Στις 30 Δεκεμβρίου του 1903 στο Σικάγο, το Iroquois Theatre έκλεινε πέντε εβδομάδες λειτουργίας και κόσμος είχε συγκεντρωθεί για να δει τον κ. Bluebeard, μια κορυφαία μουσική κωμωδία με πρωταγωνιστή τον Έντι Φόι.
Το ανυπόμονο πλήθος περισσότερων από 1.700 θεατών δεν θα μπορούσε να υποψιαστεί ότι σχεδόν το ένα τρίτο από αυτούς θα χανόταν εκείνο το απόγευμα σε «μια καταστροφή που… θα οδηγούσε σε μεταρρυθμίσεις στον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιοι χώροι αναλάμβαναν την ευθύνη για την ασφάλεια των πελατών τους».
Μία σπίθα...
Καθώς η παράσταση ξεκίνησε τη δεύτερη της πράξη στις 3:15 εκείνο το απόγευμα, μια σπίθα από ένα φως της σκηνής ανάφλεξε την κοντινή κουρτίνα. Οι προσπάθειες να σβήσει η φωτιά με ένα πρωτόγονο επιβραδυντικό δεν σταματήσει η εξάπλωσή της σε εύφλεκτα διακοσμητικά σκηνικά. Ο πρωταγωνιστής προσπάθησε να ηρεμήσει το όλο και πιο ταραγμένο κοινό. Διέταξε την ορχήστρα να συνεχίσει να παίζει, όμοια με τον Τιτανικό, αλλά ήταν προφανές ότι η φωτιά δεν μπορούσε να περιοριστεί. Το κοινό προσπάθησε να διαφύγει προς τις λίγες πόρτες εξόδου που μπορούσαν να βρουν, αλλά οι περισσότερες ήταν κρυμμένες από βαριές κουρτίνες. Επιπλέον έπρεπε να περάσουν από μεταλλικές πύλες ακορντεόν, κλειδωμένες σταθερά για να κρατήσουν εκείνους που βρίσκονται σε ανώτερα επίπεδα από το να γλιστρήσουν στα ακριβότερα καθίσματα (ταξική διαστρωμάτωση). Οι τρομοκρατημένοι θεατές -περίπου 1.700 με πολλούς ακόμη κατόχους εισιτηρίων διαρκείας- παγιδεύτηκαν και γρήγορα η σκηνή άλλαξε «από μίμηση σε τραγωδία», όπως είπε ένας επιζών. Παρατηρώντας από τη σκηνή, ο Φόι έγραψε στα απομνημονεύματα του πως έβλεπε στα ανώτερα επίπεδα μια «τρελή, ζωική μομφή – τις κραυγές τους, τα βογκητά και τις βροντές, την τριβή χιλιάδων ποδιών και τα σώματα που αλέθονται ενάντια σε σώματα που συγχωνεύονται, φωνές μισό- κλάμα, μισό βρυχηθμό».
Τα μέλη του θιάσου, συνειδητοποιώντας τον κίνδυνο που υπήρχε, άνοιξαν μια πίσω πόρτα για να ξεφύγουν (η μπαλαρίνα, παγιδευμένη από τα ξάρτια της, δεν θα έβγαινε από το θέατρο ζωντανή). Ενώ η άνωση της φλόγας από την ανοιχτή πόρτα προκάλεσε μια ξαφνική μπάλα φωτιάς που εξερράγη μέσα από το θέατρο, σκοτώνοντας πολλούς αστραπιαία. Μερικοί ήταν αρκετά τυχεροί για να βρουν μια οδό διαφυγής στα ανώτερα επίπεδα, μόνο για να συνειδητοποιήσουν ότι δεν υπήρχε εξωτερική σκάλα για το έδαφος. Εργάτες σε ένα κτίριο απέναντι προσπάθησαν με τις σανίδες της πρόσοψης να δημιουργήσουν μια αυτοσχέδια γέφυρα, σώζοντας μια χούφτα ανθρώπων ενώ αρκετοί γλίστρησαν και σκοτώθηκαν.
Μία πραγματική κόλαση
Μέσα σε λίγα λεπτά, εκατοντάδες πτώματα, που δεν κατάφεραν να βρουν μια έξοδο άρχισαν να συσσωρεύονται μέσα στο θέατρο. Είχαν πεθάνει πριν φτάσουν οι πυροσβέστες στη σκηνή.
Το διπλανό ρεστοράν μετατράπηκε σε νεκροτομείο και νοσοκομείο καθώς οι γιατροί προσπάθησαν να βρουν ζωντανά θύματα σε μια θάλασσα από καμένα κορμιά κι ερείπια. Καθώς τα νέα για τον συγκλονιστικό θάνατο διαδόθηκαν, η πόλη σκεπάστηκε από μια κατάσταση συλλογικού πένθους.
Αλλά το σοκ και η θλίψη προκάλεσαν γρήγορα οργή. Το πολυτελές θέατρο είχε διαφημιστεί ως «απολύτως πυρίμαχο». Πώς θα μπορούσαν να χάσουν εκατοντάδες ψυχές – κυρίως γυναίκες και παιδιά – τόσο γρήγορα την ζωή τους; Ποιος ήταν υπεύθυνος;
Ημέρες αργότερα, το Chicago Tribune έθεσε μια λίστα κανονισμών που είχαν παραβιαστεί από τους θεατρώνες σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές ώστε να αδειοδοτηθούν ενόψει των Χριστουγέννων. Η έλλειψη επαρκούς συναγερμού πυρκαγιάς, αυτόματων ψεκαστήρων, σηματοδοτημένων εξόδων ή κατάλληλων συσκευών πυρόσβεσης τέθηκαν στο τραπέζι. Ακόμα και οι δύο μεγάλες καμινάδες στον τελευταίο όροφο όπου ο καπνός και η φλόγα θα μπορούσαν να διαφύγουν κλείστηκαν. Η εφημερίδα κάλεσε για δράση: «Η μόνη εξιλέωση που μπορεί να γίνει σε αυτά τα αδικοχαμένα θύματα είναι να γίνουν τα θέατρα του Σικάγο απολύτως ασφαλή, έτσι ώστε κανένας άλλος να μην μπορεί να συναντήσει τη μοίρα τους».
Σε μια πολύχρονη, ψυχικά σωματικά και οικονομικά διαδικασία στην οποία η διαπλοκή παρακώλυε το έργο των δικαστικών αρχών, δεν καταδικάστηκε ποτέ κανείς. Οι ιδιοκτήτες, οι Will J. Davis και Harry J. Powers, κατηγόρησαν ακόμη και τους νεκρούς για έλλειψη ψυχραιμίας όταν ακόμη οι ίδιοι είχαν κλείσει τις δυο καμινάδες εξόδου καπνού για αύξηση της χωρητικότητας.
Οι αλλαγές που έφερε η μοιραία μέρα
Η πυρκαγιά στο θέατρο Iroquois, η οποία ήταν μια από μια σειρά από σημαντικές πυρκαγιές στις αρχές του 1900, ήταν καταλύτης για συστημικές αλλαγές που στοχεύουν σήμερα στην πρόληψη κάθε άλλης πυρκαγιάς παρόμοιου μεγέθους, που μπορεί να προκαλέσει 400 και 500 νεκρούς μέσα σε λίγα λεπτά.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες, το δημοτικό συμβούλιο του Σικάγο πέρασε ένα νέο διάταγμα για τα κτίρια με συντριπτική πλειοψηφία που επέβαλε δομικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένων νέων προτύπων για διαδρόμους και εξόδους, τη χρήση πυρίμαχης πόρτας, συναγερμούς πυρκαγιάς, όρια πληρότητας, την εξάλειψη των «μόνιμων» εισιτηρίων, κανόνες για καπνοδόχους στον τελευταίο όροφο, κατάλληλο φωτισμό και σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης «ένα κόκκινο φως να συνεχίζει να καίει πάνω από τις εξόδους» κατά τη διάρκεια των παραστάσεων, από την πρόταση ενός ηλεκτρολόγου μηχανικού που είχε συνειδητοποιήσει στην «μεγάλη πυρκαγιά» πως έπρεπε να φωτίζονται ειδικές πινακίδες από «μια πηγή ανεξάρτητη από το σύστημα φωτισμού του θεάτρου». Η φωτιά στο Iroquois ενέπνευσε επίσης την γενίκευση των εξόδων κινδύνου κατάλληλων τελικά και για άτομα με κινητικά προβλήματα και παιδιά, και την δημιουργία των πυρίμαχων θυρών.
Πηγή: tvxs, Ελένη Καρασαββίδου, με πληροφορίες από το Smithsonian Magazine
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη