Μπορεί οι δείκτες για τις προοπτικές της παγκόσμιας αγοράς εργασίας για τους νέους να έχουν βελτιωθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια και οι προβλέψεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) να επιμένουν ότι η ανοδική τάση στην απασχόληση θα συνεχιστεί και για τα επόμενα δύο χρόνια, αλλά η έκθεση με τίτλο Global Employment Trends for Youth 2024 (GET for Youth), που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από την ILO, προειδοποιεί ότι υπάρχουν αρκετά «αλλά».
Ενα από αυτά, ίσως το σημαντικότερο, είναι ότι ενώ περισσότεροι νέοι που αναζητούν εργασία βρίσκουν έστω μια προσωρινή απασχόληση, ο αριθμός εκείνων που στην ηλικία 15 έως 24 ετών μένουν καρφωμένοι στο περιθώριο αυξάνεται. Το περιθώριο, σύμφωνα με την έκθεση αλλά και τους ευρωπαϊκούς δείκτες, προσδιορίζεται ως μια γκρίζα ζώνη στην οποία ο νέος παραμένει μετέωρος. Δεν πηγαίνει στο σχολείο, δεν εκπαιδεύεται, δεν καταρτίζεται αλλά ούτε εργάζεται.
Πρόκειται για τους αποκαλούμενους –κατά το ευρωκοινοτικό γλωσσάρι– ΝΕΕΤ (Νeither on Εmployment, nor in Εducation, or on Τraining). Αρα, συμπεραίνει η έκθεση, «η ανάκαμψη της απασχόλησης από την πανδημία του Covid-19 δεν ήταν καθολική. Οι νέοι και πολλές νέες γυναίκες, σε ορισμένες περιοχές διεθνώς, όχι μόνο δεν βλέπουν τα οφέλη της οικονομικής ανάκαμψης αλλά απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την εξασφάλιση μιας αξιοπρεπούς εργασίας».
Το τι είναι «αξιοπρεπής» εργασία για τους νέους και πώς μπορούν οι κυβερνήσεις να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε αυτήν είναι κάτι πολύ σχετικό και συναρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων και των δημογραφικών. «Είναι ζήτημα παγκόσμιας ανησυχίας το πώς οι αφρικανικές χώρες θα δημιουργήσουν αξιοπρεπή εργασία για τους νεοεισερχόμενους, στη Βόρεια Αφρική, όταν οι προβλέψεις καταγράφουν αύξηση του νεαρού εργατικού δυναμικού στα 72,6 εκατομμύρια μέχρι το έτος 2050», επισημαίνει η ILO.
Ελλειψη προόδου
Πάντως η αύξηση των ΝΕΕΤ, εμφατική στις φλεγόμενες από τις γεωπολιτικές συγκρούσεις περιοχές, ακολουθεί τις εντεινόμενες ανισότητες που συνοδεύουν το «θαύμα» της παγκοσμιοποίησης. Μπορεί το ποσοστό ανεργίας των νέων το 2023 να μειώθηκε στο 13% (από 13,8% το προ-πανδημικό 2019), που ισοδυναμεί με 64,9 εκατομμύρια άτομα, και να σηματοδοτεί χαμηλό 15ετίας και πτώση από το προ-πανδημικό ποσοστό 13,8% το 2019, αλλά στα αραβικά κράτη, στην ανατολική και τη νοτιοανατολική Ασία και στον Ειρηνικό τα ποσοστά ανεργίας των νέων ήταν υψηλότερα το 2023 από ό,τι το 2019.
Αλλά και παγκοσμίως ένας στους πέντε νέους, ή το 20,4%, το 2023 δεν είχε εργασία, δεν συμμετείχε σε κάποια εκπαιδευτική βαθμίδα και δεν καταρτιζόταν. Δύο στους τρεις από αυτούς τους NEET ήταν γυναίκες. Ταυτοχρόνως, το αυτονόητο δικαίωμα του παιδιού να συνεχίζει την εκπαίδευσή του δεν ισχύει για όποιο έτυχε να γεννηθεί σε φτωχή χώρα και ακόμη φτωχότερη οικογένεια.
Σύμφωνα με την έκθεση, τα ποσοστά των νέων 15-24 ετών που πήγαιναν στο σχολείο ή συμμετείχαν σε κατάρτιση το 2023 ήταν στο 40,1% στις χώρες χαμηλού εισοδήματος, στο 49,4% σε χώρες χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος και στο 50,7% στις χώρες με ανώτερο μεσαίο εισόδημα.
Επίσης, περισσότεροι νέοι ενήλικοι, ηλικίας 25 έως 29 ετών, σε χώρες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος επιλέγουν να παραμείνουν στο σχολείο (ή να επιστρέψουν στο σχολείο) στο μεταλυκειακό επίπεδο. Αντίθετα, το μερίδιο μειώθηκε ελαφρά στις χώρες χαμηλού εισοδήματος. Για όσους μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, η παρατεταμένη εκπαίδευση μπορεί να χρησιμεύσει σαν μαξιλάρι κατά της εισόδου στην αγορά εργασίας σε περιόδους ταραχών. Αντίθετα, σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα, οι οικονομικές κρίσεις τείνουν να τραβούν τους νέους από το σχολείο/την κατάρτιση.
Το δεύτερο «αλλά» της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας αφορά το είδος των θέσεων εργασίας. Αυξάνονται οι άτυπες και οι προσωρινές θέσεις, που δεν δίνουν δυνατότητα για να χτίσει ο νέος μια ζωή, αν όχι καλύτερη, τουλάχιστον όχι χειρότερη από αυτήν των γονιών του. Η έκθεση επισημαίνει την έλλειψη προόδου στην απόκτηση αξιοπρεπών θέσεων εργασίας και διαπιστώνει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο περισσότεροι από τους μισούς νέους εργαζόμενους απασχολούνται σε άτυπες μορφές.
Σε χώρες χαμηλού και χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος, οι νέοι (15 έως 29 ετών) με ανώτερη εκπαίδευση είναι πολύ πιο πιθανό να είναι άνεργοι σε σύγκριση με τους νέους που έχουν μόνο βασική εκπαίδευση. Η διαφορά ήταν σχεδόν τετραπλάσια στις χώρες χαμηλού εισοδήματος το 2023 (με το ποσοστό ανεργίας των νέων με πτυχία ΑΕΙ στο 21,0% σε σύγκριση με 5,8% για τους τελειόφοιτους μόνο βασικής εκπαίδευσης) και σχεδόν διπλάσιο στις χώρες με χαμηλότερο μεσαίο εισόδημα.
Η ILO επισημαίνει ότι η πανδημία σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους ζωής που εκτοξεύτηκε αμέσως μετά την άρση της καραντίνας ενίσχυσε την ανασφάλεια και την πεποίθηση των νέων ότι το βιοτικό τους επίπεδο απέχει από αυτό των γονιών τους, ενώ ακόμη πιο δυσμενής είναι η εικόνα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου η απασχόληση ως προς το σύνολο του πληθυσμού μειώθηκε σχεδόν κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2019 και 2023 και αναμένεται να ανακάμψει οριακά μόνο κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2025.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη