Νίκος Μάστορας Σοβαρός προβληματισμός επικρατεί στο υπουργείο Παιδείας και στην κυβέρνηση σχετικά με το ζήτημα των επικείμενων (από Σεπτέμβριο) διαγραφών των λεγόμενων «λιμναζόντων» φοιτητών, καθώς σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες του alfavita.gr και με δεδομένο και το κλίμα έντασης που έχει δημιουργηθεί στην κοινωνία, φοβούνται φοιτητική εξέγερση αν η διαδικασία μείνει ως έχει.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα πανεπιστήμια έχουν εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις για την εφαρμογή του σχετικού προβληματικού νόμου όπως τον είχε διαμορφώσει η κ.Κεραμέως, καθώς σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), στα ΑΕΙ το 2023 υπήρχαν 695.678 εγγεγραμμένοι φοιτητές, εκ των οποίων οι 361.888 ήταν ενεργοί (52%), δηλαδή βρίσκονταν εντός του ανώτατου ορίου σπουδών που προβλέπει ο νόμος, ενώ το ανώτατο όριο σπουδών είχαν ξεπεράσει 333.790 εγγεγραμμένοι φοιτητές (48%).
Σύμφωνα λοιπόν με τις πληροφορίες μας, η νέα υπουργός Παιδείας κ.Σοφία Ζαχαράκη και ο υφυπουργός, πρώην πρύτανης του ΑΠΘ αρμόδιος πλέον για τα ΑΕΙ Νίκος Παπαϊωάννου, σκέφτονται σοβαρά να ακολουθήσουν τις προτάσεις των ιδρυμάτων και ιδίως του ΕΚΠΑ, και να αποδεχθούν αλλαγές στο νόμο Κεραμέως (που έτσι κι αλλιώς έχει ήδη δεχθεί δεκάδες τροποποιήσεις και θα δεχθεί κι άλλες...) με στόχο τα ιδρύματα να έχουν τον τελικό λόγο ως προς το ποιοι θα διαγραφούν να μπορούν να εξαιρέσουν όσους καθυστέρησαν για σοβαρούς, πραγματικούς λόγους και δείχνουν την πρόθεση να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους έστω και με καθυστέρηση. Αυτοί οι φοιτητές υπολογίζονται χονδρικά σε περίπου 35.000+, λίγο πάνω από το 10% του συνόλου των θεωρούμενων λιμναζόντων δηλαδή -με σημαντικές όμως αυξομοιώσεις ανάλογα το ίδρυμα. Ακόμα δεν έχει αποσαφηνιστεί αν οι αλλαγές αυτές θα είναι μόνιμες ή θα έχουν το χαρακτήρα μεταβατικής πρόβλεψης.
Οι σχετικές αποφάσεις αναμένεται να ανακοινωθούν στην ερχόμενη Σύνοδο Πρυτάνεων, (που έτσι κι αλλιώς θα θέσει εκ νέου το ζήτημα στην κ.Ζαχαράκη) η οποία θα διεξαχθεί 6-9 Μαϊου 2025.
Τι πρότεινε η σύγκλητος του ΕΚΠΑ
Η Σύγκλητος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφάσισε ομόφωνα και κατέθεσε προς τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού εισήγηση για νομοθετική ρύθμιση σχετικά με τη διαγραφή φοιτητών, σε εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 76 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141), για διεύρυνση της δυνατότητας της κατ’ εξαίρεση υπέρβασης της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης για λόγους ανωτέρας βίας ή αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις λαμβάνοντας υπόψη τα εξής :
α) Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που έχουν υπερβεί τον χρόνο φοίτησης (ν+2 έτη) δεν απολαμβάνουν των προνομίων και των διευκολύνσεων (δωρεάν παροχή συγγραμμάτων, δωρεάν σίτιση, στέγαση, μειωμένο εισιτήριο κ.λπ.) και δεν επιβαρύνουν οικονομικά τον προϋπολογισμό του Α.Ε.Ι. ή του κράτους.
