ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΝΙΑΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ
Θέμα Α
Α1.
Στο κείμενο Ι ο συγγραφέας παραθέτει συνοπτικά τους λόγους για τους οποίους απολαμβάνει την λογοτεχνική ανάγνωση. Αρχικά, τη χαρακτηρίζει ως μια δημιουργική ενασχόληση που απαιτεί εκούσια απομόνωση και υψηλή συγκέντρωση. Ο χώρος και ο χρόνος ενοποιούνται ,αφού νιώθει πως συνομιλεί με τους συγγραφείς και τις ιστορίες των ηρώων τους. Έτσι επιστρέφει στην εφηβική του ηλικία, βιώνει αισθήματα ασφάλειας και τελικά λυτρώνεται ψυχικά καθώς αντλεί το σθένος να αντιμετωπίσει τη δύσκολη καθημερινότητα.
Θέμα Β
Β1.
α. Ο συγγραφέας του Κειμένου 1 διαβάζει λογοτεχνία κυρίως γιατί αυτή σχετίζεται με τις επαγγελματικές του υποχρεώσεις. ΛΑΘΟΣ
β. Ο συγγραφέας του Κειμένου 1 συνήθιζε να διαβάζει προγραμματισμένα. ΛΑΘΟΣ
γ. Το «γράφειν» στο Κείμενο 2 χρησιμοποιείται κυριολεκτικά σε όλο το κείμενο .ΛΑΘΟΣ
δ. Το «γράφειν» στο Κείμενο 2 δεν συνδέεται με ιστορικά και επιστημονικά επιτεύγματα.ΛΑΘΟΣ
ε. Σύμφωνα με τα Κείμενα 1 και 2 τόσο η αναγνωστική όσο και η συγγραφική δραστηριότητα παρηγορούν τον άνθρωπο. ΣΩΣΤΟ
Β2 α. Ο συγγραφέας του Κειμένου 1 ευαισθητοποιεί τον αναγνώστη για το ζήτημα της λογοτεχνικής ανάγνωσης χρησιμοποιώντας κυρίως την επίκληση στο συναίσθημα. Με τον ποιητικό και εικονοπλαστικό λόγο απευθύνεται κυρίως στη φαντασία του αναγνώστη και δημιουργεί συναισθήματα νοσταλγίας. Ακόμη χρησιμοποιεί, σημεία στίξης και συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις.
- … τώρα –τι ειρωνεία!–…: η διπλή παύλα περικλείει μια πληροφορία απαραίτητη για την κατανόηση του κειμένου .
- «Ανθρώπινο κτήνος»: η φράση τίθεται σε εισαγωγικά γιατί περικλείει τίτλο βιβλίου.
- … Τέτοια κείμενα έρχονται και γιατρεύουν την ψυχή.: προσωποποίηση που χρησιμοποιείται για να ζωντανέψει τα λογοτεχνικά βιβλία και να τους δώσει την υπόσταση ενός ζωντανού οργανισμού.
- … πάντα εκεί και τα λογοτεχνικά αντισώματα θα μεταμορφώνουν τις ψυχές μας …. Η μεταφορά καταδεικνύει την ποιητική χρήση της γλώσσας, ενεργοποιεί τη φαντασία του αναγνώστη και αποσκοπεί στην αισθητική του απόλαυση.
Β2 β. Γιατί όλοι αυτοί, όλοι όσοι γράφουν, επιμένουν να γράφουν, ενώ έχουν βεβαιωθεί πως θα βγουν κάποια στιγμή από τον κόσμο, καθώς κι ο ίδιος ο κόσμος –αφού ό,τι έχει αρχή θα έχει κι ένα τέλος– θα βγει κάποτε από τον εαυτό του;
Το συγκεκριμένο ερώτημα αποτελεί μια ευθεία ερώτηση, η οποία τίθεται από τον συγγραφέα ως θεματική περίοδος στην πέμπτη παράγραφο του κειμένου . Η απάντηση δίνεται στα σχόλια /λεπτομέρειες της ίδιας παραγράφου. Έτσι επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην τέταρτη και πέμπτη παράγραφο , καθώς το ερώτημα προκύπτει φυσικά από τα προηγούμενα και απαντάται στο επόμενο τμήμα του κειμένου. Επίσης ο λόγος κερδίζει σε ζωντάνια και παραστατικότητα, δημιουργείται μια αμεσότητα ανάμεσα στο συγγραφέα και τον αναγνώστη με την υποψία διαλόγου και διεγείρεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη .
Β3.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα η συγγραφική πράξη είναι μια νίκη στη μάχη της θνητότητας με το χρόνο, τόσο για τους απλούς ανθρώπους , όσο και για τους διάσημους. Μέσα στην ιστορία μένουν ανεξίτηλα γραμμένα τα ονόματα των ηρώων, των μεγάλων επιστημόνων, των αγίων , των ανθρώπων που διακρίθηκαν στα Γράμματα και τις Τέχνες, ως μια παρακαταθήκη πολιτισμού για τις ανθρώπινες γενιές. Έτσι αν και η φυσική παρουσία φθείρεται και τελικά πεθαίνει, ωστόσο παραμένει ζωντανή η ψυχική και πνευματική ύπαρξη τους για να σηματοδοτεί και να δίνει νόημα στην ίδια τη ζωή.
Θέμα Γ Γ1.
Το ποίημα "Σε βρίσκει η ποίηση", αποτελεί ένα ποίημα για την τέχνη της ποίησης. Το βασικό θέμα που πραγματεύεται είναι το σημείο στο οποίο αυτή διασταυρώνεται με τον ίδιο τον ποιητή: μέσα στην καθημερινότητα, με τα μικρά και τα μεγάλα γεγονότα της, στην ιδιωτική αλλά και στη δημόσια έκφανση του ίδιου του βίου. Ο Τίτος Πατρίκιος επιστρέφει στο παρελθόν, σε μια προσπάθεια απολογισμού της ζωής του και αναφέρεται σε λάθη του παρελθόντος, σε πράξεις και παραλείψεις οδυνηρές που θα μπορούσαν κάπως αλλιώς να γίνουν, σε ματαιώσεις και χαμένες ελπίδες …σε όλα εκείνα δηλαδή που αποτελούν το πρώτο υλικό του ποιητή και της δημιουργίας του.
Ο ποιητής προκειμένου να παραθέσει με τρόπο απλό και ουσιαστικό τα διλήμματα της ζωής χρησιμοποιεί ασύνδετο σχήμα, που βοηθά τον αναγνώστη να εστιάσει στο θέμα του ποιήματος χωρίς να παρασύρεται από οτιδήποτε πομπώδες.:
(π.χγια πράγματα σοβαρά ή ανόητα που ρίσκαρες τη ζωή σου για πράγματα σημαντικά που τα κατάλαβες αργότερα για πράγματα που τα φοβήθηκες κι απέφυγες )
Ακόμη ο Τίτος Πατρίκιος επιλέγει το β΄ ενικό πρόσωπο ,
(π.χ.αναρωτιέσαι,έλεγες , εκεί που απορείς για πράγματα που μπόρεσες να κάνεις ,…)
θέλοντας να κερδίσει σε ζωντάνια και παραστατικότητα. Ο λόγος του φτάνει στον δέκτη άμεσα και αποκτά διαχρονικότητα , καθώς μιλά για προσωπικά του βιώματα που όμως έχουν απασχολήσει τον καθένα, σε κάποια στιγμή της ζωής του.
Τέλος ο δημιουργός επιθυμεί να επικοινωνήσει αληθινά με τον αναγνώστη και να του μεταδώσει τη σταθερή και γνήσια θέση και άποψή του, γι΄ αυτό και απαλλάσσει το στίχο από κάθε σημείο στίξης. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η χρήση των κομμάτων και αποσιωπητικών στον προτελευταίο στίχο, (και κάποτε, μία στις χίλιες, πραγματώθηκαν… ) που σηματοδοτούν μια παύση, πριν ακουστεί η αλήθεια του ποιητή στον τελευταίο στίχο (Εκεί απάνω σε βρίσκει η ποίηση.)
