Alfavita Newsroom Ο γύρος των προεδρικών εκλογών δίνει ένα ισχυρό και ενοχλητικό μάθημα στις ΗΠΑ:η τυπική εκπαίδευση δεν έχει καταφέρει να επιτύχει την πιο σημαντική πλευρά για την οποία η καθολική, δημόσια εκπαίδευση είναι αναγκαία για έναν ελεύθερο και δίκαιο λαό.
Συχνά, βλέπουμε την τυπική εκπαίδευση ως το κλειδί για την οικονομική επιτυχία δίνοντας έμφαση στην ισχυρή συσχέτιση μεταξύ υψηλών εκπαιδευτικών επιτυχιών και υψηλότερων εισοδημάτων. Μένουμε, επίσης, πιστοί στη μυθολογίες μας και τις πολιτισμικές μας αφηγήσεις πως η εκπαίδευση είναι “ο μεγάλος εξισωτής”.
Ωστόσο, όπως θα εξετάσουμε παρακάτω, αυτές οι πεποιθήσεις δεν επαληθεύονται από αποδείξεις. Ναι, μεγαλύτερες εκπαιδευτικές επιτυχίες συσχετίζονται επαρκώς με το εισόδημα, αλλά το σχολείο δεν δημιουργεί ισότητα. Για παράδειγμα δείτε την ανισότητα ανά φυλή που παραμένει:
Και την ανισότητα ανά φυλή και φύλο:
Ενώ η σχέση μεταξύ τυπικής εκπαίδευσης και προσωπικής καριέρας και δυνατοτήτων να κερδίζει κανείς χρήματα παραμένει απίστευτα σημαντική σε μία καπιταλιστική κοινωνία, ο μόνος πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο η καθολική, δημόσια εκπαίδευση είναι αναγκαία για έναν ελεύθερο και δίκαιο λαό παραμένει η σχέση μεταξύ της τυπικής εκπαίδευσης, της ελευθερίας και της κοινωνικής ισότητας.
Αναπόσπαστο κομμάτι του ρόλου της τυπικής εκπαίδευσης καθώς συμβάλλει στην ατομική ελευθερία και την κοινωνική ισότητα είναι ο κριτικός γραμματισμός: “Να προκαλείς το status quo σε μία προσπάθεια να βρεις εναλλακτικά μονοπάτια για τον εαυτό σου και την κοινωνική ανάπτυξη”. Για τονPaulο Freire, έναν ιδρυτικό στοχαστή της κριτικής παιδαγωγικής, ο κριτικός γραμματισμός είναι η ικανότητα να διαβάζεις και να ξανα-διαβάζεις τον κόσμο μαζί με την ικανότητα να γράφεις και να ξανα-γράφεις τον κόσμο (Βλ. Η Παιδαγωγική του Καταπιεσμένου του Freire)
Σε μια πιο προσιτή γλώσσα, ο κριτικός γραμματισμός είναι η ικανότητα ενός προσώπου να δρα στον δικό του/της κόσμο, αντί να είναι σκλάβος σε αυτόν τον κόσμο.
Ο κριτικός γραμματισμός είναι να ζεις, αντί απλώς να επιβιώνεις.
Εδώ θέλω να επισημάνω κάτι: Όπως συχνά σημειώνω, η τυπική εκπαίδευση δεν είναι ο μόνος δρόμος για να μορφωθείς. Πολλοί άνθρωποι (ιδίως συγγραφείς) έχουν επιτύχει ένα υψηλό επίπεδο γνώσης και εκπαίδευσης χωρίς τυπική εκπαίδευση.
Ωστόσο, η καθολική, δημόσια εκπαίδευση – όπως δημιουργήθηκε από τους ατελείς ιδρυτικούς μας πατέρες – ορθά τοποθετήθηκε ως αναγκαία για να κατακτήσουν οι άνθρωποι την ελευθερία και μία χώρα να γίνει δίκαιη (στη δική μας ίδρυση, είμαστε πολύ μακριά από αυτό· σήμερα, η ισότητα παραμένει ένας στόχος στις Η.Π.Α., όχι κάτι που έχουμε κατακτήσει).
Αλλά το να είσαι μορφωμένος δεν έχει απλά σχέση με την απόκτηση γνώσης (αυτό που ο Freire απέρριψε ως “τραπεζική” λογική της εκπαίδευσης). Το να είσαι μορφωμένος σχετίζεται με το να είσαι ικανός να αποκτήσεις γνώσεις με σκοπό να ερευνήσεις και να αμφισβητήσεις αυτή τη γνώση: Ποια είναι η πηγή αυτής της γνώσης; Ποιανού τα συμφέροντα εξυπηρετεί αυτή η γνώση;
Παρόλο που οι Η.Π.Α. είναι οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρές, παραμένουν σε τέλμα, όταν συγκριθούν με άλλες δημοκρατίες, σε ένα σύστημα πεποιθήσεων -πεισματικά προσκολλημένο σε μη αξιόπιστες αλήθειες παρά την αφθονία αποδείξεων που είναι εύκολα προσιτές στον καθένα.
