Στα Ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) υπηρετούν μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ), μέλη Λεκτόρων Εφαρμογών, Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ), Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) και Διοικητικού Προσωπικού (ΔΠ). Σκοπός του πανεπιστήμιου είναι η παραγωγή και η μετάδοση της γνώσης στους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του.
Είναι γεγονός ότι οι αλλαγές που έγιναν διαχρονικά στον μεταρρυθμιστικό ν.1268/82, μέχρι και την κατάργησή του το 2011, με τον νόμο Διαμαντοπούλου (ν.4009/11), αποτελούσαν μάλλον αντιμεταρρύθμιση, γεγονός που ερμηνεύεται από τη σταδιακή μετεξέλιξη του σοσιαλδημοκρατικού ΠΑΣΟΚ σε (νέο)φιλελεύθερο αστικό κόμμα και την εναλλαγή του στη διακυβέρνηση της χώρας με το νεοφιλελεύθερο κόμμα της ΝΔ.
Η «μεταμόρφωση» αυτή του δημοκρατικού ν.1268/82, αφορούσε επιγραμματικά στην κατάργηση του ακαδημαϊκού ασύλου, στη σταδιακή επανισχυροποίηση της «έδρας», σε μείωση του ποσοστού συμμετοχής των φοιτητών και των υπόλοιπων εργαζομένων στα όργανα διοίκησης των ιδρυμάτων και σε αύξηση της αναλογίας των καθηγητών στη διαδικασία ανάδειξης των αρχών διοίκησης, εις βάρος όλων των υπολοίπων. Έτσι, μετά τη σταδιακή μετεξέλιξη του ν.1268/82 προς συντηρητική κατεύθυνση, δεν προκάλεσε εντύπωση και το γεγονός ότι σύμφωνα με τον νόμο Διαμαντοπούλου (2011), ο οποίος αποτέλεσε την κορωνίδα ενός νεοφιλελεύθερου μοντέλου διοίκησης των ΑΕΙ, οι Πρυτάνεις, οι Κοσμήτορες, οι Πρόεδροι των Τμημάτων και οι Δ/ντες Τομέων, εκλέγονταν μόνο από τα μέλη ΔΕΠ, χωρίς τη συμβολική, έστω, συμμετοχή άλλων κατηγοριών εργαζομένων ή φοιτητών, ανεξαρτήτως του πληθυσμού των κατηγοριών αυτών σε σχέση με τα μέλη ΔΕΠ που υπηρετούσαν στο ίδρυμα. Παρενθετικά, αξίζει να ειπωθεί ότι από το 2015 και μετά, με την ανάληψη της Κυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ, τμήμα του ν.1268/82 επαναθεσμοθετήθηκε, όπως η καθιέρωση του ασύλου και η συμμετοχή των εργαζομένων στη διαδικασία ανάδειξης των Αρχών Διοίκησης των ΑΕΙ και στα όργανα, οι μεταρρυθμίσεις όμως δεν έφτασαν στο βάθος του ν.1268/1982.
Σήμερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που έχει κατατεθεί στη Βουλή, αποκλείονται ιστορικά για δεύτερη φορά από το 1982 όλες οι κατηγορίες εργαζομένων στα ΑΕΙ, πλην των μελών ΔΕΠ. Τα παραπάνω δεν προκαλούν εντύπωση, δεδομένου ότι εντάσσονται στη φιλοσοφία της ισχυροποίησης μιας, συνηθισμένης σε ιδιωτικές εταιρείες, αυστηρής διοικητικής δομής, που επιδιώχθηκε από τον νόμο Διαμαντοπούλου, τον οποίο άλλωστε στήριξε και το κόμμα της ΝΔ που κυβερνά. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός όμως ότι ένα ποσοστό καθηγητών, που κατά τεκμήριο εκφράζουν τη διανοητική ελίτ, στη λογική μιας κακώς νοούμενης «ωριμότερης» κρίσης των καθηγητών σε σχέση με τους υπόλοιπους, συμφωνεί με το θεσμό της συμμετοχής μόνο των καθηγητών στις κάλπες ανάδειξης των αρχών διοίκησης των ΑΕΙ.
