Τί σημαίνει το αποτέλεσμα των εκλογών στην Καταλωνία

Προτού καν επιλύσουν τον “ελληνικό γρίφο” οι ιθύνοντες της ευρωζώνης βρίσκονται αντιμέτωποι με τον πολύ μεγαλύτερο “ισπανικό γρίφο”, καθώς τα αποτελέσματα των πρόωρων εκλογών της 25ης Νοεμβρίου στην Καταλωνία, αναμένεται να στρέψουν ακόμη περισσότερο τις ανησυχίες των επενδυτών στη χώρα του Mariano Rajoy. 

 

Ο επικεφαλής της Generalitat (της τοπικής κυβέρνησης της Καταλωνίας) Artur Mas, ο οποίος προκάλεσε τις πρόωρες εκλογές συνδέοντάς τες ανοικτά με το αίτημα της απόσχισης από την Ισπανία δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος. Το αίτημα της πλήρους ανεξαρτητοποίησης της Καταλωνίας στο οποίο προχώρησε και ο ίδιος, μάλλον όψιμα, μετά το συλλαλητήριο 1,5 εκατομμυρίου Καταλανών στις 11 Σεπτεμβρίου, βρήκε ιδιαίτερα μεγάλη απήχηση μεταξύ των ψηφοφόρων, ωστόσο το δικό του κόμμα, η κεντροδεξιά Convergencia I Unio, είδε τις έδρες του να περιορίζονται από τις62 που είχε κατακτήσει προ διετίας στις50 (επί συνόλου 135) πληρώνοντας το τίμημα των πολιτικών λιτότητας που έχουν ακολουθηθεί. Αντίθετα, ως μεγάλος κερδισμένος των εκλογών προβάλλει, η Esquerra Republicana de Catalunya, το αριστερό κόμμα που κατά παράδοση προέβαλλε το αίτημα της ανεξαρτητοποίησης της Καταλωνίας (και αρνούνταν να αναγνωρίσει το πολίτευμα της βασιλευομένης δημοκρατίας), υπερδιπλασιάζοντας τις έδρες του από τις 10 στις 21. 

 

Ο Artur Mas βρέθηκε να ρίχνει νερό σε ξένο μύλο, και τώρα θα υποχρεωθεί να απευθυνθεί στην αδιάλλακτη αυτονομιστική αριστερά για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. 

 

Οι Σοσιαλιστές κατατάσσονται τρίτοι με20 έδρες και το Λαϊκό Κόμμα (που ως γνωστόν ελέγχει την κεντρική κυβέρνηση στη Μαδρίτη και αντιτάσσεται σφοδρά στην ιδέα της απόσχισης της Καταλωνίας) τέταρτο με 19. Οι υπόλοιπες 25 έδρες μοιράζονται σε τρία κόμματα, εκ των οποίων δύο τάσσονται υπέρ της ιδέας διεξαγωγής δημοψηφίσματος με το ερώτημα της ανεξαρτησίας. Η προσέλευση των ψηφοφόρων στην κάλπη υπήρξε υψηλή (68% έναντι 58% προ διετίας). 

 

Η κυβέρνηση του Mariano Rajoy στη Μαδρίτη διαμηνύει σε όλους τους τόνους, ότι το δημοψήφισμα που υπόσχεται να διοργανώσει ο Mas εντός της τετραετίας, δεν προβλέπεται συνταγματικά και θα παρεμποδισθεί με κάθε τρόπο, γεννώντας στους περισσότερο θερμούς υποστηρικτές της απόσχισης την ιδέα ακόμη και νέας προσφυγής στις κάλπες, ώστε η ανεξαρτητοποίηση να προκύψει από την ψήφο ενός νέου κοινοβουλίου της Καταλωνίας, το οποίο θα έχει επί της ουσίας λάβει πολιτική εντολή ακριβώς για αυτό. 

 

Ωστόσο, τα μεγαλύτερα εμπόδια στα σχέδια των αυτονομιστών, δεν τα προβάλλει η Μαδρίτη, αλλά η Ε.Ε. και η αγορά. Ήδη ο Ισπανός επίτροπος Joaquin Almunia, αλλά και ο ίδιος ο πρόεδρος της Κομισιόν έχουν τονίσει ότι το ανεξάρτητο καταλανικό κράτος που ενδεχομένως θα δημιουργηθεί, θα βρεθεί εκτός Ε.Ε. και θα πρέπει να υποστεί από την αρχή την διαδικασία της υποβολής υποψηφιότητας ένταξης. (Το “βελούδινο διαζύγιο” Τσεχίας και Σλοβακίας, που χρησιμοποιείται ως παράδειγμα, είχε ολοκληρωθεί πριν από την ένταξη των δύο χωρών στην Ε.Ε.). 

 

Στην πραγματικότητα, τυχόν ανεξαρτητοποίησης της Καταλωνίας θα αντιμετωπίσει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα από το αντίστοιχο εγχείρημα της Σκωτίας, λόγω συμμετοχής της Ισπανίας στην ευρωζώνη. 

 

Οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της Καταλωνίας (CaixaBank, Sabadell και Catalunya Banc), με στοιχεία ενεργητικού ύψους 590 δισ. (ήτοι το τριπλάσιο του παραγόμενου προϊόντος της Καταλωνίας – επίδοση εφάμιλλη με αυτήν την Ιρλανδίας)και διαθέσιμα κεφάλαια ύψους 42 δισ. τον Ιούνιο, διατηρούνται εν ζωή χάρη στα 60δισ. που έχουν λάβει από την ΕΚΤ. 

 

Επιπλέον, το σύνθημα “España nos roba” (“Η Ισπανία μας κλέβει”), αποδεικνύεται ανακριβές, διότι αν και η Καταλωνία αποδίδει όντως το 8,5% του ΑΕΠ της ως καθαρός εισφορέας στον ισπανικό κεντρικό προϋπολογισμό (το ποσοστό είναι ακόμη μεγαλύτερο για άλλες πλούσιες περιφέρειες όπως η Μαδρίτη και οι Βαλεαρίδες), όμως η ανάληψη από τη Βαρκελώνη λειτουργιών που τώρα εναπόκεινται στην κεντρική διοίκηση, θα έχει  κόστος ίσο με 2,7% έως 4,3% του ΑΕΠ. Κυρίως όμως θα συνεπάγεται τέτοια διατάραξη της οικονομικής ζωής, που θα μπορούσε να μειώσει το καταλανικό ΑΕΠ κατά 20%.

 

capital.gr