Alfavita Newsroom Πώς έχει το θέμα: Μέσα σε βάθος πολλών δεκαετιών πολλές χιλιάδες φοιτητές δε μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, αλλά ποτέ δεν είχε προβλεφθεί γι΄ αυτούς κάποια διαδικασία διαγραφής από τα μητρώα. Επίσης, ένα μεγάλο πλήθος από φοιτητές καθυστερεί να ολοκληρώσει τις σπουδές του είτε για βιοποριστικούς λόγους είτε λόγω της έλλειψης κινήτρων αφού, στη συντριπτική πλειοψηφία των γνωστικών αντικειμένων, η ανεργία είναι η βέβαιη προοπτική για το νέο πτυχιούχο. Ταυτόχρονα, συχνά οι σπουδές είναι ακατάλληλα οργανωμένες, αφού λόγω της έλλειψης πόρων στοιβάζονται πολλοί φοιτητές σε εργαστήρια, οι βιβλιοθήκες είναι ελλιπώς εφοδιασμένες και σε πολλά τμήματα οι υπολογιστές είναι είδος πολυτελείας, με αποτέλεσμα να αποθαρρύνονται οι φοιτητές.
Όσοι γνωρίζουν την κατάσταση στα μεγάλα πανεπιστήμια ξέρουν ότι εδώ και δεκαετίες όταν αρχίζουν τα μαθήματα, ιδιαίτερα στο πρώτο έτος, οι φοιτητές ξεχειλίζουν τα αμφιθέατρα, με πολλούς όρθιους στους διαδρόμους ή σκαρφαλωμένους στα παράθυρα αφού τα αμφιθέατρα απλούστατα δε χωράνε τον αριθμό των νεοεισαχθέντων. Οι διδάσκοντες αδυνατούν να διδάξουν μέσα στη φασαρία που επικρατεί και οι διδασκόμενοι ούτε ακούν ούτε βλέπουν. Φτάνουμε έτσι στο κατάντημα τόσο οι διδάσκοντες όσο και οι πλέον αποφασισμένοι από τους φοιτητές να παρακαλούν να απογοητευτεί η μεγάλη μάζα και να φύγει, προκειμένου να μπορέσει να γίνει μάθημα. Εκεί που στο εξωτερικό θα είχαμε πέντε και έξη τμήματα διδασκαλίας, εδώ εξ ανάγκης έχουμε ένα. Σε αυτές τις συνθήκες η μετατροπή κάποιων φοιτητών σε «φευγάτους» (και κατόπιν «αιώνιους») γίνεται όρος για την επιβίωση των υπολοίπων καθώς και των λίγων διδασκόντων!..
Τα τελευταία χρόνια της κρίσης και του μνημονίου οι συνθήκες στα πανεπιστήμια έχουν χειροτερέψει ραγδαία. Ο αριθμός των διδασκόντων συρρικνώνεται ταχύτατα καθώς μεγάλοι αριθμοί τους συνταξιοδοτούνται χωρίς οι θέσεις τους να προκηρύσσονται. Ολόκληρα γνωστικά αντικείμενα μένουν κενά από προσωπικό και εργαστήρια βρίσκονται ένα βήμα πριν το κλείσιμο. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης το τρέχον εξάμηνο στο ΕΚΠΑ: με τις βιβλιοθήκες σε πλήρες καθεστώς υπολειτουργίας, τους διδάσκοντες να τρέχουν από το πρωί ως το βράδυ, πολλές γραμματείες σε πλήρη αδυναμία λειτουργίας λόγω των διαθεσιμοτήτων, τον κόσμο να αναγκάζεται το βράδυ να φεύγει από τα παράθυρα αφού φύλακες πλέον δεν υπάρχουν και οι πόρτες κλειδώνονται νωρίς. Χωρίς θέρμανση στην καρδιά του χειμώνα λόγω απόλυσης του προσωπικού που την είχε αναλάβει, με σόμπες και αερόθερμα (και κίνδυνο πυρκαγιάς), με τα παράθυρα βρωμερά και άπλυτα. Ακόμη και οι σπόγγοι με τις κιμωλίες έχουν μεταβληθεί σε είδος πολυτελείας εν ανεπαρκεία αφού, και όταν υπάρχουν, δεν υπάρχει άνθρωπος να επιμελείται την τοποθέτησή τους στα αμφιθέατρα…
