Ερωτήματα για την επιλογή των θεμάτων στο ΑΟΘ στις πανελλήνιες εξετάσεις του ΓΕΛ

Πανελλαδικές εξετάσεις 2019: Αρχές Οικονομικής Θεωρίας

Αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο αποτέλεσε η αρχική ανάγνωση και στη συνέχεια η επίλυση των θεμάτων του μαθήματος «Αρχές Οικονομικής Θεωρίας – Α.Ο.Θ.» των Πανελλαδικών Εξετάσεων της Γ΄ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου όπως τέθηκαν σε αυτές την Παρασκευή 14 Ιουνίου 2017.

Οι διευκρινίσεις που τοποθετούνται στην αρχή του κειμένου – παραβιάζοντας κανόνες σωστής σύνταξης των κειμένων - κρίνονται απαραίτητες προς αποφυγή κάθε παρερμηνείας και παρεξήγησης των γραφόμενων:

1. Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητείται η ορθότητα των περισσοτέρων από τις απαντήσεις που ασφαλώς οι περισσότεροι Οικονομολόγοι αποδέχονται  αλλά να καταδειχτούν ασάφειες και αδυναμίες των ερωτημάτων σε σχέση με τη διδαχθείσα ύλη και την οικονομική προσέγγιση.
2. Η «σκωπτική» διάθεση και προσέγγιση που επιδεικνύονται σε αρκετά σημεία του κειμένου σε καμία των περιπτώσεων δεν δείχνει πρόθεση αμφισβήτησης του έργου της Επιτροπής Εξετάσεων ή τελικά του ίδιου του θεσμού των Πανελλαδικών Εξετάσεων αλλά προσπαθεί να καταδείξει τον προβληματισμό ως προς τη «σκοπιμότητα» επιλογής των συγκεκριμένων θεμάτων.
3. Ο βαθμός δυσκολίας (ή μη) των θεμάτων σε καμιά περίπτωση δεν επηρεάζει το μέγεθος «συνολική επιτυχία» των μαθητών αφού το σύστημα είναι ανταγωνιστικό μόνο για τη συγκεκριμένη φουρνιά των υποψηφίων και οποιαδήποτε προσπάθεια συγκρισιμότητας είναι εκ προοιμίου χωρίς αντικείμενο.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν.

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ, Ερώτημα Α.2. Παρατίθεται αυτούσιο (για να δικαιολογήσουμε το δεύτερο τμήμα του τίτλου με το ανέκδοτο για τα καύσιμα).

Η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αυξομειώνεται κατά τη διάρκεια του έτους. Οι ένοικοι μιας πολυκατοικίας αγοράζουν κάθε μήνα της χειμερινής περιόδου, πετρέλαιο θέρμανσης αξίας 1.000 ευρώ. Η ελαστικότητα ζήτησης των ενοίκων της πολυκατοικίας για πετρέλαιο θέρμανσης είναι: α. ΕD = 0.    β. ΕD τείνει στο άπειρο.    γ. |ΕDτοξ | = 1.    δ. |ΕD| > 1.

Ασφαλώς η σταθερή δαπάνη των 1000 ευρώ οδηγεί στη σκέψη της ύπαρξης μορφής «ισοσκελούς υπερβολής» της συνάρτησης ζήτησης και κατ΄ επέκταση σε ελαστικότητα ζήτησης σε απόλυτη τιμή ίση με τη μονάδα που όπως περιγράφεται στη σελίδα 44 του διδακτικού βιβλίου « … αποδεικνύεται εύκολα εάν χρησιμοποιήσουμε τον τύπο της ελαστικότητας τόξου …» και άρα η σωστή απάντηση είναι το γ.

Μέχρι εδώ όλα καλά, ερώτημα που σίγουρα απευθύνεται σε καλά προετοιμασμένους υποψηφίους και μπλα-μπλα-μπλα κλπ:

Ας μου επιτραπεί όμως το ερώτημα είναι «ευφυολόγημα» και ανάγεται στο «μεταγνωστικό» επίπεδο γνώσεων των μαθητών.

Η προσγείωση στην πραγματικότητα αναδεικνύει την ανεδαφικότητα του ερωτήματος και στην ουσία το καθιστά άκυρο.

