Πανελλαδικές: Οι «παγίδες» του μηχανογραφικού

Οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας κκ. Σπ. Μιχαλούλης και Ν. Παυλάκος μιλώντας στο «Βήμα» αναφέρουν ότι οι υποψήφιοι για τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ της χώρας καλό είναι να γνωρίζουν από νωρίς τη σχετική διαδικασία και να είναι προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουν τις «παγίδες» και τις δυσκολίες του συστήματος. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν, η διαδικασία της συμπλήρωσης του μηχανογραφικού αποτελείται από δύο μέρη: α) το τεχνικό και β) το ουσιαστικό, τη σειρά προτίμησης δηλαδή με την οποία θα δηλώσουν οι υποψήφιοι τα τμήματα επιλογής τους.

Για να είστε σε θέση να χειρίζεστε εύκολα τα τμήματα που θέλετε να δηλώσετε και τη σειρά με την οποία θέλετε να τα δηλώσετε, πρέπει να έχετε όλα τα τμήματα (ή τουλάχιστον τα τμήματα των επιστημονικών πεδίων που σας ενδιαφέρουν) σε ένα αρχείο ηλεκτρονικής μορφής. Αυτό μπορεί να είναι ένα αρχείο Excel με όλα τα τμήματα ή η σελίδα του υπουργείου στο ηλεκτρονικό μηχανογραφικό. Για την καλύτερη κατανόηση των οδηγιών που ακολουθούν, ας υποθέσουμε ότι ο υποψήφιος έχει μπροστά του ένα Excel αρχείο, όπως τους πίνακες που βλέπετε στην αρχή κάθε επιστημονικού πεδίου στο βιβλίο αυτό.

Το πρώτο βήμα της διαδικασίας είναι η επιλογή των τμημάτων που θα δηλώσει ο υποψήφιος στο μηχανογραφικό του. Σύμφωνα με μια σειρά κριτηρίων που έχει ο κάθε υποψήφιος, όπως π.χ. την πόλη στην οποία βρίσκεται το τμήμα, τον βαθμό ενδιαφέροντός του για το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος, τα επαγγελματικά δικαιώματα κτλ., επιλέγει τα τμήματα που θέλει να δηλώσει και τα συγκεντρώνει σε ένα ξεχωριστό φύλλο (ή στην επόμενη σελίδα του ηλεκτρονικού μηχανογραφικού, όπου εμφανίζονται μόνο τα τμήματα στα οποία έχει σημειώσει αριθμό προτίμησης ο υποψήφιος). Στη φάση αυτή ο υποψήφιος δεν πρέπει να ασχοληθεί καθόλου με τη σειρά προτίμησής του για το κάθε τμήμα. Πρέπει απλά να επιλέξει ποια τμήματα θα δηλώσει τελικά στο μηχανογραφικό του. Το σημαντικότερο στοιχείο σε αυτή τη φάση είναι να δηλώσει ο υποψήφιος όσο περισσότερα τμήματα μπορεί (ακόμη και όλα από τα δύο επιστημονικά πεδία που του δίνεται η δυνατότητα από το σύστημα), έστω και αν στο επόμενο βήμα αφαιρέσει κάποια.

Το δεύτερο βήμα της διαδικασίας είναι η ταξινόμηση των τμημάτων βάσει της σειράς προτίμησης του υποψηφίου. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό μέρος της όλης διαδικασίας συμπλήρωσης του μηχανογραφικού δελτίου. Οπως λένε οι κκ. Μιχαλούλης και Παυλάκος, στο σημείο αυτό η σειρά προτίμησης του υποψηφίου πρέπει να καθορίζεται αυστηρά από το τμήμα και την πόλη στην οποία βρίσκεται αυτό και όχι από τη βάση του τμήματος. Στην ουσία, ο υποψήφιος πρέπει να είναι σίγουρος ότι το τμήμα που έχει δηλώσει στην επάνω σειρά τού αρέσει περισσότερο (λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κριτήρια που είναι σημαντικά για αυτόν) από το τμήμα που έχει δηλώσει από κάτω. Με αυτόν τον τρόπο ταξινομεί όλα τα τμήματα που έχει επιλέξει στο πρώτο βήμα. Ο υποψήφιος δεν πρέπει να επηρεάζεται καθόλου από τις βάσεις των τμημάτων. Θυμηθείτε ότι μπορείτε να δηλώσετε όλα τα τμήματα που περιλαμβάνονται στα δύο επιστημονικά πεδία που έχετε επιλέξει.

