Alfavita Newsroom Από την ίδρυσή του το 1837, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών αποτέλεσε θεμέλιο λίθο στη συγκρότηση και στελέχωση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Ως το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας, και από τα πρώτα στα Βαλκάνια, ανέλαβε κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού που θα πλαισίωνε τη δημόσια διοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα. Η συμβολή του υπήρξε καθοριστική όχι μόνο στον επιστημονικό αλλά και στον πολιτικό στίβο.
Απόφοιτοι με ρόλο στη δημόσια ζωή
Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, οι απόφοιτοι –και από το 1890 και οι απόφοιτες– του Πανεπιστημίου Αθηνών άρχισαν να καταλαμβάνουν νευραλγικές θέσεις εξουσίας. Το διδακτικό προσωπικό και οι φοιτητές του Ιδρύματος συμμετείχαν ενεργά στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας, φτάνοντας μέχρι τα ύπατα αξιώματα του κράτους. Σημαντικό παράδειγμα αποτελεί ο Αλέξανδρος Ζαΐμης, τελευταίος Πρόεδρος της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου.
Η Μεταπολίτευση και η εγκαθίδρυση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας
Η ιστορική καμπή του 1974, με την πτώση της δικτατορίας και το δημοψήφισμα για την κατάργηση της βασιλείας, σηματοδότησε τη μετάβαση στη Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία. Ένας νέος πολιτειακός θεσμός, αυτός του Προέδρου της Δημοκρατίας, ήρθε να αντικαταστήσει τον θεσμό του βασιλιά, με αυξημένα μεν αλλά περιορισμένα στη βάση του συντάγματος καθήκοντα.
Σε αυτή τη νέα εποχή, η σύνδεση της ανώτατης πολιτειακής αρχής με το Πανεπιστήμιο Αθηνών παρέμεινε ισχυρή. Με μοναδική εξαίρεση τον Χρήστο Σαρτζετάκη, ο οποίος αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όλοι οι υπόλοιποι Πρόεδροι της Δημοκρατίας είχαν περάσει από τα έδρανα της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ είτε ως φοιτητές είτε ως καθηγητές.
Η Νομική Σχολή ως κοιτίδα ηγεσίας
Η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αποδεικνύεται διαχρονικά εκκολαπτήριο ηγετών. Δεν είναι μόνο οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας που συνδέονται με αυτή, αλλά και η πλειοψηφία των Πρωθυπουργών της χώρας. Από τον Χαρίλαο Τρικούπη και τον Ελευθέριο Βενιζέλο, μέχρι τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Κώστα Καραμανλή, η Νομική Σχολή αποτελεί κοινό παρονομαστή σε πολλές από τις πλέον καθοριστικές πολιτικές διαδρομές της νεότερης ελληνικής ιστορίας.
Ένας θεσμός με ρίζες στην παράδοση
Η μακροχρόνια και αδιάκοπη παρουσία του Πανεπιστημίου Αθηνών στις κορυφαίες βαθμίδες της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας της χώρας, αποδεικνύει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στο θεσμό της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης. Η επίδρασή του δεν περιορίζεται στα στενά ακαδημαϊκά πλαίσια, αλλά επεκτείνεται στον δημόσιο λόγο, στη χάραξη πολιτικής και στη διαμόρφωση συνειδήσεων.
Το ΕΚΠΑ, και ειδικότερα η Νομική του Σχολή, συνεχίζουν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία των ηγετών του αύριο, επιβεβαιώνοντας ότι η ιστορία του είναι άρρηκτα δεμένη με την ιστορία της ίδιας της ελληνικής Δημοκρατίας.
Διδάκτορας από το 1934
Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος σπούδασε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, από όπου αποφοίτησε το 1924, ενώ ανακηρύχθηκε διδάκτορας της ίδιας Σχολής το 1934. Τη δεκαετία του 1950 διετέλεσε υφηγητής και τακτικός καθηγητής στην Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών και ανέλαβε τη θέση του Πρύτανη μεταξύ των ετών 1951-1957. Το 1968 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και στη συνέχεια εξελέγη Πρόεδρός της το 1978.
Το 1969 απομακρύνθηκε από τη θέση τού Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας από τις κυβερνήσεις της δικτατορίας, όταν εξέδωσε απορριπτική απόφαση για τη νομιμότητα του καθεστώτος.
Εξελέγη πρώτος βουλευτής Επικρατείας με το ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του 1974. Παραιτήθηκε τελικά για να εκλεγεί από τη Βουλή των Ελλήνων, μετά το δημοψήφισμα της 18ης Δεκεμβρίου 1974 με το οποίο καταργήθηκε η βασιλεία, ως ο πρώτος προσωρινός Πρόεδρος της νεοπαγούς Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας (12/1974 – 6/1975).
