Alfavita Newsroom Η Κοινωνιολογία, ως θεωρία και πρακτική, έχει ως στόχο να αντιπαρατεθεί και να ανατρέψει απλοποιημένες και ανορθολογικές ερμηνείες της πραγματικότητας, αυτές που συσκοτίζουν το κοινωνικό γίγνεσθαι και οδηγούν σε αδιέξοδες ατομικές και κοινωνικές συμπεριφορές, επιλογές, πολιτικές. Μας επιτρέπει να βλέπουμε κάτω από την επιφάνεια της καθημερινότητας. Αλλά ταυτόχρονα, μέσα από μια αναστοχαστική σχέση, επηρεάζει τα κοινωνικά υποκείμενα, διαμορφώνοντας ερμηνείες απαλλαγμένες από τον δογματισμό, την ανορθολογισμό, τη μοιρολατρία. Συμβάλλει δηλαδή στη χειραφέτηση και την αυτονομία των ατόμων.
Εξοβελίζοντας την Κοινωνιολογία, ουσιαστικά αφαιρείται το δικαίωμα και η δυνατότητα, να εμπλακούν οι μαθητές με μια γνώση που προσφέρει ένα ευρύ και στέρεο ερμηνευτικό πλαίσιο για τη κατανόηση του κοινωνικού κόσμου τον οποίο βιώνουν και τη σχέση αυτού του κόσμου με την δική τους, προσωπική πορεία. Αυτό το γνωσιακό υπόβαθρο, απαραίτητο για την διαμόρφωση της επιστημονικής τους σκέψης, αφαιρείται και από τους μελλοντικούς φοιτητές των ανθρωπιστικών, νομικών και κοινωνικών επιστημών.
Αυτή η γνώση μπορεί να προκύψει μέσα την διερεύνηση ερωτημάτων όπως:
- Γιατί οι συνθήκες της ζωής μας είναι τόσο διαφορετικές από αυτές των γονιών ή των παππούδων μας; Γιατί οι νέοι που σπουδάζουν σήμερα θα δυσκολευτούν πολύ να σταδιοδρομήσουν σε σχέση με το παρελθόν, όπου έβρισκαν πολύ πιο εύκολα δουλειά στο αντικείμενων των σπουδών τους; Γιατί οι νέοι μεταναστεύουν τη τελευταία δεκαετία, αφήνοντας πίσω τους «έρημη χώρα»;
- Προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν οι μεταβολές στο μέλλον; Πώς επιδρούν οι μεταβολές αυτές στη συναισθηματική ή την επαγγελματική ζωή μας; Γιατί οι αυτοκτονίες αυξάνονται σε περιόδους αποσάθρωσης της κοινωνικής συνοχής, δηλαδή σε περιόδους που κυριαρχεί η ανομία; Το παράδειγμα της Ελλάδας της πρόσφατης κρίσης.
- Τι σημαίνει βιομηχανική κοινωνία; Γιατί ο προβιομηχανικός ζητιάνος εξαναγκάζεται να γίνει βιομηχανικός εργάτης; Πως η βιομηχανική επανάσταση άλλαξε τη ζωή των παιδιών και καθόρισε τη παιδική εργασία, αξιοποιώντας τα παιδιά ως ένα αποτελεσματικό και ο φτηνό παραγωγικό δυναμικό; Γιατί ο αλκοολισμός έγινε το καταφύγιο των βιομηχανικών εργατών;
- Τι είναι η αστικοποίηση και πώς επηρεάζει τις κοινωνικές και οικογενειακές σχέσεις; Γιατί καταγράφονται διαφοροποιήσεις σε ότι αφορά την ιεράρχηση των αξιών ανάλογα με την αστικότητα, τη γεωγραφική περιοχή και το φύλο;
- Ποιοι λόγοι οδήγησαν την πολιτεία στη δημιουργία σχολείων και ποια είναι η σχέση της εκπαίδευσης με την κοινωνική ανέλιξη των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων αλλά και την αναπαραγωγή της κοινωνίας; Γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα συνετέλεσε στην κοινωνική κινητικότητα μετά τον Β’ Π.Π. αλλά και πως καθιστά τις κοινωνικές ανισότητες φυσικές – δηλαδή τις «ξεπλένει» από το κοινωνικό τους περιεχόμενο – μετατρέποντας τες σε ανισότητες κουλτούρας και ευφυΐας, ενισχύοντας τον κοινωνικό δαρβινισμό;
- Γιατί υπάρχει φτώχεια στον κόσμο, ποια είναι τα αίτιά της και ποιες οι συνέπειές της για την υγεία και την εκπαίδευση; Γιατί είμαι φτωχός; Γιατί είμαι άνεργος; Μήπως «γιατί δεν έκανα τις σωστές επιλογές», συνεπώς είναι ζήτημα ατομικής ευθύνης ή μήπως θα πρέπει να συνδέσω αυτό που μου συμβαίνει με τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα και να παρατηρήσω τον εαυτό μου ως μέρος ευρύτερων κοινωνικών διεργασιών;
- Γιατί το έγκλημα δεν είναι απλά η παράβαση ενός κανόνα του Ποινικού δικαίου; Γιατί συμπεριφορές που έχουν χαρακτηριστεί εγκληματικές σε μια δεδομένη ιστορική περίοδο αποποινικοποιούνται σε μια άλλη ιστορική περίοδο; Γιατί η εμπλοκή ενός ανθρώπου στο Σύστημα Απονομής Ποινικής Δικαιοσύνης (ΣΑΠΔ), εξαρτάται από τα κοινωνικο-οικονομικά του χαρακτηριστικά, ανατρέποντας την ισονομία, ως βάση μιας δημοκρατικής πολιτείας; Γιατί κάποιες κοινωνικές τάξεις υπερεκπροσωπούνται στις φυλακές; Γιατί δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική μια αντεγκληματική πολιτική που βασίζεται στη καταστολή;
- Πώς γεννήθηκε το κράτος στο δυτικό κόσμο; Υπήρξαν κοινωνίες χωρίς κρατική οργάνωση; Σε αυτές τις κοινωνίες πως επιτυγχανόταν η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής;
- Τι είναι εξουσία, ποιος την ενσαρκώνει και ποια είναι η σχέση της με την οικονομία;
- Γιατί τα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική είναι χαμηλά; Αν είναι «διστακτικές να συμμετέχουν», όπως είπε ο πρωθυπουργός στο BBC (11/7/19), θα πρέπει να ερμηνευτεί αυτός ο «δισταγμός» σε σχέση με την άνιση κατανομή των κοινωνικών ρόλων και των ευκαιριών ανάμεσα στα δύο φύλα αλλά και σε σχέση με την εσωτερίκευση αυτής της ανισότητας από το γυναικείο φύλο.
- Πώς επιδρούν η παγκοσμιοποίηση και οι νέες τεχνολογίες στις κοινωνικές σχέσεις και τον τρόπο ζωής; Γιατί στη μεταβιομηχανική κοινωνία της πληροφορίας εμφανίζονται νέες μορφές αναλφαβητισμού;
- Γιατί ένας κοινωνικός θεσμός, π.χ η λιτανεία, δεν συγκροτείται μόνο από την προφανή (φανερή) του λειτουργία αλλά επιτελεί και άλλες λειτουργίες, λανθάνουσες, με σπουδαιότερη κοινωνική σημασία.
- Γιατί η γραφειοκρατία, ως ορθολογικός τρόπος δράσης, ήταν αναγκαία στη μετάβαση από την προβιομηχανική στη βιομηχανική κοινωνία αλλά σήμερα είναι μια αρνητικά φορτισμένη έννοια;
- Γιατί ο Ντυρκέμ (Durkheim) θεωρεί τη θρησκεία προβολή και θεοποίηση της ίδιας της ανθρώπινης κοινωνίας, δηλαδή καθοριστικό στοιχείο της συλλογικής ταυτότητας, στενά συνδεδεμένης με την εμπειρία της κοινότητας και γιατί σήμερα να διατυπώνονται έννοιες όπως αυτή του «συνταγματικού πατριωτισμού» (Sternberg, Habermas), ως πολιτική πρόταση για την οικοδόμηση μιας δημοκρατικής κοινωνίας;
- Πως διαμορφώνεται η αυτοεικόνα και η συμπεριφορά μας; Ποιος είναι ο ρόλος των άλλων σε αυτή τη διαμόρφωση; Γιατί αυτό που είναι αγενές και άσεμνο στο «προσκήνιο» είναι επιτρεπτό και φυσιολογικό στο «παρασκήνιο»;
- Πως θα κατανοήσουμε τον σχολικό εκφοβισμό αν τον αποκόψουμε από τις συνθήκες που τον εκτρέφουν; Αν περιοριστούμε στη καταστολή; Αν δεν «μπούμε στη θέση του άλλου»;
- Γιατί η εργασία έχει μετασχηματιστεί σήμερα, έχοντας απολέσει τα δικαιώματα που κατακτήθηκαν με αγώνες των εργαζομένων και χαρακτηρίζεται ως επισφαλής, ευέλικτη, «γκρίζα»;
- Πως ερμηνεύεται η κοινωνική ανισότητα σε σχέση με την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής; Ποιες άλλες απόψεις ερμηνεύουν το φαινόμενο;
Γιατί η πατρίδα μας υπήρξε χώρα προέλευσης μεταναστών, μετά χώρα υποδοχής μεταναστών και σήμερα πάλι χώρα προέλευσης;
- Πως συνδέονται τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις με το ρατσισμό; Γιατί είναι δύσκολο τα άτομα που βασίζονται σε στερεότυπα και προκαταλήψεις, να αλλάξουν τις απόψεις τους ακόμα και αν αποδειχτεί ότι είναι λανθασμένες;
Αυτά είναι μερικά, ελάχιστα, ερωτήματα με τα οποία κάθε μαθητής έχει δικαίωμα να έρθει σε επαφή, να μελετήσει και διαμορφώσει τις απόψεις του ως ένας σύγχρονος πολίτης μιας δημοκρατικής κοινωνίας, σε ένα ραγδαία μετασχηματιζόμενο κόσμο, που χαρακτηρίζεται από μια ασυνέχεια του σήμερα με το χθες, από μια διπολική σχέση τοπικού και παγκόσμιου. Ενός κόσμου που προβάλλει συνεχώς νέες διακινδυνεύσεις για τη ζωή, τη μόρφωση, την εργασία, τη πολιτική, τις ανθρώπινες και κοινωνικές σχέσεις, το πολιτισμό, την κοινωνική πραγματικότητα. Ενός κόσμου που μας καλεί να τον κατανοήσουμε και να δράσουμε.
Η πολιτεία δεν πρέπει να του στερήσει αυτό το δικαίωμα.
Υ.Γ
Για τον γράφοντα είναι αυτονόητο, ότι η απάντηση των ερωτημάτων που τέθηκαν, δεν είναι έργο μόνο της Κοινωνιολογίας αλλά των Κοινωνικών επιστημών στο σύνολο τους. Άλλωστε για τις Κοινωνικές επιστήμες, η αλληλεξάρτηση των φαινομένων είναι βασική επιστημολογική αρχή για την κατανόηση και την ερμηνείας τους.
* ΠΕ78 Κοινωνιολόγος, Δ.Μ.Σ. «Εγκληματολογία».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