Σε αυτές τις τρομερές συνθήκες όπου ο μιθριδατισμός τείνει να επικρατήσει ως μέσο αντιμετώπισης της ζοφερής πραγματικότητας και όπου ο Υπουργός Παιδείας, γνωστός εγκαινιαστής ιδιωτικών «κολλεγίων», μάλλον τρίβει με χαρά τα χέρια του για την επιτυχή διεκπεραίωση της διάλυσης της Δημόσιας Παιδείας, εμφανίστηκε η νέα προπαγανδιστική σαπουνόφουσκα της τάχα ομαλοποίησης που θα επιφέρει η διαγραφή των «αιώνιων» φοιτητών. Το ενδιαφέρον είναι ότι η προπαγάνδα, μαύρη κατάμαυρη, που βιώνουμε επιχειρηματολογεί κιόλας ότι έτσι θα υπάρξουν μεγάλες οικονομίες στα πανεπιστήμια προς όφελος του συνόλου. Που σημαίνει ότι στο μυαλό τους έχουν και νέες περικοπές στη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων. Ποντάροντας στην άγνοια του κοινού, θα επιδιώξουν να τις περάσουν κάτω από το ψέμα ότι, μετά τη διαγραφή των «αιωνίων», δεν απαιτούνται πλέον πολλά από τα χρήματα που μέχρι τώρα δίνονταν στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
***
Ας δούμε με νηφαλιότητα τι κοστίζουν οι «αιώνιοι» στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο και ποιες περικοπές έχει αυτό υποστεί κατά τα τελευταία έτη στη χρηματοδότησή του. Λοιπόν, οι «αιώνιοι» δεν παρακολουθούν μαθήματα, δεν κάνουν εργαστήρια και το πολύ πολύ να προσέρχονται κάποιες φορές στις εξετάσεις. Δεν δικαιούνται στέγαση και σίτιση ούτε μειωμένο εισιτήριο. Οι γονείς τους δε μπορούν να τους δηλώνουν ως προστατευόμενα μέλη στη εφορία. Κοντολογίς, έχουν μηδενικό κόστος για το δημόσιο. Άρα, η διαγραφή τους καμία οικονομία δεν θα επιφέρει, όπως διαδίδουν οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί των μνημονιακών. Οποιεσδήποτε επιπλέον περικοπές γίνουν, κάτω από την επίκληση των δήθεν οικονομιών που επέφερε η διαγραφή αυτή, θα οδηγήσουν στην πλήρη παρακμή του δημόσιου πανεπιστημίου. Στην Ελλάδα, από το 2009 μέχρι και φέτος οι δαπάνες για την παιδεία (τακτικός προϋπολογισμός και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) έχουν περικοπεί κατά 35,5% (2,5 δισ. € λιγότερα). Ειδικά το 2014 έχουμε περικοπή των δαπανών για την παιδεία κατά 5,8% σε σχέση με τις δαπάνες του 2013, που σημαίνει 266 εκατομμύρια € λιγότερα (τα στοιχεία έχουν δοθεί από την ΟΛΜΕ και είναι γενικώς αποδεκτά). Το ποσοστό περικοπών στην Παιδεία υπήρξε δραματικά πιο αυξημένο από το ποσοστό συρρίκνωσης του ΑΕΠ λόγω της κρίσης. Έτσι, την περίοδο 2008-2013 οι συγκεκριμένες δαπάνες μειώθηκαν κατά -28,3% (ή 2,2 δισ. ευρώ) με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής -6,4% ενώ την ίδια περίοδο ο αντίστοιχος μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας ήταν 3 φορές μικρότερος (-2,1%).
Τα παραπάνω στοιχεία κάνουν φανερό το σχέδιο στραγγαλισμού του κοινωνικού αγαθού της δημόσιας και δωρεάν παιδείας. Από την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ που έκανε το ΚΑΝΕΠ – ΓΣΕΕ προκύπτει ότι οι δαπάνες που πλέον καταβάλουν οι Έλληνες από την τσέπη τους για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης (από παιδικούς σταθμούς μέχρι πανεπιστήμιο) ανέρχονται στο ποσό των 5,2 δισ. ευρώ και πλέον σχεδόν ισούνται με τις δραματικά μειωμένες δημόσιες δαπάνες.