Καθώς η ποίηση αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές όλων των ανθρώπων , δεν θα μπορούσαν να εξαιρεθούν και οι νέοι . Προσωπικά έρχομαι σε επαφή με την ποιητική δημιουργία, Ελλήνων και ξένων ποιητών μέσα από το μάθημα την νεοελληνικής λογοτεχνίας ,που διδάσκεται στα σχολεία αλλά κα μέσω της μουσικής που μελοποιεί έργα ποιητών αρκετά συχνά . Δεν είναι λίγες οι φορές που σιγοτραγουδώ ένα στίχο κι έπειτα ανακαλύπτω πως ανήκει σε μια ποιητική συλλογή. Προσπαθώ να αξιοποιώ τον ελεύθερο χρόνο μου δημιουργικά με την ανάγνωση ποιημάτων , καθώς βρίσκω τη λειτουργία τους θεραπευτική κυρίως στις συναισθηματικές εξάρσεις που συνοδεύουν τη εφηβική ζωή. Έχω ήδη ξεχωρίσει κάποιους αγαπημένους μου ποιητές αλλά είμαι σίγουρος/η πως το ταξίδι μου στον κόσμο της ποίησης βρίσκεται μόνο στην αρχή κι έχει να μου χαρίσει πολλές ανεπανάληπτες εμπειρίες ακόμη.
Δ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Επικοινωνιακό πλαίσιο: ηλεκτρονικό άρθρο σε σχολικό ιστολόγιο
Ενδεικτικός τίτλος : Ταξιδεύοντας μ’ ένα βιβλίο…
Ρηματικό πρόσωπο: Κυρίως α΄ενικό, αλλά μπορούν να αξιοποιηθούν σε μικρότερη κλίμακα και το γ΄ενικό / α΄πληθυντικό
Επικαιρική αφόρμηση: Η πρόσφατη πανδημία που βίωσε ο πλανήτης ως αφορμή επανασύνδεσης των ανθρώπων με το βιβλίο.
Α΄ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ:Ποια είναι η σχέση σας με την ανάγνωση βιβλίων και ποιος ο ρόλος της στη γενικότερη διαχείριση του προσωπικού σας χρόνου
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΘΕΣΗ: αγαπώ το βιβλίο και κατέχει κεντρική θέση στη ζωή μου και στην αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου που διαθέτω.
- τα πρώτα μου βιβλία, παραμύθια και αναγνωστικά που με μύησαν στο μαγικό κόσμο της ανάγνωσης
- το σχολικό βιβλίο και η αμφίθυμη σχέση μου με αυτό: αγάπη κι ενθουσιασμός, καθώς με μυεί στον κόσμο της γνώσης, αλλά και εκνευρισμός σε περίοδο εξετάσεων λόγω άγχους για τη σχολική επίδοση
- λογοτεχνία: στο λιγοστό ελεύθερο χρόνο μου και κυρίως στις διακοπές από τις σχολικές μου υποχρεώσεις, φροντίζω πάντα αν διαβάζω ένα λογοτεχνικό βιβλίο κοντά στα ενδιαφέροντά μου το οποίο θα αποτελέσει και θέμα συζήτησης με τους φίλους μου. Πάντα χαζεύω τίτλους βιβλίων στη βιβλιοθήκη του σπιτιού μου και μου αρέσει να επισκέπτομαι βιβλιοπωλεία.
Αιτιολόγηση:
- Το βιβλίο ανοίγει ένα παράθυρο στη γνώση, εφοδιάζει με πληροφορίες για την πορεία του ανθρώπου μέσα στο χρόνο , για τα επιτεύγματα και τα λάθη του.
- Αναπτύσσει την κριτική ικανότητα
- Προσφέρει εκτόνωση και διαφυγή από τις δύσκολες και ψυχοφθόρες συνθήκες της καθημερινότητας.
- Ψυχαγωγεί , αφού αποτελεί μια ύψιστη μορφή τέχνης του λόγου
- Λειτουργεί θεραπευτικά στην πίεση και τα συναισθηματικά αδιέξοδα.
- Ξεδιπλώνει ήρωες και ιστορίες διδάσκοντας και απογειώνοντας τη φαντασία.
- Μεταμορφώνουν ψυχικά και πνευματικά καθώς καλλιεργούν την πίστη σε πανανθρώπινα ανθρωπιστικά ιδεώδη
- Βοηθούν στη κοινωνικοποίηση
- Προσφέρουν υγιή πρότυπα και απομακρύνουν από παραβατικές συμπεριφορές.
- Αναβαθμίζουν ποιοτικά τη ζωή των νέων
ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΝΤΑΚΤΗ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη