Νίκος Τσούλιας Η σχετική Έκθεση είναι αποκαλυπτική. Φυσικά, κανένας απολογισμός, καμιά αυτοκριτική για την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.
«Οι χαμηλές επιδόσεις των μαθητών στις βασικές δεξιότητες παρουσίασαν αρνητική τάση από το 2012… Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με τις χειρότερες επιδόσεις όσον αφορά τις βασικές δεξιότητες, με μεγαλύτερη πτωτική πορεία σε σχέση με τις τάσεις της ΕΕ».
Το έλλειμμα του παιδαγωγικού, του πολιτισμικού και κοινωνικοποιητικού ρόλου του σχολείου καταδεικνύεται στο μείζον πρόβλημα του εκφοβισμού. Εδώ αντί το Υπουργείο να διαμορφώσει μεταρρυθμιστικό περιεχόμενο, ώστε να αντιμετωπιστεί το προαναφερθέν έλλειμμα, εξαντλείται στην καταγραφή των καταγγελιών και στις τιμωρίες – ένα μέτρο χωρίς κανένα αντίκρισμα.
«Σχεδόν ένας στους τέσσερις μαθητές (23,5 %) στην Ελλάδα ανέφερε ότι υπήρξε θύμα εκφοβισμού τουλάχιστον μερικές φορές τον μήνα, φαινόμενο που επηρεάζει μαθητές και σχολεία ανεξάρτητα από τα κοινωνικοοικονομικά τους χαρακτηριστικά».
Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ)
Εδώ είναι το μεγάλο αγκάθι της εκπαίδευσής μας. Και όμως αντί να βελτιώνεται η κατάσταση επιδεινώνεται. «Στην Ελλάδα, μόνο το ένα τρίτο (35,4 % το 2023) των πρόσφατων αποφοίτων ΕΕΚ στην Ελλάδα είχε παρακολουθήσει επιμόρφωση στον χώρο εργασίας, πολύ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (64,5 %)».
Υπάρχει και κάτι πολύ σημαντικό. «Οι πρόσφατοι απόφοιτοι ΕΕΚ στην Ελλάδα έχουν σχετικά χαμηλό ποσοστό απασχόλησης (67,4 % το 2023, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 81,0 %)». Αυτό το τόσο καθοριστικό στοιχείο προφανώς επηρεάζει τις επιλογές των μαθητών για την ΕΕΚ.
Τριτοβάθμια εκπαίδευση
Εδώ τα πράγματα είναι θετικά, απόρροια της απόλυτης προτεραιότητας της κοινωνίας μας για τη μόρφωση των νέων – και αυτό είναι διαχρονικό πρόταγμα. «Το ποσοστό ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πλησιάζει τον στόχο σε επίπεδο ΕΕ για το 2030. Το 2023 το 44,5 % των Ελλήνων ηλικίας 25 – 34 ετών ήταν κάτοχοι πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της ΕΕ που ήταν 43,1 %».
Έχουμε και κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον. «Η Ελλάδα είχε επίσης ένα από τα υψηλότερα ποσοστά γυναικών αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) το 2022, στο 40,7 % (Eurostat, 2024). Το 2023 υπήρξε χάσμα μεταξύ των φύλων όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο κατά 17 εκατοστιαίες μονάδες υπέρ των γυναικών»!
Να που είναι το μεγάλο μας πρόβλημα. «Η κινητικότητα των αποφοίτων είναι εξαιρετικά ασύμμετρη. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με τις υψηλότερες καθαρές αποστολές αποφοίτων για σπουδές στο εξωτερικό, στην ΕΕ. Το 2022 η σχέση μεταξύ του αριθμού των αποφοίτων από άλλες χώρες της ΕΕ που έρχονται στην Ελλάδα για να σπουδάσουν με τον αριθμό των φοιτητών που στέλνει η Ελλάδα στο εξωτερικό για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους σε άλλη χώρα της ΕΕ ήταν στο – 78 % (υπέρ της εξερχόμενης κινητικότητας). Το 2022 το 12 % των Ελλήνων φοιτητών σπούδασε στο εξωτερικό (έναντι 10,9 % στην ΕΕ και του στόχου του 23 % σε επίπεδο ΕΕ) —10,5 % για την απόκτηση πτυχίου στο εξωτερικό, 1,5 % για χρονικά περιορισμένη κινητικότητα βάσει του συστήματος μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων. Αντίθετα, το ποσοστό εισερχόμενης κινητικότητας για την απόκτηση πτυχίου το 2022 ήταν χαμηλό, 1,8 % έναντι 8,7 %».
Εκπαίδευση ενηλίκων
Στον τομέα αυτό υπάρχει απόλυτη κυβερνητική ευθύνη. Ενώ υπάρχει μεγάλη δυνατότητα χρηματοδότησης από την ΕΕ, δεν υπάρχει πολιτικό σχέδιο και σχετικά προγράμματα για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων.
«Η συμμετοχή στην εκπαίδευση ενηλίκων μειώθηκε σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Το 2022 η συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ελλάδα ανήλθε στο 15,1 %, ποσοστό χαμηλότερο από ό,τι το 2016 (16 %) και πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (39,5 %). Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στη συμμετοχή στην εκπαίδευση ενηλίκων με βάση το επίπεδο εκπαίδευσης, το φύλο, την ηλικία, το εργασιακό καθεστώς και τον τόπο διαμονής (αστικές και αγροτικές περιοχές)».
Για να καλύψει τις υστερήσεις η χώρα μας έναντι των αντίστοιχων θεσμών της ΕΕ ένας βασικός παράγοντας είναι η δημόσια χρηματοδότηση. Απαιτείται λοιπόν χρηματοδότηση μεγαλύτερη από ό,τι στην υπόλοιπη Ε.Ε. – αλλιώς θα τρέχουμε ασθμαίνοντας, χωρίς ποτέ να φτάσουμε τους στόχους. Κι όμως, να ποια είναι η εικόνα. «Δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση ως ποσοστό του ΑΕΠ: 4.5 % για το 2013 και 3.8% για το 2023! Για την ΕΕ 4.9 και 4.7 αντίστοιχα».
Στις τόσες δοκιμασίες της κρίσης, της πανδημίας και των πολλαπλών και ενισχυόμενων ανισοτήτων, η κυβέρνηση της Ν.Δ. μειώνει τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση!
…
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2024 © Ευρωπαϊκή Ένωση
* Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/02
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