Τα ερωτήματα που γεννούνται από μια τέτοια πρόταση είναι τα εξής:
- Αν οι υπόλοιποι εργαζόμενοι έχουν συγκεκριμένα συμφέροντα από την εκλογή ενός ή άλλου προσώπου στις διοικητικές θέσεις ενός ΑΕΙ και αυτό αποτελεί λόγο αποκλεισμού τους, τα συμφέροντα αυτά είναι περισσότερα ή λιγότερα από ενδεχόμενα συμφέροντα των μελών ΔΕΠ;
- Υπάρχουν κριτήρια που προσδίδουν την υποτιθέμενη «ωριμότητα» κρίσης ενός καθηγητή, σε σχέση με την ενδεχόμενη «ανωριμότητα» κρίσης των υπόλοιπων εργαζομένων;
- Αποτελεί ή δεν αποτελεί ελιτισμό μια τέτοια αντίληψη;
- Δεν οδηγεί στην απογοήτευση, αποστροφή και διαρραγή σχέσεων μεταξύ των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, ένα θεσμικό πλαίσιο που περιλαμβάνει διατάξεις αποκλεισμού ολόκληρων κατηγοριών εργαζομένων;
- Οι αρχές διοίκησης ενός ΑΕΙ αξιολογούνται για το ακαδημαϊκό τους έργο ή για την ικανότητα διοίκησης;
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα είναι προφανείς:
Τα μέλη ΔΕΠ αποτελούν αδιαμφισβήτητα τον κεντρικό φορέα στο πανεπιστήμιο, το οποίο όμως δεν αποτελείται μόνο από μέλη ΔΕΠ. Το πανεπιστήμιο είναι ένας οργανισμός, ο οποίος για να λειτουργήσει έχει ανάγκη και τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Η αντίληψη Πανεπιστήμιο = ΔΕΠ, παραπέμπει στην αντίληψη Νοσοκομείο = Γιατροί! Θα μπορούσε να λειτουργήσει ένα νοσοκομείο μόνο με γιατρούς, χωρίς άλλους εργαζόμενους; Θα μπορούσε το σύστημα υγείας να ανταπεξέλθει στην υγειονομική κρίση μόνο με τους γιατρούς; Ασφαλώς όχι! Έτσι δεν μπορεί να λειτουργήσει και να ανταπεξέλθει στις ανάγκες και στους στόχους του και ένα πανεπιστήμιο!...
Το επιχείρημα που αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου ότι το προσωπικό των κατηγοριών αυτών δεν έχει το δικαίωμα του εκλέγεσθαι και συνεπώς του αφαιρείται και το δικαίωμα του εκλέγειν, είναι σαθρό και παιδαριώδες. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς, ότι στην περίπτωση αυτή δεν θα έπρεπε να ψηφίζουν ούτε λέκτορες και επίκουροι καθηγητές, κυρίως όμως όσοι καθηγητές βρίσκονται κοντά στην σύνταξη και ο υπολειπόμενος εργασιακός τους βίος δεν επαρκεί για θητεία Πρύτανη ή μονομελούς οργάνου. Συνεπώς δεν έχουν ούτε τώρα, ούτε στο μέλλον το δικαίωμα του εκλέγεσθαι.
Τέλος, πρόκειται για υπεροπτική αντίληψη, που βάλλει ευθέως στον πυρήνα της αστικής δημοκρατίας. Στις δημοκρατίες όχι μόνο δεν υπάρχουν αποκλεισμοί, αλλά η βαρύτητα είναι η ίδια, ανεξαρτήτως αν πρόκειται για την ψήφο Υπουργού ή ενός απλού πολίτη. Αλλά δημοκρατικές διαδικασίες και σημερινή Κυβέρνηση είναι μάλλον όροι ασύμβατοι. Επιστροφή στην εποχή της 10ετίας του 70. Προφανώς ο Πρωθυπουργός και η Υπουργός Παιδείας έτσι αντιλαμβάνονται την πρόοδο!
*Ο Σπύρος Ρίζος είναι Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ειδικού & Εργαστηριακού Προσωπικού (ΠΟΣΕΕΔΙΠ ΑΕΙ)
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
