Ένας Τεξανός στη Δαμασκό

Ήταν 3 Ιανουαρίου του 2012 όταν δυο αεροσκάφη C-130 της πολεμικής αεροπορίας του Κατάρ προσγειώθηκαν σε αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης. Ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη μεταφορά όπλων και πυρομαχικών που πραγματοποιούσε το Κατάρ μέσω της Τουρκίας με προορισμό αντικαθεστωτικές ομάδες ισλαμιστών στη Συρία. Σύντομα οι μεταφορές πολλαπλασιάστηκαν και η πολεμική αεροπορία του Κατάρ χρειάστηκε να ρίξει στη μάχη και τα γιγαντιαία C-17.

Όπως αποκάλυψαν πρόσφατα οι New York Times tα αεροσκάφη απογειώνονταν από τη στρατιωτική βάση του Αλ Ουντέιντ συμμετέχοντας σε μια τεράστια επιχείρηση το συντονισμό της οποίας είχε αναλάβει σχεδόν αποκλειστικά η CIA. Σύμφωνα με τους New York Times πράκτορες της αμερικανικής υπηρεσίας συμμετέχουν σε όλα τα στάδια, από την αγορά του οπλισμού μέχρι τη μεταφορά και την παράδοσή τους σε αντικαθεστωτικές ομάδες.

Έχοντας να διαχειριστούν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια των χωρών του Περσικού Κόλπου, οι άνθρωποι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών είναι σε θέση να ξαναμοιράσουν την πίτα ανάμεσα σε δεκάδες ένοπλες ομάδες εντός και εκτός της Συρίας.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αγορά οπλισμού από την Κροατία, ο οποίος μεταφέρεται με αεροσκάφη της Ιορδανίας και τελικό προορισμό τη Νότια Συρία. Τα συγκεκριμένα οπλικά συστήματα αγοράστηκαν με χρήματα της Σαουδικής Αραβίας, η οποία όπως φαίνεται ανέθεσε στο Αμάν τη μεταφορά. Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα η πρώτη μεταφορά από το Ζάγκρεμπ προς την Ιορδανία καταγράφηκε από ένα ερασιτέχνη παρατηρητή αεροπλάνων στην Κύπρο και επιβεβαιώθηκε από υπαλλήλους κάποιου πύργου ελέγχου στην περιοχή. Τους επόμενους μήνες καταγράφηκαν περισσότερες από τριάντα τέτοιες πτήσεις οι οποίες αν και υποτίθεται ότι πραγματοποιούνταν από ιδιωτική εταιρεία μεταφορών στην πραγματικότητα ελέγχονταν απευθείας από την πολεμική αεροπορία της Ιορδανίας.

Ο μεγαλύτερος όγκος των όπλων πάντως περνά από το τουρκικό αεροδρόμιο του Εσένμπογα, μόλις 28 χιλιόμετρα από την Άγκυρα, όπου τους τελευταίους μήνες προσγειώθηκαν τουλάχιστον 160 αεροσκάφη με 3.500 τόνους οπλισμού από τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ αλλά και την Ιορδανία.

Όπως προκύπτει από τα σχέδια πτήσεων που έχουν στη διάθεσή τους οι New York Times οι μεταφορές οπλισμού σημείωσαν τρομακτική αύξηση τις τελευταίες εβδομάδες γεγονός που επιβεβαιώνει τις θεωρίες περί προσπάθειας άμεσης ανατροπής του καθεστώτος Ασάντ. Παρόλα αυτά ο αμερικανικός σχεδιασμός αλλάζει το τελευταίο διάστημα καθώς η CIA επιχειρεί να δημιουργήσει νέες συμμαχίες στο εσωτερικό της συριακής αντιπολίτευσης.

Αλλαγή φρουράς

Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους η βοήθεια θα κατευθύνεται περισσότερο προς «κοσμικά στοιχεία» και όχι τους… ισλαμιστές τρομοκράτες που ενίσχυαν μέχρι σήμερα η CIA και το Πεντάγωνο. «Είμαι πολύ ανήσυχος για το ενδεχόμενο μετατροπής της Συρίας σε ένα θύλακα εξτρεμισμού» σημείωσε ο πρόεδρος Ομπάμα, παραλείποντας φυσικά να υπενθυμίσει ότι τα τελευταία δυο χρόνια οι ΗΠΑ έφτασαν στο σημείο να χρηματοδοτούν ακόμη και συνεργάτες της Αλ Κάιντα, οι οποίοι ενδέχεται να είχαν πολεμήσει στο Ιράκ και το Αφγανιστάν σκοτώνοντας… Αμερικανούς στρατιώτες. Ο Ομπάμα παρέλειψε επίσης να σημειώσει ότι ήταν ο ίδιος που μπλόκαρε, πριν από περίπου ένα χρόνο, την αποστολή όπλων και πυρομαχικών σε μη ισλαμικές ομάδες της συριακής αντιπολίτευσης αγνοώντας τις προειδοποιήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και στελεχών του Πενταγώνου.

Όπως συνέβη και στο Αφγανιστάν, όπου οι ΗΠΑ ενίσχυαν μέσω της Σ. Αραβίας και των μυστικών υπηρεσιών του Πακιστάν τις εξτρεμιστικές δυνάμεις των Μουτζαχεντίν, έτσι και στη Συρία η Ουάσινγκτον συνειδητοποιεί ότι εξέθρεψε τον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Οι επιπτώσεις έχουν γίνει ήδη ορατές στη Λιβύη όπου ομάδες εξτρεμιστών σκότωσαν τον Αμερικανό πρέσβη. Η κατάσταση στην Συρία όμως μπορεί να οδηγήσει σε ολοκληρωτικά ανεξέλεγκτες καταστάσεις σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.

Η πολιτική αυτή της Ουάσινγκτον ενοχλούσε σφόδρα και το Τελ Αβίβ, το οποίο δεν μπορούσε να συμμετάσχει σε αυτό το δίκτυο ενίσχυσης ακραίων ισλαμιστών ενώ παράλληλα έβλεπε την Τουρκία να αναλαμβάνει ρόλους που μέχρι πρότινος προσφέρονταν από τις ΗΠΑ στις δικές του μυστικές υπηρεσίες και τις ένοπλες δυνάμεις.

Ένας τεξανός στη θέση του Ασαντ

Η αλλαγή στρατηγικής της Ουάσινγκτον σε ότι αφορά τις οργανώσεις που λαμβάνουν την περισσότερη στρατιωτική βοήθεια αποτυπώθηκε και στην αλλαγή ηγεσίας του Εθνικού Συμβουλίου της Συρίας, το οποίο λειτουργεί πλέον σαν σκιώδης κυβέρνηση. Ο ηγέτης της οργάνωσης, Μοάζ Αλ Χατίμπ, ο οποίος στήριζε την οργάνωση Τζαμπάτ Αλ Νούσρα (ένα από τα παρακλάδια της Αλ Κάιντα) αντικαταστάθηκε άρον άρον από τον Γκασάν Χίτο, έναν Αμερικανό πολίτη συριακής καταγωγής από το Τέξας. Ο Χίτο θα είναι, σύμφωνα με τους αμερικανικούς σχεδιασμούς, ο επόμενος ηγέτης της Συρίας.

Την ίδια ώρα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δίνει τη δική του μάχη με το χρόνο για να αποκλείσει οριστικά το καθεστώς Ασάντ τόσο από την σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου όσο και από την Τεχεράνη. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι επισκέφθηκε προσωπικά το Ιράκ προκειμένου να πείσει τον πρωθυπουργό Αλ Μαλίκι να απαγορεύσει κάθε πτήση από το Ιράν προς τη Συρία. Το κλίμα όμως είναι πολύ πιο βαρύ στο Λίβανο όπου οι εξελίξεις οδήγησαν στην παραίτηση του πρωθυπουργού Νατζίμπ Μικάτι. Ο Μικάτι, ένας σουνίτης πολυεκατομμυριούχος, είχε επιλεγεί σαν συμβιβαστική λύση ανάμεσα στην Χεζμπολάχ, η οποία στήριζε την κυβέρνηση, και τους σουνίτες αντιπάλους της. Το ενδεχόμενο ο Λίβανος να αποτελέσει το πρώτο θύμα στο ντόμινο της αποσταθεροποίησης φαντάζει όλο και πιο πιθανό καθώς η χώρα γνωρίζει ήδη εθνοτικές συγκρούσεις ανάμεσα σε υποστηρικτές του Ασάντ και της συριακής αντιπολίτευσης. Παράλληλα πρόσφυγες από τη Συρία δημιουργούν ήδη ομάδες ενόπλων στο Βόρειο Λίβανο – συχνά με οικονομική στήριξη από χώρες όπως η Τουρκία και το Κατάρ, που εξέθρεψαν τον εμφύλιο και στη Συρία.

Η πρόσφατη επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα λειτούργησε σαν πυροκροτητής όλων αυτών των εξελίξεων καθώς ο ένοικος του Λευκού Οίκου απαίτησε από τους συμμάχους του και πρωτίστως το Ισραήλ να προετοιμάσουν το έδαφος για την ανατροπή του Ασαντ. Κανένας όμως δεν φαίνεται να δίνει σημασία στις φυγόκεντρες δυνάμεις που απειλούν να βυθίσουν και πάλι τη Μέση Ανατολή στο αίμα.

Άρης Χατζηστεφάνου
Επίκαιρα Απρίλιος 2013