1. Τι θα επικαλεστεί ο διαχειριστής της οικοδομής στους ενοίκους ως δικαιολογία εάν η δεδομένα μειωμένη ποσότητα του πετρελαίου που αντιστοιχεί στη δαπάνη των 1000 € -στην  περίπτωση αισθητής ανόδου της τιμής - και στην κατάσταση που εμφανιστεί  παγετός και το πετρέλαιο τελειώσει στις 20 ημέρες: «ξέρετε η τοξοειδής ελαστικότητα του πετρελαίου είναι ίση με τη μονάδα γιαυτό θα κρυώνουμε για το υπόλοιπο του μήνα. Ή για να το συνδέσουμε με το παράδειγμα του εικοσάευρου. Ο οδηγός του αυτοκινήτου όταν η βενζίνη ήταν φθηνή πήγαινε από την Αθήνα στη Λαμία. Μετά την αύξηση της τιμής της βενζίνης θα αναγκαστεί με τα καύσιμα αξίας είκοσι ευρώ να αφήσει το αμάξι του κάπου στα Καμένα Βούρλα και μετά θα συνεχίσει με ότο-στοπ για να ολοκληρώσει τη διαδρομή του. Τέλεια.
2.  Να θυμηθούμε ποια είναι τα κλασικότερα παραδείγματα «πλήρους ανελαστικής ζήτησης» και κοντά σε αυτά «ανελαστικής ζήτησης» όπως εμφανίζονται στη βιβλιογραφία. Ασφαλώς τα φάρμακα για τη θεραπεία κάποιας ασθένειας και στη συνέχεια έρχονται το ψωμί και τα καύσιμα. ΝΑΙ, τα αναθεματισμένα, τα ΚΑΥΣΙΜΑ.
3. Τελικά η εκφώνηση αναφέρεται σε σταθερή – αμετάβλητη δαπάνη (απόφαση) και όχι σε χαρακτηρισμό ελαστικότητας ζήτησης του αγαθού «πετρέλαιο θέρμανσης» που δείχνει το βαθμό αντίδρασης – ανταπόκρισης των καταναλωτών στις μεταβολές της τιμής – ceteris paribus (πρόθεση).

Εάν προχωρήσουμε σε στατιστική έρευνα στις απαντήσεις, θέλω να πιστεύω ότι αυτό που  θα βρούμε είναι οι μαθητές απάντησαν στην τύχη στο συγκεκριμένο ερώτημα κόντρα στη λογική που λέει ότι στην πρώτη ομάδα θεμάτων οι μαθητές καλούνται να απάντησουν σε ερωτήματα κατανόησης της ύλης

ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ, Ερώτημα Γ.2. Παρατίθεται αυτούσιο.

« . . . Αν ο τύπος της νέας συνάρτησης ζήτησης QD2 είναι QD2 = 600 – 20 Ρ και η καμπύλη της είναι παράλληλη με την αρχική καμπύλη ζήτησης QD1, να βρεθεί ο τύπος της γραμμικής συνάρτησης QD1 . . .».

Σε ποιο σημείο του σχολικού βιβλίου αναφέρεται ότι ο συντελεστής β = ΔQ/ΔP αποτελεί το συντελεστή διεύθυνσης της γραμμικής συνάρτησης και ότι σε παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης αυτό παραμένει σταθερό, (ξεχάστε την αναφορά στη σελ. 32 . . . εξαρτάται από την κλίση της ευθείας . . .). Σίγουρα αυτό υπάρχει σε πολλά «Σχολικά Βοηθήματα» όπως του εξαίρετου προέδρου κ. Τέντε και το διδάσκουν και σε πολλά φροντιστήρια ή ακόμα και αρκετοί από τους συναδέλφους, αλλά είναι κατεξοχήν Γραμμική Άλγεβρα -  και λιγότερο Οικονομία. Εκτός εάν κάποιος πιστεύει ότι όλοι οι μαθητές της Ομάδας Προσανατολισμού Οικονομίας – Πληροφορικής στη Γ΄ τάξη προέρχονται μόνο από την Ο.Π. Θετικών Σπουδών της Β΄ όπου διδάσκεται ως θεώρημα ο συντελεστής διεύθυνσης (λ) ως η εφαπτομένη της γωνίας στον άξονα των εξαρτημένων μεταβλητών. Οι μαθητές που προέρχονται από τις Ανθρωπιστικές Σπουδές; Ξέχασα. Αυτοί είναι καλοί στην αποστήθιση, άρα θα έγραψαν καλά το 2^ο Θέμα (παρεμπιπτόντως από τα ΚΑΛΥΤΕΡΑ θέματα Εφαρμοσμένης Οικονομικής).

ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ, Ερώτημα Δ.3. Παρατίθεται αυτούσιο με την εισαγωγή, γιατί στη γλώσσα και τη διατύπωση  βρίσκεται η ουσία και η μεγαλύτερη σημασία.

