενά στο παρελθόν με τον κ. Λαυρεντιάδη και υπάκουε πλήρως στις εντολές του.

 

Αντίστοιχα, στις υπόλοιπες υπηρεσίες-κλειδιά της τράπεζας, όπως για παράδειγμα στη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου, η αποδυνάμωση ήταν συστηματική, με σκοπό να μην μπορούν να γίνονται οι σχετικοί έλεγχοι. Με τον τρόπο αυτό, η τράπεζα μπορούσε να ρίξει «στάχτη στα μάτια» και στους ελεγκτές της Τραπέζης της Ελλάδος, οι οποίοι λάμβαναν ψευδή ή ελλιπή στοιχεία για τις χορηγήσεις της Proton Bank προς εταιρείες που έμμεσα ανήκαν στον κ. Λαυρεντιάδη.

 

Η οργάνωση του σχεδίου ολοκληρώθηκε με την τοποθέτηση ατόμων της απολύτου εμπιστοσύνης του κ. Λαυρεντιάδη και στην Επιτροπή Πιστοδοτήσεων του Διοικητικού Συμβουλίου της τράπεζας. Μάλιστα, η διαδικασία είχε εκφυλιστεί τόσο πολύ ώστε οι εισηγήσεις για χορήγηση δανείων εκατομμυρίων ευρώ να γίνονται... προφορικά, ώστε να μην αποτυπώνονται με σαφήνεια στα εγκριτικά έγγραφα.

 

Οσο για τον ρόλο του κ. Λαυρεντιάδη, ενώ τυπικά ήταν μόνο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, στην πραγματικότητα κινούσε τα νήματα σε ολόκληρη την τράπεζα. Μάλιστα - όπως αναφέρει το κατηγορητήριο - συνέχισε να έχει τον απόλυτο έλεγχο ακόμα και μετά την τυπική του αποχώρηση από πρόεδρος της τράπεζας.

 

 

Εχοντας στήσει λοιπόν τον περίτεχνο μηχανισμό και αφού απέκτησαν τον πλήρη έλεγχο της τράπεζας, ο κ. Λαυρεντιάδης και οι συνεργάτες του έθεσαν σε εφαρμογή το σχέδιο δανειοδότησης των επιχειρήσεών του.

 

Από τις αρχές του 2010 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2011, η Proton Bank εκταμίευσε συνολικά ποσά άνω των 700 εκατ. ευρώ σε εταιρείες που τυπικά εμφανίζονταν ως ανεξάρτητες και αυτόνομες, στην πραγματικότητα όμως ήταν άμεσα ελεγχόμενες από τον κ. Λαυρεντιάδη και ανήκαν στον όμιλό του. Μάλιστα, για να πετύχουν την άμεση χρηματοδότηση, τα στελέχη της Proton Bank αξιοποίησαν σχεδόν όλες τις δυνατότητες χορήγησης ρευστότητας που είχαν στη διάθεσή τους. Χορήγηση δανείων, αλληλόχρεοι λογαριασμοί, αυξήσεις πιστωτικών ορίων και ομολογιακά δάνεια επιστρατεύθηκαν προκειμένου να μεταφερθεί «ζεστό χρήμα» από την τράπεζα προς τις επιχειρήσεις του κ. Λαυρεντιάδη.

 

Οπως αναφέρει το κατηγορητήριο, η πρακτική αυτή είναι παράνομη καθώς δεν επιτρέπεται η χορήγηση τόσο μεγάλων ποσών σε επιχειρήσεις που ελέγχονται από το ίδιο άτομο, καθώς αυτό παραβαίνει τα όρια πιστωτικού κινδύνου που θέτει η νομοθεσία.

Οι χορηγήσεις μάλιστα έγιναν με συνοπτικές διαδικασίες ενώ χαρακτηριστικό των υπόγειων διαδρομών είναι το γεγονός ότι μια σειρά από εταιρείες που δανειοδότησε η Proton Bank μεταφέρθηκαν εν μια νυκτί - και υπό άγνωστες περιστάσεις - στην κυπριακή εταιρεία Mideas Holding, η οποία ελέγχεται από τον κ. Λαυρεντιάδη μέσω παρένθετων προσώπων.

 

 

Οι περίεργες διαδρομές των χρημάτων άρχισαν τελικά να έρχονται στην επιφάνεια τον Αύγουστο του 2011, ύστερα από ελέγχους της Τραπέζης της Ελλάδος, η Αρχή Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες διέταξε το πάγωμα των λογαριασμών του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη και μιας σειράς στελεχών της Proton Bank.

 

Οι ασυνήθιστες συναλλαγές ποσού 51 εκατ. ευρώ που φέρεται να άλλαξε χέρια ανάμεσα σε υψηλόβαθμα στελέχη της τράπεζας και εταιρειών του κ. Λαυρεντιάδη ήταν τελικά μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Καθώς το μέγεθος της υπόθεσης άρχισε να βγαίνει στην επιφάνεια, και με δεδομένο ότι η τράπεζα δεν ήταν πια βιώσιμη, τον Οκτώβριο του 2011 αποφασίστηκε το «σπάσιμο» της Proton σε «καλή» και «κακή» τράπεζα. Ως αποτέλεσμα, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας επιβαρύνθηκε με 250 εκατ. ευρώ για να καλύψει το μετοχικό κεφάλαιο της Νέας Proton Bank, της οποίας είναι ο μοναδικός μέτοχος.

 

Ταυτόχρονα και προκειμένου να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα με τις καταθέσεις των πελατών της τράπεζας - κάτι που στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο αντιδράσεων -, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων κλήθηκε να πληρώσει επιπλέον 862 εκατ. ευρώ, ώστε να κλείσει η «τρύπα» ανάμεσα στο ενεργητικό και το παθητικό της.

 

Τα Νέα