Το δημόσιο μου γράψιμο κυριαρχείται από την αλληλεπίδραση με μορφωμένους ανθρώπους (συχνά δημοσιογράφους που καλύπτουν εκπαιδευτικά θέματα) που είναι απόλυτα προσηλωμένοι σε αποδείξιμα λανθασμένους ισχυρισμούς. Και καθημερινά αλληλεπιδρώ με οικογένειες, φίλους και μαθητές που επίσης είναι προσκολλημένοι σε αναλήθειες και λειτουργούν υποστηρίζοντας αντιφατικές απόψεις.
Αυτές οι εμπειρίες μου είναι ζωντανές γιατί αντικατοπτρίζουν το δικό μου ταξίδι, ο οποίος ανατράφηκα στο Νότο και δέχθηκα πλύση εγκεφάλου με απόψεις που τώρα απορρίπτω απόλυτα -τον ρατσισμό, τον ταξικό διαχωρισμό, τον σεξισμό, την ομοφοβία.
Το περισσότερο μέρος της ζωής μου τα τελευταία τριάντα χρόνια πέρασε με το να απομακρύνομαι από απόψεις που ανακάλυψα ότι είναι λανθασμένες, προβληματικές. Αυτή η διαδικασία είναι οδυνηρή, απογοητευτική ακόμα και ντροπιαστική.
Συμβαίνει ακόμα και τώρα παρόλο που είμαι 55 και μορφωμένος.
Όταν διδάσκω γράψιμο, έχω επίγνωση της δύναμης των παρανοήσεων και των λανθασμένων απόψεων, ώστε διδάσκω τους μαθητές να συγκεντρώνονται σε παρανοήσεις όταν γράφουν δημόσια κείμενα -ένα αξιόπιστο μοτίβο του “προφανώς πιστεύετε ότι το Χ είναι σωστό, αλλά σκεφτείτε αυτό”.
Και καθόλη τη διάρκεια της διδασκαλίας μου, βασισμένη στην κριτική παιδαγωγική, ενθαρρύνω τον κριτικό γραμματισμό ως μία θεμελιώδη δέσμευση για την προσωπική ελευθερία και την ισότητα.
Αφήστε με να τελειώσω με μερικά παραδείγματα.
Ο κριτικός γραμματισμός είναι γνώση και διερεύνηση των κωδικοποιήσεων. Για παράδειγμα, γιατί οι μαύροι συχνά αποκαλούνται κακοποιά στοιχεία/αγριάνθρωποι (thugs) ενώ οι λευκοί που παρουσιάζουν παρόμοια συμπεριφορά όχι; Διότι η λέξη κακοποιό στοιχείο/ αγριάνθρωπος “thug” είναι μία κωδικοποίηση του “αράπης” (“nigger”) η οποία παραμένει κοινωνικά αποδεκτή μόνο λόγω της έλλειψης κριτικού γραμματισμού.
Και η έρευνα δείχνει ότι όταν οι λευκοί έρχονται αντιμέτωποι με το γεγονός του ρατσισμού, αμέσως δίνουν έμφαση στις δικές τους δυσκολίες. Αυτό είναι επίσης μία έλλειψη κριτικού γραμματισμού.
Ο κριτικός γραμματισμός επιτρέπει την κατανόηση των ποσοστών: περισσότεροι λευκοί πυροβολούνται από αστυνομικούς γιατί οι λευκοί είναι περισσότεροι από τους μαύρους σε ποσοστό 5 προς 1, αλλά οι μαύροι είναι πιο πιθανό να πυροβοληθούν από αστυνομικούς με όρους ποσοστών -ένα γεγονός φυλετικής ανισότητας.
Τελικώς, το ζήτημα δεν είναι πως οι λευκοί έχουν επίσης δυσκολίες -διότι οι λευκοί έχουν. Ο ρατσισμός έχει σχέση με την ισχύ, και το γεγονός ότι οι δυσκολίες των λευκών δεν είναι εξαιτίας του ότι είναι λευκοί, ενώ οι δυσκολίες των μαύρων είναι συχνά εξαιτίας του ότι είναι μαύροι.
Η πεποίθηση είναι επικίνδυνη επειδή υπεραπλουστεύει τον κόσμο στο σημείο να γίνεται βλαβερή.
Ο κριτικός γραμματισμός σχετίζεται με το να είναι κανείς ικανός να απομακρυνθεί από αυτές τις απλές πεποιθήσεις με σκοπό να διαπραγματευτεί και ακόμα να αλλάξει τον πραγματικό και πολύπλοκο κόσμο.
Αυτό είναι το πιο σημαντικό γιατί της εκπαίδευσης, πιο σημαντικό από το ποια δουλειά ή ποιο μισθό κάποιος θα έχει ή θα κατακτήσει.
Η εκπαίδευση έχει να κάνει με το να παίρνεις τον έλεγχο της ζωής σου έτσι ώστε να μην σε ελέγχει εκείνη, έτσι ώστε να μην σε συντρίβει.
Χωρίς τον κριτικό γραμματισμό, ένας λαός μπορεί να γίνει πιόνι σε δημαγωγούς και καραγκιόζηδες.
Είμαστε ένας λαός χωρίς κριτικό γραμματισμό και αυτό έχει ίσως ως αποτέλεσμα να γίνουμε τα πιόνια που αξίζουμε να είμαστε.
Πηγή: www.radicalscholarship.wordpress.com
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 2/8
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