ΘΕΜΑ Δ Δίνεται ο παρακάτω πίνακας παραγωγής και κόστους μιας επιχείρησης που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί σταθερούς και μεταβλητούς συντελεστές. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί ως μεταβλητούς συντελεστές την εργασία και τις πρώτες ύλες. . .  και συνεχίζει . . .

Δ3. α) Σύμφωνα με τα δεδομένα του παραπάνω πίνακα να δικαιολογήσετε αν ισχύει ο Νόμος της Φθίνουσας Απόδοσης (Μονάδες 2).

β) Nα εξηγήσετε γιατί ο Νόμος της Φθίνουσας Απόδοσης ισχύει στη βραχυχρόνια περίοδο για κάθε παραγωγική διαδικασία (Μονάδες 2).

Σημείωση: με έντονα γράμματα (Bold) τα κομμάτια που καταδεικνύουν την αστοχία – ακυρότητα του ερωτήματος. 

Και για να κατανοήσουμε την αστοχία του ερωτήματος παρατίθεται ο Ν.Φ.Α όπως ακριβώς περιγράφεται στη σελίδα 57 του διδακτικού βιβλίου « . . .Το οριακό προϊόν αυξάνεται μέχρι και τον πέμπτο εργάτη, όπου η τιμή του είναι δέκα επτά (17), και στη συνέχεια μειώνεται, γίνεται μηδέν στον όγδοο εργάτη και αρνητικό στον ένατο, με αποτέλεσμα να μειώνεται και το συνολικό προϊόν. Η συμπεριφορά αυτή του συνολικού, μέσου και οριακού προϊόντος εξηγείται από το νόμο της φθίνουσας ή μη ανάλογης απόδοσης . . .» και συνεχίζει με το Ν.Φ.Α. «Ο νόμος της φθίνουσας ή μη ανάλογης απόδοσης δηλώνει ότι στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής, δηλαδή στην περίοδο που υπάρχει ένας τουλάχιστον σταθερός παραγωγικός συντελεστής, υπάρχει ένα σημείο μέχρι το οποίο η διαδοχική προσθήκη ίσων μονάδων του μεταβλητού συντελεστή δίνει συνεχώς μεγαλύτερες αυξήσεις στο συνολικό προϊόν. Πέρα από το σημείο αυτό κάθε διαδοχική ίση αύξηση του μεταβλητού συντελεστή θα δίνει όλο και μικρότερες αυξήσεις στο συνολικό προϊόν, δηλαδή, το οριακό προϊόν του μεταβλητού συντελεστή αρχικά αυξάνεται και μετά μειώνεται.

Ένσταση πρώτη: Άρα με βάση τα δεδομένα του πίνακα ο νόμος δεν ισχύει αφού το οριακό προϊόν (ΜΡ) τελικά μόνο μειώνεται (τιμές που παίρνει  - , 5, 2, 1) όμως θυμηθείτε στην εισαγωγή του θέματος « . . . Δίνεται ο παρακάτω πίνακας παραγωγής και κόστους μιας επιχείρησης που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο . . .» αρά τελικά ισχύει.

Ας την αφήσουμε τη μαργαρίτα, ισχύει -  δεν ισχύει κλπ. Ο νόμος ισχύει αλλά δεν μπορεί να δικαιολογηθεί σε καμία των περιπτώσεων.  Επιπρόσθετα σύμφωνα με τη θεωρία, η καμπύλη του  οριακού προϊόντος (ΜΡ) κατερχόμενη συναντά την καμπύλη του μέσου προϊόντος (ΑΡ) στη μέγιστη τιμή της. Δυστυχώς όμως στον Πίνακα δεν υπάρχουν μεγαλύτερες τιμές του ΜΡ ώστε να προσδιοριστεί εάν μετά τον 20^ο ή μετά τον 30^ο εργάτη εμφανίζεται ο Ν.Φ.Α.

Ένσταση δεύτερη: Παραθέτω την απάντηση της Ο.Ε.Φ.Ε. στο θέμα (δυστυχώς δεν μπόρεσα να κάνω copy-paste και αναγκάστηκα να πληκτρολογήσω –ευτυχώς είναι μόνο δύο σειρές):

«Δ.3. α. Ισχύει γιατί η επιχείρηση λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο παραγωγής και άρα υπάρχει τουλάχιστο ένας σταθερός παραγωγικός συντελεστής.»

