Οι ανθρωπιστικές επιστήμες στο εκτελεστικό απόσπασμα

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

 

Του Θεόδωρου Σταυρόπουλου*

 

Η τρικομματική κυβέρνηση (όρος που, εμένα προσωπικά, με παραπέμπει στην περιγραφική αυτή λέξη του λαού μας «τρισκατάρατη»), αυτό το τραγελαφικό μόρφωμα του νεοφιλελευθερισμού, συνεχίζει να προκαλεί, βάζοντας στο στόχαστρό της αυτή τη φορά την πολύπαθη παιδεία του τόπου μας και, πιο συγκεκριμένα, τις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Πιστή στα Τροϊκανής προελεύσεως δόγματα των ριζικών μεταρρυθμίσεων για την δήθεν «οικονομική σωτηρία της χώρας» και σε αγαστή συνεργασία πάντοτε με τα κεχρισμένα της «golden boys» επιτίθεται ανηλεώς και συστηματικά τόσο στην οικονομία, την δημοκρατία, τις εργασιακές σχέσεις όσο και στον θεμέλιο λίθο όλων αυτών – την παιδεία.

Οι ξενόδουλοι ταγοί του νεοφιλελευθερισμού επιδεικνύουν για μία ακόμη φορά την ξενομανία τους με την εφαρμογή του σχεδίου «Αθηνά», ξαπλώνοντας ξεδιάντροπα τις ανθρωπιστικές επιστήμες στο κρεβάτι του Προκρούστη, θυσία στον βωμό του «απαραίτητου» εκσυγχρονισμού που ευαγγελίζονται.

Η κ. Διαμαντοπούλου, μαζί με τον κ. Αρβανιτόπουλο και την κ. Χριστοφιλοπούλου, ως άλλοι Τρείς Ιεράρχες, έρχονται να φωτίσουν την «οπισθοδρομική» τριτοβάθμια παιδεία μας. Με τις καθηγητικές σχολές ήδη στο περιθώριο και τις ανθρωπιστικές σπουδές να θεωρούνται στην καλύτερη των περιπτώσεων κάτι σαν ακριβό χόμπυ, η έμφαση δίνεται στην τεχνοκρατική πλευρά της παιδείας. Σκοπός τους; Η αποσιώπηση των ανθρωπιστικών αξιών και του ανθρωποκεντρικού στοιχείου από το corpus της παιδείας και η μετατροπή των πανεπιστημιακών σχολών σε εκκολαπτήρια μελλοντικών τεχνοκρατών που θα στελεχώνουν τις υπο Γερμανική διοίκηση «δημόσιες» επιχειρήσεις της Ελλάδος του προσεχούς μέλλοντος. 

Η συνένωση επιμέρους τμημάτων ανθρωπιστικών επιστημών σε μεγαλύτερα, πιο «γενικά» μορφώματα, πιστεύω πως αναπόφευκτα θα καταλήξει στην υποβάθμιση του επιπέδου σπουδών στον εκάστοτε ακαδημαϊκό τομέα. Μάλιστα, το ότι αυτό έγινε αιφνιδιαστικά και δίχως τον παραμικρό διάλογο με τα θεσμικά όργανα των πανεπιστημίων, δεν αφήνει αμφιβολία στο μυαλό μου πως πρόκειται για μία επιχείρηση τύπου «σόκ και δέος» με στόχο τον ανθρωπιστικό πυρήνα της παιδείας.

Η γέννηση τέτοιων υβριδικών, υδροκέφαλων μεγα-τμημάτων, τα οποία θα πασχίζουν να είναι λίγο απ’ όλα (και, κατά την εκτίμησή μου, θα καταλήγουν στο γενικότερο τίποτα) υποβαθμίζει εξ ορισμού τον τίτλο των πτυχίων που θα απονέμουν, τόσο στην ουσία του γνωστικού υποβάθρου το οποίο ο πτυχιούχος θα αποκομίζει όσο και κατ’ όνομα, στα μάτια της αγοράς εργασίας. Κάτι τέτοιο, αναμφίβολα, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους νέους πτυχιούχους οι οποίοι ως απόφοιτοι των νέων αυτών σχολών θα κληθούν να αναζητήσουν εργασία σε αγορές ήδη υπερκορεσμένες, απαιτητικές σχεδόν πέρα από τα όρια της λογικής, και ανάλγητα ανταγωνιστικές. 

Μια τέτοια άνευ προηγουμένου επίθεση-αστραπή (blitzkrieg που θα έλεγαν και οι φίλοι μας οι Γερμανοί) ενάντια στις ανθρωπιστικές επιστήμες δεν μπορώ να την θεωρήσω διόλου τυχαία. Ειδικά σε μία περίοδο που η χώρα περνά μια τέτοια κρίση ανθρωπίνων αξιών – από την οποία πηγάζουν οι πιο νοσηρές και σκοτεινές εκφάνσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης (αυτοκτονίες, ρατσιστικές επιθέσεις, εξουθένωση των ασθενέστερων τάξεων). 

Το κακό πρέπει να το κόβεις από τη ρίζα, λένε. Η συνταγή δουλεύει και αντίστροφα όμως. Το καλό, αν το χτυπήσεις στη ρίζα, πεθαίνει. Οι ανθρωπιστικές επιστήμες είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός που γέννησε ποτέ η Ελλάδα. Οι έννοιες του ανθρωπισμού, η ψυχική αυτή ανάταση που βάζει στο κέντρο όλων των πραγμάτων ως μέτρο τον ίδιο τον άνθρωπο και την αξιοπρεπή ευδαιμονία του – η τελευταία μας γραμμή άμυνας ενάντια στην απανθρωπιά του κυβερνόντος κεφαλαίου είναι πλέον έτοιμη να καταστεί δορυάλωτη από τα όπλα της νέας σιδηρόφρακτης, Ευρωπαίας «Αθηνάς». 

Από πλευράς μας, συμπαραστεκόμαστε στον δίκαιο αγώνα των πρυτανικών αρχών και στηρίζουμε τις ενστάσεις τους προς αυτό το επαίσχυντο σχέδιο νόμου το οποίο άλλωστε βρίθει παρανομιών. Θα υψώσουμε την φωνή μας ενάντια στην κατάργηση της αυτοτέλειας του πανεπιστημίου καθώς είναι χρέος μας – ως ενεργοί αλλά και ως ακαδημαϊκοί πολίτες. 

 

* Ο Θεόδωρος Σταυρόπουλος διδάσκει Μαθηματική Ανάλυση στο Μαθηματικό και Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών