Η πρόσφατη απόφαση της Αυστρίας να καθιερώσει την κοινωνική συνταγογράφηση δεν έτυχε της ανάλογης προσοχής από την ελληνική δημοσιογραφική κοινότητα. Η «κοινωνική συνταγογράφηση» είναι προϊόν μιας ολιστικής θέασης της υγείας , που αφίσταται του βιοϊατρικού μοντέλου. Οι γενικοί γιατροί, αλλά και οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, στην Αυστρία θα μπορούν πλέον να «συνταγογραφούν» ενασχόληση με τις τέχνες, τον αθλητισμό, τον εθελοντισμό και τη φύση. Οι θεωρητικές παραδοχές πίσω από αυτή την τολμηρή απόφαση συνοψίζονται στο ότι η υγεία του ατόμου είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης κοινωνικών, συναισθηματικών, βιολογικών και πνευματικών παραγόντων. Η υγεία , υπό το φως αυτής της παραδοχής, δε νοείται ανεξάρτητα από την ψυχική ευημερία, την ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων, την ύπαρξη νοήματος ζωής. Το άτομο, εκλαμβάνεται, έτσι ως μια σύνθετη βιοψυχοσυναισθηματική οντότητα.
Η τέχνη ωφελεί την ψυχική υγεία με πολλούς τρόπους και έχει καίριο ρόλο σε τέτοιες πρωτοβουλίες. Και τούτο γιατί μειώνει, λόγου χάρη, τα επίπεδα άγχους και ανησυχίας, την αίσθηση πόνου σε ασθενείς, βελτιώνει τη διάθεση του και συνιστά ένα μέσο επεξεργασίας των τραυμάτων του.
Δεν είναι καθόλου πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ) στην έκθεσή του[1] αναφορικά με τον ρόλο των τεχνών στη βελτίωση της υγείας και της ευζωίας σημειώνει πως στο πλαίσιο της πρόληψης και της προώθησης ενός υγιούς “well being” οι τέχνες μπορούν:
1. Να επηρεάσουν τους κοινωνικούς παράγοντες που καθορίζουν τα επίπεδα υγείας.
2. Να υποστηρίξουν την ανάπτυξη του παιδιού.
3. Να ενθαρρύνουν συμπεριφορές που προάγουν την υγεία.
4. Να βοηθήσουν στην πρόληψη ασθενειών.
5. Να υποστηρίξουν την παροχή φροντίδας.
Ομοίως στο πλαίσιο της διαχείρισης των προβλημάτων υγείας και της θεραπείας τους οι τέχνες μπορούν να:
1. Να βοηθήσουν τα άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχικές ασθένειες.
2. Να υποστηρίξουν τη φροντίδα ατόμων που αντιμετωπίζουν οξείες καταστάσεις
3. Να υποστηρίξουν άτομα με νευροαναπτυξιακές και νευρολογικές διαταραχές.
4. Να βοηθήσουν στη διαχείριση μη μεταδοτικών ασθενειών
5. Να υποστηρίξουν τη φροντίδα ασθενών τελικού σταδίου.
Η τέχνη διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην παιδική ηλικία, αφού είναι προνομιακή οδός για την έκφραση των συναισθημάτων των παιδιών. Τα παιδιά καθίστανται συναισθηματικά ενεργά υποκείμενα που χρησιμοποιούν τα δημιουργήματά τους για να αναστοχαστούν πάνω στα συναισθήματά τους. Είναι αυτονόητο πως η ενίσχυση των τεχνών (εικαστικά, μουσική, θεατρολογία, χορός, κινηματογράφος) στη δημόσια εκπαίδευση, με τις κατάλληλες προϋποθέσεις, θα συντελέσει στην ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης, αυτογνωσίας και δημοκρατικής κουλτούρας στο μαθητικό κοινό.
Η συνάρθρωση τέχνης και ψυχικής υγείας έχει γίνει ευτυχώς αντικείμενο έντονης επεξεργασίας τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Ένα εύγλωττο παράδειγμα είναι το διεθνές φεστιβάλ ART4MORE, της ΚΣΔΕΟ ΕΔΡΑ, το οποίο από το 2007 βάζει στο επίκεντρό του τη σχέση της τέχνης με την ψυχική υγεία, ευαισθητοποιώντας το ευρύτερο κοινό αφενός για την ευεργετική λειτουργία της τέχνης στην ψυχική – και όχι μόνο – υγεία και αφετέρου για την ανάγκη αποστιγματοποίησης των ψυχικών ασθενειών. Το προσεχές τριήμερο (14-16 Οκτ) οι επισκέπτες του ART4MORE θα μπορέσουν να απολαύσουν δωρεάν ένα δυναμικό, ζωντανό και πολυσχιδές διεθνές φεστιβάλ που φέτος θέτει στο επίκεντρό του την σχέση ανθρώπου και φύσης. Στο φεστιβάλ θα εκτεθούν, μεταξύ άλλων, έργα ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, που αναμφίβολα, θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον του κοινού.
* Θεοδόσης Γκελτής, Υπεύθυνος Εθελοντών "ΕΔΡΑ", Κοινωνικές Συνεταιριστικές Δραστηριότητες Ευπαθών Ομάδων
Εκπαιδευτικός, Σύμβουλος Επαγγελματικού προσανατολισμού, Διευθυντής Σπουδών ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΝΕΑ ΖΩΗ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 15/01
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