Ερωτήματα; Αυτό είναι «να δικαιολογήσετε»; Και ο πίνακας; που είναι το «σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα; Ο σταθερός παραγωγικός συντελεστής; Τον βρήκε κανείς ή ακόμα αγνοείται;

Μάλλον, μήπως τελικά, στην Ο.Ε.Φ.Ε. κατάλαβαν την αστοχία του ερωτήματος; 

Κλείνοντας το σημείωμα αυτό να πούμε και τα θετικά: α. οι πράξεις, παρ’ όλες τις δυσκολίες, περιορίστηκαν σημαντικά στις απολύτως αναγκαίες με εύκολους σχετικά αριθμούς και β. υπήρχε αυτονομία – αυτοτέλεια μεταξύ των ερωτημάτων στα θέματα που έδινε τη δυνατότητα στους μαθητές να παρακάμψουν ένα δύσκολο ερώτημα και να προχωρήσουν στο επόμενο αφού δεν υπήρχε προαπαιτούμενο και συνέχεια για την απάντηση.  

Και να δώσουμε κάποιες σκέψεις.

Σκέψη 1^η. Η παιδαγωγική προσέγγιση των θεμάτων δεν σχετίζεται μόνο με την επιστημονική ορθότητα τους και το βαθμό δυσκολίας αυτών, αλλά κυρίως  με την ψυχολογία των παιδιών όταν αντιμετωπίζουν θέματα που δεν περιλαμβάνονται στις γνωστικές τους δυνατότητες και διαπιστώνουν ότι διαβάζοντας τα σχολικά εγχειρίδια, στο μέρος που τους αφορούν, αυτά που τους ζητούν να απαντήσουν δεν τα διδάχθηκαν (;) γιατί απλά δεν περιλαμβάνονταν στη διδακτέα ύλη.

Σημείωση 2η. Η αναφορά στην ύλη και στα αναγραφόμενα στο συγκεκριμένο κομμάτι του βιβλίου είναι για όλους όσους δεν γνωρίζουν Αρχές Οικονομικής Θεωρίας και θα διαβάσουν το συγκεκριμένο κομμάτι, ώστε να καταρριφθεί η δικαιολογία του «δεδομένου» και του «αυτονόητου» που μπορεί να προβληθεί από τους επιστήμονες.

Σημείωση 3^η. Φαίνεται ξεκάθαρα πλέον ότι η θεματολογία της ύλης του μαθήματος έχει εξαντληθεί και έκλεισε ο κύκλος της, με αποτέλεσμα η Επιτροπή Εξετάσεων - στην προσπάθεια διαφοροποίησης από θέματα προηγουμένων ετών – να καταφεύγει σε τεχνάσματα (;) και  σοφιστείες  προκειμένου να ανταποκρίνεται στα «κελεύσματα των καιρών» ξεχνώντας όμως ότι απευθυνόμαστε κάθε χρόνο σε μαθητές συγκεκριμένου επιπέδου και όχι σε μαθητές που διδάχθηκαν κάποιες τεχνικές και πρέπει να αναβαθμίσουμε τη δυσκολία των θεμάτων. Ελπίζουμε ότι η νέα αυξημένη ύλη θα δώσει αυτές τις δυνατότητες.

 Σημείωση 4^η. Πρέπει ως Οικονομολόγοι εκπαιδευτικοί στην προσπάθεια που γίνεται - με πρωτοστάτη την ΕΟΕΔΕ - ώστε να αναβαθμιστούν τα Οικονομικά μαθήματα και η Οικονομική Σκέψη στο σχολείο, να περιορίσουμε την «ασκησιολαγνεία» (!!!) που μας διακατέχει και να επικεντρωθούμε στην εισαγωγή και διδασκαλία της ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ και των εννοιών της ώστε να γίνει αληθινά ελκυστική στους μαθητές. Τα μαθηματικά αποτελούν εργαλείο της επιστήμης μας τα οποία θα χρησιμεύσουν σε όσους από τους μαθητές προχωρήσουν σε Οικονομική Επιστήμη για εμβάθυνση.

Ευχαριστώ για το χώρο και χρόνο που διαθέσατε

ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ

Εκπαιδευτικός Οικονομολόγος – Φυσικής Αγωγής

Υστερόγραφο: Εάν κάποιος συνάδελφος επιθυμεί να σχολιάσει θα παρακαλούσα να το κάνει «ως παρατηρητής που από απόσταση παρατηρεί ένα όχημα να κινείται σε επίπεδο, με ιδανικές συνθήκες τριβής . . .» όπως περιγράφονταν κάποτε στις ασκήσεις της Φυσικής και ως «Οικονομολόγος  που επιθυμεί την απλότητα – οικονομία ως λογική και πρακτική.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber