7 στα 10 νοικοκυριά σιτίζονται κυρίως με ρύζι, πατάτες, όσπρια

 

Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή δεν μπορεί να αποτελέσει “ευκαιρία” εορτασμού, καθώς βρίσκει τις περισσότερες ελληνικές οικογένειες σε τραγικά οικονομικά αδιέξοδα, με την ακρίβεια και την υπερχρέωση να κυριαρχούν, με σοβαρές κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις, ενώ την ίδια στιγμή κυβέρνηση-τρόικα επικοινωνούν “αδιέξοδα”, προμηνύοντας τη λήψη νέων σκληρών μέτρων.

 

Η καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ ανακοίνωσε τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας “Διατροφή και Οικονομική Κρίση”, σύμφωνα με τα οποία πάνω από τα μισά (55,11%) νοικοκυριά έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους. Παράλληλα, πάνω από 4 στους 10 ερωτηθέντες απάντησαν ότι το εισόδημά τους δεν επαρκεί για την κάλυψη των καθημερινών τους αναγκών. Η φτώχεια και η εξαθλίωση των νοικοκυριών κλιμακώνονται επικίνδυνα, ενώ το επίπεδο διαβίωσης συνεχώς υποχωρεί και ήδη ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας ή απειλείται πλέον άμεσα από αυτή (31% το 2011 σύμφωνα με την ΤτΕ). Παράλληλα, η ακρίβεια εν μέσω βαθιάς οικονομικής ύφεσης και παρά τη σημαντικά μειωμένη ζήτηση μαστίζει τα νοικοκυριά, ενώ το πρόβλημα της υπερχρέωσης προσλαμβάνει πλέον εκρηκτικές διαστάσεις με τις συνολικές οφειλές δανείων (στεγαστικά, καταναλωτικά) να ανέρχονται σε 107.221 εκατ. ευρώ (Οκτώβριος 2012 -ΤτΕ).

 

Σε αυτό το περιβάλλον, βασικό κριτήριο για την επιλογή τροφίμου αλλά και για την επιλογή του καθημερινού γεύματος είναι το κόστος. Τα τρόφιμα που έχουν περιοριστεί λόγω κόστους είναι το κρέας (63,7%), τα ψάρια (60,5%), τα γλυκά (51,2%) και το αλκοόλ (48,8%).

 

Την ίδια ώρα τα τρόφιμα που πλέον επιλέγονται για συχνότερη κατανάλωση, προκειμένου να μειωθεί το κόστος διατροφής, είναι το ρύζι, οι πατάτες και τα όσπρια (70,8%), το ψωμί (50,2%) και τα λαχανικά (46,9%).

 

Εξάλλου, δραματικές είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής δυσπραγίας και στην καθημερινότητα και την ψυχολογία των πολιτών. Από το πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης της ΕΚΠΟΙΖΩ προκύπτει ότι το κύριο πρόβλημα των μετεχόντων καταναλωτών είναι η συναισθηματική φόρτιση: αισθάνονται απομόνωση, αγωνία, απόγνωση, θυμό, ντροπή, ενώ αρκετοί είχαν αυτοκτονικούς ιδεασμούς. Ένα κοινό στοιχείο ήταν η αίσθηση επικείμενου κινδύνου εξαιτίας των ξαφνικών αλλαγών που συνέβησαν στο βιοτικό τους επίπεδο.

 

 

Αποκαλυπτικά είναι όμως και τα στοιχεία έρευνας που εκπονήθηκε από τη Marc για λογαριασμό της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, για την αγορά ψωμιού, καθώς τουλάχιστον 230.000 νοικοκυριά έχουν μειώσει ακόμα και την κατανάλωση ψωμιού για οικονομικούς λόγους. Σημειώνεται ότι πρόκειται για ποσοστό 22,9% των ερωτηθέντων καταναλωτών, που είναι το διπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο προ διετίας (10,9%). Το 26,21% δήλωσε ότι αγοράζει λιγότερο ψωμί και κυρίως οι μη εργαζόμενοι (29,6%).

 

Μόνο το 39,7% αγοράζει ψωμί καθημερινά, το 25% μέρα παρά μέρα και το 24,4% μία με δύο φορές την εβδομάδα, κάτι που σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας, Μ. Μούσιο, καταδεικνύει ότι “ο καταναλωτής τρώει πια και τα τελευταία ψίχουλα ψωμιού”. Τη μικρότερη καθημερινή κατανάλωση παρουσιάζει η Αθήνα (31,8%).

 

Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται και από την κατάσταση στον κλάδο, καθώς 9 στους 10 αρτοποιούς αναφέρουν πτώση του τζίρου τους σε σχέση με έναν χρόνο πριν, με μέσο όρο μείωσης στο 36,73%, ενώ πάνω από 7 στους 10 αναμένουν περαιτέρω πτώση. Η μείωση τζίρου στα απλά ψωμιά (χωριάτικο) ανέρχεται σε 20,9% και στα “ειδικά” ψωμιά (μαύρα, πολύσπορα) σε 19,4%. Η μεγαλύτερη μείωση τζίρου καταγράφηκε στα προϊόντα ζαχαροπλαστικής (κέικ, τσουρέκια κ.λπ.) κατά 73,5% και στα αρτοσκευάσματα (κουλούρια, σάντουιτς, σταφιδόψωμα κ.ά.) κατά 67,3%, ενώ καθοδικά κινούνται οι πωλήσεις και σε γαλακτοκομικά, χυμούς, αναψυκτικά (-31,1%).

 

Σύμφωνα με τον κ. Μούσιο, η μεγαλύτερη επιβάρυνση του κλάδου είναι πλέον η “κρατική ακρίβεια” (φόροι, ενέργεια) και όχι η τιμή των αλεύρων, επηρεάζοντας ανάλογα το κόστος του ψωμιού. Σημείωσε δε ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση καθώς και η εξίσωση του φρέσκου με το κατεψυγμένο - προψημένο (bake-off) ψωμί, την επόμενη διετία, από τα 15.000 αρτοποιεία σήμερα, τα 3.000 θα βάλουν λουκέτο, με συνέπεια απώλεια χιλιάδων θέσεων απασχόλησης.

 

Ένα ακόμα σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι το ότι η πλειονότητα των καταναλωτών δεν γνωρίζει αν το ψωμί που ψήνεται στα σούπερ μάρκετ είναι φρέσκο ή κατεψυγμένο/προψημένο -καθώς το σύνηθες είναι να μην υπάρχει σχετική επισήμανση- και 8 στους 10 δήλωσαν ότι δεν θα το αγόραζαν αν ήξεραν ότι είναι είναι κατεψυγμένο/προψημένο, γι' αυτό και χρειάζεται σχετική ενημέρωση, ενώ 9 στους 10 εμπιστεύονται την καλύτερη ποιότητα του ψωμιού στον φούρνο της γειτονιάς.

 

Εξάλλου, αν και το 76,6% των καταναλωτών δήλωσαν πολύ ή αρκετά ικανοποιημένοι από την τιμή του ψωμιού -κάτι που δεν συμβαίνει σε άλλους κλάδους-, ωστόσο 37,1% θεωρούν ότι είναι ακριβή και στο ψωμί η Ελλάδα. Πάντως, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας σημείωσε ότι τα τελευταία πέντε χρόνια η τιμή του ψωμιού στην Ελλάδα είναι χαμηλότερη κατά 30% σε σχέση με την Ε.Ε. ενώ στον φούρνο το ψωμί είναι φθηνότερο κατά 10%-15% σε σχέση με τα σούπερ μάρκετ.

 

 

Σε αυτό το κλίμα ακόμα και το σαρακοστιανό τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας αναμένεται φτωχικό και περιορισμένο στα απολύτως αναγκαία, ενώ οι τιμές διαμορφώνονται περίπου στα ίδια με τα περσινά επίπεδα, με σχετικές αυξομειώσεις.

 

Η καταναλωτική οργάνωση ΚΕΠΚΑ, με βάση την έρευνά της, αναφέρεται σε σημαντική διακύμανση τιμών, με τα περισσότερα θαλασσινά να κινούνται πτωτικά λόγω κυρίως της αντίστοιχα μειωμένης ζήτησης εξαιτίας των “παραδοσιακά” υψηλών τιμών τους. Αντίθετα, αύξηση καταγράφεται στις τιμές του ταραμά (11,68%-15,15%) και του χαλβά (6%-10,23%).

 

Σύμφωνα με τον Μ. Μούσιο η τιμή της λαγάνας θα κυμανθεί φέτος στα ίδια με τα περσινά επίπεδα, δηλαδή από 2,5 έως 3 ευρώ (βάρους 750 γρ.).

 

Εφιστά δε την προσοχή των καταναλωτών κατά τις αγορές τους, δεδομένης και της οικονομικής αδυναμίας, επισημαίνοντας ότι πρέπει:

 

* Να ερευνούμε πριν αγοράσουμε.

 

* Να αποφεύγουμε τους πλανόδιους πωλητές για αγορές προϊόντων.

 

* Να αποφεύγουμε τις υπερβολές στις ποσότητες που αγοράζουμε.

 

Σημειώνεται ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην αγορά θαλασσινών, που είναι “ευαίσθητα” προϊόντα, με σοβαρές συνέπειες στην υγεία.

 

Από την πλευρά της η ΕΣΕΕ, αφού επίσης καταγράφει πτώση μεσοσταθμικά στο 23% των περισσότερων σαρακοστιανών, υπενθυμίζει ότι τα καταστήματα τροφίμων λειτουργούν ελεύθερα την Καθαρή Δευτέρα.

 

Αυγή