β) Η εξομοίωση των φοιτητών και φοιτητριών που για πολλά χρόνια παραμένουν ανενεργοί/ές (δεν υποβάλλουν δήλωση μαθημάτων και δεν συμμετέχουν σε εξετάσεις) και φοιτητών/φοιτητριών οι οποίοι/ες είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις αυτές (υποβάλλουν τη σχετική δήλωση μαθημάτων και συμμετέχουν στις εξετάσεις) και ενδεχομένως απαιτείται μικρός αριθμός μαθημάτων για να περατώσουν τις σπουδές τους, καθιστά την οριζόντια απόφαση διαγραφής άδικη και σε κάθε περίπτωση αναποτελεσματική όσον αφορά τον επιδιωκόμενο σκοπό.
γ) Ειδικότερα, για το Πανεπιστήμιο Αθηνών οι φοιτητές/φοιτήτριες που δεν προσέρχονται στις εξετάσεις και δεν εγγράφονται υπολογίζονται σε ποσοστό 66% όσων έχουν υπερβεί την ανώτατη διάρκεια φοίτησης (ν+2), ενώ οι φοιτητές/φοιτήτριες που παραμένουν ενεργοί (συμμετέχουν στις εξετάσεις), υπολογίζονται σε ποσοστό 33% επί όσων έχουν υπερβεί την ανώτατη διάρκεια φοίτησης.
- Με την προτεινόμενη ρύθμιση, με τον εσωτερικό κανονισμό του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) θα καθορίζονται, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση υποβολής αίτησης από τον φοιτητή / την φοιτήτρια σε συγκεκριμένη προθεσμία, οι όροι και οι προϋποθέσεις της υπαγωγής στην προτεινόμενη ρύθμιση, τα δικαιολογητικά για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης ανάμεσα στα οποία και η τεκμηρίωση των λόγων της ανωτέρας βίας ή της βιοποριστικής απασχολήσεώς του/ της, έστω και περιστασιακής, της αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής της δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις ή τυχόν άλλης εύλογης αιτίας. Η προτεινόμενη ρύθμιση αφορά καταστάσεις οι οποίες συνιστούν θέμα πραγματικό και κρίνονται κατά περίπτωση από τα πραγματικά περιστατικά και τα αποδεικτικά στοιχεία που κατά περίπτωση θα προσκομισθούν, τεκμηριώνουν δε λόγο άρσης των δυσμενών συνεπειών, οι οποίες προκαλούνται από την έκδοση της πράξης διαγραφής.
Ακολουθεί η προτεινόμενη ρύθμιση:
Αιτιολογική έκθεση
Με την προτεινόμενη διάταξη συμπληρώνονται οι λόγοι για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης, με τις περιπτώσεις της ανωτέρας βίας και της δικαιολογημένης αδυναμίας υποβολής της προβλεπόμενης αίτησης δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις. Η διάταξη κρίνεται αναγκαία, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι φοιτητές / φοιτήτριες που έχουν υπερβεί τον χρόνο φοίτησης (ν+2 έτη) δεν απολαμβάνουν των προνομίων και των διευκολύνσεων (δωρεάν παροχή συγγραμμάτων, δωρεάν σίτιση, στέγαση, μειωμένο εισιτήριο κ.λπ.) και δεν επιβαρύνουν οικονομικά τον προϋπολογισμό του Α.Ε.Ι. ή του κράτους, ενώ παράλληλα αφορά συγκεκριμένη κατηγορία φοιτητών /φοιτητριών που ξεπέρασαν το ανώτατο χρονικό όριο φοίτησης για εύλογη αιτία, ήτοι για αποδεδειγμένα πραγματικά περιστατικά που κρίνονται κατά περίπτωση από τα αποδεικτικά στοιχεία που θα προσκομισθούν και δικαιολογούν την μη επέλευση των δυσμενών συνεπειών, οι οποίες προκαλούνται από την έκδοση της πράξης διαγραφής.
Προτεινόμενη διάταξη
Άρθρο ……………
Η παρ. 2 του άρθρου 76 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141) αντικαθίσταται ως εξής :
- Με τον εσωτερικό κανονισμό του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) καθορίζονται οι διαδικαστικές λεπτομέρειες και τα δικαιολογητικά για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης της παρ. 1 για σοβαρούς λόγους υγείας που ανάγονται στο πρόσωπο του φοιτητή / της φοιτήτριας ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής / φοιτήτρια έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, για λόγους βιοποριστικής απασχολήσεώς του/ της, έστω και περιστασιακής, για λόγους αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής της δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις ή για άλλη εύλογη αιτία και για όσο χρόνο διαρκούν οι λόγοι αυτοί.»
Τι αλλάζει
Με τη διατύπωση αυτήν, εκτιμάται ότι ένα μικρό ποσοστό των υπό διαγραφή φοιτητών (10%+) θα μπορούσε να αποφύγει τη διαγραφή. Αυτό καθώς η σημερινή διατύπωση του άρθρου 76 παρ.2, προβλέπει τα εξής:
2. Με τον εσωτερικό κανονισμό του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) καθορίζονται οι διαδικαστικές λεπτομέρειες και τα δικαιολογητικά για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης της παρ. 1 για σοβαρούς λόγους υγείας που ανάγονται στο πρόσωπο του φοιτητή ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.
Βλέπουμε λοιπόν ότι στους σοβαρούς λόγους υγείας, προστίθενται λόγοι βιοποριστικής απασχολήσεώς του/ της, έστω και περιστασιακής, λόγοι αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής της δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις ή άλλη εύλογη αιτία. Οι λόγοι αυτοί, θα εκτιμώνται και θα κρίνονται από τα ίδια τα ιδρύματα κατά περίσταση.
Οι αντιδράσεις
Ενδεικτικά, ήδη Διοικήσεις μεγάλων τμημάτων, σχολών και πανεπιστημίων όπως του Πανεπιστημίου Πειραιά, της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, της Σχολής Θετικών Επιστημών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών, της Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ, Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Πατρών (καθώς και δεκάδων ακόμα σχολών που θα ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες), δεσμεύθηκαν είτε προφορικά είτε γραπτά πως δεν προτίθενται να πραγματοποιήσουν διαγραφές φοιτητών διαφωνώντας με την επιβολή του μέτρου των διαγραφών. Το επόμενο διάστημα είναι προγραμματισμένες Γενικές Συνελεύσεις Τμημάτων και Σύγκλητοι που οι φοιτητές απαιτούν να πάρουν απόφαση εναντίωσης στο μέτρο των διαγραφών. Αλλά δεν είναι μόνο τα Τμήματα. Ηδη από τον Δεκέμβριο του 2024 η Σύνοδος Πρυτάνεων εξέφρασε την ανησυχία της για τις συνέπειες από την εφαρμογή της διάταξης για την οριζόντια διαγραφή.
«Θεωρεί ότι δεν μπορεί να παραγνωριστεί η κρίσιμη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε εκείνους που είναι ανενεργοί και εκείνους που αγωνίζονται για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Προτείνει συνεπώς να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες και να αντιμετωπιστεί το σοβαρό αυτό ζήτημα με κοινωνική ευαισθησία», ανάφέρουν στην ανακοίνωσή τους οι πρυτάνεις.