***
Αλλά ας επιστρέψουμε στο ειδικό θέμα των «αιωνίων». Ορισμένα ΜΜΕ το προβάλλουν με ιδιαίτερο ζήλο τις μέρες αυτές. Ιδιαίτερα εφημερίδες όπως η «Καθημερινή» και «Τα Νέα» το έχουν μετατρέψει σε λάβαρο του «μεταρρυθμιστικού» τους οίστρου και προβάλλουν με τα μελανότερα χρώματα, και με εμφανή διάθεση διαστρέβλωσης, την αντίθεση των πρυτάνεων των μεγάλων πανεπιστημίων (όπου και επικεντρώνεται το πρόβλημα) στις διαδικασίες που ανακοινώνει ο Υπουργός Παιδείας για τη διαγραφή τους. Έτσι, η «Καθημερινή» της 8/3 γράφει: «Οι αιώνιοι φοιτητές ήταν μια πάγια, μεγάλη πληγή των ελληνικών πανεπιστημίων». Όμως, για τις πραγματικές και αιμορραγούσες πληγές των Ελληνικών Πανεπιστημίων σήμερα η «γηραιά» δε βρίσκει να πει λέξη.
Από κοντά και «Τα Νέα», στις 7/3, ανακαλύπτουν ότι η αιτία που τα Ελληνικά Πανεπιστήμια δεν βρίσκουν θέση μέσα στα 100 καλύτερα του κόσμου είναι οι …αιώνιοι φοιτητές!!! Κουβέντα για τη διάλυση των πανεπιστημίων που συστηματικά προωθούν οι μνημονιακές κυβερνήσεις.
Γιατί όμως οι Σύγκλητοι (και όχι οι Πρυτάνεις, όπως λανθασμένα γράφουν) του ΕΚΠΑ και του ΑΠΘ διαφωνούν με τις κινήσεις του Υπουργού κατά τους μνημονιακούς παπαγάλους; Κατ’ αυτούς, όχι διότι αντιλαμβάνονται ότι με πρόσχημα τη διαγραφή των «αιωνίων» έρχονται νέες περικοπές. Ούτε επειδή ένα πρόβλημα δεκαετιών επιδιώκεται να λυθεί μέσα σε λίγους μήνες και χωρίς να έχουν εκδοθεί τα προβλεπόμενα ΠΔ ούτε να έχει προηγηθεί η προβλεπόμενη από τους νόμους διαδικασία. Ούτε επειδή ανησυχούν για την αναταραχή που θα επακολουθήσει στα βαριά τραυματισμένα πανεπιστήμια, καπάκι μετά τα παρανοϊκά μέτρα της διαθεσιμότητας.
Οι ντετέκτιβς της «Κ» και των «Ν» βρήκαν την αληθινή εξήγηση: Όπως γράφει η «Κ»: «Τώρα, όμως, έρχονται οι πρυτάνεις και άλλοι οι οποίοι στηρίχθηκαν για χρόνια σε «αιώνιους φοιτητοπατέρες» και αντιστέκονται στην επιβολή του νόμου. Η μεγάλη μεταρρύθμιση στην Παιδεία έχει νοθευτεί αρκετά, δεν μπορεί και δεν πρέπει να νοθευτεί άλλο». Αφήνοντας κατά μέρος τις αρλούμπες περί της «μεγάλης μεταρρύθμισης» και της «νόθευσής» της, το παραπάνω απόσπασμα από το κύριο άρθρο της «Κ» (8/3) είναι χαρακτηριστικό μνημείο των ιδεολογημάτων του τύπου «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε» που χαρακτηρίζουν την εκφορά του λόγου των μνημονιοφυλάκων. Διότι πλέον έχει καταντήσει βαρετό το μύθευμα περί φοιτητοπατέρων, αιώνιων φοιτητών, που …εκλέγουν(!) και ελέγχουν(!!) δήθεν τους Πρυτάνεις και όποιος πιστεύει τέτοιες ψευτιές μπορεί εξίσου καλά να πιστέψει και ότι η ανάκαμψη θα έρθει «από του χρόνου», όπως μας διαβεβαιώνουν σταθερά κάθε χρόνο, εδώ και μια τετραετία, οι ίδιες καλές εφημερίδες. Αφήνουμε ότι, εάν ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε οι «αιώνιοι», που απλά είναι ανύπαρκτοι μέσα στα πανεπιστήμια, θα πρέπει να… ελέγχουν και τις ΓΣ των Τμημάτων και τους Προέδρους των Τμημάτων και κατ’ ακολουθίαν τη Σύγκλητο, αφού όλα αυτά τα σώματα (στα οποία η συμμετοχή των φοιτητών είναι εντελώς συμβολική) έχουν τις ίδιες θέσεις. Η κατασκευή φαντασμάτων στα οποία να αποδίδονται τα δεινά αποτελεί προνόμιο της Ελληνικής άρχουσας τάξης, η οποία σταθερά παραμένει προσκολλημένη στις τεχνικές χειραγώγησης των μαζών του 19ου αιώνα…