Στο τρίτο και τελευταίο βήμα η μοναδική προσαρμογή που πρέπει να κάνει ο υποψήφιος είναι στα τμήματα των οποίων η βάση βρίσκεται κοντά στα μόρια που έχει ο ίδιος συγκεντρώσει (ή που υπολογίζει ότι έχει συγκεντρώσει, αν συμπληρώσει το μηχανογραφικό του προτού ανακοινωθούν οι βαθμοί του). Οταν λέμε κοντά, εννοούμε στην ουσία πάνω-κάτω 3.000 μόρια από τα μόρια του υποψηφίου. Στο βήμα αυτό εξετάζει με μεγαλύτερη προσοχή ότι η σειρά των τμημάτων που έχει δηλώσει σε αυτό το φάσμα των μορίων είναι όντως αυτή που επιθυμεί. Τονίζουμε εδώ ότι το μεγαλύτερο λάθος που μπορούν να κάνουν οι υποψήφιοι είναι η προσπάθειά τους να προβλέψουν τις βάσεις και με αυτή την υπόθεση να βάλουν τη σειρά των τμημάτων. Η εμπειρία μάς έχει αποδείξει ότι σε τέτοια περίπτωση είναι σίγουρο πως ο υποψήφιος θα καταλήξει σε λανθασμένη συμπλήρωση μηχανογραφικού. Με την ολοκλήρωση του τρίτου βήματος, ο υποψήφιος είναι έτοιμος να μπει στο σύστημα ηλεκτρονικής υποβολής του υπουργείου Παιδείας και να οριστικοποιήσει τη διαδικασία.

Οπως εξηγούν οι κκ. Μιχαλούλης και Παυλάκος, τα βασικά κριτήρια για την επιλογή των τμημάτων που θα δηλώσει ο υποψήφιος στο μηχανογραφικό του είναι τρία: α) Το πόσο ταιριάζει το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος με τα επαγγελματικά ενδιαφέροντα του υποψηφίου (στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο ο υποψήφιος να γνωρίζει με ακρίβεια τα επαγγελματικά του ενδιαφέροντα, αξιοποιώντας και τη βοήθεια του Τεστ Επαγγελματικών Ενδιαφερόντων Horizon, αν χρειάζεται). β) Η πόλη στην οποία βρίσκεται το τμήμα. Πολλοί υποψήφιοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν μακριά από την πόλη κατοικίας τους, οπότε σε αυτή την περίπτωση το κριτήριο της πόλης μπορεί να είναι και το πιο σημαντικό. γ) Οι επαγγελματικές διέξοδοι που προσφέρει το πτυχίο του συγκεκριμένου τμήματος στην αγορά εργασίας. Καλό θα είναι οι υποψήφιοι να γνωρίζουν τα επαγγελματικά δικαιώματα και τις προοπτικές στην αγορά εργασίας που προσφέρει το κάθε τμήμα μετά και την αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης με τη συγχώνευση, δημιουργία και κατάργηση σχολών και τμημάτων με το σχέδιο «Αθηνά». Πάντως, για να είναι ασφαλής ένας υποψήφιος, στη δήλωση του μηχανογραφικού του, ανεξάρτητα από την αυξομείωση των βάσεων, την οποία εξάλλου δεν μπορεί να προβλέψει, πρέπει να δηλώσει τμήματα τα οποία την προηγούμενη χρονιά είχαν βάσεις τουλάχιστον 3.000 μόρια περισσότερα ή λιγότερα από τα δικά του. Με τον τρόπο αυτόν ο υποψήφιος δεν υπάρχει περίπτωση να μείνει εκτός κάποιου πανεπιστημιακού τμήματος ή ΤΕΙ (αν ανέβουν οι βάσεις) και, επίσης, δεν υπάρχει περίπτωση να χάσει την εισαγωγή του σε κάποιο τμήμα που επιθυμεί πραγματικά (αν πέσουν οι βάσεις), επειδή δεν το δήλωσε στο μηχανογραφικό του θεωρώντας ότι η βάση του δεν θα πέσει αρκετά. Με μια σύντομη ματιά στις βάσεις των τμημάτων τα τελευταία χρόνια είναι εμφανής η μεγάλη αυξομείωσή τους από χρονιά σε χρονιά.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι ο βαθμός των ειδικών μαθημάτων (αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ισπανικά, αρμονία, έλεγχος ακουστικών ικανοτήτων, ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο, αθλήματα) είναι μόνο προσθετικός. Αυτό σημαίνει ότι αν ένας υποψήφιος γράψει πάνω από τη βάση (10) σε ένα ειδικό μάθημα ο βαθμός του προστίθεται στα γενικά μόριά του (μόνο για τα τμήματα που απαιτούν ειδικό μάθημα), ενώ αν γράψει κάτω από τη βάση απλώς δεν μπορεί να περάσει σε κάποιο τμήμα που απαιτεί ειδικό μάθημα, ενώ αυτό δεν επηρεάζει καθόλου τα γενικά μόριά του.