Τι είπαν Πρυτάνεις στο alfavita.gr
* Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, δεσμεύτηκε να μην υπάρξουν οριζόντιες διαγραφές, με στόχο την αναζήτηση λύσεων σε συνεργασία με τους διδάσκοντες. Η Πρύτανίς του Καθ. Άννα Μπατιστάτου, σε συνέντευξή της στο alfavita.gr, ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Το σημαντικό είναι να μπορέσουμε να διακρίνουμε εκείνους/ες που έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές τους για πολλά χρόνια και δεν ενδιαφέρονται να συνεχίσουν, από εκείνους/ες που για σοβαρούς λόγους έχουν μείνει πίσω, αλλά έχουν την βούληση να τις ολοκληρώσουν. Το θέμα έχει απασχολήσει πολύ την Σύγκλητο. Στο στάδιο αυτό, νοιαζόμαστε να πληροφορήσουμε σωστά τους/τις φοιτητές/τριες για τον νόμο, ο οποίος, σημειωτέον, δεν είναι σαφής όσον αφορά στην διαδικασία διαγραφής. Στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, οι φοιτητές/τριες που με βάση τον νόμο συμπληρώνουν την ανώτατη διάρκεια σπουδών τους στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2024-2025 ανέρχονται σε 11.519, επί συνολικού αριθμού εγγεγραμμένων 33.602. Δεν μπορούμε όμως να προκαταλάβουμε το πόσοι από αυτούς/ες θα έχουν διεκδικήσει ως τότε το πτυχίο τους»
* Η Πρύτανις του Παντείου κ.Χριστίνα Κουλούρη, επίσης σε πρόσφατη συνέντευξή της στο alfavita.gr τόνισε:
«Ο νόμος πράγματι προβλέπει διαγραφές το 2025 αλλά δεν είναι σαφές με ποιο τρόπο θα γίνουν, αν θα γίνουν. Εμείς πιστεύουμε ότι η λειτουργία του Πανεπιστημίου δεν επιβαρύνεται από την ύπαρξη λιμναζόντων φοιτητών. Δεν έχουν φοιτητική ταυτότητα, δεν έχουν τα προνόμια των εν ενεργεία φοιτητών και οι περισσότεροι απλώς έχουν μείνει ως αναγραφές στο αρχείο επειδή το φοιτητολόγιο δεν ήταν μηχανογραφημένο. Το Πάντειο έχει πολύ καλό ρυθμό αποφοίτησης. Ο μέσος όρος λήψης πτυχίου το 2022 ήταν 1,11 όταν το βέλτιστο είναι 1. Επομένως υπάρχει μικρή απόκλιση και οι φοιτητές τελειώνουν εγκαίρως τις σπουδές τους (σε ν+2 χρόνια). Μας απασχολεί βεβαίως το ποσοστό εκείνων των φοιτητών/τριών που δεν καταφέρνουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στο όριο των ν+2 ετών. Απέναντι σε αυτούς δεν θα πρέπει να έχουμε μια τιμωρητική στάση και να τους διαγράψουμε αλλά, αντιθέτως, να μελετήσουμε τους λόγους της φοιτητικής διαρροής και να επεξεργαστούμε πολιτικές που θα θεραπεύσουν το πρόβλημα»
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης κ.Γ.Κοντάκης, επίσης σε πρόσφατη συνέντευξη στο alfavita.gr ανέφερε μεν ότι «οι πρυτάνεις έχουν υποχρέωση να εφαρμόζουν το νόμο. Εδώ δε χωρά ερώτημα για το τι θα κάνουμε. Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή άλλη επιλογή», αλλά πρόσθεσε:
««Έχουμε όμως επισημάνει, ότι μια οριζόντια εφαρμογή του νόμου, με το γύρισμα απλά ενός διακόπτη, θα αδικήσει ενδεχόμενα φοιτητές που προσπαθούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και βρίσκονται λίγα μόνο βήματα πριν από αυτό. Θα πρέπει να σκύψουμε πάνω στο πρόβλημα και να ζητήσουμε από την πολιτεία μια ας πούμε εξατομικευμένη θεώρηση των περιπτώσεων. Αν και ο νόμος δίνει δυνατότητες στους φοιτητές να παρατείνουν νόμιμα τις σπουδές τους, π.χ. όταν αποδεδειγμένα εργάζονται, δεν είναι πάντα εφικτό αυτό. Η αδήλωτη εργασία είναι γνωστό ότι υπάρχει. Επίσης δεν είναι ασυνήθεις περιπτώσεις παιδιών με υπερβολικό άγχος ή άλλες διαταραχές που μπορεί να χρήζουν μιας διαφορετικής προσέγγισης. Εκεί που δεν υπάρχει κανένα δίλημμα είναι να διαγραφούν όσοι αποδεδειγμένα δεν έχουν ενδιαφερθεί για τις σπουδές τους. Από τα στοιχεία που έχουμε αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των «λιμναζόντων» φοιτητών»
Στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η κατάσταση έχει ως εξής: Οι φοιτητές/φοιτήτριες των 4ετών Τμημάτων που εισήχθησαν από την ίδρυση των Τμημάτων μέχρι και το ακαδ. έτος 2016-2017 και πρέπει να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους έως και τον Σεπτέμβρη του 2025 ανέρχονται σήμερα σε 5.525. Οι φοιτητές/φοιτήτριες των 5ετών Τμημάτων που εισήχθησαν από την ίδρυση των Τμημάτων μέχρι και το ακαδ. έτος 2015-2016 και πρέπει να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους έως και τον Σεπτέμβρη του 2026 ανέρχονται σήμερα σε 939.