***
Η μεγάλη καμπάνια των μνημονιακών εναντίον των Πανεπιστημίων με αφορμή το πρόβλημα των «αιωνίων» είναι αναμενόμενη. Στα πλαίσια της περικοπής του μέρους της πίττας από το εθνικό προϊόν που απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι και διεύρυνσης της κερδοφορίας των επιχειρήσεων χωρίς αυτές να κάνουν επενδύσεις—γιατί αυτό και τίποτα άλλο είναι το έργο που παρακολουθούμε τα τελευταία πέντε χρόνια—η Δημόσια Παιδεία και Υγεία διαλύονται. Η διαγραφή των «αιωνίων» αποτελεί ένα ακόμα κεφάλαιο στο σήριαλ, αφού εμφανέστατα, με τον τρόπο που γίνεται, επιδιώκει να επιτείνει τα φαινόμενα διάλυσης στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Αλλά οι θέσεις του άρθρου αυτού δεν θα ήταν πλήρεις αν δεν συνοδευόταν και από μια ειδική εκτίμηση του προβλήματος, ανεξάρτητα από τις επιδιώξεις του κ. Αρβανιτόπουλου.
Η παρουσία εγγεγραμμένων ως φοιτητών στα μητρώα των ΑΕΙ για 10 ή και περισσότερα χρόνια ασφαλώς και πρέπει να λήξει μέσα από μια σταδιακή διαδικασία σε βάθος χρόνου, δεδομένου ότι το πρόβλημα είναι δεκαετιών. Έτσι κι αλλιώς, ένα μεγάλο μέρος τους έχει εγκαταλείψει τις σπουδές. Ο νόμος προβλέπει κάποιες διαδικασίες ειδοποίησης και διαγραφής τους οι οποίες, χωρίς να είναι ικανοποιητικές, διαφέρουν από την τακτική Αρβανιτόπουλου. Σε τι συνίσταται η τελευταία; Στο να δώσει επιπλέον εξεταστικές περιόδους, ώστε να δοθεί η ευκαιρία να περάσουν και οι «αιώνιοι» φοιτητές ανάμεσα στους υπόλοιπους. Οδηγηθήκαμε έτσι στην παρανοϊκή κατάσταση όπου μαθήματα εξετάζονται πριν καν διδαχθούν (π.χ. τα μαθήματα του εαρινού εξαμήνου φέτος εξετάζονται κατά το χειμερινό εξάμηνο χωρίς να έχουν πρώτα διδαχθεί). Δικαίωμα να εξεταστούν σε αυτά έχουν και εκείνοι που ποτέ δεν τα διδάχθηκαν. Αυτό αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, αλλά δεν είδαμε ούτε την «Κ» ούτε τα «Ν» να το επισημάνουν, αφού προφανώς οι διαδικασίες αυτές αποτελούν ανόθευτη «μεγάλη μεταρρύθμιση» α-λα-Άρβι, η οποία …προάγει την παιδεία και την επιστήμη!
Λύνουν οι διαδικασίες Αρβανιτόπουλου το πρόβλημα; Όχι. Όσο περικόπτονται οι πόροι των ΑΕΙ, τόσο και ένα μεγαλύτερο μέρος των φοιτητών θα εξωθείται στην έξοδο. Η «αιωνιότητα» αποτελούσε έναν τρόπο να μπαίνει το πρόβλημα κάτω από το χαλί και να διοχετεύεται η απόρριψη σε δρόμους αποδεκτούς από τους φοιτητές, αλλά και το σύστημα. Οι τελευταίοι, αντί να επικεντρώσουν τα αιτήματά τους στις συνθήκες σπουδών και να απαιτήσουν τέτοια ποιότητα σπουδών που θα επιτρέπει την ολοκλήρωσή τους σε ορισμένο χρόνο, βολεύτηκαν στη δυνατότητα παράτασης των σπουδών μέχρις ότου κάποτε να παίρνεται το «χαρτί», από όσους τελικά παίρνεται. Το πραγματικό πρόβλημα, η υποβαθμισμένη ποιότητα η οποία διώχνει τον φοιτητικό κόσμο από το πανεπιστήμιο και πρώτα απ’ όλους εκείνους που δεν έχουν τα μέσα να κρατηθούν στην επιφάνεια, κατάφερε να αποκρύπτεται για δεκαετίες.
***
Αποτελεί εκτίμηση του γράφοντος ότι, παρ’ όλη τη σημαντική συνεισφορά τους στην προσπάθεια ποιοτικών σπουδών, ιδιαίτερα στα τέλη της δεκαετίας του ’80, οι δυνάμεις της αριστεράς στα πανεπιστήμια έχουν εγκαταλείψει τα τελευταία χρόνια τη μελέτη και ανάδειξη των αιτημάτων που περιστρέφονται γύρω από την ποιότητα των σπουδών. Συχνά παγιδεύονται σε ιδεολογήματα και χάνουν από το οπτικό τους πεδίο την πολιτική διάλυσης και ερήμωσης που ακολουθεί η άρχουσα τάξη. Τα παρασιτικά χαρακτηριστικά της τελευταίας εντείνονται όλο και περισσότερο, γεγονός που την κάνει να αδιαφορεί απέναντι στην αποβιομηχάνιση της χώρας, αν δεν την επιδιώκει κιόλας. Στις συνθήκες αυτές, η διάλυση της Ανώτατης Παιδείας αποτελεί επιλογή της άρχουσας τάξης, διότι σε μια χώρα χωρίς παραγωγή οι μηχανικοί δε χρειάζονται, και κατ’ επέκταση ούτε οι χημικοί ούτε οι φυσικοί ούτε οι μαθηματικοί—κλάδοι με άμεση απορροφητικότητα των πτυχιούχων τους στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Τα πανεπιστήμια δε χρειάζονται πλέον ούτε προσωπικό ούτε βιβλιοθήκες ούτε περιοδικά (που με χαρά περιέκοψε πέρυσι το αρμόδιο υπουργείο).
Ίσως κάποιος να αναρωτιόταν, καλοπροαίρετα, μήπως και τελικά οι επιδιωκόμενες διαγραφές βάλουν το μαχαίρι στο κόκκαλο και βοηθήσουν το φοιτητικό κίνημα να κατανοήσει το σημείο στο οποίο πρέπει να στρέψει τα πυρά του: στην ποιότητα των παρεχομένων σπουδών και στις συνθήκες υπό τις οποίες αυτές πραγματοποιούνται. Στην έλλειψη διδασκόντων, στις απολύσεις τεχνικών και βιβλιοθηκονόμων, φυλάκων και υποστηρικτικού προσωπικού, στο κλείσιμο εργαστηρίων και κλινικών, στην οικονομική ασφυξία που έχει επιβληθεί.
Δεν είμαστε, όμως, από εκείνους που πιστεύουμε στην απότομη αφύπνιση του φοιτητικού κινήματος ούτε ελπίζουμε ότι βίαιοι εξωτερικοί παράγοντες, όπως οι επαπειλούμενες διαγραφές, θα αλλάξουν αυτόματα την ποιότητά του. Αποτελεί καθήκον των όποιων πρωτοπόρων δυνάμεων να αντιληφθούν το διακύβευμα και να εξηγήσουν πώς οι διαγραφές συνδέονται με τη διαρκή και σταθερή υποβάθμιση των σπουδών.
Αν και εδώ είμαστε ακόμη πολύ πίσω, έχοντας έρθει σε επαφή με αρκετούς φοιτητές κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων για τη διαθεσιμότητα, σχηματίσαμε την εντύπωση ότι, επιτέλους, κάτι έχει αρχίσει και αλλάζει στο τοπίο της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Και ας μη ξεχνάμε ότι, υπό συνθήκες, οι αλλαγές μπορεί να εξελιχθούν με ραγδαίους ρυθμούς, όπως είχε γίνει ξανά το διάστημα 1971-1972.
KM
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 2/8
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
