«Εγκλωβίζονται» για δύο έτη όλοι οι ασφαλισμένοι - Ποιες κατηγορίες διασώζονται

Παπαδής Κώστας 

 

Από το 2013 οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης διαμορφώνονται για όλους τους ασφαλισμένους είτε στα 62 έτη ηλικίας με 40 έτη ασφάλισης είτε με 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας τους

Βίαιη «εκτίναξη» των ορίων συνταξιοδότησης κατά δύο έτη, σε όλες τις περιπτώσεις των ασφαλισμένων, επιφέρει το πακέτο των ασφαλιστικών μέτρων της κυβέρνησης από την 1η Ιανουαρίου 2013.

Ουσιαστικά με τον συνδυασμό δύο διατάξεων του τρίτου μνημονίου, που ψηφίστηκε από τη Βουλή και αποτελεί νόμο του κράτους, «εγκλωβίζει» - τουλάχιστον για δύο έτη - όλους τους ασφαλισμένους που δεν έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ως το τέλος του 2012.

Οι δύο ρυθμίσεις με τις οποίες επιτυγχάνεται αυτό το αποτέλεσμα είναι:

Πρώτον, η αύξηση του γενικού ορίου συνταξιοδότησης κατά δύο έτη (από τα 65 στα 67), αλλά και η αντίστοιχη αύξηση των ενδιάμεσων ορίων συνταξιοδότησης.

Δεύτερον, η άμεση ισχύ από 1ης Ιανουαρίου του 2013 των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης (όρια ηλικίας - έτη ασφάλισης), οι οποίες προβλεπόταν να διαμορφωθούν σταδιακά την 1η Ιανουαρίου 2015, σύμφωνα με τον νόμο Λοβέρδου - Κουτρουμάνη (3863/2010).

Με τον τρόπο αυτόν, από το 2013 οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης διαμορφώνονται για όλους τους ασφαλισμένους είτε στα 62 έτη ηλικίας με 40 έτη ασφάλισης είτε με 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας τους.

Σύμφωνα με τη διάταξη του μνημονίου, από την αύξηση των ορίων ηλικίας αλλά και την αύξηση των ετών ασφάλισης εξαιρούνται:

1. Οι μητέρες ανίκανων για βιοποριστική εργασία τέκνων.

2. Οι χήροι πατέρες ανίκανων για βιοποριστική εργασία τέκνων.

3. Οι ασφαλισμένοι που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας (νόμος 4024/2011).

Από την αύξηση των ορίων ηλικίας γλιτώνουν μόνο όσοι έχουν τις προϋποθέσεις να αποχωρήσουν ως τις  31 Δεκεμβρίου 2012. Χαρακτηριστικά η νομοθετική διάταξη αναφέρει πως «θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα ως την 31η Δεκεμβρίου 2012, λόγω της συμπλήρωσης του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και των ορίων ηλικίας, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε».

Ταυτοχρόνως όσοι κατοχυρώνουν ως τις 31 Δεκεμβρίου 2012 τις κατ' έτος προβλεπόμενες προϋποθέσεις από τον νόμο Λοβέρδου - Κουτρουμάνη δύνανται να συνταξιοδοτηθούν με τις προϋποθέσεις αυτές.       

Η αύξηση του γενικού ορίου συνταξιοδότησης κατά δύο έτη (από τα 65 στα 67) αναμένεται να προκαλέσει ντόμινο αυξήσεων στα όρια συνταξιοδότησης όλων των ενδιάμεσων περιπτώσεων.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το όριο ηλικίας για την καταβολή μειωμένης σύνταξης θα αυξηθεί από τα 60 στα 62 έτη. Ανάλογη θα είναι η αύξηση σε όλα τα λεγόμενα «ενδιάμεσα» όρια ηλικίας, ενώ διασώζονται μόνο όσοι ασφαλισμένοι θεμελιώνουν φέτος συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι «κλειδώνουν» το δικαίωμα και μπορούν να αποχωρήσουν με βάση το ισχύον καθεστώς οποτεδήποτε.

Στο πακέτο μέτρων προβλέπεται ακόμη η άμεση υλοποίηση των αλλαγών στα όρια ηλικίας που προβλέπονται στον νόμο Λοβέρδου - Κουτρουμάνη. Συγκεκριμένα, η σταδιακή αύξηση ορίων ηλικίας και ετών ασφάλισης που ολοκληρωνόταν το 2015 θα «έλθει» δύο έτη νωρίτερα και χωρίς σταδιακή εφαρμογή. Δηλαδή τα όρια ηλικίας και τα έτη ασφάλισης του 2015 θα τεθούν σε ισχύ από το 2013.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση όσων συνταξιοδοτούνται φέτος με 37 έτη ασφάλισης και σε ηλικία 59 ή 60 ετών - αναλόγως με το ασφαλιστικό ταμείο - ενώ από το 2013 θα απαιτούνται 40 χρόνια ασφάλισης και το 62ο έτος της ηλικίας.

Σημειώνεται ότι από το 2013 παύουν να υπάρχουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη συνταξιοδότηση των γυναικών με ανήλικα παιδιά. Οσες ασφαλισμένες δεν θεμελίωσαν δικαίωμα ως το τέλος του 2012, θα ακολουθήσουν τις γενικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

 

Αντίθετα δεν θα επηρεαστούν καθόλου όσοι έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά πριν από τις 31.12.1982 για τους οποίους εξακολουθούν να ισχύουν οι προϋποθέσεις που ίσχυαν ακόμη και πριν από το 2010.

 

Οι μεγάλες ανατροπές έρχονται για τους ασφαλισμένους στα ειδικά Ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών. Για την περίπτωση συνταξιοδότησης ανδρών ασφαλισμένων κατά την περίοδο 1.1.1983 - 31.12.1992 με 15 έτη ασφάλισης δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα συνταξιοδότησης.

Για τη συνταξιοδότηση αυτής της κατηγορίας απαιτείται η συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης 15 ετών και του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας, όπως φαίνεται και στον πίνακα.

Για τη συνταξιοδότηση των γυναικών ασφαλισμένων ως 31.12.1992 το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης της ηλικίας των 55 (για μειωμένη σύνταξη) ή των 60 (για πλήρη σύνταξη) ετών.

Από το 2013 τα όρια ηλικίας εξισώνονται με εκείνα των ανδρών και είναι το 67ο για πλήρη σύνταξη και το 62ο για μειωμένη σύνταξη.

Για τη συνταξιοδότηση των γυναικών ασφαλισμένων πριν από την 1.1.1993, που έχουν χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 15 ετών, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης της ηλικίας των 60 ετών (για πλήρη σύνταξη). Γι' αυτή την κατηγορία από το 2013 και μετά το όριο ηλικίας για σύνταξη με 15 έτη ασφάλισης εκτινάσσεται στο 67ο έτος.

Επιπλέον οι γυναίκες ασφαλισμένες κατά την περίοδο 1983-1992 δύνανται να συνταξιοδοτηθούν με προϋποθέσεις που αντιστοιχούν στο έτος συμπλήρωσης των 35 ετών ασφάλισης.

Για τη συνταξιοδότηση των μητέρων ασφαλισμένων για πρώτη φορά κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.1983 ως 31.12.1992 το απαιτούμενο όριο ηλικίας (για λήψη πλήρους ή μειωμένης σύνταξης) είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 25 ετών.

Για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων υπάρχει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με αναστολή (δηλαδή η έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης με τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης στην οποία ορίζεται ότι η σύνταξη θα αρχίσει να καταβάλλεται με τη συμπλήρωση του απαιτούμενου ορίου ηλικίας για λήψη πλήρους σύνταξης).

Οι διατάξεις που αφορούν τη συνταξιοδότηση μητέρων ανήλικων παιδιών που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά κατά την περίοδο 1983-1992 έχουν εφαρμογή και στους χήρους πατέρες ανήλικων παιδιών που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά κατά την ίδια χρονική περίοδο.

Για τις μητέρες ανήλικων παιδιών - ασφαλισμένες των τ. ειδικών Ταμείων οι καταστατικές διατάξεις των οποίων προέβλεπαν τη συνταξιοδότηση γυναικών με ανήλικα παιδιά εφαρμόζεται και η διάταξη της νομοθεσίας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τη συνταξιοδότηση μητέρων ανήλικων παιδιών ασφαλισμένων ως τις 31.12.1992.

Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος κατά το οποίο η ασφαλισμένη συμπληρώνει τον προβλεπόμενο χρόνο ασφάλισης των 18 ετών και 3 μηνών (5.500 ημερών). Από το 2013 το όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη πηγαίνει στα 67 και για μειωμένη σύνταξη στα 62 έτη.

Για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων δεν υπάρχει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με αναστολή.

Για τη συνταξιοδότηση των μητέρων τουλάχιστον 3 παιδιών ή των πατέρων τουλάχιστον 3 παιδιών που είναι χήροι ή διαζευγμένοι και έχουν την επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών με δικαστική απόφαση, και έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.1983 ως 31.12.1992, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 20 ετών.  

 

 

Στο 67ο έτος της ηλικίας ανεβαίνει το όριο συνταξιοδότησης και για τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ από την Πρωτοχρονιά. Οπως προβλέπει ο νέος νόμος, οι ασφαλισμένοι που ως τις 31.12.2012 συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης και το 65ο έτος της ηλικίας έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τις ίδιες προϋποθέσεις και μετά την 1.1.2013.

Ομως οι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης ή το 65ο έτος της ηλικίας από 1.1.2013 και μετά συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης και του 67ου έτους της ηλικίας.

Πέραν αυτής της γενικής ρύθμισης προβλέπεται σειρά διατάξεων για τους παλαιούς ασφαλισμένους, δηλαδή για όλους όσοι πρωτοασφαλίστηκαν ως το τέλος του 1992, καθώς και για τις γυναίκες.

 

Συνταξιοδότηση με 37ετία. Οι ασφαλισμένοι που ως τις 31.12.2010 είχαν συμπληρώσει 37 έτη πραγματικής ασφάλισης σε φορείς αυτοαπασχολουμένων συνταξιοδοτούνται και μετά την 1.1.2013 χωρίς όριο ηλικίας.

Συνταξιοδότηση με 35ετία. Οι ασφαλισμένοι που συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης ως τις 31.12.2012 διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση 35 ή 36 ή 37 ετών ασφάλισης κατά περίπτωση, και του 60ού έτους της ηλικίας, και μετά την 1.1.2013.

Οι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης από 1.1.2013 και μετά συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και ηλικία 62 ετών.

 

Οι ειδικότερες προϋποθέσεις για τις γυναίκες (παλαιές ασφαλισμένες) του Τομέα Ασφάλισης Ναυτικών και Τουριστικών Πρακτόρων καθώς και τις προερχόμενες από το πρώην ΤΣΑ που επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν με τις καταστατικές διατάξεις του πρώην ΤΣΑ διαμορφώνονται ως εξής:

1. Οι ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν 25 έτη ασφάλισης ως τις 31.12.2010 διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας και μετά την 1.1.2013.

2. Οι ασφαλισμένες που συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης από 1.1.2011 και εφεξής, και συγχρόνως συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν το 60ό έτος της ηλικίας ως τις 31.12.2012 διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 61ου ή του 62ου έτους της ηλικίας, και μετά την 1.1.2013.

3. Οι ασφαλισμένες που συμπληρώνουν 25 έτη από 1.1.2011 και εφεξής, και συμπληρώνουν το 60ό έτος της ηλικίας από 1.1.2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.

 

Μητέρες

1. Οι μητέρες ανήλικων τέκνων που ως τις 31.12.2010 είχαν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1.1.2013 με τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας, ανεξάρτητα από το αν κατά τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.

2. Οι μητέρες ανήλικων τέκνων που συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης ως τις 31.12.2012 διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1.1.2013, με τη συμπλήρωση του 55ου ή του 58ου έτους της ηλικίας αντίστοιχα, ανεξάρτητα από το αν κατά τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.

3. Οι μητέρες ανήλικων τέκνων που συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης από 1.1.2013 και μετά συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.

 

 

1. Οι ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) από 1.1.2013 και μετά συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και ηλικία 62 ετών.

 

2. Οι ασφαλισμένοι που ως τις 31.12.2012 συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης και το 65ο έτος της ηλικίας τους (ή το 60ό έτος για μειωμένη σύνταξη) έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τις ανωτέρω προϋποθέσεις και μετά την 1.1.2013.

 

3. Οι ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) που συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης ή το 65ο έτος της ηλικίας τους (ή το 60ό έτος της ηλικίας για μειωμένη σύνταξη) από 1.1.2013 και μετά δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης και ηλικία 67 ετών (ή ηλικία 62 ετών για μειωμένη σύνταξη).

TO BHMA