Στους συντάκτες του Συντάγματος
Τον Μ. Στασινόπουλο διαδέχθηκε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος (5/1975 – 5/1980), νομικός και φιλόσοφος που συνέδεσε τη ζωή του και την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του με το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπήρξε απόφοιτος της Νομικής (1918) και διδάκτορας της ίδιας Σχολής (1929).
Μεταξύ των ετών 1930 έως 1946 δίδαξε στα αμφιθέατρα της Νομικής Σχολής ως υφηγητής και στη συνέχεια ως καθηγητής, εμπλουτίζοντας το πρόγραμμα σπουδών της. Το 1941 και αφού είχε υποστεί διώξεις από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, απολύθηκε από την κατοχική κυβέρνηση, όταν αρνήθηκε να πραγματοποιήσει το μάθημά του την 28η Οκτωβρίου 1941, ημέρα της πρώτης επετείου της επίθεσης των ιταλικών δυνάμεων στην Ελλάδα.
Αντ’ αυτού το μετέφερε στις 27 Οκτωβρίου, όπου φοιτητές και φοιτήτριες κατέκλυσαν ασφυκτικά το αμφιθέατρο, ενώ εκφώνησε ομιλία για την επέτειο. Επανήλθε στα καθήκοντά του το 1943 και παραιτήθηκε το 1946 για να πολιτευθεί.
Εκλέχθηκε επίσης μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1961. Είχε πλούσιο και σημαντικό διδακτικό, επιστημονικό, λογοτεχνικό και φιλοσοφικό έργο, ενώ ήταν από τους βασικούς συντάκτες του πρώτου μεταπολιτευτικού Συντάγματος του 1975.
Από μικρός στην πολιτική
Ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής έλαβε το πτυχίο του από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1929. Πολύ γρήγορα πολιτεύθηκε (1935) με το Λαϊκό Κόμμα, ενώ κατέλαβε σημαίνουσες υπουργικές θέσεις από το 1946 έως το 1950. Το 1951 προσχώρησε στο κόμμα του Ελληνικού Συναγερμού καταλαμβάνοντας επίσης σημαντικά υπουργεία, ενώ ανέλαβε την πρωθυπουργία το 1955.
Έναν χρόνο αργότερα ίδρυσε το κόμμα της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) και διετέλεσε πρωθυπουργός έως το 1963. Κατά τη διάρκεια της πρώτης πρωθυπουργικής του θητείας το 1961, τέθηκε ο θεμέλιος λίθος της Πανεπιστημιούπολης.
Η δεύτερη πρωθυπουργική του θητεία ξεκίνησε μετά την κατάρρευση του δικτατορικού καθεστώτος, όταν ανέλαβε πρωθυπουργός της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, αναλαμβάνοντας το δύσκολο έργο της αποκατάστασης και της εδραίωσης της Δημοκρατίας.
Εξελέγη δυο φορές Πρόεδρος της Δημοκρατίας (5/1980 – 3/1985, 5/1990 – 3/1995). Κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του, το Πανεπιστήμιο Αθηνών τον αναγόρευσε σε επίτιμο διδάκτορα της Νομικής Σχολής.
Ασχολήθηκε με τη δικηγορία
Ο διάδοχος του Κ. Καραμανλή ήταν ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, ο οποίος υπηρέτησε το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας για δύο συνεχείς θητείες (από τον Μάιο του 1995 έως τον Μάρτιο του 2005). Ο ίδιος σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1948.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του άσκησε για αρκετά χρόνια τη δικηγορία στη γενέτειρά του, την πόλη της Πάτρας. Πολιτεύτηκε για πρώτη φορά στις εκλογές του 1958 με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) και εξελέγη βουλευτής Αχαΐας το 1964.
Μετά την πτώση της χούντας συμμετείχε ως υπουργός στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, ενώ στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης συμμετείχε ενεργά στην πολιτική σκηνή της χώρας ως βουλευτής.
Την περίοδο εκείνη κατέλαβε κορυφαίους υπουργικούς θώκους. Εξελέγη Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας τον Μάρτιο του 1995, ενώ το 2000 αναγορεύθηκε και επίτιμος διδάκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου.
Αντίσταση από τη Γερμανία
Ο διάδοχος του Κ. Στεφανόπουλου και επί δύο συνεχείς θητείες Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, ο Κάρολος Παπούλιας (από τον Μάρτιο του 2005 έως τον Μάρτιο του 2015), επίσης ήταν απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1959).
Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου και αναγορεύθηκε διδάκτορας του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας. Την περίοδο εκείνη ανέπτυξε σημαντική αντιδικτατορική δράση στη Δυτική Γερμανία συμμετέχοντας στις προσπάθειες αφύπνισης της γερμανικής κοινής γνώμης εναντίον του καθεστώτος.
Αμέσως μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, το 1974, εντάχθηκε στο ΠαΣοΚ και επί σειρά ετών κατέλαβε σημαντικές θέσεις ευθύνης, με πλέον σημαντική αυτή του υπουργού των Εξωτερικών. Τον Φεβρουάριο 2005 εκλέχθηκε από τη Βουλή Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η θητεία του ανανεώθηκε το 2010. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του, το 2008, το Πανεπιστήμιο Αθηνών τον ανακήρυξε επίτιμο διδάκτορα της Νομικής Σχολής.
Πλούσιο έργο και στα αμφιθέατρα
Το 2015 τον Κάρολο Παπούλια διαδέχθηκε ο Προκόπης Παυλόπουλος (3/2015 – 3/2020), απόφοιτος κι αυτός της Νομικής Σχολής το 1973. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris-Panthéon-Assas, στο οποίο δίδαξε λίγο αργότερα και ως επισκέπτης καθηγητής.
Η μακρά του διδακτική σύνδεση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών εκκινεί από το 1980, όταν διετέλεσε επιμελητής της έδρας του Διοικητικού Δικαίου, ενώ το 1982 έγινε υφηγητής της ίδιας έδρας και έκτοτε κατέλαβε όλες τις καθηγητικές βαθμίδες, ενώ διετέλεσε και Διευθυντής του Τομέα Δημοσίου Δικαίου της Νομικής Σχολής, με πλούσιο επιστημονικό και διδακτικό έργο. Ταυτόχρονα με την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία, ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική.
Το 1974 διετέλεσε γραμματέας του πρώτου προσωρινού Προέδρου της Δημοκρατίας Μ. Στασινόπουλου και το 1989 έλαβε τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Προεδρίας στην Οικουμενική Κυβέρνηση του Ξενοφώντα Ζολώτα. Εκτοτε και έως την εκλογή του ως Προέδρου της Δημοκρατίας κατέλαβε σημαίνουσες υπουργικές θέσεις. Το 2017 αναγορεύθηκε επίτιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής.
Εσπασε το γυάλινο ταβάνι
Η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αλλά και η πρώτη γυναίκα στην ιστορία του ελληνικού κράτους που κατέλαβε το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου (3/2020 – 3/2025), είχε φοιτήσει και αυτή στη Νομική Σχολή της Αθήνας, από όπου έλαβε το πτυχίο της το 1978. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris-Panthéon-Assas.
Το 1982 διορίστηκε εισηγήτρια στο Συμβούλιο Επικρατείας και διετέλεσε Πρόεδρος του Συμβουλίου από το 2018 έως το 2020. Επίσης, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (2005-2014) δίδαξε στην Εθνική Σχολή Δικαστών. Το 2022 αναγορεύθηκε σε επίτιμη διδάκτορα του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας τίμησε το ίδρυμα με την παρουσία της σε πολλές και ξεχωριστές εκδηλώσεις αποδεικνύοντας έμπρακτα τη βαθιά της εκτίμηση για τον ρόλο που διαδραματίζει το δημόσιο πανεπιστήμιο στην Ελλάδα.
Η πορεία προς την Προεδρία
Ο νεοεκλεγείς Προέδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τασούλας έχει φοιτήσει και αυτός στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, όπου και έλαβε το πτυχίο του το 1977. Εργάστηκε ως δικηγόρος, ξεκίνησε όμως παράλληλα την πολιτική του σταδιοδρομία, αρχικά στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς εξελέγη δημοτικός σύμβουλος και στη συνέχεια δήμαρχος (1994-1998) στον Δήμο Κηφισιάς.
Από το 2000 και έπειτα πολιτεύθηκε με τη ΝΔ στην Περιφέρεια Ιωαννίνων, όπου και εξελέγη διαδοχικά βουλευτής έως και σήμερα, ενώ κατέλαβε πολλούς υπουργικούς θώκους.
Το 2019 εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, συγκεντρώνοντας τις περισσότερες στην ιστορία της συγκεκριμένης εκλογής ψήφους. Το 2023 επανεξελέγη Πρόεδρος της Βουλής, αξίωμα από το οποίο παραιτήθηκε τον Ιανουάριο του 2025 λόγω της υποψηφιότητάς του ως Προέδρου της Δημοκρατίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ τον Ιούνιο: Ανακοινώθηκε ΕΠΙΣΗΜΑ η ύλη!
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 8/04
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