Ο Πρύτανης του ιδρύματος κ. Δημήτρης Παπαγεωργίου, σε συνέντευξή του στο alfavita.gr ανέφερε τα εξής:
«Ο αριθμός αυτών που τελικά ίσως διαγραφούν θα είναι μικρότερος, αφού αρκετοί/ές θα ανακηρυχθούν πτυχιούχοι στις ενδιάμεσες εξεταστικές περιόδους, ενώ υπάρχουν και δυνατότητες αναστολής σπουδών ή παράτασης για αιτιολογημένους λόγους. Ελπίζουμε ότι οι φοιτητές και φοιτήτριες που έχουν καθυστερήσει την αποφοίτησή τους θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν με επιτυχία στη διαδικασία της επιτυχούς ολοκλήρωσης των σπουδών τους. Σίγουρα υπάρχει το θέμα των εργαζομένων που προσπαθούν να υποστηρίξουν οικονομικά τις σπουδές τους και κατά συνέπεια δυσκολεύονται να ανταποκριθούν ή ανταποκρίνονται εν μέρει στις υποχρεώσεις τους. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι/ες που έχουν μειωμένο ενδιαφέρον για το αντικείμενο των σπουδών τους ή για τις σπουδές σε ΑΕΙ γενικά. Πάντως το Πανεπιστήμιο Αιγαίου θα κάνει -και κάνει ήδη- ό,τι είναι δυνατόν για να διευκολύνει την ομαλή αποφοίτηση όσων σπουδάζουν σε αυτό»
Η Σύνοδος Πρυτάνεων
Οσα προαναφέρθηκαν, τα έθεσαν οι πρυτάνεις στην τελευταία Σύνοδο τους που έγινε τον Δεκέμβριο στον Μυστρά, στην οποία συμμετείχε ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης. Και θα τα θέσουν εκ νέου στην επόμενη, που θα γίνει τον Μάϊο στη Χαλκιδική ή τη Θεσσαλονίκη, στη νέα υπουργό Σοφία Ζαχαράκη. Οι εκπρόσωποι των ΑΕΙ ζήτησαν από το Υπουργείο να υπάρξει μέριμνα για φοιτητές που βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωση των σπουδών τους. Στο σχετικό πόρισμα της Συνόδου εκφράζεται η ανησυχία των πανεπιστημιακών αρχών για τις συνέπειες μιας οριζόντιας διαγραφής φοιτητών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ειδικές περιπτώσεις. Ο πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλης Βασδέκης, επεσήμανε ότι απαιτείται «μία μεταβατική περίοδος» και όχι μια απότομη εφαρμογή του μέτρου, ενώ ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Παναγιώτης Καλδής, τόνισε πως πρέπει να βρεθούν λύσεις για όσους βρίσκονται κοντά στο πτυχίο ώστε να μη χάσουν τη φοιτητική τους ιδιότητα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ τον Ιούνιο: Ανακοινώθηκε ΕΠΙΣΗΜΑ η ύλη!
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 31/03
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
